《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意

《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意原文：

《五人墓碑记》 张溥

明代   张溥

五人者，盖当蓼洲周公之被逮，激于义而死焉者也。
至于今，郡之贤士大夫请于当道，即除魏阉废祠之址以葬之；且立石于其墓之门，以旌其所为。
呜呼，亦盛矣哉！夫五人之死，去今之墓而葬焉，其为时止十有一月耳。
夫十有一月之中，凡富贵之子，慷慨得志之徒，其疾病而死，死而湮没不足道者，亦已众矣；况草野之无闻者欤？独五人之皦皦，何也？予犹记周公之被逮，在丙寅三月之望。
吾社之行为士先者，为之声义，敛赀财以送其行，哭声震动天地。
缇骑按剑而前，问：“谁为哀者？”众不能堪，抶而仆之。
是时以大中丞抚吴者为魏之私人毛一鹭，公之逮所由使也；吴之民方痛心焉，于是乘其厉声以呵，则噪而相逐。
中丞匿于溷藩以免。
既而以吴民之乱请于朝，按诛五人，曰颜佩韦、杨念如、马杰、沈扬、周文元，即今之傫然在墓者也。
然五人之当刑也，意气扬扬，呼中丞之名而詈之，谈笑以死。
断头置城上，颜色不少变。
有贤士大夫发五十金，买五人之头而函之，卒与尸合。
故今之墓中全乎为五人也。
嗟乎！大阉之乱，缙绅而能不易其志者，四海之大，有几人欤？而五人生于编伍之间，素不闻诗书之训，激昂大义，蹈死不顾，亦曷故哉？且矫诏纷出，钩党之捕遍于天下，卒以吾郡之发愤一击，不敢复有株治；大阉亦逡巡畏义，非常之谋难于猝发，待圣人之出而投缳道路，不可谓非五人之力也。
由是观之，则今之高爵显位，一旦抵罪，或脱身以逃，不能容于远近，而又有剪发杜门，佯狂不知所之者，其辱人贱行，视五人之死，轻重固何如哉？是以蓼洲周公忠义暴于朝廷，赠谥褒美，显荣于身后；而五人亦得以加其土封，列其姓名于大堤之上，凡四方之士无不有过而拜且泣者，斯固百世之遇也。
不然，令五人者保其首领，以老于户牖之下，则尽其天年，人皆得以隶使之，安能屈豪杰之流，扼腕墓道，发其志士之悲哉？故余与同社诸君子，哀斯墓之徒有其石也，而为之记，亦以明死生之大，匹夫之有重于社稷也。
贤士大夫者，冏卿因之吴公，太史文起文公、孟长姚公也。

分类： 古文观止高中文言文赞颂写人碑记

作者简介(张溥)

张溥（1602～1641），明代文学家。初字乾度，后字天如，号西铭。直隶太仓（今属江苏）人。崇祯进士，选庶吉士，自幼发奋读书，明史上记有他“七录七焚”的佳话。与同乡张采齐名，合称“娄东二张”。张溥曾与郡中名士结为复社，评议时政，是东林党与阉党斗争的继续。张溥在文学方面，推崇前后七子的理论，主张复古，又以“务为有用”相号召。一生著作宏丰，编述三千余卷，涉及文、史、经学各个学科，精通诗词，尤擅散文、时论。代表作有《五人墓碑记》。

五人墓碑记翻译及注释

翻译
　　（墓中的）五个人，就是当周蓼洲先生被捕的时候，激于义愤而死于这件事的。到了现在，本郡有声望的士大夫们向有关当局请求，就清理已被废除的魏忠贤生祠旧址来安葬他们；并且在他们的墓门之前竖立碑石，来表彰他们的事迹。啊，也真是盛大隆重的事情呀！

　　这五人的死，距离现在建墓安葬，时间不过十一个月罢了。在这十一个月当中，大凡富贵人家的子弟，意气豪放、志得意满的人，他们因患病而死，死后埋没不值得称道的人，也太多了；何况乡间没有声名的人呢？唯独这五个人声名光荣显耀，为什么呢？

　　我还记得周公被捕，是在丁卯年三月十五日。我们社里那些道德品行可以作为读书人的表率的人，替他伸张正义，募集钱财送他起程，哭声震天动地。差役们按着剑柄上前，问：“在为谁悲痛？”大家不能再忍受了，把他们打倒在地。当时以大中丞职衔作应天府巡抚的是魏忠贤的党羽，周公被捕就是由他主使的；苏州的老百姓正在痛恨他，这时趁着他厉声呵骂的时候，就一齐喊叫着追赶他。这位大中丞藏在厕所里才得以逃脱。不久，他以苏州人民发动暴乱的罪名向朝廷请示，追究这件事，杀了五个人，他们是颜佩韦、杨念如、马杰、沈扬、周文元，就是现在一起埋葬在墓中的这五个人。
　
　　然而，当五个人临刑的时候，神情慷慨自若，呼喊着中丞的名字骂他，谈笑着死去了。砍下的头放在城头上，脸色一点也没改变。有位有名望的人拿出五十两银子，买下五个人的头并用木匣装起来，最终与尸体合到了一起。所以现在墓中是完完整整的五个人。

　　唉！当魏忠贤作乱的时候，做官的人能够不改变自己志节的，中国之大，能有几个人呢？但这五个人生于民间，从来没受过诗书的教诲，却能被大义所激励，踏上死地也不回头，又是什么缘故呢？况且当时假托的皇帝的诏书纷纷传出，追捕同党的人遍于天下，终于因为我们苏州人民的发愤抗击，使阉党不敢再株连治罪；魏忠贤也迟疑不决，畏惧正义，篡夺帝位的阴谋难于立刻发动，直到当今的皇上即位，（魏忠贤畏罪）吊死在路上，不能不说是这五个人的功劳呀。

