《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意

作者:魏征 朝代:唐代
《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意原文

《谏太宗十思疏》 魏征

臣闻:求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源;思国之安者,必积其德义。
源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而思国之治,臣虽下愚,知其不可,而况于明哲乎?人君当神器之重,居域中之大,将崇极天之峻,永保无疆之休。
不念居安思危,戒奢以俭,德不处其厚,情不胜其欲,斯亦伐根以求木茂,塞源而欲流长也。
(望国 一作:思国)
凡百元首,承天景命,莫不殷忧而道著,功成而德衰,有善始者实繁,能克终者盖寡。
岂其取之易守之难乎?昔取之而有余,今守之而不足,何也?夫在殷忧必竭诚以待下,既得志则纵情以傲物;竭诚则吴、越为一体,傲物则骨肉为行路。
虽董之以严刑,震之以威怒,终苟免而不怀仁,貌恭而不心服。
怨不在大,可畏惟人;载舟覆舟,所宜深慎。
奔车朽索,其可忽乎? 君人者,诚能见可欲,则思知足以自戒;将有作,则思知止以安人;念高危,则思谦冲而自牧;惧满溢,则思江海下百川;乐盘游,则思三驱以为度;忧懈怠,则思慎始而敬终;虑壅蔽,则思虚心以纳下;惧谗邪,则思正身以黜恶;恩所加,则思无因喜以谬赏;罚所及,则思无以怒而滥刑。
总此十思,宏兹九德,简能而任之,择善而从之,则智者尽其谋,勇者竭其力,仁者播其惠,信者效其忠;文武争驰,君臣无事,可以尽豫游之乐,可以养松乔之寿,鸣琴垂拱,不言而化。
何必劳神苦思,代下司职,役聪明之耳目,亏无为之大道哉?

作者简介(魏征)

魏征头像

魏徵(580年-643年2月11日),字玄成。汉族,隋唐时期巨鹿人,唐朝政治家。曾任谏议大夫、左光禄大夫,封郑国公,谥文贞,为凌烟阁二十四功之一。以直谏敢言著称,是中国史上最负盛名的谏臣。著有《隋书》序论,《梁书》、《陈书》、《齐书》的总论等。其言论多见《贞观政要》。其中最著名,并流传下来的谏文表---《谏太宗十思疏》。他的重要言论大都收录《魏郑公谏录》和《贞观政要》两本书里。

谏太宗十思疏翻译及注释

翻译
  我听说想要树木生长,一定要稳固它的根;想要泉水流得远,一定要疏通它的源泉;想要国家安定,一定要厚积道德仁义。源泉不深却希望泉水流得远,根系不牢固却想要树木生长。道德不深厚却想要国家安定,我虽然地位低见识浅,(也)知道这是不可能的,更何况(您这)聪明睿智(的人)呢!国君处于皇帝的重要位置,在天地间尊大,就要推崇皇权的高峻,永远保持政权的和平美好。如果不在安逸的环境中想着危难,戒奢侈,行节俭,道德不能保持宽厚,性情不能克服欲望,这也(如同)挖断树根来求得树木茂盛,堵塞源泉而想要泉水流得远啊。

  (古代)所有的帝王,承受了上天赋予的重大使命,他们没有一个不为国家深切地忧虑而且治理成效显著的,但大功告成之后国君的品德就开始衰微了。国君开头做得好的确实很多,能够坚持到底的大概不多,难道是取得天下容易守住天下困难吗?过去夺取天下时力量有余,现在守卫天下却力量不足,这是为什么呢?通常处在深重的忧虑之中一定能竭尽诚心来对待臣民,已经成功,就放纵自己的性情来傲视别人。竭尽诚心,虽然一在北方,一在南方,也能结成一家,傲视别人,就会使亲人成为陌路之人。即使用严酷的刑罚来督责(人们),用威风怒气来吓唬(人们),(臣民)只求苟且免于刑罚而不怀念感激国君的仁德,表面上恭敬而在内心里却不服气。(臣民)对国君的怨恨不在大小,可怕的只是百姓;(他们像水一样)能够负载船只,也能颠覆船只,这是应当深切谨慎的。疾驰的马车却用腐烂的绳索驾驭,怎么可以疏忽大意呢?

  做国君的人,如果真的能够做到一见到能引起(自己)喜好的东西就要想到用知足来自我克制,将要兴建什么就要想到适可而止来使百姓安定,想到帝位高高在上就想到要谦虚并加强自我约束,害怕骄傲自满就想到要像江海那样能够(处于)众多河流的下游,喜爱狩猎就想到网三面留一面,担心意志松懈就想到(做事)要慎始慎终,担心(言路)不通受蒙蔽就想到虚心采纳臣下的意见,考虑到(朝中可能会出现)谗佞奸邪就想到使自身端正(才能)罢黜奸邪,施加恩泽就要考虑到不要因为一时高兴而奖赏不当,动用刑罚就要想到不要因为一时发怒而滥用刑罚。全面做到这十件应该深思的事,弘扬这九种美德,选拔有才能的人而任用他,挑选好的意见而听从它。那么有智慧的人就能充分献出他的谋略,勇敢的人就能完全使出他的力量,仁爱的人就能散播他的恩惠,诚信的人就能献出他的忠诚。文臣武将争先恐后前来效力,国君和大臣没有大事烦扰,可以尽情享受出游的快乐,可以颐养得像赤松子与王子乔那样长寿,皇上弹着琴垂衣拱手就能治理好天下,不用再说什么,天下人就已经都有教化了。为什么一定要(自己)劳神费思,代替臣下管理职事,役使自己灵敏、明亮的耳、眼,减损顺其自然就能治理好天下的大道理呢!

注释
1.长(zhǎng):生长。
2.固其根本:使它的根本牢固。本,树根。
3.浚(jùn):疏通,挖深。
4.在下愚:处于地位低见识浅的人。
5.明哲:聪明睿智(的人)。
6.当神器之重:处于皇帝的重要位置。神器,指帝位。古时认为“君权神授”,所以称帝位为“神器”。
7.域中:指天地之间。
8.休:美。这里指政权的平和美好。
9.凡百元首:所有的元首,泛指古代的帝王。
10.承天景命:承受了上天赋予的重大使命。景,大。
11.殷忧:深忧。
12.实:的确。
13.克终者盖寡:能够坚持到底的大概不多。克,能。盖,表推测语气。
14.傲物:傲视别人。物,这里指人。
15.吴越为一体:(只要彼此竭诚相待)虽然一在北方,一在南方,也能结成一家。胡,指北方;越,指南方。
16.骨肉为行路:亲骨肉之间也会变得像陌生人一样。骨肉,有血缘关系的人。行路,路人,比喻毫无关系的人。
17.董:督责。
18.振:通“震”,震慑。
19.苟免而不怀仁:(臣民)只求苟且免于刑罚而不怀念感激国君的仁德。
20.怨不在大:(臣民)对国君的怨恨不在大小。
21.可畏唯人:可怕的只是百姓。人,本应写作“民”,因避皇上李世民之名讳而写作“人”。
22.载舟覆舟:这里比喻百姓能拥戴皇帝,也能推翻他的统治。出自《荀子·王制》:“君者,舟也;庶人者,水也。水则载舟,水则覆舟。”
23.见可欲:见到能引起(自己)喜好的东西。出自《老子》第三章“不见可欲,使民心不乱”。下文的“知足”、“知止”(知道适可而止),出自《老子》第四十四章“知足不辱”,“知止不殆”。
24.将有所作:将要兴建某建筑物。作,兴作,建筑。
25.安人:安民,使百姓安宁。
26.念高危:想到帝位高高在上。危,高。
27.则思谦冲而自牧:就想到要谦虚并加强自我修养。冲,虚。牧,约束。
28.江海下而百川:江海处于众多河流的下游。下,居……之下。
29.盘游:打猎取乐。
30.三驱:据说古代圣贤之君在打猎布网时只拦住三面而有意网开一面,从而体现圣人的“好生之仁”。另一种解释为田猎活动以一年三次为度。
31.敬终:谨慎地把事情做完。
32.虑壅(yōng)蔽:担心(言路)不通受蒙蔽。壅,堵塞。
33.想谗邪:考虑到(朝中可能会出现)谗佞奸邪。谗,说人坏话,造谣中伤。邪,不正派。
34.正身以黜(chù)恶:使自身端正(才能)罢黜奸邪。黜,排斥,罢免。
35.宏兹九德:弘扬这九种美德。九德,指忠、信、敬、刚、柔、和、固、贞、顺。
36.简:选拔。
37.效:献出。
38.松乔:赤松子和王子乔,古代传说中的仙人。
39.垂拱:垂衣拱手。比喻很轻易的天下就实现大治了。
40.无为:道家主张清静虚无,顺其自然。

谏太宗十思疏文言现象

通假字
1、振之以威怒 “振”通“震”,威吓。
2、则思无以怒而滥刑 无,通“毋“,不要

措词
1.名词用作状语
貌恭而不心服 貌:指表面上。心:指内心里。
2. 名词作动词
江海下百川 下:居……之下。
君人者,诚能见可欲 君:做君主,统治。
3. 形容词用作名词
人君当神器之重 重:重权。
居域中之大 大:重大的位置。
惧谗邪 邪:邪恶的小人。
择善而从之 善:好的、可行的意见。
则思正身以黜恶 恶:奸恶的小人、不好的行为等。
简能而任之,择善而从之 能:有才能的人。善:好的意见。
居安思危 安:安逸的环境。危:危险的情形。
4. 形容词用作动词
智者尽其谋 尽:穷尽。
源不深而望流之远 远:远长。
塞源而欲流长者 长:长远。
克终者盖寡 终:坚持到底。
5. 形容词使动用法
欲流之远者 远:使……流得远。
必固其根本 固:使……牢固。
知止以安人 安:使……安宁。
正身以黜恶 正:使……端正。
思虚心以纳下 虚:使……谦虚。
宏兹九德 弘:使……光大。
何必劳神苦思 劳:使……劳累。 :使……辛苦。
6.动词用作名词
君人者,诚能见可欲 可欲:指看见想要的东西。
7.形容词意动用法
乐盘游,则三思以为度 乐:以……为乐,喜欢。
忧懈怠,则慎思而敬终 忧:以……为忧,担心。
8.重要虚词
之:
①臣闻求木之长者: 结构助词,用在主谓之间,取消句子独立性。
②人君当神器之重,居域中之大: 结构助词,的。
③岂取之易而守之难乎?:代词,指代天下。
以:
①盖在殷忧,必竭诚以待下。来,表目的的连词。
②虽董之以严刑。介词,用。
③将有作,则思知止以安人。来,表目的的连词。
④则思无以怒而滥刑。介词,因为。
而:
①源不深而望流之远:连词,表转折。
②则思谦冲而自牧:连词,表递进。
③垂拱而治:连词,表顺承
④子产而死,谁气嗣之:连词,表假设。
哉:
①何必劳神苦思,代百司之职哉。表反问语气,呢。
②岂人主之子孙则必不善哉。表反问语气,吗。
③燕雀安知鸿鹄之志哉(出自《史记·陈涉世家》。表反问语气,呢。

重点实词
盖:
①善始者实繁,克终者盖寡:表示不十分肯定的判断,大概。
②盖在殷忧,必竭诚以待下:连词,承接上文,表示推断原因,因为。
虽:
①臣虽下愚,知其不可:虽然。
②虽董之以严刑:即使。
诚:
①必竭诚以待下:形容词作名词,诚心。
②诚能见可欲:如果。
下:
①虑壅蔽,则思虚心以纳下:方位状语作名词,臣下的意见。
②臣虽下愚,知其不可:智力低下。
③惧满溢,则思江海下百川:居于……之下。
④敏而好学,不耻下问(出自《论语·公冶长》第五篇):地位低下的人或学识比自己低的人。
当:
①盛夏之时,当风而立:对着,面对。
②人君当神器之重:掌握,主持。
③安步当(dàng)车:当作。
安:
①思国之安者,必积其德义:安定。
②燕雀安知鸿之志哉:怎么,哪里。
③项王曰:“沛公安在?”:哪里。
④衣食所安,弗敢专也:养生,所能养生的。
⑤不念居安思危:安全的环境。
信:
①信者效其忠:诚实。
②愿陛下亲之信之:信任。
③小信未孚,神弗福也:信用。
④忌不自信:相信。
求:
①求木之长者,必固其根本:追求。
②予尝求古仁人之心:探求。
③客之美我者,欲有求于我也:请求。
④不求闻达与诸侯:追求。
⑤府史闻此变,因求假暂归:请求。
治:
①文武并用,垂拱而治:治理。
②君有疾在腠理,不治将恐深:医治。
③不效则治臣之罪:惩治。
所:
①恩所加,则思无因喜以谬赏。“所”加动词的固定结构。
②山峦为晴雪所洗。表被动。
克:
①能克终者盖寡:能够。
②然操虽能克绍:战胜。
③公乃与克日会战:约定。
④克己复礼为仁:约束。
终:
①终苟免而不怀仁:最终。
②能克终者盖寡:坚持到底。
固:
①臣闻求木之长者,必固其根本:使……牢固,巩固。
②据秦孝公崤函之固,拥雍州之地:坚固······。
③蔺相如固止之:坚决,坚持。
④人固有一死,或重于泰山,或轻于鸿毛:本来,原来。
⑤独夫之心,日益骄固:顽固,固执。
⑥斯固百世之遇也:确实,实在。

古今异义
求木之长者,必固其根本 根本:古义,树 木的根;今义,指国家的基础。
既得志,则纵情以傲物纵情:古义,放纵情感,即“骄傲”;今义,尽情。
虑壅蔽,则思虚心以纳下 虚心:古义,使……谦虚;今义,一种谦虚的美德。
承天景命景:古义:重大。今义:景色。
乐盘游,则思三驱以为度 以为: 古义:以(之)为;把......当作。今义:认为。乐:意动,以......为乐。
人君当神器之重 神器:古义:特指封建社会的国家政权。今义:泛指祭祀用品。
臣虽下愚(下愚,最愚昧无知的人。谦词。今无此意。)
傲物则骨肉为行路 行路:古义:形同陌路。今义:走路。

谏太宗十思疏衍生成语

居安思危:居,处于,处在;思,想,考虑。处在安乐的环境中,要想到可能有的危险。指要提高警惕,防止祸患。

载舟覆舟:载,承载;覆,颠覆。民众犹如水,可以承载船,也可以倾覆船。比喻百姓能拥戴皇帝,也能推翻他的统治。

择善而从:从,追随,引申为学习。指采纳正确的建议或选择好的方法加以实行。

善始善终:做事有好的开头,也有好的结尾。形容办事认真。

垂拱而治:垂拱,垂衣拱手,形容毫不费力;治,平安。古时比喻统治者不做什么,却能使天下太平。多用来称赞帝王无为而治。

戒奢以俭:戒,戒除;奢,奢侈;俭,节俭。用节俭来消除奢侈。

谏太宗十思疏翻译及注释二

翻译
  我听说想要树木生长,一定要稳固它的根;想要泉水流得远,一定要疏通它的源泉;想要国家安定,一定要厚积道德仁义。源泉不深却希望泉水流得远,根系不牢固却想要树木生长。道德不深厚却想要国家安定,我虽然地位低见识浅,(也)知道这是不可能的,更何况(您这)聪明睿智(的人)呢!国君处于皇帝的重要位置,在天地间尊大,就要推崇皇权的高峻,永远保持政权的和平美好。如果不在安逸的环境中想着危难,戒奢侈,行节俭,道德不能保持宽厚,性情不能克服欲望,这也(如同)挖断树根来求得树木茂盛,堵塞源泉而想要泉水流得远啊。

  (古代)所有的帝王,承受了上天赋予的重大使命,他们没有一个不为国家深切地忧虑而且治理成效显著的,但大功告成之后国君的品德就开始衰微了。国君开头做得好的确实很多,能够坚持到底的大概不多,难道是取得天下容易守住天下困难吗?过去夺取天下时力量有余,现在守卫天下却力量不足,这是为什么呢?通常处在深重的忧虑之中一定能竭尽诚心来对待臣民,已经成功,就放纵自己的性情来傲视别人。竭尽诚心,虽然一在北方,一在南方,也能结成一家,傲视别人,就会使亲人成为陌路之人。即使用严酷的刑罚来督责(人们),用威风怒气来吓唬(人们),(臣民)只求苟且免于刑罚而不怀念感激国君的仁德,表面上恭敬而在内心里却不服气。(臣民)对国君的怨恨不在大小,可怕的只是百姓;(他们像水一样)能够负载船只,也能颠覆船只,这是应当深切谨慎的。疾驰的马车却用腐烂的绳索驾驭,怎么可以疏忽大意呢?

  做国君的人,如果真的能够做到一见到能引起(自己)喜好的东西就要想到用知足来自我克制,将要兴建什么就要想到适可而止来使百姓安定,想到帝位高高在上就想到要谦虚并加强自我约束,害怕骄傲自满就想到要像江海那样能够(处于)众多河流的下游,喜爱狩猎就想到网三面留一面,担心意志松懈就想到(做事)要慎始慎终,担心(言路)不通受蒙蔽就想到虚心采纳臣下的意见,考虑到(朝中可能会出现)谗佞奸邪就想到使自身端正(才能)罢黜奸邪,施加恩泽就要考虑到不要因为一时高兴而奖赏不当,动用刑罚就要想到不要因为一时发怒而滥用刑罚。全面做到这十件应该深思的事,弘扬这九种美德,选拔有才能的人而任用他,挑选好的意见而听从它。那么有智慧的人就能充分献出他的谋略,勇敢的人就能完全使出他的力量,仁爱的人就能散播他的恩惠,诚信的人就能献出他的忠诚。文臣武将争先恐后前来效力,国君和大臣没有大事烦扰,可以尽情享受出游的快乐,可以颐养得像赤松子与王子乔那样长寿,皇上弹着琴垂衣拱手就能治理好天下,不用再说什么,天下人就已经都有教化了。为什么一定要(自己)劳神费思,代替臣下管理职事,役使自己灵敏、明亮的耳、眼,减损顺其自然就能治理好天下的大道理呢!

注释
1.长(zhǎng):生长。
2.固其根本:使它的根本牢固。本,树根。
3.浚(jùn):疏通,挖深。
4.在下愚:处于地位低见识浅的人。
5.明哲:聪明睿智(的人)。
6.当神器之重:处于皇帝的重要位置。神器,指帝位。古时认为“君权神授”,所以称帝位为“神器”。
7.域中:指天地之间。
8.休:美。这里指政权的平和美好。
9.凡百元首:所有的元首,泛指古代的帝王。
10.承天景命:承受了上天赋予的重大使命。景,大。
11.殷忧:深忧。
12.实:的确。
13.克终者盖寡:能够坚持到底的大概不多。克,能。盖,表推测语气。
14.傲物:傲视别人。物,这里指人。
15.吴越为一体:(只要彼此竭诚相待)虽然一在北方,一在南方,也能结成一家。胡,指北方;越,指南方。
16.骨肉为行路:亲骨肉之间也会变得像陌生人一样。骨肉,有血缘关系的人。行路,路人,比喻毫无关系的人。
17.董:督责。
18.振:通“震”,震慑。
19.苟免而不怀仁:(臣民)只求苟且免于刑罚而不怀念感激国君的仁德。
20.怨不在大:(臣民)对国君的怨恨不在大小。
21.可畏唯人:可怕的只是百姓。人,本应写作“民”,因避皇上李世民之名讳而写作“人”。
22.载舟覆舟:这里比喻百姓能拥戴皇帝,也能推翻他的统治。出自《荀子·王制》:“君者,舟也;庶人者,水也。水则载舟,水则覆舟。”
23.见可欲:见到能引起(自己)喜好的东西。出自《老子》第三章“不见可欲,使民心不乱”。下文的“知足”、“知止”(知道适可而止),出自《老子》第四十四章“知足不辱”,“知止不殆”。
24.将有所作:将要兴建某建筑物。作,兴作,建筑。
25.安人:安民,使百姓安宁。
26.念高危:想到帝位高高在上。危,高。
27.则思谦冲而自牧:就想到要谦虚并加强自我修养。冲,虚。牧,约束。
28.江海下而百川:江海处于众多河流的下游。下,居……之下。
29.盘游:打猎取乐。
30.三驱:据说古代圣贤之君在打猎布网时只拦住三面而有意网开一面,从而体现圣人的“好生之仁”。另一种解释为田猎活动以一年三次为度。
31.敬终:谨慎地把事情做完。
32.虑壅(yōng)蔽:担心(言路)不通受蒙蔽。壅,堵塞。
33.想谗邪:考虑到(朝中可能会出现)谗佞奸邪。谗,说人坏话,造谣中伤。邪,不正派。
34.正身以黜(chù)恶:使自身端正(才能)罢黜奸邪。黜,排斥,罢免。
35.宏兹九德:弘扬这九种美德。九德,指忠、信、敬、刚、柔、和、固、贞、顺。
36.简:选拔。
37.效:献出。
38.松乔:赤松子和王子乔,古代传说中的仙人。
39.垂拱:垂衣拱手。比喻很轻易的天下就实现大治了。
40.无为:道家主张清静虚无,顺其自然。

谏太宗十思疏赏析

  《旧唐书》曾赞扬魏征的奏疏“可为万代王者法”。对于魏征这篇奏疏,唐太宗非常重视,说它是“言穷切至”,使得自己“披览亡倦,每达宵分”。他还曾使用“载舟覆舟”的比喻来训戒太子。宋、明、清三代的一些君主,也经常拜读这篇奏疏,用以规戒自己。由此可见它在封建时代的重要意义。即使到了现代,文中“居安思危,戒奢以俭”的观点,也仍有值得借鉴的意义。
  这篇奏疏,在写作上很有其特色,它有很强的现实针对性。文章根据唐太宗在取得巨大政绩之后,逐渐骄傲自满,生活日趋奢靡地情况,指出了他“不念居安思危,戒奢以俭”,“既得志则纵情以傲物”,不可以“竭诚以待下”,必然会使“骨肉为行路”,最后导致至亲疏远,君臣解体,离心离德,难于保守天下。奏疏不仅把“不念居安思危,戒奢以俭”的危害的道理讲得清清楚楚,而且还对症下药,提出“十思”的措施,既明确具体,又实用而不空泛,针对性很强。
  奏疏从头至尾,多用骈偶,或相对为文,或排比论述,辞工文畅,音律和谐,铿锵成韵,读来如觉连珠滚动,文章一气呵成,论述步步为营,气势雄健有力,警示振聋发聩。
  《谏太宗十思疏》是唐朝著名谏议大夫魏征写给唐太宗的一篇奏疏。唐太宗即位初期,因隋鉴不远,故能励精图治。随着功业日隆,生活渐加奢靡,“喜闻顺旨之说”,“不悦逆耳之言”。魏征以此为忧,多次上疏切谏,本文是其中的一篇。文章先以比喻开篇,通过成败得失的比较推论,归结到“可畏惟人” ,指出了争取人心的重要性。在这篇文章中,魏征紧扣“思国之安者,必积其德义”,规劝唐太宗在政治上要慎始敬终,虚心纳下,赏罚公正;用人时要知人善任,简能择善;生活上要崇尚节俭,不轻用民力。这个在当时历史条件下安邦治国的重要思想作了非常精辟的论述,其主题是在于提醒唐太宗要想使国家长治久安,君王必须努力积聚德义,具体提出了居安思危,戒奢以俭等十个建议。写得语重心长,剀切深厚。
  魏征敢于直谏,在贞观年间先后上疏二百余道,强调“兼听则明,偏信则暗”,对唐太宗开创的千古称颂的“贞观之治”起了重大作用。而全文主要阐明的是为人君必须“居安思危,戒奢以俭”的主旨。《谏太宗十思疏》的精神,主要是规劝唐太宗在“贞观之治”取得成就以后,仍要牢记隋亡的教训,“居安思危,戒奢以俭”,“善始”、“克终”,以“积其德义”,使国家达到到长治久安的局面。
  《古文观止》评价:通篇只重一“思”字,却要从道义上看出,世主何尝不劳神苦思,但所思不在德义,则反不如不用思者之为德也。魏公十思之论,剀切深厚可与三代谟、诰并传。
  魏征这篇谏疏是规劝唐太宗要“居安思危,戒奢以俭”的。文章第—段即开宗明义,用树木、河流作比,说明“居安思危,戒奢以俭”是保证国家长治久安的根本。第二段分析“取易守难”的道理,并从“在殷忧必竭诚以待下,既得志,则纵情以傲物”入手,得出守成之君“所宜深慎”的结论,具有很强的逻辑性和说服力。第三段提出“十思”的具体内容。所谓“十思”,归纳起来,即戒奢安民、思危反满、宽容仁慈、慎始善终、虚心纳言、拒邪黜奸、刑赏以法。
  以“固本思源”为喻,说明“居安思危,戒奢以俭”的重要性。