　　由此看来，那么如今这些高官显贵们，一旦犯罪受罚，有的脱身逃走，不能被远近各地所容纳；也有的剪发毁容、闭门不出，或假装疯狂不知逃到何处的，他们那可耻的人格，卑贱的行为，比起这五个人的死来，轻重的差别到底怎么样呢？因此周蓼洲先生的忠义显露在朝廷，赠给他的谥号美好而光荣，在死后享受到荣耀；而这五个人也能够修建一座大坟墓，在大堤之上立碑刻名，所有四方的有志之士经过这里没有不跪拜流泪的，这实在是百代难得的际遇啊。不这样的话，假使让这五个人保全性命在家中一直生活到老，尽享天年，人人都能够像奴仆一样使唤他们，又怎么能让豪杰们屈身下拜，在墓道上扼腕惋惜，抒发他们有志之士的悲叹呢？所以我和我们同社的诸位先生，惋惜这墓前空有一块石碑，就为它作了这篇碑记，也用以说明死生意义的重大，（即使）一个普通老百姓对于国家也有重要的作用啊。

　　几位有声望的士大夫是：太仆卿吴因之先生，太史文文起先生，姚孟长先生。

注释
1.本文作于明崇祯元年（1628）。天启年间，宦官魏忠贤专权，网罗遍天下，以残暴手段镇压东林党人。天启六年（1626），派人到苏州逮捕曾任吏部主事、文选员外郎的周顺昌，激起苏州市民的义愤，爆发了反抗宦官统治的斗争。本文是为这次斗争中被阉党杀害的五位义士而写的碑文。文章议论随叙事而入，感慨淋漓，激昂尽致，题外有情，题外有旨，开人心胸。
2.蓼（liǎo）洲周公：周顺昌，字景文，号蓼洲，吴县（今苏州）人。万历年间进士，曾官福州推官、吏部主事、文选员外郎等职，因不满朝政，辞职归家。东林党人魏大中被逮，途经吴县时，周顺昌不避株连，曾招待过他。后周顺昌被捕遇害。崇祯年间，谥忠介。
3.郡：指吴郡，即今苏州市。当道：执掌政权的人。
4.除魏阉废祠之址：谓清除魏忠贤生祠的旧址。除，修治，修整。魏阉，对魏忠贤的贬称。魏忠贤专权时，其党羽在各地为他建立生祠，事败后，这些祠堂均被废弃。
5.旌（jīng）：表扬，赞扬。
6.去：距离。墓：用作动词，即修墓。
7.皦（jiǎo）皦：同“皎皎”，光洁，明亮。这里指显赫。
8.丁卯三月之望：天启七年（1627）农历三月十五日，此处属于作者笔误，实际应为天启六年（1626）丙寅年。
9.吾社：指应社。行为士先者：行为能够成为士人表率的人。
10.声义：伸张正义。
11.缇骑（tíjì）：穿桔红色衣服的朝廷护卫马队。明清逮治犯人也用缇骑，故后世用以称呼捕役。
12.堪：忍受。
13.抶（chì）而仆之：谓将其打倒在地。抶，击。仆，使仆倒。
14.“是时”句：这时做苏州巡抚的人是魏忠贤的党羽。按，即毛一鹭。大中丞，官职名。抚吴，做吴地的巡抚。魏之私人，魏忠贤的党徒。
15其：指毛一鹭。呵：呵斥、责骂。
16.噪而相逐：大声吵嚷着追逐。
17.匿于溷（hùn）藩：藏在厕所。溷，厕所。藩，篱、墙。
18.按诛：追究案情判定死罪。按，审查。
19.傫（lěi）然：聚集的样子。
20.詈（lì）：骂。
21.脰（dòu）：颈项，头颅。函之：用棺材收敛他们。
22.大阉：指魏忠贤。
23.缙绅：也作“搢绅”，指古代缙笏（将笏插于腰带）、垂绅（垂着衣带）的人，即士大夫。缙，同“搢”，插。绅，大带。
24.编伍：指平民。古代编制平民户口，五家为一“伍”。
25.曷：同“何”。
26.矫诏：假托君命颁发的诏令。
27.钩党之捕：这里指搜捕东林党人。钩党，被指为有牵连的同党
28.株治：株连惩治。
29.逡（qūn）巡：欲进不进、迟疑不决的样子。
30.“非常”二句：非常之谋，指篡夺帝位的阴谋。猝（cù）发，突然发动。
31.圣人：指崇祯皇帝朱由检。投缳（huán）道路：天启七年，崇祯即位，将魏忠贤放逐到凤阳去守陵，不久又派人去逮捕他。他得知消息后，畏罪吊死在路上。投缳，自缢。投，掷、扔。缳，绳圈，绞索。
32.抵罪：因犯罪而受相应的惩罚。
33.“而又有”二句：还有剃发为僧，闭门索居，假装疯颠而不知下落的。
34.辱人贱行：可耻的人格，卑贱的行为。
35.暴（pù）：显露。
36.赠谥美显：指崇祯追赠周顺昌“忠介”的谥号。美显：美好荣耀。
37.加其土封：增修他们的坟墓。
38.百世之遇：百代的幸遇。
39.户牖（yǒu）：指家里。户，门。牖，窗。
40.隶使之：当作仆隶一样差使他们。隶，名词用作状语，像对待奴仆那样。
41.屈：使屈身，倾倒。
42.扼腕墓道：用手握腕，表示情绪激动、振奋或惋惜。
43.明死生之大：表明死生的重大意义。
44.匹夫：指平民，这里指五义士。社稷：国家。
45.冏（jiǒng）卿：太仆卿，官职名。因之吴公：吴默，字因之。
46.太史：指翰林院修撰。文起文公：文震孟，字文起。
47.孟长姚公：姚希孟，字孟长。

五人墓碑记文言现象

通假字
1．其为时止十有一月尔。“有”同“又”，用于整数与零数之间。“止” 同“只”，不过 “尔”同“耳”罢了
2．夫十有一月之中， “有”同“又”，用于整数与零数之间
3．敛赀财以送其行，哭声震动天地。“赀”同“资”，资财，钱财
4．蹈死不顾，亦曷故哉？ “曷”同“何”
⒌ 独五人之皦皦 ， “ 皦皦”同“皎皎”，明亮的样子，这里指名声显赫
⒍ 断头置城上，颜色不少变。“少”同“稍”，一点儿，稍稍

古今异义词
1．吾社之行为士先者 “行为”古：两个词——品行+成为
今：受思想支配而表现出来的活动
2．是时以大中丞抚吴者为魏之私人
“私人”古：自己人，此处可译为“党羽”、“爪牙”
今：个人
3．既而以吴民之乱请于朝，按诛五人
“按”古：考查、查究 今：压住、依靠
4．断头置城上，颜色不少变。　“颜色”古：脸色 今：光的各种现象（例如红色、棕色、桃红色、灰色、绿色、蓝色和白色等），或使人们得以区分在大小、形状或结构等方面完全相同的物体的视觉或知觉现象
5．大阉亦逡巡畏义，非常之谋，难于猝发
“非常”古：异乎寻常 今：副词，十分，很
6．视五人之死，轻重固何如哉？
“视”古：比 今：看
7．令五人者保其首领以老于户牖之下
“首领”古：头颅 今：借指某些集团的领导人
8．吴之民方痛心焉
“痛心”古：痛恨 今：极度伤心
⒐卒以吾郡之发愤一击
“发愤” 古：发泄愤怒 今：决心努力
⒑至于今，郡之贤士大夫请于当道
“至于”古：到了 今：表示程度、范围
“当道”古：当权者，文中指当地的行政长官今：路中间　⒒凡富贵之子，慷慨得志之徒
“慷慨” 古：胸怀大志或情绪激昂 今：大方，不吝啬
⒓然五人之当刑也，意气扬扬
“意气” 古：神情 今：意志气概，志趣性格

名词活用
1．夫五人之死，去今之墓而葬焉 墓，名词活用为动词，修墓
2．慷慨得志之徒，其疾病而死， 疾病，名词活用为动词，生病
3． 吾社之行为士先者，为之声义 声，名词用如动词，伸张
4． 是时以大中丞抚吴者为魏之私人 抚，巡抚，当时省一级行政长官，这里用作动词，意思是抚慰。
5．缇骑按剑而前 前，方位名词作动词，上前
6． 赠谥褒美，显荣于身后 荣，名词的使动用法，使……荣耀
7． 则尽其天年，人皆得以隶使之 隶，名词作状语，像对待奴仆那样
8． 哀斯墓之徒有其石也，而为之记 记，名词动用，作记
9.以旌其所为 旌，名作动，表扬

形容词/副词活用
1．激昂大义，蹈死不顾 激昂，形容词用如动词，激动振奋
2． 亦以明死生之大 明，形容词用作动词，表明
3．不能容于远近 远近，形容词用如名词，远近的百姓
4则尽其天年，人皆得以隶使之 尽，副词用如动词，享尽
5．吾社之行为士先者，为之声义 先，形容词用为名词，先导、表率

动词活用
1． 不敢复有株治 株，动词用如名词，株连治罪的事情　2．安能屈豪杰之流 屈，动词的使动用法，使……屈身
3．众不能堪，抶而仆之。仆，动词的使动用法，使……倒下
4． 买五人之头而函之 函，名词动用，用盒子装

变式句
（一）宾语前置（2句）
1．谁为哀者？
疑问句，疑问代词“谁”作宾语，宾语前置。按“为谁哀者？”顺序译
2．钩党之捕遍于天下
“之”是提宾标志，按“捕钩党于天下遍”顺序译
（二）定语后置（2句） 　缙绅而能不易其志者 应按“能不易其志之缙绅”顺序翻译
四海之大
（三）介词结构后置（11句） （特别注明：只有介词作状语时，方可后置）
1．郡之贤士大夫请于当道
2．且立石于其墓之门
3．中丞匿于溷藩以免
4．既而以吴民之乱请于朝
5．而五人生于编伍之间
6．不能容于远近
7．是以蓼洲周公，忠义暴于朝廷
8．赠谥褒美，显荣于身后
9．列其姓名于大堤之上
10．令五人者保其首领以老于户牖之下
11．匹夫之有重于社稷也
12.待圣人之出而投缳道路
13.显荣于身后

判断句
1．公之逮所由使也
2．是时以大中丞抚吴者为魏之私人
3．即今之傫然在墓者也
4．故今之墓中，全乎为五人也。
5．不可谓非五人之力也。非，否定判断
6．斯固百世之遇也 固，副词表判断
7．贤士大夫者，冏卿因之吴公，太史文起文公，孟长姚公也。

被动句
1．激于义而死焉者也
2．予犹记周公之被逮
3．不能容于远近
4．盖当蓼洲周公之被逮
⒌钩党之捕遍于天下

省略句
1．谁为哀者
2．断头置城上
3．激昂大义
4．待圣人之出而投缳道路

五人墓碑记创作背景

　　本文写的是明末天启六年（1626）三月苏州市民反抗阉党的斗争。

　　明朝末年，宦官魏忠贤专权，阉党当政。他们网罗党羽，排斥异己，杀戮大臣，欺压人民，暴虐无道，形成了“钩党之捕遍于天下”的局面。当时以江南士大夫为首的东林党人，主张开放言路，改良政治。他们多次上疏弹劾魏忠贤，斗争非常激烈。以魏忠贤为首的阉党对东林党人进行残酷迫害，杨涟、左光斗、魏大昌等相继被杀。天启六年（1626），魏忠贤又派爪牙到苏州逮捕周顺昌，苏州市民群情激愤，奋起反抗，发生暴动。事后，统治者大范围搜捕暴动市民，市民首领颜佩韦等五人为了保护群众，挺身投案，英勇就义。次年，崇祯皇帝即位，罢黜魏忠贤，魏畏罪自缢，阉党失败，周顺昌得以昭雪。为了纪念死去的五位烈士，苏州人民把他们合葬在城外虎丘山前面山塘河大堤上，称为“五人之墓”。张溥于崇祯元年（1628）写下这篇《五人墓碑记》。