  开篇并没有直接提出“十思”的内容,而是以生动形象的比喻打开话题。“臣闻”的口气不卑不亢,令人警醒。先从正面说,用比喻推理(“求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源”)引出正题:“思国之安者,必积其德义。”三个排比句,两个作比喻,一个明事理,浅显易懂,不容置疑。再从反面申述:“源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而望国之治,虽在下愚,知其不可,而况于明哲乎?”这样就加重了强调意味。反问的一句,差不多带有“挑衅”口吻,正是“忠言逆耳”之处。接着,进一步明确指出,“人君”地位高,责任重大,如果“不念居安思危,戒奢以俭”,要想国家长治久安是不可能的,如同“伐根以求木茂,塞源而欲流长”一样荒诞。这一段的结尾,照应前面,又充分利用了“木”与“水”的比喻。

  第二段
  总结历史经验,并从创业守成、人心向背等方面论述“居安思危”的道理。“凡百元首,承天景命,善始者始繁,克终者盖寡。”开头几句,寥寥数语,就概括了历代君主能创业不能守成的普遍规律,这虽说是人之常情,但要“思国之安”,就必须以理性去克服它。接下来,作者以“岂取之易守之难乎”设问,引出更为具体的分析论证,指出“殷忧”与“得志”的不同心态:殷忧,则竭诚待人;得志,则纵情傲物。而“竭诚则吴越为一体,傲物则骨肉为行路”,对人的态度不同,其结果反差强烈,这说明能否恭俭下人是事业成败的关键。如果失去了民心,即使动用严刑也无济于事。“怨不在大,可畏惟人;载舟覆舟,所宜深慎”,这里借鉴古人的论述,将君和民的关系比作水与舟的关系,发人深省。

  第三段
  提出“居安思危”的具体做法,即“十思”。“十思”的核心内容是正己安人,但具体又有所侧重。“将有作,则思知止以安人”,这两条是戒奢侈,如喜好器物美色,大兴土木,劳民伤财等;“念高危,则思谦冲而自牧;惧满盈,则思江海下百川”,这两条是戒骄戒躁,劝皇帝要恪守职分,不骄不躁,虚怀若谷,从谏如流;“乐盘游,则思三驱以为度”,是劝皇帝不要放任自己的欲望,要持之有度;“忧懈怠,则思慎始而敬终”,是劝皇帝勤勉政事,处置谨慎,不要怠惰;“虑壅蔽,则思虚心以纳下”,是说“兼听则明”,放低身段,多听取臣下的意见;“惧谗邪,则思正身以黜恶”,是说“偏听则暗”,自己有倾向直臣,罢黜小人;“恩所加,则思无因喜以谬赏;罚所及,则思无以怒而滥刑”,是说赏罚要按国家尺度实行,不因喜怒而有所偏颇。“十思”就是十条劝戒,语语坦诚,字字惊心。文章最后从正面论述做到“十思”的好处,描绘出“垂拱而治”的政治理想。从用人,纳谏,赏罚,多方来讲、其中提到的“简能而任之,择善而从之”,即“用人”“纳谏”策略,实际上成为初唐的治国方略,创造了历史上有名的“贞观之治”。
  魏征提出的“十思”能给我们哪些写作的启示呢?
  一是陈述意见的针对性。这奏疏是给皇帝看的,是用来劝谏皇帝的,所以“十疏”所陈述的内容无一不针对帝王的易犯病,又无一不为“垂拱而治”的封建统治着想,使唐太宗乐于接受。二是思考问题的全面性。这“十思”的内容涉及到与帝王冶国兴邦有关的十个问题。从生活到政治,从人个欲望以品德修养,凡存在的主要问题作者全都考虑到。不但指出问题,而且提出解决问题的办法,真是面面俱到,煞费苦心。三是安排条款的序列性。“见可欲”“将有作”“念高危”“惧满溢”“乐盘游”“忧懈怠”“虑雍蔽”“惧谗邪”“恩所及”,排列井井有条,多而不乱。四是语言表达的齐整性。“十思”十句,句式大致相同,构成排比,一气呵成,形成齐整,气势磅礴。显然,这篇古代佳作给我们带来很多有益的写作启发。
  虽董之以严刑,振之以威怒,终苟免而不怀仁,貌恭而不心服。怨不在大,可畏惟人,载舟覆舟,所宜深慎。
  即使用严酷的刑罚督责人们,用威风怒气恫吓人们,结果只能使人们图求苟且以免于刑罚,却不会怀念国君的恩德,表面上态度恭敬,可是心里并不服气。怨恨不在大小,可怕的只是百姓。百姓像水一样,可以载船,也可以翻船,这是应该特别谨慎的。
  “求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源;思国之安者,必积其德义。” 想要树木生长,一定要是它的根系牢固;想要河流长远,一定要疏通它的源头;想要国家安定,一定要多聚积道德仁义。

谏太宗十思疏创作背景二

  唐太宗李世民跟随其父亲李渊反隋时作战勇敢,生活俭朴,颇有作为。公元627年李世民即位,改元贞观。在贞观初年,他借鉴隋炀帝覆亡的教训,进一步保持了节俭、谨慎的作风,实行了不少有利于国计民生的政策。经过十几年的治理,经济得到发展,百姓生活也富裕起来,加上边防巩固,内外无事,唐太宗逐渐骄奢忘本,大修庙宇宫殿,广求珍宝,四处巡游,劳民伤财。魏征对此极为忧虑,他清醒地看到了繁荣昌盛的后面隐藏着危机,在贞观十一年(637)的三月到七月,“频上四疏,以陈得失”,《谏太宗十思疏》就是其中第二疏,因此也称“论时政第二疏”。唐太宗看了猛然警醒,写了《答魏征手诏》,表示从谏改过。这篇文章被太宗置于案头,奉为座右铭。贞观十三年,魏征又上《十渐不克终疏》,直指太宗十个方面行为不如初期谨慎,被太宗书于屏风之上。

谏太宗十思疏写作特点

  一、类比入手,亲切生动

  作者要论述的是治国安民的根本大计,而进谏的对象又是国君。从流水、树木这些生活中常见的现象入手说理,就显得亲切、生动,容易为人君所接受。同时,要“木茂”就必须“固其根本”,要“流长”就必须“浚其泉源”,这都是生活中的常识。通过类比,推出要“国安”必须“德厚”,就很有论辩力量。在这个基础上,作者进一步以“不念居安思危,戒奢以俭”比做“伐根”“塞源”。这样,不居安思危的危害性不言自明,而作者的观点也鲜明地表露出来了。

  二、骈散结合,华美流畅

  唐代的奏疏,习惯上都用骈文来写,这篇奏疏虽然用了许多骈偶句式,却突破了骈体的束缚,骈散语句交替运用,既有骈文的整齐华美,又有散文的自然流畅,易于诵读。

  三、正反论述,务尽其旨

  全文以论述为主,对同一个问题,作者往往从正反两方面进行剖析,使说理更透彻。如第一段先从正面论述“固本浚源”,再从反面论述不这样做的危害;第二段关于“殷忧”“竭诚”与“得志”“傲物”的反复论述;第三段贯穿“十思”的本能欲望(或反应)与理性自制的对举,都体现了这一特点。

  四、比喻排比、生动有力

  文章以浅显的比喻衬出中心论题,比喻作为一种推理手段,起到生动、直观的效果;全文的论述多用排比句式,铺排罗列,勾连而下、气势不凡,增强了文章的表现力。

谏太宗十思疏段析

  第一段从开头至“塞源而欲流长也”,先正说,后反说。以固木之根、浚流之源,来比喻治国需要从积德这个根本做起。这是正说。接着以比喻的手法来反说,“源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而思国之安”,是万万不可能的。正说和反说,归结到君主必须“居安思危,戒奢以俭”,否则,那将是“伐根以求木茂,塞源而欲流长也”,危及治国之本,动摇王朝的根基,葬送李唐的天下。

  第二段从“凡百元首”至“所宜深慎”,分别从“在殷忧”和“既得志”等不同时期所采取的不同态度,正反论述。君主“在殷忧”时,一定能竭尽诚意对待手下的人;而君主如果能对部下竭尽诚意,就能使君臣契合,上下一心。君主在“既得志”时,往往为所欲为,傲视他人;而君主如果傲视他人,即使亲属也会变得如同行路人那样互不相认。这样分别从“在殷龙”和“既得志”等不同情况下正说反说,归结到守业的君主容易失去人心,从而,告诫唐太宗不可以帝王之尊傲视群臣,与人结怨。因为怨不在于大小,可怕的是与众人结怨,如同水能载舟也能覆舟,众人能保护君主,也能推翻君主。

  第三段从“诚能见可欲则思知足以自戒”至结尾,以“十思”全面阐述“积德义”的具体内容。这“十思”,好象是魏征提醒唐太宗从多侧面进行观照,多侧面地照一照“积德义”的镜子。人以铜为镜,唐太宗则以魏征为镜,魏征又给唐太宗以“十思”之镜。可以说,“十思”之镜是一个多棱镜。之所以说“十思”是多棱镜,是因为它从多侧面反映了“思国之安者,必积其德义”的主旨,从多方面开拓了唐太宗“居安思危”的境界,从多方面开拓治理李唐王朝的途径:“智者尽其谋,勇者竭其力,仁者播其惠,信者效其忠;文武并用,垂拱而治。”

谏太宗十思疏创作背景

时间条件
  隋朝在农民起义中覆灭,给唐朝统治者敲响了警钟。唐太宗李世民就曾说:“舟所以比人君,水所以比黎庶。水能载舟,亦能覆舟。”
  唐朝初年,为了缓和阶级矛盾,魏征积极进谏。太宗起初对魏征的直谏尚有抵触,扬言要杀他,后来他悟出魏征是为了国家地长治久安,便越来越能够接受魏征的建议,并且付诸实施。这篇奏疏写于贞观十一年(公元六三七年)。唐太宗登基后,开始了一段较有作为的政略,所以出现了历史上有名的“贞观之治”,因为他常以隋朝的暴政为戒,不敢过分使用民力。他曾说:“朕每临朝未尝不三思,恐为民害。”(《资治通鉴》卷一〇九四著)。
  可是,到了贞观中期,生产有了较大的发展.唐太宗开始大修庙宇宫殿,四处游玩,劳民伤财。就在魏征呈上此文的当年,已经民怨沸腾。为此有的大臣向他进谏,如监察御史马周就曾在上书中指出:“今所营为者,颇多不急之务”,百姓因“供官徭役,道路相继”,“春夏秋冬,略无息时”而“咸有怨言”(《贞观政要》卷十)。他却说:“百姓无事则易骄,劳役则易使”。(《新唐书·魏征传》)
  他不再像过去那样高兴地接受下级的意见了。如贞观十一年,唐太宗巡游洛阳宫,泛舟积翠池,看到隋炀帝挥霍民脂民膏修建的亭台楼阁,便大发议论说:“(炀帝)将行幸不息,民怨不堪”,“遂使天下怨叛,身死国灭”,看起来他似乎应该以隋为鉴了,但最后他却洋洋得意地说:“今其宫苑尽为我有。”(《贞观政要》卷十),并且照样地“行幸不息”起来。又如要选拔人才,太宗收到许多有用的建议,可是没有像样的行动。魏征曾上疏说:“国家思欲进忠良,退不肖,十有余载矣,徒闻其语,不见其人,何哉?盖言之是也,行之非也。”(《贞观政要》卷七)。就在唐太宗越来越忘乎所以,别的大臣都噤若寒蝉的情况下,魏征却在贞观十一年的三月到七月这五个月中,连给唐太宗上了四疏,《十思疏》就是其中著名的一篇(此为四疏中第二疏)。(节选自《应用写作》杂志1992年第2期《一篇真实得体的奏疏》)
  在此疏中,魏征紧扣“思国之安者,必积其德义”的思想,为这个在当时历史条件下安邦治国的重要思想作了非常精辟的论述,其主题在于提醒唐太宗要想使国家长治久安,君王必须努力去积聚德义。具体提出了戒奢侈、恤百姓、戒焦躁、不自满、不放纵、不懈怠、纳忠言、远小人、克喜怒、明赏罚等数十个建议。(《贞观政要》)

背景环境
  《谏太宗十思疏》是唐朝著名的谏议大夫魏徵,在贞观十一年(公元637年)上书唐太宗(李世民)的一篇奏疏;文章中,魏征紧扣“思国之安者,必积其德义”,对这个安邦治国的重要思想作了非常精辟的论述,主题在于提醒唐太宗要想使国家长治久安,必须努力积聚德义;具体提出了居安思危、戒奢以俭、虚心以纳下等十个治国需警醒的要点。
  唐太宗登基后,开始一段是较有作为的,出现了历史上有名的“贞观之治”。因为他常以隋朝的暴政为戒,不敢过分使用民力;他曾说:“朕每临朝未尝不三思恐为民害”(《资治通鉴》卷一〇九三)
  可是,到了贞观中期,生产有了较大发展,人民生活逐渐富裕起来,加上对外战争年年胜利,边防日益巩固,国威远扬,在一片文治武功的欢呼声中,他渐渐骄奢起来,忘记了“以民为本”,特别是渐渐忘记了隋朝灭亡的历史教训,开始作威作福起来了。
  就从贞观十一年这一年来看,他先下令修了飞仙宫,后来又诏令修建老君庙、宣尼庙;二月巡游洛阳宫,六月巡游明德宫,十月猎于洛阳苑,十一月又巡游怀州,狩于济源。老百姓为了服徭役,长年不能回家。为此有的大臣向他进谏,如监察御史马周就曾在上疏中指出:“今所营为者,颇多不急之务”,百姓因“供官徭役,道路相继”,“春夏秋冬,略无息时”而“咸有怨言”(《贞观政要》卷十)。他却说:“百姓无事则易骄,劳役则易使”(《新唐书·魏征传》)。他不再像过去那样高兴地接受下级的意见了,他在生活上渐渐奢侈的同时,还有些崇尚空谈,不务实际了;这点魏征是看得很清楚的。
  贞观十一年,“(炀帝)将行幸不息,(《贞观政要》卷十),并且照样地“行幸不息”起来。又如要选拨人才,唐太宗说了千百遍,可是没有象样的行动。魏征曾上疏说:“国家思欲进忠良,退不肖,十有余载矣,徒闻其语,不见其人,何哉?盖言之是也,行之非也。”(《贞观政要》卷七),《十思疏》就是其中著名的一篇。其主要内容是:劝谏太宗施仁政、心怀天下、从谏如流、以民为贵,亲贤臣远小人等,去做一个好帝王。《谏太宗十思疏》是魏征奏疏的代表作。

谏太宗十思疏总体手法

  这篇奏疏,在写作上有其特色,它有很强的现实针对性。文章根据唐太宗在取得巨大政绩以后,逐渐骄傲自满,生活日趋奢靡的情况,指出他“不念居安思危,戒奢以俭”,“既得志则纵情以傲物”,不能“竭诚以待下”,必然使“骨肉为行路”,至亲疏远,君臣解体,离心离德,难于保守天下。奏疏不仅把“不念居安思危,戒奢以俭”难守天下的道理讲得清清楚楚,而且还对症下药,提出“十思”的措施,既明确具体,又实用而不空泛,针对性很强。
  《谏太宗十思疏》谈论的虽然是帝王的治国之道和修养问题,但其中的许多真知灼见在今天看来仍具有很强的借鉴意义。这篇奏疏不仅思想内容深刻,在写作手法上也颇有特点,现试析如下:

一字贯穿
  细读文章,便会发现,作者用一“思”字贯穿全文。第一段,作者先通过两个人们耳熟能详的比喻引出“思国之安者,必积其德义”的主旨,再用原来的比喻从反面强调这一主旨,最后又从人君特殊的地位和职责出发推出这一主旨的具体内容:“居安思危,戒奢以俭”。由此,不难看出作者一个清晰的思路:“思国安”必先“积德义”,“积德义”对人君来说,就表现在“居安思危,戒奢以俭”。总之,人君当“思”:思虑国家的安定,思谋国运的长远,思考为政的得失,思量潜伏的危机。
  正如魏征在另外一篇奏疏中指出的:“祸福相倚,吉凶同域,唯人所召,安可不思?”一个“思”字不仅把第一段的内容有机地组织了起来,而且也隐含了魏征对唐太宗的谆谆告诫:作为人君,万事都要三“思”而后行啊!那么,人君为什么当“思”呢?文章的第二段就阐述了这个问题。他总结历史教训,指出历史上一种常有的现象:“善始者实繁,克终者盖寡。”然后用一反诘句对这一现象提出自己的质疑:“岂取之易,守之难乎?”但人君的取易守难毕竟是不容忽视的客观事实,因此,作者接下来就具体分析了产生这一现象的原因:“殷忧”时,竭诚待下;“得志”后,纵情傲物,直至滥用刑罚,目空一切,最终导致天怨人怒,自取灭亡。值得注意的是,本段虽没有用到一个“思”字,但却始终是扣住“思”字着笔的,它实际上紧承第一段解释了人君当“思”的原因,那就是:“凡百元首”的难以善始善终,“取之易,守之难”的严峻事实,“殷忧”时、“得志”后的不同态度,“可畏惟人,载舟覆舟”的深刻教训。魏征在这里所提出的这一切都有理有据,焉能不使守成之君的唐太宗思前想后,思深忧远呢?所以,这一段不仅依然紧扣“思”字回答了人君为什么当“思”,也为下文的“十思”作了有力的铺垫。
  到第三段,作者则明确提出了应如何“思”。他围绕节欲、谦逊、谨慎、明智、守法五方面具体提出“十思”,并指出,倘若人君能做到这些,则不但使普天下的“智者”“勇者”“仁者”“信者”各展所长,尽心辅佐,而且也能使人君达到“垂拱而治”的目的,免却“劳神苦思,代百司之职役”的繁冗和辛劳。由此可以看出,作者紧扣——“思”字做文章,从提出问题——应当“思”,到分析问题——为何“思”,再到解决问题——怎样“思”,最后归结为“何必思”。从“思”到“无思”,一字贯穿,前后勾连,使文章条理清晰,思路缜密,结构谨严,浑然一体,具有不可辩驳的逻辑力量。

一发破的
  紧紧抓住事物的要害,通过精妙的比喻和正反对比,使作者所要阐发的道理深入浅出,令人难忘,是本文在写作上的第二个特点。本来,国家的长治久安,人君的德行道义,以及这两者之间的关系,都是颇为抽象的道理。然而,作者却洞幽烛微,化难为易,用了两个浅显的比喻,便一下子点到了事物的要害,可谓一发破的。树木、河流是人们习见的事物,求木之长必固根本,欲流之远必浚泉源也是天经地义、毋庸置疑的。作者的高明之处就在于看到了树木的茂盛与国家的兴旺,江河的长流与国运的久远以及根底的加固与德行的积累、源头的疏通与道义的流播这两者之间所具有的极其相似的关系,以此构成比喻,便把道理说得透彻而又形象,易于为人接受。在运用比喻作了正面论述后,作者并不是到此为止,而是紧扣前喻从反面进一步论述,以起强调作用。但在行文时又有所变化,把正面论述时的两个比喻的顺序巧妙地颠倒了一下,使文意灵动多姿。紧接着,作者仍然从反面进行论述,指出人君如果不“居安思危,戒奢以俭”——即“积德义”的话,那就不仅仅是“根不固”“源不深”的问题,而是“伐根”“塞源”。这就把“不积德义”所带来的反面结果推到了极致,从而从正面有力地肯定了“积德义”这个论题的正确性。此外,第二段中“殷忧”和“得志”的对比,第三段中“恩所加”与“罚所及”等的对比,都一正一反,不仅内容相对,形式规则,而且观点鲜明,语气肯定,深刻地揭示了事物的性质。总之,本文比喻的巧用既增强了文章的生动性和可感性,又加深了读者对作者所要阐明的主旨的印象。而正说反说、对比鲜明的手法,则不但使行文富于变化,而且使主旨的阐述更为具体、严密,增强了文章的说服力度。

一唱三叹
  本文在充分说理的同时,又满溢着充沛的感情,使文章融情于理,情理交融,是本文在写作上的第三个特点。魏征对唐太宗是颇有感情的,这不但因为唐太宗具有弃怨用才的宽广胸怀与气度(魏征曾是太宗的政敌),更主要的是他从太宗的身上看到了修仁政、济苍生、达到天下大治的希望,看到了自己为国家大展宏图的前景。当47岁的魏征开始辅佐比他小18岁的太宗的时候,他深感“喜逢知己之主”,因此“思竭其用,知无不言”,而太宗对魏征的谏言也“未尝不欣然纳受”。对唐太宗来说,魏征既是一位犯颜直谏的良臣,又是一位循循善诱的严师。因此,这种亦臣亦师的身份使魏征的奏疏既理正词严,又情真意挚,说理和抒情得到了有机的统一,表现在本文中也是如此。
  自第一段始,说理庄重从容,感情平缓,至“臣虽下愚,知其不可,而况于明哲乎”一句,则感情初起波澜:既有对不“积德”却指望“国安”的断然否定,也有不卑不亢的自谦,更有希望太宗无愧于“明哲”的殷殷期望。而“人君”一句感情则再掀波澜,这一句无异于对太宗的当头棒喝:处在如此高位,却“不念居安思危,戒奢以俭”,那可怕的后果你难道真的不知道吗?至第二段,作者似乎从刚才激越的感情中平息下来,以“凡百元首”一句转入对历史教训的论述之中,感情委婉深沉。这一段的最后一句“载舟覆舟,所宜深慎”,推心置腹,是提醒,是规劝,也是警告,不能不令人动容。至末段,在具体提出“十思”的时候,更是感情真挚,语重心长,作者把他所能想到的,把他认为帝王必然遇到或经常遇到而且必须有明确认识并能正确对待的问题一一罗列,声声“思”字,如记记重锤,敲打着唐太宗的心灵,也敲击着读者的心灵。而“总此十思”几句则勾画了人君“思”后出现的美好图景,感情又趋于热情奔放。至最后“何必”一句全文戛然而止,我们仿佛看到一个58岁的老人长长地叹了一口气,这不仅仅是作者的感情慢慢趋于平缓,更是他为国家着想,尽了为臣之职以后的释然和安然。因此,作者的感情随说理的深入而不断变化,时而平静和缓,时而委婉深沉,时而又热情奔放。作者或以抒情的语调用含情之笔说理,自始至终让人觉得是从作者肺腑中吐出,亲切入微,如“十思”的阐述;或以形象的语汇用明理之言寄情,紧扣人的心弦,如主旨的提出。
  总之,本文理真情切,情与理得到了有机的交融,不仅使情的抒发不失之空泛,更使理化为了一种闪烁着个性色彩的情思,让人刻骨铭心,起到一唱三叹的效果。所以,太宗在阅读了魏征包括本篇在内的四篇奏疏以后,有这样的评语:“诚极忠款,言穷切至。”还称赞魏征“体国情深”。清代的唐德宜在《古文翼》中也说此文“款款而陈,情词肫挚,忠爱之忱,溢于言表”。这些都是对本文具有情理交融这一特点的恰当评价。

一气呵成
  《谏太宗十思疏》是用骈文写成的。但魏征的这篇文章却一扫六朝浮华的余习,不仅内容充实,明白畅达,而且在形式上也有所创新。从语句看,一是不局限于骈文一般是用平行的两句话,两两配对,直到篇末的特点,而是有所变化。如第一段,劈首就是三个从正面论述的排比句,紧接着又是从反面论述的三个排比句,这是和骈文的常格有所不同的。二是散句的恰当使用,如“臣虽下愚,知其不可,而况于明哲乎”,“载舟覆舟,所宜深慎”等。三是打破了四六对仗而改用多种句法对偶,如“当神器之重”对“居域中之大”,“竭诚则吴越为一体”对“傲物则骨肉为行路”等。这样,文中既有气韵充沛的排比句,又有活泼灵动的散行句,再加上骈文所特有的对仗工整、音韵顿挫的对偶句,使整个文章一气呵成,于整饬庄重之中呈流转圆浑之势,具有特有的美感。从用词看,文章力求避免繁复的引证、生僻的典故和多余的藻饰,语言明白晓畅。另外,文章不受声律拘束,不避首尾虚字,这些都体现了作者崇尚质朴的文学主张和不拘一格的创新精神。魏征创造的这样一种骈散相间的章表体,后来就成为唐宋奏疏中常用的一种形式,对后世陆贽、欧阳修、苏轼的政论奏议文产生了一定的影响。

明君忠臣
  魏征是唐太宗的一位十分难得的谏臣,魏征死后,唐太宗感叹地说:“以铜为镜,可以正衣冠,以史为镜,可以知兴衰,以人为镜,可以明得失;今魏子殂世,遂亡一镜也!”唐太宗把大臣当做自己的明镜,魏征更是一面明亮的镜子。魏征的敢言直谏,太宗的虚心接纳,都显示出了一代明君和一代忠臣的形象。

谏太宗十思疏正反论述

  全文以论述为主,对同一个问题,作者往往从正反两方面进行剖析,这样,说理更加透彻。如第一段先从正面论“固本疏源”,再从反面阐述不这样做的危害;第二段关于“殷忧”“竭诚”与“得志”“傲物”的反复论述,第三段贯穿“十思”的本能欲望(或反应)与理性自制的对举,都体现了这一特点。

形象比喻
  文中运用了大量生动的比喻,借以阐发治国安民的思想,言简意赅,具有很强的说服力。如文章开篇谈论治国要注重“积其德义”这一根本原则时,从两个方面比喻论证,即“木之长者,必固其根本”和“流之远者,必浚其泉源”,“固其根本”是树木长得高的必要条件,而“浚其泉源”,也是水流得长远的前提,运用自然中的现象比治国的原则,浅显易懂而又生动形象。

语言朴实雄健
  文章虽多用对偶句,但笔力道劲,气势雄健,朴实无华,与六朝的骈赋不同。如“恩所加,则思无因喜以谬赏;罚所及,则思无以怒而滥刑”一句,“恩”“喜”“谬赏”分别与“罚”“怒”“滥刑”反义相对,“加”“因”分别与“及”“以”近义相对,这样,大大加强了语言的表现力。大家可以到文章中再找一些这样的句子体会一下。

雄辩的逻辑力量
  三个段落,环环相扣,步步深入。第一段,作者旗帜鲜明地揭示中心论点——为人君者必须“居安思危,戒奢以俭”。那么,人君为什么当“思”呢?文章的第二段就阐述了这个问题。作者从历史教训出发,提醒太宗必须谨慎从政,要善待臣民,勿失民心本段虽没有用到一个“思”字,但却始终是扣住“思”字着笔的,实际上紧承第一段解释了人君当“思”的原因,那就是“凡百元首”的难以善始善终;“取之易。守之难”的严峻事实:“殷忧”时、“得志”后的不同态度,“可畏惟人,载舟覆舟”的深刻教训。同时,为下文的“十思”作了有力的铺垫。到第三段,作者则明确提出了如何“思”。在前二段说明道理的基础上,作者向太宗提出了。十思”的具体内容,并说明如果能够做到这“十思”,就能够发扬光大“九德”修养,使百官各尽其职,各竭其力,天下可“垂拱而治”了。细读文章,便会发现,作者用一“思”字贯穿全文,前后勾连,层层深入,水到渠成。从提出问题,应当“思”,到分析问题,为何要“思”,再到解决问题——怎样“思”,结构谨严,浑然一体,具有不可辩驳的逻辑力量。

  ——选自中华书局标点本《旧唐书·魏征传》

谏太宗十思疏赏析二

  文章一开始,作者运用了排喻的手法,作者首先举出“求木之长者,必固其根;欲流之远者,必浚其泉源”两组比喻,从而引出了“思国之安者,必积其德义”。作者先设置这样两个形象性和哲理性都很强的比喻,而后引出了自己要表达的真实意图,这种手法的应用是有很强的说服力。如果作者开篇不用这十分形象的排喻,而只是简单地讲述抽象的道理,是很难吸引对方,使对方理解信服。作者引喻用得好,好就好在比喻用得“巧”、“俗”、“切”。比喻的应用使抽象的道理形象化、具体化,使深奥的问题通俗化。刘勰在《文心雕龙·论说》中所说的:“喻巧而理至”讲的就是这个道理。设喻明理,比喻不但要设得巧,而且喻体要浅显通俗,树木、江河,处处可见,人人熟悉。所讲的道理也是人人皆知,不难理解的通俗事理。刘勰在《文心雕龙·比兴》中说:“比类虽繁,以切至为贵”。文章中比喻运用的“切”,实际上就是喻体与本意要相切合,要抓住重点,选最集中、最深刻、最精彩的喻体来表现本意,作者用十分熟悉的树木,泉源,用这些微不足道的事物,引出国之大政,平易而自然。

  使用了排喻的方法开篇后,作者又以三个“不”字的排比句从反面来说明问题,“源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而思国之安”。从而进一步强调了作者的政治意图。作者使用的言辞尖锐,用反激法去激发对方。作者指出,自己所列举的比喻和叙说的是连自己这样愚笨的人都明白的道理,何况英明圣哲的皇帝。然后作者很明确地向唐太宗指出,做为一国之主的帝王,身负重任,就要在安乐时想到危难,尽量避免奢侈,要提倡节俭。不然的话就会做出象伐根而求树茂,塞水而望流长一样的愚蠢事。这里,在文章结构上前呼后应,环环紧扣,充分表达了作者进谏规讽的本意。

  紧接着作者向唐太宗指明历史上的君王,一开始创业时大多都能兢兢业业,而善始善终的就不多了。作者这里用了一个反问句来说明“创业容易,守业难”的道理。作者同时明确地告诫唐太宗,不要危难忧患时诚心待人,而成功后就放纵,傲慢待人。并指明,对人以诚相待,仇敌也团结成为一个整体;傲慢待人,即使是亲人也会众叛亲离。对人民使用高压钳制,用威势来统治他们,会造成他们与你貌合神离,表面十分顺服而实际上却十分怨恨。作者这里指出被激怒的百姓是十分可畏的。并再次用一个真切生动的比喻来说明帝王与百姓之间的辩证关系。作者将百姓妙喻为水,将帝王比喻为行船。水能浮载行船,但也可以将行船倾翻。这个比喻简洁而传神,直接明了地向唐太宗表明其利害关系。为谏劝唐太宗“居安思危,戒奢以俭”,不要“纵情傲物,骄奢淫逸”。结合具体实例进行分析,妙喻警人,陈述利害。引用古圣先哲的“怨不在大,可畏惟人”和“载舟覆舟”等至理名言,哲理剀切,反复阐述,耐心说服,言语婉转动人,用心不可谓不良苦。

  道理述尽,作者便向唐太宗提出“十思”的建议。“十思”是作者前文提出的“思国之安者,必积其德义”的具体内容。前边提出问题并进行了分析,后边则提出如何解决的建议。使得文章前后呼应,全文形成一篇结构严谨的统一体。而“十思”又以“谦冲而自牧”、“虚心以纳下”、“慎始而敬终”、“简能而任之”、“择善而从之”为中心,为至要。“十思”的角度不同,但都贯穿着“积其德义”的主线。作者告诫唐太宗“总比十思,宏兹九德”这样就会达到天下“文武并用,垂拱而治”。只要做到这“十思”,就不必自己去劳神费思,代替百官去行使职权了。

  全篇以“思国之安者,必积其德义”为中心展开论述。先从正反两方面进行论述,提出为君必须“居安思危,戒奢以俭”的结论。然后提醒太宗,守成之君易失人心。因在“殷忧”时易“竭诚以待下”;而在“得志”时则会“纵情以傲物”,便有“覆舟”之危。由此提出“积德义”必须“十思”。着重规劝太宗对于物质享受要适度,在自身修养上要“谦冲”,在用人上要“虚心纳下”,在行施法制上要不计个人恩怨。结尾归结出治国方法的关键在于知人善任,选拔人才,达到“垂拱而治”的理想境界。作者的这些主张,为唐太宗所采纳,有助于成就唐王朝的“贞观之治”。全篇以“思”字作为贯穿行文线索,脉络分明,条理清晰。文中多用比喻,把道理说得生动形象;并采用排比、对仗,句式工整,气理充畅。

《谏太宗十思疏》魏征 拼音读音参考

jiàn tài zōng shí sī shū
谏太宗十思疏

chén wén: qiú mù zhī zhǎng zhě, bì gù qí gēn běn yù liú zhī yuǎn zhě, bì jùn qí quán yuán sī guó zhī ān zhě, bì jī qí dé yì.
臣闻:求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源;思国之安者,必积其德义。
yuán bù shēn ér wàng liú zhī yuǎn, gēn bù gù ér qiú mù zhī zhǎng, dé bù hòu ér sī guó zhī zhì, chén suī xià yú, zhī qí bù kě, ér kuàng yú míng zhé hū? rén jūn dāng shén qì zhī zhòng, jū yù zhōng zhī dà, jiāng chóng jí tiān zhī jùn, yǒng bǎo wú jiāng zhī xiū.
源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而思国之治,臣虽下愚,知其不可,而况于明哲乎?人君当神器之重,居域中之大,将崇极天之峻,永保无疆之休。
bù niàn jū ān sī wēi, jiè shē yǐ jiǎn, dé bù chǔ qí hòu, qíng bù shèng qí yù, sī yì fá gēn yǐ qiú mù mào, sāi yuán ér yù liú zhǎng yě.
不念居安思危,戒奢以俭,德不处其厚,情不胜其欲,斯亦伐根以求木茂,塞源而欲流长也。
wàng guó yī zuò: sī guó fán bǎi yuán shǒu, chéng tiān jǐng mìng, mò bù yīn yōu ér dào zhe, gōng chéng ér dé shuāi, yǒu shàn shǐ zhě shí fán, néng kè zhōng zhě gài guǎ.
(望国 一作:思国)凡百元首,承天景命,莫不殷忧而道著,功成而德衰,有善始者实繁,能克终者盖寡。
qǐ qí qǔ zhī yì shǒu zhī nán hū? xī qǔ zhī ér yǒu yú, jīn shǒu zhī ér bù zú, hé yě? fū zài yīn yōu bì jié chéng yǐ dài xià, jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù jié chéng zé wú yuè wèi yī tǐ, ào wù zé gǔ ròu wèi xíng lù.
岂其取之易守之难乎?昔取之而有余,今守之而不足,何也?夫在殷忧必竭诚以待下,既得志则纵情以傲物;竭诚则吴、越为一体,傲物则骨肉为行路。
suī dǒng zhī yǐ yán xíng, zhèn zhī yǐ wēi nù, zhōng gǒu miǎn ér bù huái rén, mào gōng ér bù xīn fú.
虽董之以严刑,震之以威怒,终苟免而不怀仁,貌恭而不心服。
yuàn bù zài dà, kě wèi wéi rén zài zhōu fù zhōu, suǒ yí shēn shèn.
怨不在大,可畏惟人;载舟覆舟,所宜深慎。
bēn chē xiǔ suǒ, qí kě hū hū? jūn rén zhě, chéng néng jiàn kě yù, zé sī zhī zú yǐ zì jiè jiāng yǒu zuò, zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén niàn gāo wēi, zé sī qiān chōng ér zì mù jù mǎn yì, zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān lè pán yóu, zé sī sān qū yǐ wéi dù yōu xiè dài, zé sī shèn shǐ ér jìng zhōng lǜ yōng bì, zé sī xū xīn yǐ nà xià jù chán xié, zé sī zhèng shēn yǐ chù è ēn suǒ jiā, zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng fá suǒ jí, zé sī wú yǐ nù ér làn xíng.
奔车朽索,其可忽乎? 君人者,诚能见可欲,则思知足以自戒;将有作,则思知止以安人;念高危,则思谦冲而自牧;惧满溢,则思江海下百川;乐盘游,则思三驱以为度;忧懈怠,则思慎始而敬终;虑壅蔽,则思虚心以纳下;惧谗邪,则思正身以黜恶;恩所加,则思无因喜以谬赏;罚所及,则思无以怒而滥刑。
zǒng cǐ shí sī, hóng zī jiǔ dé, jiǎn néng ér rèn zhī, zé shàn ér cóng zhī, zé zhì zhě jǐn qí móu, yǒng zhě jié qí lì, rén zhě bō qí huì, xìn zhě xiào qí zhōng wén wǔ zhēng chí, jūn chén wú shì, kě yǐ jǐn yù yóu zhī lè, kě yǐ yǎng sōng qiáo zhī shòu, míng qín chuí gǒng, bù yán ér huà.
总此十思,宏兹九德,简能而任之,择善而从之,则智者尽其谋,勇者竭其力,仁者播其惠,信者效其忠;文武争驰,君臣无事,可以尽豫游之乐,可以养松乔之寿,鸣琴垂拱,不言而化。
hé bì láo shén kǔ sī, dài xià sī zhí, yì cōng míng zhī ěr mù, kuī wú wéi zhī dà dào zāi?
何必劳神苦思,代下司职,役聪明之耳目,亏无为之大道哉?

《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意拼音解读

《jiàn tài zōng shí sī shū 》 wèi zhēng

chén wén :qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn ;yù liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ;sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì 。
yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn ,gēn bú gù ér qiú mù zhī zhǎng ,dé bú hòu ér sī guó zhī zhì ,chén suī xià yú ,zhī qí bú kě ,ér kuàng yú míng zhé hū ?rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng ,jū yù zhōng zhī dà ,jiāng chóng jí tiān zhī jun4 ,yǒng bǎo wú jiāng zhī xiū 。
bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ,dé bú chù qí hòu ,qíng bú shèng qí yù ,sī yì fá gēn yǐ qiú mù mào ,sāi yuán ér yù liú zhǎng yě 。
(wàng guó yī zuò :sī guó )
fán bǎi yuán shǒu ,chéng tiān jǐng mìng ,mò bú yīn yōu ér dào zhe ,gōng chéng ér dé shuāi ,yǒu shàn shǐ zhě shí fán ,néng kè zhōng zhě gài guǎ 。
qǐ qí qǔ zhī yì shǒu zhī nán hū ?xī qǔ zhī ér yǒu yú ,jīn shǒu zhī ér bú zú ,hé yě ?fū zài yīn yōu bì jié chéng yǐ dài xià ,jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù ;jié chéng zé wú 、yuè wéi yī tǐ ,ào wù zé gǔ ròu wéi háng lù 。
suī dǒng zhī yǐ yán xíng ,zhèn zhī yǐ wēi nù ,zhōng gǒu miǎn ér bú huái rén ,mào gōng ér bú xīn fú 。
yuàn bú zài dà ,kě wèi wéi rén ;zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn 。
bēn chē xiǔ suǒ ,qí kě hū hū ? jun1 rén zhě ,chéng néng jiàn kě yù ,zé sī zhī zú yǐ zì jiè ;jiāng yǒu zuò ,zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén ;niàn gāo wēi ,zé sī qiān chōng ér zì mù ;jù mǎn yì ,zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān ;lè pán yóu ,zé sī sān qū yǐ wéi dù ;yōu xiè dài ,zé sī shèn shǐ ér jìng zhōng ;lǜ yōng bì ,zé sī xū xīn yǐ nà xià ;jù chán xié ,zé sī zhèng shēn yǐ chù è ;ēn suǒ jiā ,zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng ;fá suǒ jí ,zé sī wú yǐ nù ér làn xíng 。
zǒng cǐ shí sī ,hóng zī jiǔ dé ,jiǎn néng ér rèn zhī ,zé shàn ér cóng zhī ,zé zhì zhě jìn qí móu ,yǒng zhě jié qí lì ,rén zhě bō qí huì ,xìn zhě xiào qí zhōng ;wén wǔ zhēng chí ,jun1 chén wú shì ,kě yǐ jìn yù yóu zhī lè ,kě yǐ yǎng sōng qiáo zhī shòu ,míng qín chuí gǒng ,bú yán ér huà 。
hé bì láo shén kǔ sī ,dài xià sī zhí ,yì cōng míng zhī ěr mù ,kuī wú wéi zhī dà dào zāi ?

zuò zhě jiǎn jiè (wèi zhēng )

wèi zhēng tóu xiàng

wèi zhēng (580nián -643nián 2yuè 11rì ),zì xuán chéng 。hàn zú ,suí táng shí qī jù lù rén ,táng cháo zhèng zhì jiā 。céng rèn jiàn yì dà fū 、zuǒ guāng lù dà fū ,fēng zhèng guó gōng ,shì wén zhēn ,wéi líng yān gé èr shí sì gōng zhī yī 。yǐ zhí jiàn gǎn yán zhe chēng ,shì zhōng guó shǐ shàng zuì fù shèng míng de jiàn chén 。zhe yǒu 《suí shū 》xù lùn ,《liáng shū 》、《chén shū 》、《qí shū 》de zǒng lùn děng 。qí yán lùn duō jiàn 《zhēn guān zhèng yào 》。qí zhōng zuì zhe míng ,bìng liú chuán xià lái de jiàn wén biǎo ---《jiàn tài zōng shí sī shū 》。tā de zhòng yào yán lùn dà dōu shōu lù 《wèi zhèng gōng jiàn lù 》hé 《zhēn guān zhèng yào 》liǎng běn shū lǐ 。

jiàn tài zōng shí sī shū fān yì jí zhù shì

fān yì
  wǒ tīng shuō xiǎng yào shù mù shēng zhǎng ,yī dìng yào wěn gù tā de gēn ;xiǎng yào quán shuǐ liú dé yuǎn ,yī dìng yào shū tōng tā de yuán quán ;xiǎng yào guó jiā ān dìng ,yī dìng yào hòu jī dào dé rén yì 。yuán quán bú shēn què xī wàng quán shuǐ liú dé yuǎn ,gēn xì bú láo gù què xiǎng yào shù mù shēng zhǎng 。dào dé bú shēn hòu què xiǎng yào guó jiā ān dìng ,wǒ suī rán dì wèi dī jiàn shí qiǎn ,(yě )zhī dào zhè shì bú kě néng de ,gèng hé kuàng (nín zhè )cōng míng ruì zhì (de rén )ne !guó jun1 chù yú huáng dì de zhòng yào wèi zhì ,zài tiān dì jiān zūn dà ,jiù yào tuī chóng huáng quán de gāo jun4 ,yǒng yuǎn bǎo chí zhèng quán de hé píng měi hǎo 。rú guǒ bú zài ān yì de huán jìng zhōng xiǎng zhe wēi nán ,jiè shē chǐ ,háng jiē jiǎn ,dào dé bú néng bǎo chí kuān hòu ,xìng qíng bú néng kè fú yù wàng ,zhè yě (rú tóng )wā duàn shù gēn lái qiú dé shù mù mào shèng ,dǔ sāi yuán quán ér xiǎng yào quán shuǐ liú dé yuǎn ā 。

  (gǔ dài )suǒ yǒu de dì wáng ,chéng shòu le shàng tiān fù yǔ de zhòng dà shǐ mìng ,tā men méi yǒu yī gè bú wéi guó jiā shēn qiē dì yōu lǜ ér qiě zhì lǐ chéng xiào xiǎn zhe de ,dàn dà gōng gào chéng zhī hòu guó jun1 de pǐn dé jiù kāi shǐ shuāi wēi le 。guó jun1 kāi tóu zuò dé hǎo de què shí hěn duō ,néng gòu jiān chí dào dǐ de dà gài bú duō ,nán dào shì qǔ dé tiān xià róng yì shǒu zhù tiān xià kùn nán ma ?guò qù duó qǔ tiān xià shí lì liàng yǒu yú ,xiàn zài shǒu wèi tiān xià què lì liàng bú zú ,zhè shì wéi shí me ne ?tōng cháng chù zài shēn zhòng de yōu lǜ zhī zhōng yī dìng néng jié jìn chéng xīn lái duì dài chén mín ,yǐ jīng chéng gōng ,jiù fàng zòng zì jǐ de xìng qíng lái ào shì bié rén 。jié jìn chéng xīn ,suī rán yī zài běi fāng ,yī zài nán fāng ,yě néng jié chéng yī jiā ,ào shì bié rén ,jiù huì shǐ qīn rén chéng wéi mò lù zhī rén 。jí shǐ yòng yán kù de xíng fá lái dū zé (rén men ),yòng wēi fēng nù qì lái xià hǔ (rén men ),(chén mín )zhī qiú gǒu qiě miǎn yú xíng fá ér bú huái niàn gǎn jī guó jun1 de rén dé ,biǎo miàn shàng gōng jìng ér zài nèi xīn lǐ què bú fú qì 。(chén mín )duì guó jun1 de yuàn hèn bú zài dà xiǎo ,kě pà de zhī shì bǎi xìng ;(tā men xiàng shuǐ yī yàng )néng gòu fù zǎi chuán zhī ,yě néng diān fù chuán zhī ,zhè shì yīng dāng shēn qiē jǐn shèn de 。jí chí de mǎ chē què yòng fǔ làn de shéng suǒ jià yù ,zěn me kě yǐ shū hū dà yì ne ?