五人墓碑记写作特色

　　《五人墓碑记》描述了明朝末年的东林党人和苏州人民不畏强暴与魏忠贤之流英勇斗争的事迹，歌颂了其中五人“激昂大义，蹈死不顾”的英雄气概，揭示了“明死生之大，匹夫之有重于社稷”的主题思想。

　　本文描述了明朝末年的东林党人和苏州百姓不畏强暴与魏忠贤之流英勇斗争的事迹，歌颂了其中五人“激昂大义，蹈死不顾”的英雄气概，揭示了“明死生之大，匹夫之有重于社稷”的主题思想。文章字数不多，但生动形象，感人肺腑；这除了内容真实、选材典型外，尤其体现在多种表现手法的综合运用上。全文以义为核心，成功地运用了记叙、议论、抒情三结合的表达方式。古代的墓碑记属于杂体，常将叙事、议论、抒情融为—体。

　　一、成功地运用了记叙、议论、抒情三结合的表达方式古代的墓碑记属于杂体，常将叙事、议论、抒情融为一体。

　　本文即具有这样的特色——既记录了有关五位义士的斗争史实，又在议论中抒发了作者爱憎分明的强烈感情。其中文章的第二部分记叙了苏州市民为蓼洲周公伸张正义与阉党斗争的始末。这一部分看似单纯记叙，但我们能从中领略到作者对五位义士的敬慕热爱之情和对阉党的刻骨仇恨。如：文章的第三部分是论五人斗争及其牺牲的意义。在议论中兼有记叙和抒情。比如记缙绅的“易志”，写阉党的“不敢复有株治”，魏忠贤的畏罪自缢，身居高爵显位的阉党受惩治时表现的可耻行为等等。

　　这样写既能把要记叙的人物事件交代清楚，让那些斗争的场面历历再目，使人受到感染，又能把这一事件所起的作用揭示出来，以达到表彰英烈、激励后人的目的。文章字数不多，但生动形象，感人肺腑；这除了内容真实、选材典型外，尤其体现在多种表现手法的综合运用上。

　　二、成功地运用了层层对比的手法，把人物的特点描绘得更为突出鲜明

　　⒈以“富贵之子，慷慨得志之徒”的病死，与“草野之无闻者”的就义进行对比——一个名字从此湮没，一个却如此光明显耀。2.以读诗书受古训的缙绅，与“生于编伍之间”“素不闻诗书之训”的五位义士进行对比——一个易志，一个高风亮节。3.用“高爵显位”之人不择手段苟全性命的卑劣行为，与五人从容就义进行对比——一个辱人贱行，一个仗义牺牲。运用这样的对比手法所起的作用：一是揭示了达官贵人的种种丑态，反衬出五人大义凛然、不畏强暴、临难不苟的高尚品格。二是为议论提供了生动有力的论据，加强了文章的感染力和说服力。三是加强了文章的气势和逻辑的力量。这三个对比，层层深入，由低层（五人与一般“富贵之子”）到中层（五人与缙绅），进而到高层（五人与高官显爵），五义士牺牲的价值、死后产生的巨大影响等深刻意义，以“义”为核心，示了“死生之大”。

　　（《五人墓碑记》一文成功运用对比手法，来突出五义士牺牲的光荣，写得极为生动有力。第二段把五人的死同富贵之子的死进行对比，突出五人之死的伟大。第五段把五人的表现同缙绅的所作所为对比，突出五人不畏强暴的斗争精神！第六段把五人的死同高爵显位抵罪后的丑行对比，突出五人之死的意义重大。最后，作者假设五人保其首领与光荣而死后的影响对比，突出五人荣于身后的显要。这样反复对比，使人物形象更加突出，也强化了文章的主题。）

五人墓碑记主题思想

　　这篇文章运用对比、反衬的手法来加强艺术效果。第一、二两段以“富贵之子，慷慨得志之徒”的“死而湮没不足道者”和“‘草野之无闻者”同五人“立石于其墓之门，以族其所为”对比；第五段以缙绅的改变初志、趋炎附势同五人的大义凛然、蹈死不顾对比；第四、六段以高爵显位者一旦抵罪后的卑贱行径同五人的英勇就义，谈笑以死对比；第六段以五人“列其姓名于大堤之上，凡四方之士无不有过而拜且泣者”，同假若五人“保其首领”、“以老于户牖之下”、“人皆得以隶使之”对比，处处反衬出五义士美好高尚的内心世界。

五人墓碑记赏析

　　本文是为五位普通的平民百姓树碑立传的文字，探讨了生死价值这样重大的问题。全文以"义"为核心，成功地运用了记叙、议论、抒情三结合的表达方式。作者首先肯定五人之死是“激于义”，开篇抓住一个“义”字。五人是为义而生，为义而争，最后为义而献身。这就使读者联想起孟子的名言──“生，亦我所欲也；义，亦我所欲也：二者不可得兼，舍生而取义者也。”可以说，本文是对孟子名言的生动诠释。

　　明代大奸臣、大宦官魏忠贤无恶不作，杀害了许多正直之士。东林党人与之进行了坚决的斗争。这是一场正义与邪恶的较量。苏州市民旗帜鲜明地站在东林党人一边，用鲜血和生命捍卫正义。五人是苏州市民的优秀代表。作者用饱蘸感情的笔墨，叙述了五人的动人事迹，歌颂了平民英雄的高尚品质。

　　“然五人之当刑也，意气扬扬，呼中丞之名而詈之，谈笑以死。断头置城上，颜色不少变。”大义凛然，惊天地，泣鬼神!语言简练生动，铿锵有力。

　　作者为了突出五人的英雄行为，运用对比的手法加以表现。“大阉之乱，缙绅而能不易其志者，四海之大有几人欤？”在阉党横行天下，炙手可热之时，多数人采取了苟且偷安的做法，甚至助纣为虐，为虎作伥。而五人面对阉党的淫威，无所畏惧，视死如归。应该说，一般的老百姓对阉党的倒行逆施可以不管，因为他们不在其位。但五人以“天下兴亡，匹夫有责”的大境界投入到对阉党的斗争中去，并且慷慨赴死，义无反顾。这不能不说是一种高尚的精神。而那些身在政位，吃民膏、喝民血的“缙绅”，却在阉党的淫威下屈服了，变节了。作者问道：“而五人生于编伍之间，素不闻诗书之训，激昂大义，蹈死不顾，亦曷故哉?”这一问，多少缙绅无地自容?“十年浩劫”期间，林彪、“四人帮”专横跋扈，“缙绅而能不易其志者，四海之大有几人欤?”张志新，一个普通女干部，坚持真理，宁死不屈，表现了一个共产党人的铮铮铁骨。也有许多人投靠“四人帮”，出卖良心，出卖人格。历史是如此惊人地相似。

　　张溥认为：“大阉逡巡畏义，非常之谋难于猝发，待圣人之出而投缳道路，不可谓非五人之力也。”作者认识到了平民百姓的作用，这是非常可贵的。读此段，读者可能会联想到鲁迅先生在《记念刘和珍君》中所写的句子：“我目睹中国女子的办事，是始于去年的，虽然是少数，但看那干练坚决，百折不回的气概，曾经屡次为之感叹。至于这一回在弹雨中互相救助，虽殒身不恤的事实，则更足为中国女子的勇毅，虽遭阴谋秘计，压抑至数千年，而终于没有消亡的明证了。倘要寻求这一次死伤者对于将来的意义，意义就在此罢。”这样的文章都是用心，不，是用生命写成的。张溥若知三百年后有一鲁迅君执匕首般的笔尖写慷慨之情，不知作何感想？

　　第五段是本文最精彩的一段。本段夹叙夹议，反复对比，将文章的中心升华到一个理性的高度。作者将“高爵显位”的辱人贱行，与五人的嘉节懿行比照论述，从而提出“轻重固何如哉”的问题让读者思考。接着，作者把五人的英勇就义与假设五人寿终正寝作对比，从而揭示出“亦以明死生之大，匹夫之有重于社稷也”这一富有进步性的观点。读者至此，是否联想到司马迁在《报任安书》中的那句名言──“人固有一死，或重于泰山，或轻于鸿毛。”五人之死，重于泰山，与日月同辉，与山河共存。

　　第六段也用对比手法，但以“由是观之”领头，表明它与第五段不是机械的并列关系，而是由此及彼、层层深入的关系。“是”是一个指代词，指代第五段所论述的事实。从第五段所论述的事实看来，仗义而死与苟且偷生，其社会意义判若霄壤。作者以饱含讽刺的笔墨，揭露了“今之高爵显位”为了苟全性命而表现出来的种种“辱人贱行”，提出了一个问题：这种种“辱人贱行”，和“五人之死”相比，“轻重固何如哉”?苟且偷生，轻如鸿毛；仗义而死，重于泰山。这自然是作者希望得到的回答。

　　在作了如上对比之后，作者又从正反两方面论述了“五人”之死所产生的另一种社会效果。从正面说，由于“五人”“发愤一击”、“蹈死不顾”而挫败了浊乱天下的邪恶势力，因而“得以加其土封，列其姓名于大堤之上。凡四方之士，无有不过而拜且泣者，斯固百世之遇也”。从反面说，“五人者保其首领以老于户牖之下，则尽其天年，人皆得以隶使之，安能屈豪杰之流，扼腕墓道，发其志士之悲哉?”应该指出：这不仅是就“五人”死后所得的光荣方面说的，而且是就“五人”之死在“四方之士”“豪杰之流”的精神上所产生的积极影响方面说的。“四方之士”“过而拜且泣”，“豪杰之流，扼腕墓道，发其志士之悲”，不正表现了对“五人”同情、仰慕乃至向他们学习的崇高感情吗?而号召人们向“五人”学习，继续跟阉党余孽作斗争，正是作者写这篇文章的目的。

　　这篇文章题为《五人墓碑记》，歌颂“五人”当然是它的主要内容。但社会是复杂的，事物是互相联系的，要孤立地歌颂“五人”，就很难着笔。张溥在这篇文章中，与“五人”相对比，不仅指斥了阉党，还暴露批判了“富贵之子，慷慨得志之徒”和“缙绅”“高爵显位”等等；与“五人”相映衬，不仅赞美了周顺昌，还肯定了“郡之贤士大夫”。正是由于有了这一系列的对比和映衬，才充实了歌颂“五人”的思想内容，加强了歌颂“五人”的艺术力量。