  zuò guó jun1 de rén ,rú guǒ zhēn de néng gòu zuò dào yī jiàn dào néng yǐn qǐ (zì jǐ )xǐ hǎo de dōng xī jiù yào xiǎng dào yòng zhī zú lái zì wǒ kè zhì ,jiāng yào xìng jiàn shí me jiù yào xiǎng dào shì kě ér zhǐ lái shǐ bǎi xìng ān dìng ,xiǎng dào dì wèi gāo gāo zài shàng jiù xiǎng dào yào qiān xū bìng jiā qiáng zì wǒ yuē shù ,hài pà jiāo ào zì mǎn jiù xiǎng dào yào xiàng jiāng hǎi nà yàng néng gòu (chù yú )zhòng duō hé liú de xià yóu ,xǐ ài shòu liè jiù xiǎng dào wǎng sān miàn liú yī miàn ,dān xīn yì zhì sōng xiè jiù xiǎng dào (zuò shì )yào shèn shǐ shèn zhōng ,dān xīn (yán lù )bú tōng shòu méng bì jiù xiǎng dào xū xīn cǎi nà chén xià de yì jiàn ,kǎo lǜ dào (cháo zhōng kě néng huì chū xiàn )chán nìng jiān xié jiù xiǎng dào shǐ zì shēn duān zhèng (cái néng )bà chù jiān xié ,shī jiā ēn zé jiù yào kǎo lǜ dào bú yào yīn wéi yī shí gāo xìng ér jiǎng shǎng bú dāng ,dòng yòng xíng fá jiù yào xiǎng dào bú yào yīn wéi yī shí fā nù ér làn yòng xíng fá 。quán miàn zuò dào zhè shí jiàn yīng gāi shēn sī de shì ,hóng yáng zhè jiǔ zhǒng měi dé ,xuǎn bá yǒu cái néng de rén ér rèn yòng tā ,tiāo xuǎn hǎo de yì jiàn ér tīng cóng tā 。nà me yǒu zhì huì de rén jiù néng chōng fèn xiàn chū tā de móu luè ,yǒng gǎn de rén jiù néng wán quán shǐ chū tā de lì liàng ,rén ài de rén jiù néng sàn bō tā de ēn huì ,chéng xìn de rén jiù néng xiàn chū tā de zhōng chéng 。wén chén wǔ jiāng zhēng xiān kǒng hòu qián lái xiào lì ,guó jun1 hé dà chén méi yǒu dà shì fán rǎo ,kě yǐ jìn qíng xiǎng shòu chū yóu de kuài lè ,kě yǐ yí yǎng dé xiàng chì sōng zǐ yǔ wáng zǐ qiáo nà yàng zhǎng shòu ,huáng shàng dàn zhe qín chuí yī gǒng shǒu jiù néng zhì lǐ hǎo tiān xià ,bú yòng zài shuō shí me ,tiān xià rén jiù yǐ jīng dōu yǒu jiāo huà le 。wéi shí me yī dìng yào (zì jǐ )láo shén fèi sī ,dài tì chén xià guǎn lǐ zhí shì ,yì shǐ zì jǐ líng mǐn 、míng liàng de ěr 、yǎn ,jiǎn sǔn shùn qí zì rán jiù néng zhì lǐ hǎo tiān xià de dà dào lǐ ne !

zhù shì
1.zhǎng (zhǎng):shēng zhǎng 。
2.gù qí gēn běn :shǐ tā de gēn běn láo gù 。běn ,shù gēn 。
3.xùn (jùn):shū tōng ,wā shēn 。
4.zài xià yú :chù yú dì wèi dī jiàn shí qiǎn de rén 。
5.míng zhé :cōng míng ruì zhì (de rén )。
6.dāng shén qì zhī zhòng :chù yú huáng dì de zhòng yào wèi zhì 。shén qì ,zhǐ dì wèi 。gǔ shí rèn wéi “jun1 quán shén shòu ”,suǒ yǐ chēng dì wèi wéi “shén qì ”。
7.yù zhōng :zhǐ tiān dì zhī jiān 。
8.xiū :měi 。zhè lǐ zhǐ zhèng quán de píng hé měi hǎo 。
9.fán bǎi yuán shǒu :suǒ yǒu de yuán shǒu ,fàn zhǐ gǔ dài de dì wáng 。
10.chéng tiān jǐng mìng :chéng shòu le shàng tiān fù yǔ de zhòng dà shǐ mìng 。jǐng ,dà 。
11.yīn yōu :shēn yōu 。
12.shí :de què 。
13.kè zhōng zhě gài guǎ :néng gòu jiān chí dào dǐ de dà gài bú duō 。kè ,néng 。gài ,biǎo tuī cè yǔ qì 。
14.ào wù :ào shì bié rén 。wù ,zhè lǐ zhǐ rén 。
15.wú yuè wéi yī tǐ :(zhī yào bǐ cǐ jié chéng xiàng dài )suī rán yī zài běi fāng ,yī zài nán fāng ,yě néng jié chéng yī jiā 。hú ,zhǐ běi fāng ;yuè ,zhǐ nán fāng 。
16.gǔ ròu wéi háng lù :qīn gǔ ròu zhī jiān yě huì biàn dé xiàng mò shēng rén yī yàng 。gǔ ròu ,yǒu xuè yuán guān xì de rén 。háng lù ,lù rén ,bǐ yù háo wú guān xì de rén 。
17.dǒng :dū zé 。
18.zhèn :tōng “zhèn ”,zhèn shè 。
19.gǒu miǎn ér bú huái rén :(chén mín )zhī qiú gǒu qiě miǎn yú xíng fá ér bú huái niàn gǎn jī guó jun1 de rén dé 。
20.yuàn bú zài dà :(chén mín )duì guó jun1 de yuàn hèn bú zài dà xiǎo 。
21.kě wèi wéi rén :kě pà de zhī shì bǎi xìng 。rén ,běn yīng xiě zuò “mín ”,yīn bì huáng shàng lǐ shì mín zhī míng huì ér xiě zuò “rén ”。
22.zǎi zhōu fù zhōu :zhè lǐ bǐ yù bǎi xìng néng yōng dài huáng dì ,yě néng tuī fān tā de tǒng zhì 。chū zì 《xún zǐ ·wáng zhì 》:“jun1 zhě ,zhōu yě ;shù rén zhě ,shuǐ yě 。shuǐ zé zǎi zhōu ,shuǐ zé fù zhōu 。”
23.jiàn kě yù :jiàn dào néng yǐn qǐ (zì jǐ )xǐ hǎo de dōng xī 。chū zì 《lǎo zǐ 》dì sān zhāng “bú jiàn kě yù ,shǐ mín xīn bú luàn ”。xià wén de “zhī zú ”、“zhī zhǐ ”(zhī dào shì kě ér zhǐ ),chū zì 《lǎo zǐ 》dì sì shí sì zhāng “zhī zú bú rǔ ”,“zhī zhǐ bú dài ”。
24.jiāng yǒu suǒ zuò :jiāng yào xìng jiàn mǒu jiàn zhù wù 。zuò ,xìng zuò ,jiàn zhù 。
25.ān rén :ān mín ,shǐ bǎi xìng ān níng 。
26.niàn gāo wēi :xiǎng dào dì wèi gāo gāo zài shàng 。wēi ,gāo 。
27.zé sī qiān chōng ér zì mù :jiù xiǎng dào yào qiān xū bìng jiā qiáng zì wǒ xiū yǎng 。chōng ,xū 。mù ,yuē shù 。
28.jiāng hǎi xià ér bǎi chuān :jiāng hǎi chù yú zhòng duō hé liú de xià yóu 。xià ,jū ……zhī xià 。
29.pán yóu :dǎ liè qǔ lè 。
30.sān qū :jù shuō gǔ dài shèng xián zhī jun1 zài dǎ liè bù wǎng shí zhī lán zhù sān miàn ér yǒu yì wǎng kāi yī miàn ,cóng ér tǐ xiàn shèng rén de “hǎo shēng zhī rén ”。lìng yī zhǒng jiě shì wéi tián liè huó dòng yǐ yī nián sān cì wéi dù 。
31.jìng zhōng :jǐn shèn dì bǎ shì qíng zuò wán 。
32.lǜ yōng (yōng)bì :dān xīn (yán lù )bú tōng shòu méng bì 。yōng ,dǔ sāi 。
33.xiǎng chán xié :kǎo lǜ dào (cháo zhōng kě néng huì chū xiàn )chán nìng jiān xié 。chán ,shuō rén huài huà ,zào yáo zhōng shāng 。xié ,bú zhèng pài 。
34.zhèng shēn yǐ chù (chù)è :shǐ zì shēn duān zhèng (cái néng )bà chù jiān xié 。chù ,pái chì ,bà miǎn 。
35.hóng zī jiǔ dé :hóng yáng zhè jiǔ zhǒng měi dé 。jiǔ dé ,zhǐ zhōng 、xìn 、jìng 、gāng 、róu 、hé 、gù 、zhēn 、shùn 。
36.jiǎn :xuǎn bá 。
37.xiào :xiàn chū 。
38.sōng qiáo :chì sōng zǐ hé wáng zǐ qiáo ,gǔ dài chuán shuō zhōng de xiān rén 。
39.chuí gǒng :chuí yī gǒng shǒu 。bǐ yù hěn qīng yì de tiān xià jiù shí xiàn dà zhì le 。
40.wú wéi :dào jiā zhǔ zhāng qīng jìng xū wú ,shùn qí zì rán 。

jiàn tài zōng shí sī shū wén yán xiàn xiàng

tōng jiǎ zì
1、zhèn zhī yǐ wēi nù “zhèn ”tōng “zhèn ”,wēi xià 。
2、zé sī wú yǐ nù ér làn xíng wú ,tōng “wú “,bú yào

cuò cí
1.míng cí yòng zuò zhuàng yǔ
mào gōng ér bú xīn fú mào :zhǐ biǎo miàn shàng 。xīn :zhǐ nèi xīn lǐ 。
2. míng cí zuò dòng cí
jiāng hǎi xià bǎi chuān xià :jū ……zhī xià 。
jun1 rén zhě ,chéng néng jiàn kě yù jun1 :zuò jun1 zhǔ ,tǒng zhì 。
3. xíng róng cí yòng zuò míng cí
rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng zhòng :zhòng quán 。
jū yù zhōng zhī dà dà :zhòng dà de wèi zhì 。
jù chán xié xié :xié è de xiǎo rén 。
zé shàn ér cóng zhī shàn :hǎo de 、kě háng de yì jiàn 。
zé sī zhèng shēn yǐ chù è è :jiān è de xiǎo rén 、bú hǎo de háng wéi děng 。
jiǎn néng ér rèn zhī ,zé shàn ér cóng zhī néng :yǒu cái néng de rén 。shàn :hǎo de yì jiàn 。
jū ān sī wēi ān :ān yì de huán jìng 。wēi :wēi xiǎn de qíng xíng 。
4. xíng róng cí yòng zuò dòng cí
zhì zhě jìn qí móu jìn :qióng jìn 。
yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn yuǎn :yuǎn zhǎng 。
sāi yuán ér yù liú zhǎng zhě zhǎng :zhǎng yuǎn 。
kè zhōng zhě gài guǎ zhōng :jiān chí dào dǐ 。
5. xíng róng cí shǐ dòng yòng fǎ
yù liú zhī yuǎn zhě yuǎn :shǐ ……liú dé yuǎn 。
bì gù qí gēn běn gù :shǐ ……láo gù 。
zhī zhǐ yǐ ān rén ān :shǐ ……ān níng 。
zhèng shēn yǐ chù è zhèng :shǐ ……duān zhèng 。
sī xū xīn yǐ nà xià xū :shǐ ……qiān xū 。
hóng zī jiǔ dé hóng :shǐ ……guāng dà 。
hé bì láo shén kǔ sī láo :shǐ ……láo lèi 。 :shǐ ……xīn kǔ 。
6.dòng cí yòng zuò míng cí
jun1 rén zhě ,chéng néng jiàn kě yù kě yù :zhǐ kàn jiàn xiǎng yào de dōng xī 。
7.xíng róng cí yì dòng yòng fǎ
lè pán yóu ,zé sān sī yǐ wéi dù lè :yǐ ……wéi lè ,xǐ huān 。
yōu xiè dài ,zé shèn sī ér jìng zhōng yōu :yǐ ……wéi yōu ,dān xīn 。
8.zhòng yào xū cí
zhī :
①chén wén qiú mù zhī zhǎng zhě : jié gòu zhù cí ,yòng zài zhǔ wèi zhī jiān ,qǔ xiāo jù zǐ dú lì xìng 。
②rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng ,jū yù zhōng zhī dà : jié gòu zhù cí ,de 。
③qǐ qǔ zhī yì ér shǒu zhī nán hū ?:dài cí ,zhǐ dài tiān xià 。
yǐ :
①gài zài yīn yōu ,bì jié chéng yǐ dài xià 。lái ,biǎo mù de de lián cí 。
②suī dǒng zhī yǐ yán xíng 。jiè cí ,yòng 。
③jiāng yǒu zuò ,zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén 。lái ,biǎo mù de de lián cí 。
④zé sī wú yǐ nù ér làn xíng 。jiè cí ,yīn wéi 。
ér :
①yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn :lián cí ,biǎo zhuǎn shé 。
②zé sī qiān chōng ér zì mù :lián cí ,biǎo dì jìn 。
③chuí gǒng ér zhì :lián cí ,biǎo shùn chéng
④zǐ chǎn ér sǐ ,shuí qì sì zhī :lián cí ,biǎo jiǎ shè 。
zāi :
①hé bì láo shén kǔ sī ,dài bǎi sī zhī zhí zāi 。biǎo fǎn wèn yǔ qì ,ne 。
②qǐ rén zhǔ zhī zǐ sūn zé bì bú shàn zāi 。biǎo fǎn wèn yǔ qì ,ma 。
③yàn què ān zhī hóng hú zhī zhì zāi (chū zì 《shǐ jì ·chén shè shì jiā 》。biǎo fǎn wèn yǔ qì ,ne 。

zhòng diǎn shí cí
gài :
①shàn shǐ zhě shí fán ,kè zhōng zhě gài guǎ :biǎo shì bú shí fèn kěn dìng de pàn duàn ,dà gài 。
②gài zài yīn yōu ,bì jié chéng yǐ dài xià :lián cí ,chéng jiē shàng wén ,biǎo shì tuī duàn yuán yīn ,yīn wéi 。
suī :
①chén suī xià yú ,zhī qí bú kě :suī rán 。
②suī dǒng zhī yǐ yán xíng :jí shǐ 。
chéng :
①bì jié chéng yǐ dài xià :xíng róng cí zuò míng cí ,chéng xīn 。
②chéng néng jiàn kě yù :rú guǒ 。
xià :
①lǜ yōng bì ,zé sī xū xīn yǐ nà xià :fāng wèi zhuàng yǔ zuò míng cí ,chén xià de yì jiàn 。
②chén suī xià yú ,zhī qí bú kě :zhì lì dī xià 。
③jù mǎn yì ,zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān :jū yú ……zhī xià 。
④mǐn ér hǎo xué ,bú chǐ xià wèn (chū zì 《lùn yǔ ·gōng yě zhǎng 》dì wǔ piān ):dì wèi dī xià de rén huò xué shí bǐ zì jǐ dī de rén 。
dāng :
①shèng xià zhī shí ,dāng fēng ér lì :duì zhe ,miàn duì 。
②rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng :zhǎng wò ,zhǔ chí 。
③ān bù dāng (dàng)chē :dāng zuò 。
ān :
①sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì :ān dìng 。
②yàn què ān zhī hóng zhī zhì zāi :zěn me ,nǎ lǐ 。
③xiàng wáng yuē :“pèi gōng ān zài ?”:nǎ lǐ 。
④yī shí suǒ ān ,fú gǎn zhuān yě :yǎng shēng ,suǒ néng yǎng shēng de 。
⑤bú niàn jū ān sī wēi :ān quán de huán jìng 。
xìn :
①xìn zhě xiào qí zhōng :chéng shí 。
②yuàn bì xià qīn zhī xìn zhī :xìn rèn 。
③xiǎo xìn wèi fú ,shén fú fú yě :xìn yòng 。
④jì bú zì xìn :xiàng xìn 。
qiú :
①qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn :zhuī qiú 。
②yǔ cháng qiú gǔ rén rén zhī xīn :tàn qiú 。
③kè zhī měi wǒ zhě ,yù yǒu qiú yú wǒ yě :qǐng qiú 。
④bú qiú wén dá yǔ zhū hóu :zhuī qiú 。
⑤fǔ shǐ wén cǐ biàn ,yīn qiú jiǎ zàn guī :qǐng qiú 。
zhì :
①wén wǔ bìng yòng ,chuí gǒng ér zhì :zhì lǐ 。
②jun1 yǒu jí zài còu lǐ ,bú zhì jiāng kǒng shēn :yī zhì 。
③bú xiào zé zhì chén zhī zuì :chéng zhì 。
suǒ :
①ēn suǒ jiā ,zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng 。“suǒ ”jiā dòng cí de gù dìng jié gòu 。
②shān luán wéi qíng xuě suǒ xǐ 。biǎo bèi dòng 。
kè :
①néng kè zhōng zhě gài guǎ :néng gòu 。
②rán cāo suī néng kè shào :zhàn shèng 。
③gōng nǎi yǔ kè rì huì zhàn :yuē dìng 。
④kè jǐ fù lǐ wéi rén :yuē shù 。
zhōng :
①zhōng gǒu miǎn ér bú huái rén :zuì zhōng 。
②néng kè zhōng zhě gài guǎ :jiān chí dào dǐ 。
gù :
①chén wén qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn :shǐ ……láo gù ,gǒng gù 。
②jù qín xiào gōng xiáo hán zhī gù ,yōng yōng zhōu zhī dì :jiān gù ······。
③lìn xiàng rú gù zhǐ zhī :jiān jué ,jiān chí 。
④rén gù yǒu yī sǐ ,huò zhòng yú tài shān ,huò qīng yú hóng máo :běn lái ,yuán lái 。
⑤dú fū zhī xīn ,rì yì jiāo gù :wán gù ,gù zhí 。
⑥sī gù bǎi shì zhī yù yě :què shí ,shí zài 。

gǔ jīn yì yì
qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn gēn běn :gǔ yì ,shù mù de gēn ;jīn yì ,zhǐ guó jiā de jī chǔ 。
jì dé zhì ,zé zòng qíng yǐ ào wù zòng qíng :gǔ yì ,fàng zòng qíng gǎn ,jí “jiāo ào ”;jīn yì ,jìn qíng 。
lǜ yōng bì ,zé sī xū xīn yǐ nà xià xū xīn :gǔ yì ,shǐ ……qiān xū ;jīn yì ,yī zhǒng qiān xū de měi dé 。
chéng tiān jǐng mìng jǐng :gǔ yì :zhòng dà 。jīn yì :jǐng sè 。
lè pán yóu ,zé sī sān qū yǐ wéi dù yǐ wéi : gǔ yì :yǐ (zhī )wéi ;bǎ ......dāng zuò 。jīn yì :rèn wéi 。lè :yì dòng ,yǐ ......wéi lè 。
rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng shén qì :gǔ yì :tè zhǐ fēng jiàn shè huì de guó jiā zhèng quán 。jīn yì :fàn zhǐ jì sì yòng pǐn 。
chén suī xià yú (xià yú ,zuì yú mèi wú zhī de rén 。qiān cí 。jīn wú cǐ yì 。)
ào wù zé gǔ ròu wéi háng lù háng lù :gǔ yì :xíng tóng mò lù 。jīn yì :zǒu lù 。

jiàn tài zōng shí sī shū yǎn shēng chéng yǔ

jū ān sī wēi :jū ,chù yú ,chù zài ;sī ,xiǎng ,kǎo lǜ 。chù zài ān lè de huán jìng zhōng ,yào xiǎng dào kě néng yǒu de wēi xiǎn 。zhǐ yào tí gāo jǐng tì ,fáng zhǐ huò huàn 。

zǎi zhōu fù zhōu :zǎi ,chéng zǎi ;fù ,diān fù 。mín zhòng yóu rú shuǐ ,kě yǐ chéng zǎi chuán ,yě kě yǐ qīng fù chuán 。bǐ yù bǎi xìng néng yōng dài huáng dì ,yě néng tuī fān tā de tǒng zhì 。

zé shàn ér cóng :cóng ,zhuī suí ,yǐn shēn wéi xué xí 。zhǐ cǎi nà zhèng què de jiàn yì huò xuǎn zé hǎo de fāng fǎ jiā yǐ shí háng 。

shàn shǐ shàn zhōng :zuò shì yǒu hǎo de kāi tóu ,yě yǒu hǎo de jié wěi 。xíng róng bàn shì rèn zhēn 。

chuí gǒng ér zhì :chuí gǒng ,chuí yī gǒng shǒu ,xíng róng háo bú fèi lì ;zhì ,píng ān 。gǔ shí bǐ yù tǒng zhì zhě bú zuò shí me ,què néng shǐ tiān xià tài píng 。duō yòng lái chēng zàn dì wáng wú wéi ér zhì 。

jiè shē yǐ jiǎn :jiè ,jiè chú ;shē ,shē chǐ ;jiǎn ,jiē jiǎn 。yòng jiē jiǎn lái xiāo chú shē chǐ 。

jiàn tài zōng shí sī shū fān yì jí zhù shì èr

fān yì
  wǒ tīng shuō xiǎng yào shù mù shēng zhǎng ,yī dìng yào wěn gù tā de gēn ;xiǎng yào quán shuǐ liú dé yuǎn ,yī dìng yào shū tōng tā de yuán quán ;xiǎng yào guó jiā ān dìng ,yī dìng yào hòu jī dào dé rén yì 。yuán quán bú shēn què xī wàng quán shuǐ liú dé yuǎn ,gēn xì bú láo gù què xiǎng yào shù mù shēng zhǎng 。dào dé bú shēn hòu què xiǎng yào guó jiā ān dìng ,wǒ suī rán dì wèi dī jiàn shí qiǎn ,(yě )zhī dào zhè shì bú kě néng de ,gèng hé kuàng (nín zhè )cōng míng ruì zhì (de rén )ne !guó jun1 chù yú huáng dì de zhòng yào wèi zhì ,zài tiān dì jiān zūn dà ,jiù yào tuī chóng huáng quán de gāo jun4 ,yǒng yuǎn bǎo chí zhèng quán de hé píng měi hǎo 。rú guǒ bú zài ān yì de huán jìng zhōng xiǎng zhe wēi nán ,jiè shē chǐ ,háng jiē jiǎn ,dào dé bú néng bǎo chí kuān hòu ,xìng qíng bú néng kè fú yù wàng ,zhè yě (rú tóng )wā duàn shù gēn lái qiú dé shù mù mào shèng ,dǔ sāi yuán quán ér xiǎng yào quán shuǐ liú dé yuǎn ā 。

  (gǔ dài )suǒ yǒu de dì wáng ,chéng shòu le shàng tiān fù yǔ de zhòng dà shǐ mìng ,tā men méi yǒu yī gè bú wéi guó jiā shēn qiē dì yōu lǜ ér qiě zhì lǐ chéng xiào xiǎn zhe de ,dàn dà gōng gào chéng zhī hòu guó jun1 de pǐn dé jiù kāi shǐ shuāi wēi le 。guó jun1 kāi tóu zuò dé hǎo de què shí hěn duō ,néng gòu jiān chí dào dǐ de dà gài bú duō ,nán dào shì qǔ dé tiān xià róng yì shǒu zhù tiān xià kùn nán ma ?guò qù duó qǔ tiān xià shí lì liàng yǒu yú ,xiàn zài shǒu wèi tiān xià què lì liàng bú zú ,zhè shì wéi shí me ne ?tōng cháng chù zài shēn zhòng de yōu lǜ zhī zhōng yī dìng néng jié jìn chéng xīn lái duì dài chén mín ,yǐ jīng chéng gōng ,jiù fàng zòng zì jǐ de xìng qíng lái ào shì bié rén 。jié jìn chéng xīn ,suī rán yī zài běi fāng ,yī zài nán fāng ,yě néng jié chéng yī jiā ,ào shì bié rén ,jiù huì shǐ qīn rén chéng wéi mò lù zhī rén 。jí shǐ yòng yán kù de xíng fá lái dū zé (rén men ),yòng wēi fēng nù qì lái xià hǔ (rén men ),(chén mín )zhī qiú gǒu qiě miǎn yú xíng fá ér bú huái niàn gǎn jī guó jun1 de rén dé ,biǎo miàn shàng gōng jìng ér zài nèi xīn lǐ què bú fú qì 。(chén mín )duì guó jun1 de yuàn hèn bú zài dà xiǎo ,kě pà de zhī shì bǎi xìng ;(tā men xiàng shuǐ yī yàng )néng gòu fù zǎi chuán zhī ,yě néng diān fù chuán zhī ,zhè shì yīng dāng shēn qiē jǐn shèn de 。jí chí de mǎ chē què yòng fǔ làn de shéng suǒ jià yù ,zěn me kě yǐ shū hū dà yì ne ?

  zuò guó jun1 de rén ,rú guǒ zhēn de néng gòu zuò dào yī jiàn dào néng yǐn qǐ (zì jǐ )xǐ hǎo de dōng xī jiù yào xiǎng dào yòng zhī zú lái zì wǒ kè zhì ,jiāng yào xìng jiàn shí me jiù yào xiǎng dào shì kě ér zhǐ lái shǐ bǎi xìng ān dìng ,xiǎng dào dì wèi gāo gāo zài shàng jiù xiǎng dào yào qiān xū bìng jiā qiáng zì wǒ yuē shù ,hài pà jiāo ào zì mǎn jiù xiǎng dào yào xiàng jiāng hǎi nà yàng néng gòu (chù yú )zhòng duō hé liú de xià yóu ,xǐ ài shòu liè jiù xiǎng dào wǎng sān miàn liú yī miàn ,dān xīn yì zhì sōng xiè jiù xiǎng dào (zuò shì )yào shèn shǐ shèn zhōng ,dān xīn (yán lù )bú tōng shòu méng bì jiù xiǎng dào xū xīn cǎi nà chén xià de yì jiàn ,kǎo lǜ dào (cháo zhōng kě néng huì chū xiàn )chán nìng jiān xié jiù xiǎng dào shǐ zì shēn duān zhèng (cái néng )bà chù jiān xié ,shī jiā ēn zé jiù yào kǎo lǜ dào bú yào yīn wéi yī shí gāo xìng ér jiǎng shǎng bú dāng ,dòng yòng xíng fá jiù yào xiǎng dào bú yào yīn wéi yī shí fā nù ér làn yòng xíng fá 。quán miàn zuò dào zhè shí jiàn yīng gāi shēn sī de shì ,hóng yáng zhè jiǔ zhǒng měi dé ,xuǎn bá yǒu cái néng de rén ér rèn yòng tā ,tiāo xuǎn hǎo de yì jiàn ér tīng cóng tā 。nà me yǒu zhì huì de rén jiù néng chōng fèn xiàn chū tā de móu luè ,yǒng gǎn de rén jiù néng wán quán shǐ chū tā de lì liàng ,rén ài de rén jiù néng sàn bō tā de ēn huì ,chéng xìn de rén jiù néng xiàn chū tā de zhōng chéng 。wén chén wǔ jiāng zhēng xiān kǒng hòu qián lái xiào lì ,guó jun1 hé dà chén méi yǒu dà shì fán rǎo ,kě yǐ jìn qíng xiǎng shòu chū yóu de kuài lè ,kě yǐ yí yǎng dé xiàng chì sōng zǐ yǔ wáng zǐ qiáo nà yàng zhǎng shòu ,huáng shàng dàn zhe qín chuí yī gǒng shǒu jiù néng zhì lǐ hǎo tiān xià ,bú yòng zài shuō shí me ,tiān xià rén jiù yǐ jīng dōu yǒu jiāo huà le 。wéi shí me yī dìng yào (zì jǐ )láo shén fèi sī ,dài tì chén xià guǎn lǐ zhí shì ,yì shǐ zì jǐ líng mǐn 、míng liàng de ěr 、yǎn ,jiǎn sǔn shùn qí zì rán jiù néng zhì lǐ hǎo tiān xià de dà dào lǐ ne !

zhù shì
1.zhǎng (zhǎng):shēng zhǎng 。
2.gù qí gēn běn :shǐ tā de gēn běn láo gù 。běn ,shù gēn 。
3.xùn (jùn):shū tōng ,wā shēn 。
4.zài xià yú :chù yú dì wèi dī jiàn shí qiǎn de rén 。
5.míng zhé :cōng míng ruì zhì (de rén )。
6.dāng shén qì zhī zhòng :chù yú huáng dì de zhòng yào wèi zhì 。shén qì ,zhǐ dì wèi 。gǔ shí rèn wéi “jun1 quán shén shòu ”,suǒ yǐ chēng dì wèi wéi “shén qì ”。
7.yù zhōng :zhǐ tiān dì zhī jiān 。
8.xiū :měi 。zhè lǐ zhǐ zhèng quán de píng hé měi hǎo 。
9.fán bǎi yuán shǒu :suǒ yǒu de yuán shǒu ,fàn zhǐ gǔ dài de dì wáng 。
10.chéng tiān jǐng mìng :chéng shòu le shàng tiān fù yǔ de zhòng dà shǐ mìng 。jǐng ,dà 。
11.yīn yōu :shēn yōu 。
12.shí :de què 。
13.kè zhōng zhě gài guǎ :néng gòu jiān chí dào dǐ de dà gài bú duō 。kè ,néng 。gài ,biǎo tuī cè yǔ qì 。
14.ào wù :ào shì bié rén 。wù ,zhè lǐ zhǐ rén 。
15.wú yuè wéi yī tǐ :(zhī yào bǐ cǐ jié chéng xiàng dài )suī rán yī zài běi fāng ,yī zài nán fāng ,yě néng jié chéng yī jiā 。hú ,zhǐ běi fāng ;yuè ,zhǐ nán fāng 。
16.gǔ ròu wéi háng lù :qīn gǔ ròu zhī jiān yě huì biàn dé xiàng mò shēng rén yī yàng 。gǔ ròu ,yǒu xuè yuán guān xì de rén 。háng lù ,lù rén ,bǐ yù háo wú guān xì de rén 。
17.dǒng :dū zé 。
18.zhèn :tōng “zhèn ”,zhèn shè 。
19.gǒu miǎn ér bú huái rén :(chén mín )zhī qiú gǒu qiě miǎn yú xíng fá ér bú huái niàn gǎn jī guó jun1 de rén dé 。
20.yuàn bú zài dà :(chén mín )duì guó jun1 de yuàn hèn bú zài dà xiǎo 。
21.kě wèi wéi rén :kě pà de zhī shì bǎi xìng 。rén ,běn yīng xiě zuò “mín ”,yīn bì huáng shàng lǐ shì mín zhī míng huì ér xiě zuò “rén ”。
22.zǎi zhōu fù zhōu :zhè lǐ bǐ yù bǎi xìng néng yōng dài huáng dì ,yě néng tuī fān tā de tǒng zhì 。chū zì 《xún zǐ ·wáng zhì 》:“jun1 zhě ,zhōu yě ;shù rén zhě ,shuǐ yě 。shuǐ zé zǎi zhōu ,shuǐ zé fù zhōu 。”
23.jiàn kě yù :jiàn dào néng yǐn qǐ (zì jǐ )xǐ hǎo de dōng xī 。chū zì 《lǎo zǐ 》dì sān zhāng “bú jiàn kě yù ,shǐ mín xīn bú luàn ”。xià wén de “zhī zú ”、“zhī zhǐ ”(zhī dào shì kě ér zhǐ ),chū zì 《lǎo zǐ 》dì sì shí sì zhāng “zhī zú bú rǔ ”,“zhī zhǐ bú dài ”。
24.jiāng yǒu suǒ zuò :jiāng yào xìng jiàn mǒu jiàn zhù wù 。zuò ,xìng zuò ,jiàn zhù 。
25.ān rén :ān mín ,shǐ bǎi xìng ān níng 。
26.niàn gāo wēi :xiǎng dào dì wèi gāo gāo zài shàng 。wēi ,gāo 。
27.zé sī qiān chōng ér zì mù :jiù xiǎng dào yào qiān xū bìng jiā qiáng zì wǒ xiū yǎng 。chōng ,xū 。mù ,yuē shù 。
28.jiāng hǎi xià ér bǎi chuān :jiāng hǎi chù yú zhòng duō hé liú de xià yóu 。xià ,jū ……zhī xià 。
29.pán yóu :dǎ liè qǔ lè 。
30.sān qū :jù shuō gǔ dài shèng xián zhī jun1 zài dǎ liè bù wǎng shí zhī lán zhù sān miàn ér yǒu yì wǎng kāi yī miàn ,cóng ér tǐ xiàn shèng rén de “hǎo shēng zhī rén ”。lìng yī zhǒng jiě shì wéi tián liè huó dòng yǐ yī nián sān cì wéi dù 。
31.jìng zhōng :jǐn shèn dì bǎ shì qíng zuò wán 。
32.lǜ yōng (yōng)bì :dān xīn (yán lù )bú tōng shòu méng bì 。yōng ,dǔ sāi 。
33.xiǎng chán xié :kǎo lǜ dào (cháo zhōng kě néng huì chū xiàn )chán nìng jiān xié 。chán ,shuō rén huài huà ,zào yáo zhōng shāng 。xié ,bú zhèng pài 。
34.zhèng shēn yǐ chù (chù)è :shǐ zì shēn duān zhèng (cái néng )bà chù jiān xié 。chù ,pái chì ,bà miǎn 。
35.hóng zī jiǔ dé :hóng yáng zhè jiǔ zhǒng měi dé 。jiǔ dé ,zhǐ zhōng 、xìn 、jìng 、gāng 、róu 、hé 、gù 、zhēn 、shùn 。
36.jiǎn :xuǎn bá 。
37.xiào :xiàn chū 。
38.sōng qiáo :chì sōng zǐ hé wáng zǐ qiáo ,gǔ dài chuán shuō zhōng de xiān rén 。
39.chuí gǒng :chuí yī gǒng shǒu 。bǐ yù hěn qīng yì de tiān xià jiù shí xiàn dà zhì le 。
40.wú wéi :dào jiā zhǔ zhāng qīng jìng xū wú ,shùn qí zì rán 。

jiàn tài zōng shí sī shū shǎng xī

  《jiù táng shū 》céng zàn yáng wèi zhēng de zòu shū “kě wéi wàn dài wáng zhě fǎ ”。duì yú wèi zhēng zhè piān zòu shū ,táng tài zōng fēi cháng zhòng shì ,shuō tā shì “yán qióng qiē zhì ”,shǐ dé zì jǐ “pī lǎn wáng juàn ,měi dá xiāo fèn ”。tā hái céng shǐ yòng “zǎi zhōu fù zhōu ”de bǐ yù lái xùn jiè tài zǐ 。sòng 、míng 、qīng sān dài de yī xiē jun1 zhǔ ,yě jīng cháng bài dú zhè piān zòu shū ,yòng yǐ guī jiè zì jǐ 。yóu cǐ kě jiàn tā zài fēng jiàn shí dài de zhòng yào yì yì 。jí shǐ dào le xiàn dài ,wén zhōng “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de guān diǎn ,yě réng yǒu zhí dé jiè jiàn de yì yì 。
  zhè piān zòu shū ,zài xiě zuò shàng hěn yǒu qí tè sè ,tā yǒu hěn qiáng de xiàn shí zhēn duì xìng 。wén zhāng gēn jù táng tài zōng zài qǔ dé jù dà zhèng jì zhī hòu ,zhú jiàn jiāo ào zì mǎn ,shēng huó rì qū shē mí dì qíng kuàng ,zhǐ chū le tā “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,“jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù ”,bú kě yǐ “jié chéng yǐ dài xià ”,bì rán huì shǐ “gǔ ròu wéi háng lù ”,zuì hòu dǎo zhì zhì qīn shū yuǎn ,jun1 chén jiě tǐ ,lí xīn lí dé ,nán yú bǎo shǒu tiān xià 。zòu shū bú jǐn bǎ “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de wēi hài de dào lǐ jiǎng dé qīng qīng chǔ chǔ ,ér qiě hái duì zhèng xià yào ,tí chū “shí sī ”de cuò shī ,jì míng què jù tǐ ,yòu shí yòng ér bú kōng fàn ,zhēn duì xìng hěn qiáng 。
  zòu shū cóng tóu zhì wěi ,duō yòng pián ǒu ,huò xiàng duì wéi wén ,huò pái bǐ lùn shù ,cí gōng wén chàng ,yīn lǜ hé xié ,kēng qiāng chéng yùn ,dú lái rú jiào lián zhū gǔn dòng ,wén zhāng yī qì hē chéng ,lùn shù bù bù wéi yíng ,qì shì xióng jiàn yǒu lì ,jǐng shì zhèn lóng fā kuì 。
  《jiàn tài zōng shí sī shū 》shì táng cháo zhe míng jiàn yì dà fū wèi zhēng xiě gěi táng tài zōng de yī piān zòu shū 。táng tài zōng jí wèi chū qī ,yīn suí jiàn bú yuǎn ,gù néng lì jīng tú zhì 。suí zhe gōng yè rì lóng ,shēng huó jiàn jiā shē mí ,“xǐ wén shùn zhǐ zhī shuō ”,“bú yuè nì ěr zhī yán ”。wèi zhēng yǐ cǐ wéi yōu ,duō cì shàng shū qiē jiàn ,běn wén shì qí zhōng de yī piān 。wén zhāng xiān yǐ bǐ yù kāi piān ,tōng guò chéng bài dé shī de bǐ jiào tuī lùn ,guī jié dào “kě wèi wéi rén ” ,zhǐ chū le zhēng qǔ rén xīn de zhòng yào xìng 。zài zhè piān wén zhāng zhōng ,wèi zhēng jǐn kòu “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”,guī quàn táng tài zōng zài zhèng zhì shàng yào shèn shǐ jìng zhōng ,xū xīn nà xià ,shǎng fá gōng zhèng ;yòng rén shí yào zhī rén shàn rèn ,jiǎn néng zé shàn ;shēng huó shàng yào chóng shàng jiē jiǎn ,bú qīng yòng mín lì 。zhè gè zài dāng shí lì shǐ tiáo jiàn xià ān bāng zhì guó de zhòng yào sī xiǎng zuò le fēi cháng jīng pì de lùn shù ,qí zhǔ tí shì zài yú tí xǐng táng tài zōng yào xiǎng shǐ guó jiā zhǎng zhì jiǔ ān ,jun1 wáng bì xū nǔ lì jī jù dé yì ,jù tǐ tí chū le jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn děng shí gè jiàn yì 。xiě dé yǔ zhòng xīn zhǎng ,kǎi qiē shēn hòu 。
  wèi zhēng gǎn yú zhí jiàn ,zài zhēn guān nián jiān xiān hòu shàng shū èr bǎi yú dào ,qiáng diào “jiān tīng zé míng ,piān xìn zé àn ”,duì táng tài zōng kāi chuàng de qiān gǔ chēng sòng de “zhēn guān zhī zhì ”qǐ le zhòng dà zuò yòng 。ér quán wén zhǔ yào chǎn míng de shì wéi rén jun1 bì xū “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de zhǔ zhǐ 。《jiàn tài zōng shí sī shū 》de jīng shén ,zhǔ yào shì guī quàn táng tài zōng zài “zhēn guān zhī zhì ”qǔ dé chéng jiù yǐ hòu ,réng yào láo jì suí wáng de jiāo xùn ,“jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,“shàn shǐ ”、“kè zhōng ”,yǐ “jī qí dé yì ”,shǐ guó jiā dá dào dào zhǎng zhì jiǔ ān de jú miàn 。
  《gǔ wén guān zhǐ 》píng jià :tōng piān zhī zhòng yī “sī ”zì ,què yào cóng dào yì shàng kàn chū ,shì zhǔ hé cháng bú láo shén kǔ sī ,dàn suǒ sī bú zài dé yì ,zé fǎn bú rú bú yòng sī zhě zhī wéi dé yě 。wèi gōng shí sī zhī lùn ,kǎi qiē shēn hòu kě yǔ sān dài mó 、gào bìng chuán 。
  wèi zhēng zhè piān jiàn shū shì guī quàn táng tài zōng yào “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de 。wén zhāng dì —duàn jí kāi zōng míng yì ,yòng shù mù 、hé liú zuò bǐ ,shuō míng “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”shì bǎo zhèng guó jiā zhǎng zhì jiǔ ān de gēn běn 。dì èr duàn fèn xī “qǔ yì shǒu nán ”de dào lǐ ,bìng cóng “zài yīn yōu bì jié chéng yǐ dài xià ,jì dé zhì ,zé zòng qíng yǐ ào wù ”rù shǒu ,dé chū shǒu chéng zhī jun1 “suǒ yí shēn shèn ”de jié lùn ,jù yǒu hěn qiáng de luó jí xìng hé shuō fú lì 。dì sān duàn tí chū “shí sī ”de jù tǐ nèi róng 。suǒ wèi “shí sī ”,guī nà qǐ lái ,jí jiè shē ān mín 、sī wēi fǎn mǎn 、kuān róng rén cí 、shèn shǐ shàn zhōng 、xū xīn nà yán 、jù xié chù jiān 、xíng shǎng yǐ fǎ 。
  yǐ “gù běn sī yuán ”wéi yù ,shuō míng “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de zhòng yào xìng 。

  kāi piān bìng méi yǒu zhí jiē tí chū “shí sī ”de nèi róng ,ér shì yǐ shēng dòng xíng xiàng de bǐ yù dǎ kāi huà tí 。“chén wén ”de kǒu qì bú bēi bú kàng ,lìng rén jǐng xǐng 。xiān cóng zhèng miàn shuō ,yòng bǐ yù tuī lǐ (“qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn ;yù liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ”)yǐn chū zhèng tí :“sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì 。”sān gè pái bǐ jù ,liǎng gè zuò bǐ yù ,yī gè míng shì lǐ ,qiǎn xiǎn yì dǒng ,bú róng zhì yí 。zài cóng fǎn miàn shēn shù :“yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn ,gēn bú gù ér qiú mù zhī zhǎng ,dé bú hòu ér wàng guó zhī zhì ,suī zài xià yú ,zhī qí bú kě ,ér kuàng yú míng zhé hū ?”zhè yàng jiù jiā zhòng le qiáng diào yì wèi 。fǎn wèn de yī jù ,chà bú duō dài yǒu “tiāo xìn ”kǒu wěn ,zhèng shì “zhōng yán nì ěr ”zhī chù 。jiē zhe ,jìn yī bù míng què zhǐ chū ,“rén jun1 ”dì wèi gāo ,zé rèn zhòng dà ,rú guǒ “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,yào xiǎng guó jiā zhǎng zhì jiǔ ān shì bú kě néng de ,rú tóng “fá gēn yǐ qiú mù mào ,sāi yuán ér yù liú zhǎng ”yī yàng huāng dàn 。zhè yī duàn de jié wěi ,zhào yīng qián miàn ,yòu chōng fèn lì yòng le “mù ”yǔ “shuǐ ”de bǐ yù 。

  dì èr duàn
  zǒng jié lì shǐ jīng yàn ,bìng cóng chuàng yè shǒu chéng 、rén xīn xiàng bèi děng fāng miàn lùn shù “jū ān sī wēi ”de dào lǐ 。“fán bǎi yuán shǒu ,chéng tiān jǐng mìng ,shàn shǐ zhě shǐ fán ,kè zhōng zhě gài guǎ 。”kāi tóu jǐ jù ,liáo liáo shù yǔ ,jiù gài kuò le lì dài jun1 zhǔ néng chuàng yè bú néng shǒu chéng de pǔ biàn guī lǜ ,zhè suī shuō shì rén zhī cháng qíng ,dàn yào “sī guó zhī ān ”,jiù bì xū yǐ lǐ xìng qù kè fú tā 。jiē xià lái ,zuò zhě yǐ “qǐ qǔ zhī yì shǒu zhī nán hū ”shè wèn ,yǐn chū gèng wéi jù tǐ de fèn xī lùn zhèng ,zhǐ chū “yīn yōu ”yǔ “dé zhì ”de bú tóng xīn tài :yīn yōu ,zé jié chéng dài rén ;dé zhì ,zé zòng qíng ào wù 。ér “jié chéng zé wú yuè wéi yī tǐ ,ào wù zé gǔ ròu wéi háng lù ”,duì rén de tài dù bú tóng ,qí jié guǒ fǎn chà qiáng liè ,zhè shuō míng néng fǒu gōng jiǎn xià rén shì shì yè chéng bài de guān jiàn 。rú guǒ shī qù le mín xīn ,jí shǐ dòng yòng yán xíng yě wú jì yú shì 。“yuàn bú zài dà ,kě wèi wéi rén ;zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn ”,zhè lǐ jiè jiàn gǔ rén de lùn shù ,jiāng jun1 hé mín de guān xì bǐ zuò shuǐ yǔ zhōu de guān xì ,fā rén shēn shěng 。