《五人墓碑记》张溥 拼音读音参考

wǔ rén mù bēi jì
五人墓碑记

wǔ rén zhě, gài dāng liǎo zhōu zhōu gōng zhī bèi dǎi, jī yú yì ér sǐ yān zhě yě.
五人者，盖当蓼洲周公之被逮，激于义而死焉者也。
zhì yú jīn, jùn zhī xián shì dài fū qǐng yú dāng dào, jí chú wèi yān fèi cí zhī zhǐ yǐ zàng zhī qiě lì shí yú qí mù zhī mén, yǐ jīng qí suǒ wéi.
至于今，郡之贤士大夫请于当道，即除魏阉废祠之址以葬之；且立石于其墓之门，以旌其所为。
wū hū, yì shèng yǐ zāi! fū wǔ rén zhī sǐ, qù jīn zhī mù ér zàng yān, qí wéi shí zhǐ shí yǒu yī yuè ěr.
呜呼，亦盛矣哉！夫五人之死，去今之墓而葬焉，其为时止十有一月耳。
fū shí yǒu yī yuè zhī zhōng, fán fù guì zhī zǐ, kāng kǎi dé zhì zhī tú, qí jí bìng ér sǐ, sǐ ér yān mò bù zú dào zhě, yì yǐ zhòng yǐ kuàng cǎo yě zhī wú wén zhě yú? dú wǔ rén zhī jiǎo jiǎo, hé yě? yǔ yóu jì zhōu gōng zhī bèi dǎi, zài bǐng yín sān yuè zhī wàng.
夫十有一月之中，凡富贵之子，慷慨得志之徒，其疾病而死，死而湮没不足道者，亦已众矣；况草野之无闻者欤？独五人之皦皦，何也？予犹记周公之被逮，在丙寅三月之望。
wú shè zhī xíng wéi shì xiān zhě, wèi zhī shēng yì, liǎn zī cái yǐ sòng qí xíng, kū shēng zhèn dòng tiān dì.
吾社之行为士先者，为之声义，敛赀财以送其行，哭声震动天地。
tí qí àn jiàn ér qián, wèn:" shuí wèi āi zhě?" zhòng bù néng kān, chì ér pū zhī.
缇骑按剑而前，问：“谁为哀者？”众不能堪，抶而仆之。
shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wèi wèi zhī sī rén máo yī lù, gōng zhī dǎi suǒ yóu shǐ yě wú zhī mín fāng tòng xīn yān, yú shì chéng qí lì shēng yǐ ā, zé zào ér xiāng zhú.
是时以大中丞抚吴者为魏之私人毛一鹭，公之逮所由使也；吴之民方痛心焉，于是乘其厉声以呵，则噪而相逐。
zhōng chéng nì yú hùn fān yǐ miǎn.
中丞匿于溷藩以免。
jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo, àn zhū wǔ rén, yuē yán pèi wéi yáng niàn rú mǎ jié shěn yáng zhōu wén yuán, jí jīn zhī lěi rán zài mù zhě yě.
既而以吴民之乱请于朝，按诛五人，曰颜佩韦、杨念如、马杰、沈扬、周文元，即今之傫然在墓者也。
rán wǔ rén zhī dāng xíng yě, yì qì yáng yáng, hū zhōng chéng zhī míng ér lì zhī, tán xiào yǐ sǐ.
然五人之当刑也，意气扬扬，呼中丞之名而詈之，谈笑以死。
duàn tóu zhì chéng shàng, yán sè bù shǎo biàn.
断头置城上，颜色不少变。
yǒu xián shì dài fū fā wǔ shí jīn, mǎi wǔ rén zhī tóu ér hán zhī, zú yǔ shī hé.
有贤士大夫发五十金，买五人之头而函之，卒与尸合。
gù jīn zhī mù zhōng quán hū wèi wǔ rén yě.
故今之墓中全乎为五人也。
jiē hū! dà yān zhī luàn, jìn shēn ér néng bù yì qí zhì zhě, sì hǎi zhī dà, yǒu jǐ rén yú? ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān, sù bù wén shī shū zhī xùn, jī áng dà yì, dǎo sǐ bù gù, yì hé gù zāi? qiě jiǎo zhào fēn chū, gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià, zú yǐ wú jùn zhī fā fèn yī jī, bù gǎn fù yǒu zhū zhì dà yān yì qūn xún wèi yì, fēi cháng zhī móu nán yú cù fā, dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù, bù kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě.
嗟乎！大阉之乱，缙绅而能不易其志者，四海之大，有几人欤？而五人生于编伍之间，素不闻诗书之训，激昂大义，蹈死不顾，亦曷故哉？且矫诏纷出，钩党之捕遍于天下，卒以吾郡之发愤一击，不敢复有株治；大阉亦逡巡畏义，非常之谋难于猝发，待圣人之出而投缳道路，不可谓非五人之力也。
yóu shì guān zhī, zé jīn zhī gāo jué xiǎn wèi, yī dàn dǐ zuì, huò tuō shēn yǐ táo, bù néng róng yú yuǎn jìn, ér yòu yǒu jiǎn fà dù mén, yáng kuáng bù zhī suǒ zhī zhě, qí rǔ rén jiàn xíng, shì wǔ rén zhī sǐ, qīng zhòng gù hé rú zāi? shì yǐ liǎo zhōu zhōu gōng zhōng yì bào yú cháo tíng, zèng shì bāo měi, xiǎn róng yú shēn hòu ér wǔ rén yì dé yǐ jiā qí tǔ fēng, liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng, fán sì fāng zhī shì wú bù yǒu guò ér bài qiě qì zhě, sī gù bǎi shì zhī yù yě.
由是观之，则今之高爵显位，一旦抵罪，或脱身以逃，不能容于远近，而又有剪发杜门，佯狂不知所之者，其辱人贱行，视五人之死，轻重固何如哉？是以蓼洲周公忠义暴于朝廷，赠谥褒美，显荣于身后；而五人亦得以加其土封，列其姓名于大堤之上，凡四方之士无不有过而拜且泣者，斯固百世之遇也。
bù rán, lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng, yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià, zé jǐn qí tiān nián, rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī, ān néng qū háo jié zhī liú, è wàn mù dào, fā qí zhì shì zhī bēi zāi? gù yú yǔ tóng shè zhū jūn zǐ, āi sī mù zhī tú yǒu qí shí yě, ér wèi zhī jì, yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà, pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě.
不然，令五人者保其首领，以老于户牖之下，则尽其天年，人皆得以隶使之，安能屈豪杰之流，扼腕墓道，发其志士之悲哉？故余与同社诸君子，哀斯墓之徒有其石也，而为之记，亦以明死生之大，匹夫之有重于社稷也。
xián shì dài fū zhě, jiǒng qīng yīn zhī wú gōng, tài shǐ wén qǐ wén gōng mèng zhǎng yáo gōng yě.
贤士大夫者，冏卿因之吴公，太史文起文公、孟长姚公也。