  dì sān duàn
  tí chū “jū ān sī wēi ”de jù tǐ zuò fǎ ,jí “shí sī ”。“shí sī ”de hé xīn nèi róng shì zhèng jǐ ān rén ,dàn jù tǐ yòu yǒu suǒ cè zhòng 。“jiāng yǒu zuò ,zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén ”,zhè liǎng tiáo shì jiè shē chǐ ,rú xǐ hǎo qì wù měi sè ,dà xìng tǔ mù ,láo mín shāng cái děng ;“niàn gāo wēi ,zé sī qiān chōng ér zì mù ;jù mǎn yíng ,zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān ”,zhè liǎng tiáo shì jiè jiāo jiè zào ,quàn huáng dì yào kè shǒu zhí fèn ,bú jiāo bú zào ,xū huái ruò gǔ ,cóng jiàn rú liú ;“lè pán yóu ,zé sī sān qū yǐ wéi dù ”,shì quàn huáng dì bú yào fàng rèn zì jǐ de yù wàng ,yào chí zhī yǒu dù ;“yōu xiè dài ,zé sī shèn shǐ ér jìng zhōng ”,shì quàn huáng dì qín miǎn zhèng shì ,chù zhì jǐn shèn ,bú yào dài duò ;“lǜ yōng bì ,zé sī xū xīn yǐ nà xià ”,shì shuō “jiān tīng zé míng ”,fàng dī shēn duàn ,duō tīng qǔ chén xià de yì jiàn ;“jù chán xié ,zé sī zhèng shēn yǐ chù è ”,shì shuō “piān tīng zé àn ”,zì jǐ yǒu qīng xiàng zhí chén ,bà chù xiǎo rén ;“ēn suǒ jiā ,zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng ;fá suǒ jí ,zé sī wú yǐ nù ér làn xíng ”,shì shuō shǎng fá yào àn guó jiā chǐ dù shí háng ,bú yīn xǐ nù ér yǒu suǒ piān pō 。“shí sī ”jiù shì shí tiáo quàn jiè ,yǔ yǔ tǎn chéng ,zì zì jīng xīn 。wén zhāng zuì hòu cóng zhèng miàn lùn shù zuò dào “shí sī ”de hǎo chù ,miáo huì chū “chuí gǒng ér zhì ”de zhèng zhì lǐ xiǎng 。cóng yòng rén ,nà jiàn ,shǎng fá ,duō fāng lái jiǎng 、qí zhōng tí dào de “jiǎn néng ér rèn zhī ,zé shàn ér cóng zhī ”,jí “yòng rén ”“nà jiàn ”cè luè ,shí jì shàng chéng wéi chū táng de zhì guó fāng luè ,chuàng zào le lì shǐ shàng yǒu míng de “zhēn guān zhī zhì ”。
  wèi zhēng tí chū de “shí sī ”néng gěi wǒ men nǎ xiē xiě zuò de qǐ shì ne ?
  yī shì chén shù yì jiàn de zhēn duì xìng 。zhè zòu shū shì gěi huáng dì kàn de ,shì yòng lái quàn jiàn huáng dì de ,suǒ yǐ “shí shū ”suǒ chén shù de nèi róng wú yī bú zhēn duì dì wáng de yì fàn bìng ,yòu wú yī bú wéi “chuí gǒng ér zhì ”de fēng jiàn tǒng zhì zhe xiǎng ,shǐ táng tài zōng lè yú jiē shòu 。èr shì sī kǎo wèn tí de quán miàn xìng 。zhè “shí sī ”de nèi róng shè jí dào yǔ dì wáng yě guó xìng bāng yǒu guān de shí gè wèn tí 。cóng shēng huó dào zhèng zhì ,cóng rén gè yù wàng yǐ pǐn dé xiū yǎng ,fán cún zài de zhǔ yào wèn tí zuò zhě quán dōu kǎo lǜ dào 。bú dàn zhǐ chū wèn tí ,ér qiě tí chū jiě jué wèn tí de bàn fǎ ,zhēn shì miàn miàn jù dào ,shà fèi kǔ xīn 。sān shì ān pái tiáo kuǎn de xù liè xìng 。“jiàn kě yù ”“jiāng yǒu zuò ”“niàn gāo wēi ”“jù mǎn yì ”“lè pán yóu ”“yōu xiè dài ”“lǜ yōng bì ”“jù chán xié ”“ēn suǒ jí ”,pái liè jǐng jǐng yǒu tiáo ,duō ér bú luàn 。sì shì yǔ yán biǎo dá de qí zhěng xìng 。“shí sī ”shí jù ,jù shì dà zhì xiàng tóng ,gòu chéng pái bǐ ,yī qì hē chéng ,xíng chéng qí zhěng ,qì shì páng bó 。xiǎn rán ,zhè piān gǔ dài jiā zuò gěi wǒ men dài lái hěn duō yǒu yì de xiě zuò qǐ fā 。
  suī dǒng zhī yǐ yán xíng ,zhèn zhī yǐ wēi nù ,zhōng gǒu miǎn ér bú huái rén ,mào gōng ér bú xīn fú 。yuàn bú zài dà ,kě wèi wéi rén ,zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn 。
  jí shǐ yòng yán kù de xíng fá dū zé rén men ,yòng wēi fēng nù qì dòng xià rén men ,jié guǒ zhī néng shǐ rén men tú qiú gǒu qiě yǐ miǎn yú xíng fá ,què bú huì huái niàn guó jun1 de ēn dé ,biǎo miàn shàng tài dù gōng jìng ,kě shì xīn lǐ bìng bú fú qì 。yuàn hèn bú zài dà xiǎo ,kě pà de zhī shì bǎi xìng 。bǎi xìng xiàng shuǐ yī yàng ,kě yǐ zǎi chuán ,yě kě yǐ fān chuán ,zhè shì yīng gāi tè bié jǐn shèn de 。
  “qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn ;yù liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ;sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì 。” xiǎng yào shù mù shēng zhǎng ,yī dìng yào shì tā de gēn xì láo gù ;xiǎng yào hé liú zhǎng yuǎn ,yī dìng yào shū tōng tā de yuán tóu ;xiǎng yào guó jiā ān dìng ,yī dìng yào duō jù jī dào dé rén yì 。

jiàn tài zōng shí sī shū chuàng zuò bèi jǐng èr

  táng tài zōng lǐ shì mín gēn suí qí fù qīn lǐ yuān fǎn suí shí zuò zhàn yǒng gǎn ,shēng huó jiǎn pǔ ,pō yǒu zuò wéi 。gōng yuán 627nián lǐ shì mín jí wèi ,gǎi yuán zhēn guān 。zài zhēn guān chū nián ,tā jiè jiàn suí yáng dì fù wáng de jiāo xùn ,jìn yī bù bǎo chí le jiē jiǎn 、jǐn shèn de zuò fēng ,shí háng le bú shǎo yǒu lì yú guó jì mín shēng de zhèng cè 。jīng guò shí jǐ nián de zhì lǐ ,jīng jì dé dào fā zhǎn ,bǎi xìng shēng huó yě fù yù qǐ lái ,jiā shàng biān fáng gǒng gù ,nèi wài wú shì ,táng tài zōng zhú jiàn jiāo shē wàng běn ,dà xiū miào yǔ gōng diàn ,guǎng qiú zhēn bǎo ,sì chù xún yóu ,láo mín shāng cái 。wèi zhēng duì cǐ jí wéi yōu lǜ ,tā qīng xǐng dì kàn dào le fán róng chāng shèng de hòu miàn yǐn cáng zhe wēi jī ,zài zhēn guān shí yī nián (637)de sān yuè dào qī yuè ,“pín shàng sì shū ,yǐ chén dé shī ”,《jiàn tài zōng shí sī shū 》jiù shì qí zhōng dì èr shū ,yīn cǐ yě chēng “lùn shí zhèng dì èr shū ”。táng tài zōng kàn le měng rán jǐng xǐng ,xiě le 《dá wèi zhēng shǒu zhào 》,biǎo shì cóng jiàn gǎi guò 。zhè piān wén zhāng bèi tài zōng zhì yú àn tóu ,fèng wéi zuò yòu míng 。zhēn guān shí sān nián ,wèi zhēng yòu shàng 《shí jiàn bú kè zhōng shū 》,zhí zhǐ tài zōng shí gè fāng miàn háng wéi bú rú chū qī jǐn shèn ,bèi tài zōng shū yú píng fēng zhī shàng 。

jiàn tài zōng shí sī shū xiě zuò tè diǎn

  yī 、lèi bǐ rù shǒu ,qīn qiē shēng dòng

  zuò zhě yào lùn shù de shì zhì guó ān mín de gēn běn dà jì ,ér jìn jiàn de duì xiàng yòu shì guó jun1 。cóng liú shuǐ 、shù mù zhè xiē shēng huó zhōng cháng jiàn de xiàn xiàng rù shǒu shuō lǐ ,jiù xiǎn dé qīn qiē 、shēng dòng ,róng yì wéi rén jun1 suǒ jiē shòu 。tóng shí ,yào “mù mào ”jiù bì xū “gù qí gēn běn ”,yào “liú zhǎng ”jiù bì xū “xùn qí quán yuán ”,zhè dōu shì shēng huó zhōng de cháng shí 。tōng guò lèi bǐ ,tuī chū yào “guó ān ”bì xū “dé hòu ”,jiù hěn yǒu lùn biàn lì liàng 。zài zhè gè jī chǔ shàng ,zuò zhě jìn yī bù yǐ “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”bǐ zuò “fá gēn ”“sāi yuán ”。zhè yàng ,bú jū ān sī wēi de wēi hài xìng bú yán zì míng ,ér zuò zhě de guān diǎn yě xiān míng dì biǎo lù chū lái le 。

  èr 、pián sàn jié hé ,huá měi liú chàng

  táng dài de zòu shū ,xí guàn shàng dōu yòng pián wén lái xiě ,zhè piān zòu shū suī rán yòng le xǔ duō pián ǒu jù shì ,què tū pò le pián tǐ de shù fù ,pián sàn yǔ jù jiāo tì yùn yòng ,jì yǒu pián wén de zhěng qí huá měi ,yòu yǒu sàn wén de zì rán liú chàng ,yì yú sòng dú 。

  sān 、zhèng fǎn lùn shù ,wù jìn qí zhǐ

  quán wén yǐ lùn shù wéi zhǔ ,duì tóng yī gè wèn tí ,zuò zhě wǎng wǎng cóng zhèng fǎn liǎng fāng miàn jìn háng pōu xī ,shǐ shuō lǐ gèng tòu chè 。rú dì yī duàn xiān cóng zhèng miàn lùn shù “gù běn xùn yuán ”,zài cóng fǎn miàn lùn shù bú zhè yàng zuò de wēi hài ;dì èr duàn guān yú “yīn yōu ”“jié chéng ”yǔ “dé zhì ”“ào wù ”de fǎn fù lùn shù ;dì sān duàn guàn chuān “shí sī ”de běn néng yù wàng (huò fǎn yīng )yǔ lǐ xìng zì zhì de duì jǔ ,dōu tǐ xiàn le zhè yī tè diǎn 。

  sì 、bǐ yù pái bǐ 、shēng dòng yǒu lì

  wén zhāng yǐ qiǎn xiǎn de bǐ yù chèn chū zhōng xīn lùn tí ,bǐ yù zuò wéi yī zhǒng tuī lǐ shǒu duàn ,qǐ dào shēng dòng 、zhí guān de xiào guǒ ;quán wén de lùn shù duō yòng pái bǐ jù shì ,pù pái luó liè ,gōu lián ér xià 、qì shì bú fán ,zēng qiáng le wén zhāng de biǎo xiàn lì 。

jiàn tài zōng shí sī shū duàn xī

  dì yī duàn cóng kāi tóu zhì “sāi yuán ér yù liú zhǎng yě ”,xiān zhèng shuō ,hòu fǎn shuō 。yǐ gù mù zhī gēn 、xùn liú zhī yuán ,lái bǐ yù zhì guó xū yào cóng jī dé zhè gè gēn běn zuò qǐ 。zhè shì zhèng shuō 。jiē zhe yǐ bǐ yù de shǒu fǎ lái fǎn shuō ,“yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn ,gēn bú gù ér qiú mù zhī zhǎng ,dé bú hòu ér sī guó zhī ān ”,shì wàn wàn bú kě néng de 。zhèng shuō hé fǎn shuō ,guī jié dào jun1 zhǔ bì xū “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,fǒu zé ,nà jiāng shì “fá gēn yǐ qiú mù mào ,sāi yuán ér yù liú zhǎng yě ”,wēi jí zhì guó zhī běn ,dòng yáo wáng cháo de gēn jī ,zàng sòng lǐ táng de tiān xià 。

  dì èr duàn cóng “fán bǎi yuán shǒu ”zhì “suǒ yí shēn shèn ”,fèn bié cóng “zài yīn yōu ”hé “jì dé zhì ”děng bú tóng shí qī suǒ cǎi qǔ de bú tóng tài dù ,zhèng fǎn lùn shù 。jun1 zhǔ “zài yīn yōu ”shí ,yī dìng néng jié jìn chéng yì duì dài shǒu xià de rén ;ér jun1 zhǔ rú guǒ néng duì bù xià jié jìn chéng yì ,jiù néng shǐ jun1 chén qì hé ,shàng xià yī xīn 。jun1 zhǔ zài “jì dé zhì ”shí ,wǎng wǎng wéi suǒ yù wéi ,ào shì tā rén ;ér jun1 zhǔ rú guǒ ào shì tā rén ,jí shǐ qīn shǔ yě huì biàn dé rú tóng háng lù rén nà yàng hù bú xiàng rèn 。zhè yàng fèn bié cóng “zài yīn lóng ”hé “jì dé zhì ”děng bú tóng qíng kuàng xià zhèng shuō fǎn shuō ,guī jié dào shǒu yè de jun1 zhǔ róng yì shī qù rén xīn ,cóng ér ,gào jiè táng tài zōng bú kě yǐ dì wáng zhī zūn ào shì qún chén ,yǔ rén jié yuàn 。yīn wéi yuàn bú zài yú dà xiǎo ,kě pà de shì yǔ zhòng rén jié yuàn ,rú tóng shuǐ néng zǎi zhōu yě néng fù zhōu ,zhòng rén néng bǎo hù jun1 zhǔ ,yě néng tuī fān jun1 zhǔ 。

  dì sān duàn cóng “chéng néng jiàn kě yù zé sī zhī zú yǐ zì jiè ”zhì jié wěi ,yǐ “shí sī ”quán miàn chǎn shù “jī dé yì ”de jù tǐ nèi róng 。zhè “shí sī ”,hǎo xiàng shì wèi zhēng tí xǐng táng tài zōng cóng duō cè miàn jìn háng guān zhào ,duō cè miàn dì zhào yī zhào “jī dé yì ”de jìng zǐ 。rén yǐ tóng wéi jìng ,táng tài zōng zé yǐ wèi zhēng wéi jìng ,wèi zhēng yòu gěi táng tài zōng yǐ “shí sī ”zhī jìng 。kě yǐ shuō ,“shí sī ”zhī jìng shì yī gè duō léng jìng 。zhī suǒ yǐ shuō “shí sī ”shì duō léng jìng ,shì yīn wéi tā cóng duō cè miàn fǎn yìng le “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”de zhǔ zhǐ ,cóng duō fāng miàn kāi tuò le táng tài zōng “jū ān sī wēi ”de jìng jiè ,cóng duō fāng miàn kāi tuò zhì lǐ lǐ táng wáng cháo de tú jìng :“zhì zhě jìn qí móu ,yǒng zhě jié qí lì ,rén zhě bō qí huì ,xìn zhě xiào qí zhōng ;wén wǔ bìng yòng ,chuí gǒng ér zhì 。”

jiàn tài zōng shí sī shū chuàng zuò bèi jǐng

shí jiān tiáo jiàn
  suí cháo zài nóng mín qǐ yì zhōng fù miè ,gěi táng cháo tǒng zhì zhě qiāo xiǎng le jǐng zhōng 。táng tài zōng lǐ shì mín jiù céng shuō :“zhōu suǒ yǐ bǐ rén jun1 ,shuǐ suǒ yǐ bǐ lí shù 。shuǐ néng zǎi zhōu ,yì néng fù zhōu 。”
  táng cháo chū nián ,wéi le huǎn hé jiē jí máo dùn ,wèi zhēng jī jí jìn jiàn 。tài zōng qǐ chū duì wèi zhēng de zhí jiàn shàng yǒu dǐ chù ,yáng yán yào shā tā ,hòu lái tā wù chū wèi zhēng shì wéi le guó jiā dì zhǎng zhì jiǔ ān ,biàn yuè lái yuè néng gòu jiē shòu wèi zhēng de jiàn yì ,bìng qiě fù zhū shí shī 。zhè piān zòu shū xiě yú zhēn guān shí yī nián (gōng yuán liù sān qī nián )。táng tài zōng dēng jī hòu ,kāi shǐ le yī duàn jiào yǒu zuò wéi de zhèng luè ,suǒ yǐ chū xiàn le lì shǐ shàng yǒu míng de “zhēn guān zhī zhì ”,yīn wéi tā cháng yǐ suí cháo de bào zhèng wéi jiè ,bú gǎn guò fèn shǐ yòng mín lì 。tā céng shuō :“zhèn měi lín cháo wèi cháng bú sān sī ,kǒng wéi mín hài 。”(《zī zhì tōng jiàn 》juàn yī 〇jiǔ sì zhe )。
  kě shì ,dào le zhēn guān zhōng qī ,shēng chǎn yǒu le jiào dà de fā zhǎn .táng tài zōng kāi shǐ dà xiū miào yǔ gōng diàn ,sì chù yóu wán ,láo mín shāng cái 。jiù zài wèi zhēng chéng shàng cǐ wén de dāng nián ,yǐ jīng mín yuàn fèi téng 。wéi cǐ yǒu de dà chén xiàng tā jìn jiàn ,rú jiān chá yù shǐ mǎ zhōu jiù céng zài shàng shū zhōng zhǐ chū :“jīn suǒ yíng wéi zhě ,pō duō bú jí zhī wù ”,bǎi xìng yīn “gòng guān yáo yì ,dào lù xiàng jì ”,“chūn xià qiū dōng ,luè wú xī shí ”ér “xián yǒu yuàn yán ”(《zhēn guān zhèng yào 》juàn shí )。tā què shuō :“bǎi xìng wú shì zé yì jiāo ,láo yì zé yì shǐ ”。(《xīn táng shū ·wèi zhēng chuán 》)
  tā bú zài xiàng guò qù nà yàng gāo xìng dì jiē shòu xià jí de yì jiàn le 。rú zhēn guān shí yī nián ,táng tài zōng xún yóu luò yáng gōng ,fàn zhōu jī cuì chí ,kàn dào suí yáng dì huī huò mín zhī mín gāo xiū jiàn de tíng tái lóu gé ,biàn dà fā yì lùn shuō :“(yáng dì )jiāng háng xìng bú xī ,mín yuàn bú kān ”,“suí shǐ tiān xià yuàn pàn ,shēn sǐ guó miè ”,kàn qǐ lái tā sì hū yīng gāi yǐ suí wéi jiàn le ,dàn zuì hòu tā què yáng yáng dé yì dì shuō :“jīn qí gōng yuàn jìn wéi wǒ yǒu 。”(《zhēn guān zhèng yào 》juàn shí ),bìng qiě zhào yàng dì “háng xìng bú xī ”qǐ lái 。yòu rú yào xuǎn bá rén cái ,tài zōng shōu dào xǔ duō yǒu yòng de jiàn yì ,kě shì méi yǒu xiàng yàng de háng dòng 。wèi zhēng céng shàng shū shuō :“guó jiā sī yù jìn zhōng liáng ,tuì bú xiāo ,shí yǒu yú zǎi yǐ ,tú wén qí yǔ ,bú jiàn qí rén ,hé zāi ?gài yán zhī shì yě ,háng zhī fēi yě 。”(《zhēn guān zhèng yào 》juàn qī )。jiù zài táng tài zōng yuè lái yuè wàng hū suǒ yǐ ,bié de dà chén dōu jìn ruò hán chán de qíng kuàng xià ,wèi zhēng què zài zhēn guān shí yī nián de sān yuè dào qī yuè zhè wǔ gè yuè zhōng ,lián gěi táng tài zōng shàng le sì shū ,《shí sī shū 》jiù shì qí zhōng zhe míng de yī piān (cǐ wéi sì shū zhōng dì èr shū )。(jiē xuǎn zì 《yīng yòng xiě zuò 》zá zhì 1992nián dì 2qī 《yī piān zhēn shí dé tǐ de zòu shū 》)
  zài cǐ shū zhōng ,wèi zhēng jǐn kòu “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”de sī xiǎng ,wéi zhè gè zài dāng shí lì shǐ tiáo jiàn xià ān bāng zhì guó de zhòng yào sī xiǎng zuò le fēi cháng jīng pì de lùn shù ,qí zhǔ tí zài yú tí xǐng táng tài zōng yào xiǎng shǐ guó jiā zhǎng zhì jiǔ ān ,jun1 wáng bì xū nǔ lì qù jī jù dé yì 。jù tǐ tí chū le jiè shē chǐ 、xù bǎi xìng 、jiè jiāo zào 、bú zì mǎn 、bú fàng zòng 、bú xiè dài 、nà zhōng yán 、yuǎn xiǎo rén 、kè xǐ nù 、míng shǎng fá děng shù shí gè jiàn yì 。(《zhēn guān zhèng yào 》)

bèi jǐng huán jìng
  《jiàn tài zōng shí sī shū 》shì táng cháo zhe míng de jiàn yì dà fū wèi zhēng ,zài zhēn guān shí yī nián (gōng yuán 637nián )shàng shū táng tài zōng (lǐ shì mín )de yī piān zòu shū ;wén zhāng zhōng ,wèi zhēng jǐn kòu “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”,duì zhè gè ān bāng zhì guó de zhòng yào sī xiǎng zuò le fēi cháng jīng pì de lùn shù ,zhǔ tí zài yú tí xǐng táng tài zōng yào xiǎng shǐ guó jiā zhǎng zhì jiǔ ān ,bì xū nǔ lì jī jù dé yì ;jù tǐ tí chū le jū ān sī wēi 、jiè shē yǐ jiǎn 、xū xīn yǐ nà xià děng shí gè zhì guó xū jǐng xǐng de yào diǎn 。
  táng tài zōng dēng jī hòu ,kāi shǐ yī duàn shì jiào yǒu zuò wéi de ,chū xiàn le lì shǐ shàng yǒu míng de “zhēn guān zhī zhì ”。yīn wéi tā cháng yǐ suí cháo de bào zhèng wéi jiè ,bú gǎn guò fèn shǐ yòng mín lì ;tā céng shuō :“zhèn měi lín cháo wèi cháng bú sān sī kǒng wéi mín hài ”(《zī zhì tōng jiàn 》juàn yī 〇jiǔ sān )
  kě shì ,dào le zhēn guān zhōng qī ,shēng chǎn yǒu le jiào dà fā zhǎn ,rén mín shēng huó zhú jiàn fù yù qǐ lái ,jiā shàng duì wài zhàn zhēng nián nián shèng lì ,biān fáng rì yì gǒng gù ,guó wēi yuǎn yáng ,zài yī piàn wén zhì wǔ gōng de huān hū shēng zhōng ,tā jiàn jiàn jiāo shē qǐ lái ,wàng jì le “yǐ mín wéi běn ”,tè bié shì jiàn jiàn wàng jì le suí cháo miè wáng de lì shǐ jiāo xùn ,kāi shǐ zuò wēi zuò fú qǐ lái le 。
  jiù cóng zhēn guān shí yī nián zhè yī nián lái kàn ,tā xiān xià lìng xiū le fēi xiān gōng ,hòu lái yòu zhào lìng xiū jiàn lǎo jun1 miào 、xuān ní miào ;èr yuè xún yóu luò yáng gōng ,liù yuè xún yóu míng dé gōng ,shí yuè liè yú luò yáng yuàn ,shí yī yuè yòu xún yóu huái zhōu ,shòu yú jì yuán 。lǎo bǎi xìng wéi le fú yáo yì ,zhǎng nián bú néng huí jiā 。wéi cǐ yǒu de dà chén xiàng tā jìn jiàn ,rú jiān chá yù shǐ mǎ zhōu jiù céng zài shàng shū zhōng zhǐ chū :“jīn suǒ yíng wéi zhě ,pō duō bú jí zhī wù ”,bǎi xìng yīn “gòng guān yáo yì ,dào lù xiàng jì ”,“chūn xià qiū dōng ,luè wú xī shí ”ér “xián yǒu yuàn yán ”(《zhēn guān zhèng yào 》juàn shí )。tā què shuō :“bǎi xìng wú shì zé yì jiāo ,láo yì zé yì shǐ ”(《xīn táng shū ·wèi zhēng chuán 》)。tā bú zài xiàng guò qù nà yàng gāo xìng dì jiē shòu xià jí de yì jiàn le ,tā zài shēng huó shàng jiàn jiàn shē chǐ de tóng shí ,hái yǒu xiē chóng shàng kōng tán ,bú wù shí jì le ;zhè diǎn wèi zhēng shì kàn dé hěn qīng chǔ de 。
  zhēn guān shí yī nián ,“(yáng dì )jiāng háng xìng bú xī ,(《zhēn guān zhèng yào 》juàn shí ),bìng qiě zhào yàng dì “háng xìng bú xī ”qǐ lái 。yòu rú yào xuǎn bō rén cái ,táng tài zōng shuō le qiān bǎi biàn ,kě shì méi yǒu xiàng yàng de háng dòng 。wèi zhēng céng shàng shū shuō :“guó jiā sī yù jìn zhōng liáng ,tuì bú xiāo ,shí yǒu yú zǎi yǐ ,tú wén qí yǔ ,bú jiàn qí rén ,hé zāi ?gài yán zhī shì yě ,háng zhī fēi yě 。”(《zhēn guān zhèng yào 》juàn qī ),《shí sī shū 》jiù shì qí zhōng zhe míng de yī piān 。qí zhǔ yào nèi róng shì :quàn jiàn tài zōng shī rén zhèng 、xīn huái tiān xià 、cóng jiàn rú liú 、yǐ mín wéi guì ,qīn xián chén yuǎn xiǎo rén děng ,qù zuò yī gè hǎo dì wáng 。《jiàn tài zōng shí sī shū 》shì wèi zhēng zòu shū de dài biǎo zuò 。

jiàn tài zōng shí sī shū zǒng tǐ shǒu fǎ

  zhè piān zòu shū ,zài xiě zuò shàng yǒu qí tè sè ,tā yǒu hěn qiáng de xiàn shí zhēn duì xìng 。wén zhāng gēn jù táng tài zōng zài qǔ dé jù dà zhèng jì yǐ hòu ,zhú jiàn jiāo ào zì mǎn ,shēng huó rì qū shē mí de qíng kuàng ,zhǐ chū tā “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,“jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù ”,bú néng “jié chéng yǐ dài xià ”,bì rán shǐ “gǔ ròu wéi háng lù ”,zhì qīn shū yuǎn ,jun1 chén jiě tǐ ,lí xīn lí dé ,nán yú bǎo shǒu tiān xià 。zòu shū bú jǐn bǎ “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”nán shǒu tiān xià de dào lǐ jiǎng dé qīng qīng chǔ chǔ ,ér qiě hái duì zhèng xià yào ,tí chū “shí sī ”de cuò shī ,jì míng què jù tǐ ,yòu shí yòng ér bú kōng fàn ,zhēn duì xìng hěn qiáng 。
  《jiàn tài zōng shí sī shū 》tán lùn de suī rán shì dì wáng de zhì guó zhī dào hé xiū yǎng wèn tí ,dàn qí zhōng de xǔ duō zhēn zhī zhuó jiàn zài jīn tiān kàn lái réng jù yǒu hěn qiáng de jiè jiàn yì yì 。zhè piān zòu shū bú jǐn sī xiǎng nèi róng shēn kè ,zài xiě zuò shǒu fǎ shàng yě pō yǒu tè diǎn ,xiàn shì xī rú xià :

yī zì guàn chuān
  xì dú wén zhāng ,biàn huì fā xiàn ,zuò zhě yòng yī “sī ”zì guàn chuān quán wén 。dì yī duàn ,zuò zhě xiān tōng guò liǎng gè rén men ěr shú néng xiáng de bǐ yù yǐn chū “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”de zhǔ zhǐ ,zài yòng yuán lái de bǐ yù cóng fǎn miàn qiáng diào zhè yī zhǔ zhǐ ,zuì hòu yòu cóng rén jun1 tè shū de dì wèi hé zhí zé chū fā tuī chū zhè yī zhǔ zhǐ de jù tǐ nèi róng :“jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”。yóu cǐ ,bú nán kàn chū zuò zhě yī gè qīng xī de sī lù :“sī guó ān ”bì xiān “jī dé yì ”,“jī dé yì ”duì rén jun1 lái shuō ,jiù biǎo xiàn zài “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”。zǒng zhī ,rén jun1 dāng “sī ”:sī lǜ guó jiā de ān dìng ,sī móu guó yùn de zhǎng yuǎn ,sī kǎo wéi zhèng de dé shī ,sī liàng qián fú de wēi jī 。
  zhèng rú wèi zhēng zài lìng wài yī piān zòu shū zhōng zhǐ chū de :“huò fú xiàng yǐ ,jí xiōng tóng yù ,wéi rén suǒ zhào ,ān kě bú sī ?”yī gè “sī ”zì bú jǐn bǎ dì yī duàn de nèi róng yǒu jī dì zǔ zhī le qǐ lái ,ér qiě yě yǐn hán le wèi zhēng duì táng tài zōng de zhūn zhūn gào jiè :zuò wéi rén jun1 ,wàn shì dōu yào sān “sī ”ér hòu háng ā !nà me ,rén jun1 wéi shí me dāng “sī ”ne ?wén zhāng de dì èr duàn jiù chǎn shù le zhè gè wèn tí 。tā zǒng jié lì shǐ jiāo xùn ,zhǐ chū lì shǐ shàng yī zhǒng cháng yǒu de xiàn xiàng :“shàn shǐ zhě shí fán ,kè zhōng zhě gài guǎ 。”rán hòu yòng yī fǎn jié jù duì zhè yī xiàn xiàng tí chū zì jǐ de zhì yí :“qǐ qǔ zhī yì ,shǒu zhī nán hū ?”dàn rén jun1 de qǔ yì shǒu nán bì jìng shì bú róng hū shì de kè guān shì shí ,yīn cǐ ,zuò zhě jiē xià lái jiù jù tǐ fèn xī le chǎn shēng zhè yī xiàn xiàng de yuán yīn :“yīn yōu ”shí ,jié chéng dài xià ;“dé zhì ”hòu ,zòng qíng ào wù ,zhí zhì làn yòng xíng fá ,mù kōng yī qiē ,zuì zhōng dǎo zhì tiān yuàn rén nù ,zì qǔ miè wáng 。zhí dé zhù yì de shì ,běn duàn suī méi yǒu yòng dào yī gè “sī ”zì ,dàn què shǐ zhōng shì kòu zhù “sī ”zì zhe bǐ de ,tā shí jì shàng jǐn chéng dì yī duàn jiě shì le rén jun1 dāng “sī ”de yuán yīn ,nà jiù shì :“fán bǎi yuán shǒu ”de nán yǐ shàn shǐ shàn zhōng ,“qǔ zhī yì ,shǒu zhī nán ”de yán jun4 shì shí ,“yīn yōu ”shí 、“dé zhì ”hòu de bú tóng tài dù ,“kě wèi wéi rén ,zǎi zhōu fù zhōu ”de shēn kè jiāo xùn 。wèi zhēng zài zhè lǐ suǒ tí chū de zhè yī qiē dōu yǒu lǐ yǒu jù ,yān néng bú shǐ shǒu chéng zhī jun1 de táng tài zōng sī qián xiǎng hòu ,sī shēn yōu yuǎn ne ?suǒ yǐ ,zhè yī duàn bú jǐn yī rán jǐn kòu “sī ”zì huí dá le rén jun1 wéi shí me dāng “sī ”,yě wéi xià wén de “shí sī ”zuò le yǒu lì de pù diàn 。
  dào dì sān duàn ,zuò zhě zé míng què tí chū le yīng rú hé “sī ”。tā wéi rào jiē yù 、qiān xùn 、jǐn shèn 、míng zhì 、shǒu fǎ wǔ fāng miàn jù tǐ tí chū “shí sī ”,bìng zhǐ chū ,tǎng ruò rén jun1 néng zuò dào zhè xiē ,zé bú dàn shǐ pǔ tiān xià de “zhì zhě ”“yǒng zhě ”“rén zhě ”“xìn zhě ”gè zhǎn suǒ zhǎng ,jìn xīn fǔ zuǒ ,ér qiě yě néng shǐ rén jun1 dá dào “chuí gǒng ér zhì ”de mù de ,miǎn què “láo shén kǔ sī ,dài bǎi sī zhī zhí yì ”de fán rǒng hé xīn láo 。yóu cǐ kě yǐ kàn chū ,zuò zhě jǐn kòu ——“sī ”zì zuò wén zhāng ,cóng tí chū wèn tí ——yīng dāng “sī ”,dào fèn xī wèn tí ——wéi hé “sī ”,zài dào jiě jué wèn tí ——zěn yàng “sī ”,zuì hòu guī jié wéi “hé bì sī ”。cóng “sī ”dào “wú sī ”,yī zì guàn chuān ,qián hòu gōu lián ,shǐ wén zhāng tiáo lǐ qīng xī ,sī lù zhěn mì ,jié gòu jǐn yán ,hún rán yī tǐ ,jù yǒu bú kě biàn bó de luó jí lì liàng 。

yī fā pò de
  jǐn jǐn zhuā zhù shì wù de yào hài ,tōng guò jīng miào de bǐ yù hé zhèng fǎn duì bǐ ,shǐ zuò zhě suǒ yào chǎn fā de dào lǐ shēn rù qiǎn chū ,lìng rén nán wàng ,shì běn wén zài xiě zuò shàng de dì èr gè tè diǎn 。běn lái ,guó jiā de zhǎng zhì jiǔ ān ,rén jun1 de dé háng dào yì ,yǐ jí zhè liǎng zhě zhī jiān de guān xì ,dōu shì pō wéi chōu xiàng de dào lǐ 。rán ér ,zuò zhě què dòng yōu zhú wēi ,huà nán wéi yì ,yòng le liǎng gè qiǎn xiǎn de bǐ yù ,biàn yī xià zǐ diǎn dào le shì wù de yào hài ,kě wèi yī fā pò de 。shù mù 、hé liú shì rén men xí jiàn de shì wù ,qiú mù zhī zhǎng bì gù gēn běn ,yù liú zhī yuǎn bì xùn quán yuán yě shì tiān jīng dì yì 、wú yōng zhì yí de 。zuò zhě de gāo míng zhī chù jiù zài yú kàn dào le shù mù de mào shèng yǔ guó jiā de xìng wàng ,jiāng hé de zhǎng liú yǔ guó yùn de jiǔ yuǎn yǐ jí gēn dǐ de jiā gù yǔ dé háng de jī lèi 、yuán tóu de shū tōng yǔ dào yì de liú bō zhè liǎng zhě zhī jiān suǒ jù yǒu de jí qí xiàng sì de guān xì ,yǐ cǐ gòu chéng bǐ yù ,biàn bǎ dào lǐ shuō dé tòu chè ér yòu xíng xiàng ,yì yú wéi rén jiē shòu 。zài yùn yòng bǐ yù zuò le zhèng miàn lùn shù hòu ,zuò zhě bìng bú shì dào cǐ wéi zhǐ ,ér shì jǐn kòu qián yù cóng fǎn miàn jìn yī bù lùn shù ,yǐ qǐ qiáng diào zuò yòng 。dàn zài háng wén shí yòu yǒu suǒ biàn huà ,bǎ zhèng miàn lùn shù shí de liǎng gè bǐ yù de shùn xù qiǎo miào dì diān dǎo le yī xià ,shǐ wén yì líng dòng duō zī 。jǐn jiē zhe ,zuò zhě réng rán cóng fǎn miàn jìn háng lùn shù ,zhǐ chū rén jun1 rú guǒ bú “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”——jí “jī dé yì ”de huà ,nà jiù bú jǐn jǐn shì “gēn bú gù ”“yuán bú shēn ”de wèn tí ,ér shì “fá gēn ”“sāi yuán ”。zhè jiù bǎ “bú jī dé yì ”suǒ dài lái de fǎn miàn jié guǒ tuī dào le jí zhì ,cóng ér cóng zhèng miàn yǒu lì dì kěn dìng le “jī dé yì ”zhè gè lùn tí de zhèng què xìng 。cǐ wài ,dì èr duàn zhōng “yīn yōu ”hé “dé zhì ”de duì bǐ ,dì sān duàn zhōng “ēn suǒ jiā ”yǔ “fá suǒ jí ”děng de duì bǐ ,dōu yī zhèng yī fǎn ,bú jǐn nèi róng xiàng duì ,xíng shì guī zé ,ér qiě guān diǎn xiān míng ,yǔ qì kěn dìng ,shēn kè dì jiē shì le shì wù de xìng zhì 。zǒng zhī ,běn wén bǐ yù de qiǎo yòng jì zēng qiáng le wén zhāng de shēng dòng xìng hé kě gǎn xìng ,yòu jiā shēn le dú zhě duì zuò zhě suǒ yào chǎn míng de zhǔ zhǐ de yìn xiàng 。ér zhèng shuō fǎn shuō 、duì bǐ xiān míng de shǒu fǎ ,zé bú dàn shǐ háng wén fù yú biàn huà ,ér qiě shǐ zhǔ zhǐ de chǎn shù gèng wéi jù tǐ 、yán mì ,zēng qiáng le wén zhāng de shuō fú lì dù 。

yī chàng sān tàn
  běn wén zài chōng fèn shuō lǐ de tóng shí ,yòu mǎn yì zhe chōng pèi de gǎn qíng ,shǐ wén zhāng róng qíng yú lǐ ,qíng lǐ jiāo róng ,shì běn wén zài xiě zuò shàng de dì sān gè tè diǎn 。wèi zhēng duì táng tài zōng shì pō yǒu gǎn qíng de ,zhè bú dàn yīn wéi táng tài zōng jù yǒu qì yuàn yòng cái de kuān guǎng xiōng huái yǔ qì dù (wèi zhēng céng shì tài zōng de zhèng dí ),gèng zhǔ yào de shì tā cóng tài zōng de shēn shàng kàn dào le xiū rén zhèng 、jì cāng shēng 、dá dào tiān xià dà zhì de xī wàng ,kàn dào le zì jǐ wéi guó jiā dà zhǎn hóng tú de qián jǐng 。dāng 47suì de wèi zhēng kāi shǐ fǔ zuǒ bǐ tā xiǎo 18suì de tài zōng de shí hòu ,tā shēn gǎn “xǐ féng zhī jǐ zhī zhǔ ”,yīn cǐ “sī jié qí yòng ,zhī wú bú yán ”,ér tài zōng duì wèi zhēng de jiàn yán yě “wèi cháng bú xīn rán nà shòu ”。duì táng tài zōng lái shuō ,wèi zhēng jì shì yī wèi fàn yán zhí jiàn de liáng chén ,yòu shì yī wèi xún xún shàn yòu de yán shī 。yīn cǐ ,zhè zhǒng yì chén yì shī de shēn fèn shǐ wèi zhēng de zòu shū jì lǐ zhèng cí yán ,yòu qíng zhēn yì zhì ,shuō lǐ hé shū qíng dé dào le yǒu jī de tǒng yī ,biǎo xiàn zài běn wén zhōng yě shì rú cǐ 。
  zì dì yī duàn shǐ ,shuō lǐ zhuāng zhòng cóng róng ,gǎn qíng píng huǎn ,zhì “chén suī xià yú ,zhī qí bú kě ,ér kuàng yú míng zhé hū ”yī jù ,zé gǎn qíng chū qǐ bō lán :jì yǒu duì bú “jī dé ”què zhǐ wàng “guó ān ”de duàn rán fǒu dìng ,yě yǒu bú bēi bú kàng de zì qiān ,gèng yǒu xī wàng tài zōng wú kuì yú “míng zhé ”de yīn yīn qī wàng 。ér “rén jun1 ”yī jù gǎn qíng zé zài xiān bō lán ,zhè yī jù wú yì yú duì tài zōng de dāng tóu bàng hē :chù zài rú cǐ gāo wèi ,què “bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,nà kě pà de hòu guǒ nǐ nán dào zhēn de bú zhī dào ma ?zhì dì èr duàn ,zuò zhě sì hū cóng gāng cái jī yuè de gǎn qíng zhōng píng xī xià lái ,yǐ “fán bǎi yuán shǒu ”yī jù zhuǎn rù duì lì shǐ jiāo xùn de lùn shù zhī zhōng ,gǎn qíng wěi wǎn shēn chén 。zhè yī duàn de zuì hòu yī jù “zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn ”,tuī xīn zhì fù ,shì tí xǐng ,shì guī quàn ,yě shì jǐng gào ,bú néng bú lìng rén dòng róng 。zhì mò duàn ,zài jù tǐ tí chū “shí sī ”de shí hòu ,gèng shì gǎn qíng zhēn zhì ,yǔ zhòng xīn zhǎng ,zuò zhě bǎ tā suǒ néng xiǎng dào de ,bǎ tā rèn wéi dì wáng bì rán yù dào huò jīng cháng yù dào ér qiě bì xū yǒu míng què rèn shí bìng néng zhèng què duì dài de wèn tí yī yī luó liè ,shēng shēng “sī ”zì ,rú jì jì zhòng chuí ,qiāo dǎ zhe táng tài zōng de xīn líng ,yě qiāo jī zhe dú zhě de xīn líng 。ér “zǒng cǐ shí sī ”jǐ jù zé gōu huà le rén jun1 “sī ”hòu chū xiàn de měi hǎo tú jǐng ,gǎn qíng yòu qū yú rè qíng bēn fàng 。zhì zuì hòu “hé bì ”yī jù quán wén jiá rán ér zhǐ ,wǒ men fǎng fó kàn dào yī gè 58suì de lǎo rén zhǎng zhǎng dì tàn le yī kǒu qì ,zhè bú jǐn jǐn shì zuò zhě de gǎn qíng màn màn qū yú píng huǎn ,gèng shì tā wéi guó jiā zhe xiǎng ,jìn le wéi chén zhī zhí yǐ hòu de shì rán hé ān rán 。yīn cǐ ,zuò zhě de gǎn qíng suí shuō lǐ de shēn rù ér bú duàn biàn huà ,shí ér píng jìng hé huǎn ,shí ér wěi wǎn shēn chén ,shí ér yòu rè qíng bēn fàng 。zuò zhě huò yǐ shū qíng de yǔ diào yòng hán qíng zhī bǐ shuō lǐ ,zì shǐ zhì zhōng ràng rén jiào dé shì cóng zuò zhě fèi fǔ zhōng tǔ chū ,qīn qiē rù wēi ,rú “shí sī ”de chǎn shù ;huò yǐ xíng xiàng de yǔ huì yòng míng lǐ zhī yán jì qíng ,jǐn kòu rén de xīn xián ,rú zhǔ zhǐ de tí chū 。
  zǒng zhī ,běn wén lǐ zhēn qíng qiē ,qíng yǔ lǐ dé dào le yǒu jī de jiāo róng ,bú jǐn shǐ qíng de shū fā bú shī zhī kōng fàn ,gèng shǐ lǐ huà wéi le yī zhǒng shǎn shuò zhe gè xìng sè cǎi de qíng sī ,ràng rén kè gǔ míng xīn ,qǐ dào yī chàng sān tàn de xiào guǒ 。suǒ yǐ ,tài zōng zài yuè dú le wèi zhēng bāo kuò běn piān zài nèi de sì piān zòu shū yǐ hòu ,yǒu zhè yàng de píng yǔ :“chéng jí zhōng kuǎn ,yán qióng qiē zhì 。”hái chēng zàn wèi zhēng “tǐ guó qíng shēn ”。qīng dài de táng dé yí zài 《gǔ wén yì 》zhōng yě shuō cǐ wén “kuǎn kuǎn ér chén ,qíng cí zhūn zhì ,zhōng ài zhī chén ,yì yú yán biǎo ”。zhè xiē dōu shì duì běn wén jù yǒu qíng lǐ jiāo róng zhè yī tè diǎn de qià dāng píng jià 。

yī qì hē chéng
  《jiàn tài zōng shí sī shū 》shì yòng pián wén xiě chéng de 。dàn wèi zhēng de zhè piān wén zhāng què yī sǎo liù cháo fú huá de yú xí ,bú jǐn nèi róng chōng shí ,míng bái chàng dá ,ér qiě zài xíng shì shàng yě yǒu suǒ chuàng xīn 。cóng yǔ jù kàn ,yī shì bú jú xiàn yú pián wén yī bān shì yòng píng háng de liǎng jù huà ,liǎng liǎng pèi duì ,zhí dào piān mò de tè diǎn ,ér shì yǒu suǒ biàn huà 。rú dì yī duàn ,pī shǒu jiù shì sān gè cóng zhèng miàn lùn shù de pái bǐ jù ,jǐn jiē zhe yòu shì cóng fǎn miàn lùn shù de sān gè pái bǐ jù ,zhè shì hé pián wén de cháng gé yǒu suǒ bú tóng de 。èr shì sàn jù de qià dāng shǐ yòng ,rú “chén suī xià yú ,zhī qí bú kě ,ér kuàng yú míng zhé hū ”,“zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn ”děng 。sān shì dǎ pò le sì liù duì zhàng ér gǎi yòng duō zhǒng jù fǎ duì ǒu ,rú “dāng shén qì zhī zhòng ”duì “jū yù zhōng zhī dà ”,“jié chéng zé wú yuè wéi yī tǐ ”duì “ào wù zé gǔ ròu wéi háng lù ”děng 。zhè yàng ,wén zhōng jì yǒu qì yùn chōng pèi de pái bǐ jù ,yòu yǒu huó pō líng dòng de sàn háng jù ,zài jiā shàng pián wén suǒ tè yǒu de duì zhàng gōng zhěng 、yīn yùn dùn cuò de duì ǒu jù ,shǐ zhěng gè wén zhāng yī qì hē chéng ,yú zhěng chì zhuāng zhòng zhī zhōng chéng liú zhuǎn yuán hún zhī shì ,jù yǒu tè yǒu de měi gǎn 。cóng yòng cí kàn ,wén zhāng lì qiú bì miǎn fán fù de yǐn zhèng 、shēng pì de diǎn gù hé duō yú de zǎo shì ,yǔ yán míng bái xiǎo chàng 。lìng wài ,wén zhāng bú shòu shēng lǜ jū shù ,bú bì shǒu wěi xū zì ,zhè xiē dōu tǐ xiàn le zuò zhě chóng shàng zhì pǔ de wén xué zhǔ zhāng hé bú jū yī gé de chuàng xīn jīng shén 。wèi zhēng chuàng zào de zhè yàng yī zhǒng pián sàn xiàng jiān de zhāng biǎo tǐ ,hòu lái jiù chéng wéi táng sòng zòu shū zhōng cháng yòng de yī zhǒng xíng shì ,duì hòu shì lù zhì 、ōu yáng xiū 、sū shì de zhèng lùn zòu yì wén chǎn shēng le yī dìng de yǐng xiǎng 。

míng jun1 zhōng chén
  wèi zhēng shì táng tài zōng de yī wèi shí fèn nán dé de jiàn chén ,wèi zhēng sǐ hòu ,táng tài zōng gǎn tàn dì shuō :“yǐ tóng wéi jìng ,kě yǐ zhèng yī guàn ,yǐ shǐ wéi jìng ,kě yǐ zhī xìng shuāi ,yǐ rén wéi jìng ,kě yǐ míng dé shī ;jīn wèi zǐ cú shì ,suí wáng yī jìng yě !”táng tài zōng bǎ dà chén dāng zuò zì jǐ de míng jìng ,wèi zhēng gèng shì yī miàn míng liàng de jìng zǐ 。wèi zhēng de gǎn yán zhí jiàn ,tài zōng de xū xīn jiē nà ,dōu xiǎn shì chū le yī dài míng jun1 hé yī dài zhōng chén de xíng xiàng 。

jiàn tài zōng shí sī shū zhèng fǎn lùn shù

  quán wén yǐ lùn shù wéi zhǔ ,duì tóng yī gè wèn tí ,zuò zhě wǎng wǎng cóng zhèng fǎn liǎng fāng miàn jìn háng pōu xī ,zhè yàng ,shuō lǐ gèng jiā tòu chè 。rú dì yī duàn xiān cóng zhèng miàn lùn “gù běn shū yuán ”,zài cóng fǎn miàn chǎn shù bú zhè yàng zuò de wēi hài ;dì èr duàn guān yú “yīn yōu ”“jié chéng ”yǔ “dé zhì ”“ào wù ”de fǎn fù lùn shù ,dì sān duàn guàn chuān “shí sī ”de běn néng yù wàng (huò fǎn yīng )yǔ lǐ xìng zì zhì de duì jǔ ,dōu tǐ xiàn le zhè yī tè diǎn 。