《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意拼音解读：

《wǔ rén mù bēi jì 》 zhāng pǔ

míng dài   zhāng pǔ

wǔ rén zhě ，gài dāng liǎo zhōu zhōu gōng zhī bèi dǎi ，jī yú yì ér sǐ yān zhě yě 。
zhì yú jīn ，jun4 zhī xián shì dà fū qǐng yú dāng dào ，jí chú wèi yān fèi cí zhī zhǐ yǐ zàng zhī ；qiě lì shí yú qí mù zhī mén ，yǐ jīng qí suǒ wéi 。
wū hū ，yì shèng yǐ zāi ！fū wǔ rén zhī sǐ ，qù jīn zhī mù ér zàng yān ，qí wéi shí zhǐ shí yǒu yī yuè ěr 。
fū shí yǒu yī yuè zhī zhōng ，fán fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú ，qí jí bìng ér sǐ ，sǐ ér yān méi bú zú dào zhě ，yì yǐ zhòng yǐ ；kuàng cǎo yě zhī wú wén zhě yú ？dú wǔ rén zhī jiǎo jiǎo ，hé yě ？yǔ yóu jì zhōu gōng zhī bèi dǎi ，zài bǐng yín sān yuè zhī wàng 。
wú shè zhī háng wéi shì xiān zhě ，wéi zhī shēng yì ，liǎn zī cái yǐ sòng qí háng ，kū shēng zhèn dòng tiān dì 。
tí qí àn jiàn ér qián ，wèn ：“shuí wéi āi zhě ？”zhòng bú néng kān ，chì ér pú zhī 。
shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wéi wèi zhī sī rén máo yī lù ，gōng zhī dǎi suǒ yóu shǐ yě ；wú zhī mín fāng tòng xīn yān ，yú shì chéng qí lì shēng yǐ hē ，zé zào ér xiàng zhú 。
zhōng chéng nì yú hùn fān yǐ miǎn 。
jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo ，àn zhū wǔ rén ，yuē yán pèi wéi 、yáng niàn rú 、mǎ jié 、shěn yáng 、zhōu wén yuán ，jí jīn zhī lěi rán zài mù zhě yě 。
rán wǔ rén zhī dāng xíng yě ，yì qì yáng yáng ，hū zhōng chéng zhī míng ér lì zhī ，tán xiào yǐ sǐ 。
duàn tóu zhì chéng shàng ，yán sè bú shǎo biàn 。
yǒu xián shì dà fū fā wǔ shí jīn ，mǎi wǔ rén zhī tóu ér hán zhī ，zú yǔ shī hé 。
gù jīn zhī mù zhōng quán hū wéi wǔ rén yě 。
jiē hū ！dà yān zhī luàn ，jìn shēn ér néng bú yì qí zhì zhě ，sì hǎi zhī dà ，yǒu jǐ rén yú ？ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān ，sù bú wén shī shū zhī xùn ，jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù ，yì hé gù zāi ？qiě jiǎo zhào fēn chū ，gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià ，zú yǐ wú jun4 zhī fā fèn yī jī ，bú gǎn fù yǒu zhū zhì ；dà yān yì qūn xún wèi yì ，fēi cháng zhī móu nán yú cù fā ，dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù ，bú kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě 。
yóu shì guān zhī ，zé jīn zhī gāo jué xiǎn wèi ，yī dàn dǐ zuì ，huò tuō shēn yǐ táo ，bú néng róng yú yuǎn jìn ，ér yòu yǒu jiǎn fā dù mén ，yáng kuáng bú zhī suǒ zhī zhě ，qí rǔ rén jiàn háng ，shì wǔ rén zhī sǐ ，qīng zhòng gù hé rú zāi ？shì yǐ liǎo zhōu zhōu gōng zhōng yì bào yú cháo tíng ，zèng shì bāo měi ，xiǎn róng yú shēn hòu ；ér wǔ rén yì dé yǐ jiā qí tǔ fēng ，liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng ，fán sì fāng zhī shì wú bú yǒu guò ér bài qiě qì zhě ，sī gù bǎi shì zhī yù yě 。
bú rán ，lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng ，yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià ，zé jìn qí tiān nián ，rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī ，ān néng qū háo jié zhī liú ，è wàn mù dào ，fā qí zhì shì zhī bēi zāi ？gù yú yǔ tóng shè zhū jun1 zǐ ，āi sī mù zhī tú yǒu qí shí yě ，ér wéi zhī jì ，yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà ，pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě 。
xián shì dà fū zhě ，jiōng qīng yīn zhī wú gōng ，tài shǐ wén qǐ wén gōng 、mèng zhǎng yáo gōng yě 。

fèn lèi ： gǔ wén guān zhǐ gāo zhōng wén yán wén zàn sòng xiě rén bēi jì

zuò zhě jiǎn jiè (zhāng pǔ )

zhāng pǔ （1602～1641），míng dài wén xué jiā 。chū zì qián dù ，hòu zì tiān rú ，hào xī míng 。zhí lì tài cāng （jīn shǔ jiāng sū ）rén 。chóng zhēn jìn shì ，xuǎn shù jí shì ，zì yòu fā fèn dú shū ，míng shǐ shàng jì yǒu tā “qī lù qī fén ”de jiā huà 。yǔ tóng xiāng zhāng cǎi qí míng ，hé chēng “lóu dōng èr zhāng ”。zhāng pǔ céng yǔ jun4 zhōng míng shì jié wéi fù shè ，píng yì shí zhèng ，shì dōng lín dǎng yǔ yān dǎng dòu zhēng de jì xù 。zhāng pǔ zài wén xué fāng miàn ，tuī chóng qián hòu qī zǐ de lǐ lùn ，zhǔ zhāng fù gǔ ，yòu yǐ “wù wéi yǒu yòng ”xiàng hào zhào 。yī shēng zhe zuò hóng fēng ，biān shù sān qiān yú juàn ，shè jí wén 、shǐ 、jīng xué gè gè xué kē ，jīng tōng shī cí ，yóu shàn sàn wén 、shí lùn 。dài biǎo zuò yǒu 《wǔ rén mù bēi jì 》。