xíng xiàng bǐ yù
  wén zhōng yùn yòng le dà liàng shēng dòng de bǐ yù ,jiè yǐ chǎn fā zhì guó ān mín de sī xiǎng ,yán jiǎn yì gāi ,jù yǒu hěn qiáng de shuō fú lì 。rú wén zhāng kāi piān tán lùn zhì guó yào zhù zhòng “jī qí dé yì ”zhè yī gēn běn yuán zé shí ,cóng liǎng gè fāng miàn bǐ yù lùn zhèng ,jí “mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn ”hé “liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ”,“gù qí gēn běn ”shì shù mù zhǎng dé gāo de bì yào tiáo jiàn ,ér “xùn qí quán yuán ”,yě shì shuǐ liú dé zhǎng yuǎn de qián tí ,yùn yòng zì rán zhōng de xiàn xiàng bǐ zhì guó de yuán zé ,qiǎn xiǎn yì dǒng ér yòu shēng dòng xíng xiàng 。

yǔ yán pǔ shí xióng jiàn
  wén zhāng suī duō yòng duì ǒu jù ,dàn bǐ lì dào jìn ,qì shì xióng jiàn ,pǔ shí wú huá ,yǔ liù cháo de pián fù bú tóng 。rú “ēn suǒ jiā ,zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng ;fá suǒ jí ,zé sī wú yǐ nù ér làn xíng ”yī jù ,“ēn ”“xǐ ”“miù shǎng ”fèn bié yǔ “fá ”“nù ”“làn xíng ”fǎn yì xiàng duì ,“jiā ”“yīn ”fèn bié yǔ “jí ”“yǐ ”jìn yì xiàng duì ,zhè yàng ,dà dà jiā qiáng le yǔ yán de biǎo xiàn lì 。dà jiā kě yǐ dào wén zhāng zhōng zài zhǎo yī xiē zhè yàng de jù zǐ tǐ huì yī xià 。

xióng biàn de luó jí lì liàng
  sān gè duàn luò ,huán huán xiàng kòu ,bù bù shēn rù 。dì yī duàn ,zuò zhě qí zhì xiān míng dì jiē shì zhōng xīn lùn diǎn ——wéi rén jun1 zhě bì xū “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”。nà me ,rén jun1 wéi shí me dāng “sī ”ne ?wén zhāng de dì èr duàn jiù chǎn shù le zhè gè wèn tí 。zuò zhě cóng lì shǐ jiāo xùn chū fā ,tí xǐng tài zōng bì xū jǐn shèn cóng zhèng ,yào shàn dài chén mín ,wù shī mín xīn běn duàn suī méi yǒu yòng dào yī gè “sī ”zì ,dàn què shǐ zhōng shì kòu zhù “sī ”zì zhe bǐ de ,shí jì shàng jǐn chéng dì yī duàn jiě shì le rén jun1 dāng “sī ”de yuán yīn ,nà jiù shì “fán bǎi yuán shǒu ”de nán yǐ shàn shǐ shàn zhōng ;“qǔ zhī yì 。shǒu zhī nán ”de yán jun4 shì shí :“yīn yōu ”shí 、“dé zhì ”hòu de bú tóng tài dù ,“kě wèi wéi rén ,zǎi zhōu fù zhōu ”de shēn kè jiāo xùn 。tóng shí ,wéi xià wén de “shí sī ”zuò le yǒu lì de pù diàn 。dào dì sān duàn ,zuò zhě zé míng què tí chū le rú hé “sī ”。zài qián èr duàn shuō míng dào lǐ de jī chǔ shàng ,zuò zhě xiàng tài zōng tí chū le 。shí sī ”de jù tǐ nèi róng ,bìng shuō míng rú guǒ néng gòu zuò dào zhè “shí sī ”,jiù néng gòu fā yáng guāng dà “jiǔ dé ”xiū yǎng ,shǐ bǎi guān gè jìn qí zhí ,gè jié qí lì ,tiān xià kě “chuí gǒng ér zhì ”le 。xì dú wén zhāng ,biàn huì fā xiàn ,zuò zhě yòng yī “sī ”zì guàn chuān quán wén ,qián hòu gōu lián ,céng céng shēn rù ,shuǐ dào qú chéng 。cóng tí chū wèn tí ,yīng dāng “sī ”,dào fèn xī wèn tí ,wéi hé yào “sī ”,zài dào jiě jué wèn tí ——zěn yàng “sī ”,jié gòu jǐn yán ,hún rán yī tǐ ,jù yǒu bú kě biàn bó de luó jí lì liàng 。

  ——xuǎn zì zhōng huá shū jú biāo diǎn běn 《jiù táng shū ·wèi zhēng chuán 》

jiàn tài zōng shí sī shū shǎng xī èr

  wén zhāng yī kāi shǐ ,zuò zhě yùn yòng le pái yù de shǒu fǎ ,zuò zhě shǒu xiān jǔ chū “qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn ;yù liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ”liǎng zǔ bǐ yù ,cóng ér yǐn chū le “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”。zuò zhě xiān shè zhì zhè yàng liǎng gè xíng xiàng xìng hé zhé lǐ xìng dōu hěn qiáng de bǐ yù ,ér hòu yǐn chū le zì jǐ yào biǎo dá de zhēn shí yì tú ,zhè zhǒng shǒu fǎ de yīng yòng shì yǒu hěn qiáng de shuō fú lì 。rú guǒ zuò zhě kāi piān bú yòng zhè shí fèn xíng xiàng de pái yù ,ér zhī shì jiǎn dān dì jiǎng shù chōu xiàng de dào lǐ ,shì hěn nán xī yǐn duì fāng ,shǐ duì fāng lǐ jiě xìn fú 。zuò zhě yǐn yù yòng dé hǎo ,hǎo jiù hǎo zài bǐ yù yòng dé “qiǎo ”、“sú ”、“qiē ”。bǐ yù de yīng yòng shǐ chōu xiàng de dào lǐ xíng xiàng huà 、jù tǐ huà ,shǐ shēn ào de wèn tí tōng sú huà 。liú xié zài 《wén xīn diāo lóng ·lùn shuō 》zhōng suǒ shuō de :“yù qiǎo ér lǐ zhì ”jiǎng de jiù shì zhè gè dào lǐ 。shè yù míng lǐ ,bǐ yù bú dàn yào shè dé qiǎo ,ér qiě yù tǐ yào qiǎn xiǎn tōng sú ,shù mù 、jiāng hé ,chù chù kě jiàn ,rén rén shú xī 。suǒ jiǎng de dào lǐ yě shì rén rén jiē zhī ,bú nán lǐ jiě de tōng sú shì lǐ 。liú xié zài 《wén xīn diāo lóng ·bǐ xìng 》zhōng shuō :“bǐ lèi suī fán ,yǐ qiē zhì wéi guì ”。wén zhāng zhōng bǐ yù yùn yòng de “qiē ”,shí jì shàng jiù shì yù tǐ yǔ běn yì yào xiàng qiē hé ,yào zhuā zhù zhòng diǎn ,xuǎn zuì jí zhōng 、zuì shēn kè 、zuì jīng cǎi de yù tǐ lái biǎo xiàn běn yì ,zuò zhě yòng shí fèn shú xī de shù mù ,quán yuán ,yòng zhè xiē wēi bú zú dào de shì wù ,yǐn chū guó zhī dà zhèng ,píng yì ér zì rán 。

  shǐ yòng le pái yù de fāng fǎ kāi piān hòu ,zuò zhě yòu yǐ sān gè “bú ”zì de pái bǐ jù cóng fǎn miàn lái shuō míng wèn tí ,“yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn ,gēn bú gù ér qiú mù zhī zhǎng ,dé bú hòu ér sī guó zhī ān ”。cóng ér jìn yī bù qiáng diào le zuò zhě de zhèng zhì yì tú 。zuò zhě shǐ yòng de yán cí jiān ruì ,yòng fǎn jī fǎ qù jī fā duì fāng 。zuò zhě zhǐ chū ,zì jǐ suǒ liè jǔ de bǐ yù hé xù shuō de shì lián zì jǐ zhè yàng yú bèn de rén dōu míng bái de dào lǐ ,hé kuàng yīng míng shèng zhé de huáng dì 。rán hòu zuò zhě hěn míng què dì xiàng táng tài zōng zhǐ chū ,zuò wéi yī guó zhī zhǔ de dì wáng ,shēn fù zhòng rèn ,jiù yào zài ān lè shí xiǎng dào wēi nán ,jìn liàng bì miǎn shē chǐ ,yào tí chàng jiē jiǎn 。bú rán de huà jiù huì zuò chū xiàng fá gēn ér qiú shù mào ,sāi shuǐ ér wàng liú zhǎng yī yàng de yú chǔn shì 。zhè lǐ ,zài wén zhāng jié gòu shàng qián hū hòu yīng ,huán huán jǐn kòu ,chōng fèn biǎo dá le zuò zhě jìn jiàn guī fěng de běn yì 。

  jǐn jiē zhe zuò zhě xiàng táng tài zōng zhǐ míng lì shǐ shàng de jun1 wáng ,yī kāi shǐ chuàng yè shí dà duō dōu néng jīng jīng yè yè ,ér shàn shǐ shàn zhōng de jiù bú duō le 。zuò zhě zhè lǐ yòng le yī gè fǎn wèn jù lái shuō míng “chuàng yè róng yì ,shǒu yè nán ”de dào lǐ 。zuò zhě tóng shí míng què dì gào jiè táng tài zōng ,bú yào wēi nán yōu huàn shí chéng xīn dài rén ,ér chéng gōng hòu jiù fàng zòng ,ào màn dài rén 。bìng zhǐ míng ,duì rén yǐ chéng xiàng dài ,chóu dí yě tuán jié chéng wéi yī gè zhěng tǐ ;ào màn dài rén ,jí shǐ shì qīn rén yě huì zhòng pàn qīn lí 。duì rén mín shǐ yòng gāo yā qián zhì ,yòng wēi shì lái tǒng zhì tā men ,huì zào chéng tā men yǔ nǐ mào hé shén lí ,biǎo miàn shí fèn shùn fú ér shí jì shàng què shí fèn yuàn hèn 。zuò zhě zhè lǐ zhǐ chū bèi jī nù de bǎi xìng shì shí fèn kě wèi de 。bìng zài cì yòng yī gè zhēn qiē shēng dòng de bǐ yù lái shuō míng dì wáng yǔ bǎi xìng zhī jiān de biàn zhèng guān xì 。zuò zhě jiāng bǎi xìng miào yù wéi shuǐ ,jiāng dì wáng bǐ yù wéi háng chuán 。shuǐ néng fú zǎi háng chuán ,dàn yě kě yǐ jiāng háng chuán qīng fān 。zhè gè bǐ yù jiǎn jié ér chuán shén ,zhí jiē míng le dì xiàng táng tài zōng biǎo míng qí lì hài guān xì 。wéi jiàn quàn táng tài zōng “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”,bú yào “zòng qíng ào wù ,jiāo shē yín yì ”。jié hé jù tǐ shí lì jìn háng fèn xī ,miào yù jǐng rén ,chén shù lì hài 。yǐn yòng gǔ shèng xiān zhé de “yuàn bú zài dà ,kě wèi wéi rén ”hé “zǎi zhōu fù zhōu ”děng zhì lǐ míng yán ,zhé lǐ kǎi qiē ,fǎn fù chǎn shù ,nài xīn shuō fú ,yán yǔ wǎn zhuǎn dòng rén ,yòng xīn bú kě wèi bú liáng kǔ 。

  dào lǐ shù jìn ,zuò zhě biàn xiàng táng tài zōng tí chū “shí sī ”de jiàn yì 。“shí sī ”shì zuò zhě qián wén tí chū de “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”de jù tǐ nèi róng 。qián biān tí chū wèn tí bìng jìn háng le fèn xī ,hòu biān zé tí chū rú hé jiě jué de jiàn yì 。shǐ dé wén zhāng qián hòu hū yīng ,quán wén xíng chéng yī piān jié gòu yán jǐn de tǒng yī tǐ 。ér “shí sī ”yòu yǐ “qiān chōng ér zì mù ”、“xū xīn yǐ nà xià ”、“shèn shǐ ér jìng zhōng ”、“jiǎn néng ér rèn zhī ”、“zé shàn ér cóng zhī ”wéi zhōng xīn ,wéi zhì yào 。“shí sī ”de jiǎo dù bú tóng ,dàn dōu guàn chuān zhe “jī qí dé yì ”de zhǔ xiàn 。zuò zhě gào jiè táng tài zōng “zǒng bǐ shí sī ,hóng zī jiǔ dé ”zhè yàng jiù huì dá dào tiān xià “wén wǔ bìng yòng ,chuí gǒng ér zhì ”。zhī yào zuò dào zhè “shí sī ”,jiù bú bì zì jǐ qù láo shén fèi sī ,dài tì bǎi guān qù háng shǐ zhí quán le 。

  quán piān yǐ “sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì ”wéi zhōng xīn zhǎn kāi lùn shù 。xiān cóng zhèng fǎn liǎng fāng miàn jìn háng lùn shù ,tí chū wéi jun1 bì xū “jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ”de jié lùn 。rán hòu tí xǐng tài zōng ,shǒu chéng zhī jun1 yì shī rén xīn 。yīn zài “yīn yōu ”shí yì “jié chéng yǐ dài xià ”;ér zài “dé zhì ”shí zé huì “zòng qíng yǐ ào wù ”,biàn yǒu “fù zhōu ”zhī wēi 。yóu cǐ tí chū “jī dé yì ”bì xū “shí sī ”。zhe zhòng guī quàn tài zōng duì yú wù zhì xiǎng shòu yào shì dù ,zài zì shēn xiū yǎng shàng yào “qiān chōng ”,zài yòng rén shàng yào “xū xīn nà xià ”,zài háng shī fǎ zhì shàng yào bú jì gè rén ēn yuàn 。jié wěi guī jié chū zhì guó fāng fǎ de guān jiàn zài yú zhī rén shàn rèn ,xuǎn bá rén cái ,dá dào “chuí gǒng ér zhì ”de lǐ xiǎng jìng jiè 。zuò zhě de zhè xiē zhǔ zhāng ,wéi táng tài zōng suǒ cǎi nà ,yǒu zhù yú chéng jiù táng wáng cháo de “zhēn guān zhī zhì ”。quán piān yǐ “sī ”zì zuò wéi guàn chuān háng wén xiàn suǒ ,mò luò fèn míng ,tiáo lǐ qīng xī 。wén zhōng duō yòng bǐ yù ,bǎ dào lǐ shuō dé shēng dòng xíng xiàng ;bìng cǎi yòng pái bǐ 、duì zhàng ,jù shì gōng zhěng ,qì lǐ chōng chàng 。

《jiàn tài zōng shí sī shū 》wèi zhēng pīn yīn dú yīn cān kǎo

jiàn tài zōng shí sī shū
jiàn tài zōng shí sī shū

chén wén: qiú mù zhī zhǎng zhě, bì gù qí gēn běn yù liú zhī yuǎn zhě, bì jùn qí quán yuán sī guó zhī ān zhě, bì jī qí dé yì.
chén wén :qiú mù zhī zhǎng zhě ,bì gù qí gēn běn ;yù liú zhī yuǎn zhě ,bì xùn qí quán yuán ;sī guó zhī ān zhě ,bì jī qí dé yì 。
yuán bù shēn ér wàng liú zhī yuǎn, gēn bù gù ér qiú mù zhī zhǎng, dé bù hòu ér sī guó zhī zhì, chén suī xià yú, zhī qí bù kě, ér kuàng yú míng zhé hū? rén jūn dāng shén qì zhī zhòng, jū yù zhōng zhī dà, jiāng chóng jí tiān zhī jùn, yǒng bǎo wú jiāng zhī xiū.
yuán bú shēn ér wàng liú zhī yuǎn ,gēn bú gù ér qiú mù zhī zhǎng ,dé bú hòu ér sī guó zhī zhì ,chén suī xià yú ,zhī qí bú kě ,ér kuàng yú míng zhé hū ?rén jun1 dāng shén qì zhī zhòng ,jū yù zhōng zhī dà ,jiāng chóng jí tiān zhī jun4 ,yǒng bǎo wú jiāng zhī xiū 。
bù niàn jū ān sī wēi, jiè shē yǐ jiǎn, dé bù chǔ qí hòu, qíng bù shèng qí yù, sī yì fá gēn yǐ qiú mù mào, sāi yuán ér yù liú zhǎng yě.
bú niàn jū ān sī wēi ,jiè shē yǐ jiǎn ,dé bú chù qí hòu ,qíng bú shèng qí yù ,sī yì fá gēn yǐ qiú mù mào ,sāi yuán ér yù liú zhǎng yě 。
wàng guó yī zuò: sī guó fán bǎi yuán shǒu, chéng tiān jǐng mìng, mò bù yīn yōu ér dào zhe, gōng chéng ér dé shuāi, yǒu shàn shǐ zhě shí fán, néng kè zhōng zhě gài guǎ.
(wàng guó yī zuò :sī guó )fán bǎi yuán shǒu ,chéng tiān jǐng mìng ,mò bú yīn yōu ér dào zhe ,gōng chéng ér dé shuāi ,yǒu shàn shǐ zhě shí fán ,néng kè zhōng zhě gài guǎ 。
qǐ qí qǔ zhī yì shǒu zhī nán hū? xī qǔ zhī ér yǒu yú, jīn shǒu zhī ér bù zú, hé yě? fū zài yīn yōu bì jié chéng yǐ dài xià, jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù jié chéng zé wú yuè wèi yī tǐ, ào wù zé gǔ ròu wèi xíng lù.
qǐ qí qǔ zhī yì shǒu zhī nán hū ?xī qǔ zhī ér yǒu yú ,jīn shǒu zhī ér bú zú ,hé yě ?fū zài yīn yōu bì jié chéng yǐ dài xià ,jì dé zhì zé zòng qíng yǐ ào wù ;jié chéng zé wú 、yuè wéi yī tǐ ,ào wù zé gǔ ròu wéi háng lù 。
suī dǒng zhī yǐ yán xíng, zhèn zhī yǐ wēi nù, zhōng gǒu miǎn ér bù huái rén, mào gōng ér bù xīn fú.
suī dǒng zhī yǐ yán xíng ,zhèn zhī yǐ wēi nù ,zhōng gǒu miǎn ér bú huái rén ,mào gōng ér bú xīn fú 。
yuàn bù zài dà, kě wèi wéi rén zài zhōu fù zhōu, suǒ yí shēn shèn.
yuàn bú zài dà ,kě wèi wéi rén ;zǎi zhōu fù zhōu ,suǒ yí shēn shèn 。
bēn chē xiǔ suǒ, qí kě hū hū? jūn rén zhě, chéng néng jiàn kě yù, zé sī zhī zú yǐ zì jiè jiāng yǒu zuò, zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén niàn gāo wēi, zé sī qiān chōng ér zì mù jù mǎn yì, zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān lè pán yóu, zé sī sān qū yǐ wéi dù yōu xiè dài, zé sī shèn shǐ ér jìng zhōng lǜ yōng bì, zé sī xū xīn yǐ nà xià jù chán xié, zé sī zhèng shēn yǐ chù è ēn suǒ jiā, zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng fá suǒ jí, zé sī wú yǐ nù ér làn xíng.
bēn chē xiǔ suǒ ,qí kě hū hū ? jun1 rén zhě ,chéng néng jiàn kě yù ,zé sī zhī zú yǐ zì jiè ;jiāng yǒu zuò ,zé sī zhī zhǐ yǐ ān rén ;niàn gāo wēi ,zé sī qiān chōng ér zì mù ;jù mǎn yì ,zé sī jiāng hǎi xià bǎi chuān ;lè pán yóu ,zé sī sān qū yǐ wéi dù ;yōu xiè dài ,zé sī shèn shǐ ér jìng zhōng ;lǜ yōng bì ,zé sī xū xīn yǐ nà xià ;jù chán xié ,zé sī zhèng shēn yǐ chù è ;ēn suǒ jiā ,zé sī wú yīn xǐ yǐ miù shǎng ;fá suǒ jí ,zé sī wú yǐ nù ér làn xíng 。
zǒng cǐ shí sī, hóng zī jiǔ dé, jiǎn néng ér rèn zhī, zé shàn ér cóng zhī, zé zhì zhě jǐn qí móu, yǒng zhě jié qí lì, rén zhě bō qí huì, xìn zhě xiào qí zhōng wén wǔ zhēng chí, jūn chén wú shì, kě yǐ jǐn yù yóu zhī lè, kě yǐ yǎng sōng qiáo zhī shòu, míng qín chuí gǒng, bù yán ér huà.
zǒng cǐ shí sī ,hóng zī jiǔ dé ,jiǎn néng ér rèn zhī ,zé shàn ér cóng zhī ,zé zhì zhě jìn qí móu ,yǒng zhě jié qí lì ,rén zhě bō qí huì ,xìn zhě xiào qí zhōng ;wén wǔ zhēng chí ,jun1 chén wú shì ,kě yǐ jìn yù yóu zhī lè ,kě yǐ yǎng sōng qiáo zhī shòu ,míng qín chuí gǒng ,bú yán ér huà 。
hé bì láo shén kǔ sī, dài xià sī zhí, yì cōng míng zhī ěr mù, kuī wú wéi zhī dà dào zāi?
hé bì láo shén kǔ sī ,dài xià sī zhí ,yì cōng míng zhī ěr mù ,kuī wú wéi zhī dà dào zāi ?


※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

魏征 魏征 魏征(580─643),唐著名政治家、史学家、文学家。字玄成,魏州曲城(故址在今山东掖县东北)人,一作馆陶(今河北馆陶县)人。少孤贫,出家为道士。隋末参加李密领导的瓦岗军。密败,投唐主李渊,自请安辑山东,擢秘书丞,后又为窦建德俘获,任起居舍人。建德败亡,入唐任太子洗马。「玄武门之变」后,太宗重其才,擢为谏议大夫,历官尚书右丞、秘书监、侍中、左光禄大夫、太子太师等职,封郑国公。任职期间,敢于犯颜直谏,劝诫太宗居安思危,兼听广纳,轻徭薄赋,躬行俭约,对实现贞观之治颇有贡献,为一代名臣。曾主持校定秘府图籍,主编《群书治要》,撰《隋书》序论及《梁书》、《陈书》、《北齐书》总论。

魏征的诗词

  • 谏太宗十思疏
  • 《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意
  • 述怀(中原初逐鹿)
  • 谏太宗十思疏
  • 唐代诗词推荐

  • 啰唝曲六首
  • 下第后春日长安寓居三首
  • 《夜上受降城闻笛》夜上受降城闻笛李益原文、翻译、赏析和诗意
  • 江南逢洛下友人
  • 送人宰德清
  • 信州溪岸夜吟作
  • 送陈允初卜居麻园
  • 《春雨》春雨徐凝原文、翻译、赏析和诗意
  • 塞上曲二首·二年边戍绝
  • 七夕(一作赵璜诗)
  • 《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意原文,《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意翻译,《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意赏析,《谏太宗十思疏》谏太宗十思疏魏征原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自魏征的作品

    诗词类别

    魏征的诗词

    古文典籍

    热门名句

    热门成语