wǔ rén mù bēi jì fān yì jí zhù shì

fān yì
　　（mù zhōng de ）wǔ gè rén ，jiù shì dāng zhōu liǎo zhōu xiān shēng bèi bǔ de shí hòu ，jī yú yì fèn ér sǐ yú zhè jiàn shì de 。dào le xiàn zài ，běn jun4 yǒu shēng wàng de shì dà fū men xiàng yǒu guān dāng jú qǐng qiú ，jiù qīng lǐ yǐ bèi fèi chú de wèi zhōng xián shēng cí jiù zhǐ lái ān zàng tā men ；bìng qiě zài tā men de mù mén zhī qián shù lì bēi shí ，lái biǎo zhāng tā men de shì jì 。ā ，yě zhēn shì shèng dà lóng zhòng de shì qíng ya ！

　　zhè wǔ rén de sǐ ，jù lí xiàn zài jiàn mù ān zàng ，shí jiān bú guò shí yī gè yuè bà le 。zài zhè shí yī gè yuè dāng zhōng ，dà fán fù guì rén jiā de zǐ dì ，yì qì háo fàng 、zhì dé yì mǎn de rén ，tā men yīn huàn bìng ér sǐ ，sǐ hòu mái méi bú zhí dé chēng dào de rén ，yě tài duō le ；hé kuàng xiāng jiān méi yǒu shēng míng de rén ne ？wéi dú zhè wǔ gè rén shēng míng guāng róng xiǎn yào ，wéi shí me ne ？

　　wǒ hái jì dé zhōu gōng bèi bǔ ，shì zài dīng mǎo nián sān yuè shí wǔ rì 。wǒ men shè lǐ nà xiē dào dé pǐn háng kě yǐ zuò wéi dú shū rén de biǎo lǜ de rén ，tì tā shēn zhāng zhèng yì ，mù jí qián cái sòng tā qǐ chéng ，kū shēng zhèn tiān dòng dì 。chà yì men àn zhe jiàn bǐng shàng qián ，wèn ：“zài wéi shuí bēi tòng ？”dà jiā bú néng zài rěn shòu le ，bǎ tā men dǎ dǎo zài dì 。dāng shí yǐ dà zhōng chéng zhí xián zuò yīng tiān fǔ xún fǔ de shì wèi zhōng xián de dǎng yǔ ，zhōu gōng bèi bǔ jiù shì yóu tā zhǔ shǐ de ；sū zhōu de lǎo bǎi xìng zhèng zài tòng hèn tā ，zhè shí chèn zhe tā lì shēng hē mà de shí hòu ，jiù yī qí hǎn jiào zhe zhuī gǎn tā 。zhè wèi dà zhōng chéng cáng zài cè suǒ lǐ cái dé yǐ táo tuō 。bú jiǔ ，tā yǐ sū zhōu rén mín fā dòng bào luàn de zuì míng xiàng cháo tíng qǐng shì ，zhuī jiū zhè jiàn shì ，shā le wǔ gè rén ，tā men shì yán pèi wéi 、yáng niàn rú 、mǎ jié 、shěn yáng 、zhōu wén yuán ，jiù shì xiàn zài yī qǐ mái zàng zài mù zhōng de zhè wǔ gè rén 。
　
　　rán ér ，dāng wǔ gè rén lín xíng de shí hòu ，shén qíng kāng kǎi zì ruò ，hū hǎn zhe zhōng chéng de míng zì mà tā ，tán xiào zhe sǐ qù le 。kǎn xià de tóu fàng zài chéng tóu shàng ，liǎn sè yī diǎn yě méi gǎi biàn 。yǒu wèi yǒu míng wàng de rén ná chū wǔ shí liǎng yín zǐ ，mǎi xià wǔ gè rén de tóu bìng yòng mù xiá zhuāng qǐ lái ，zuì zhōng yǔ shī tǐ hé dào le yī qǐ 。suǒ yǐ xiàn zài mù zhōng shì wán wán zhěng zhěng de wǔ gè rén 。

　　āi ！dāng wèi zhōng xián zuò luàn de shí hòu ，zuò guān de rén néng gòu bú gǎi biàn zì jǐ zhì jiē de ，zhōng guó zhī dà ，néng yǒu jǐ gè rén ne ？dàn zhè wǔ gè rén shēng yú mín jiān ，cóng lái méi shòu guò shī shū de jiāo huì ，què néng bèi dà yì suǒ jī lì ，tà shàng sǐ dì yě bú huí tóu ，yòu shì shí me yuán gù ne ？kuàng qiě dāng shí jiǎ tuō de huáng dì de zhào shū fēn fēn chuán chū ，zhuī bǔ tóng dǎng de rén biàn yú tiān xià ，zhōng yú yīn wéi wǒ men sū zhōu rén mín de fā fèn kàng jī ，shǐ yān dǎng bú gǎn zài zhū lián zhì zuì ；wèi zhōng xián yě chí yí bú jué ，wèi jù zhèng yì ，cuàn duó dì wèi de yīn móu nán yú lì kè fā dòng ，zhí dào dāng jīn de huáng shàng jí wèi ，（wèi zhōng xián wèi zuì ）diào sǐ zài lù shàng ，bú néng bú shuō shì zhè wǔ gè rén de gōng láo ya 。

　　yóu cǐ kàn lái ，nà me rú jīn zhè xiē gāo guān xiǎn guì men ，yī dàn fàn zuì shòu fá ，yǒu de tuō shēn táo zǒu ，bú néng bèi yuǎn jìn gè dì suǒ róng nà ；yě yǒu de jiǎn fā huǐ róng 、bì mén bú chū ，huò jiǎ zhuāng fēng kuáng bú zhī táo dào hé chù de ，tā men nà kě chǐ de rén gé ，bēi jiàn de háng wéi ，bǐ qǐ zhè wǔ gè rén de sǐ lái ，qīng zhòng de chà bié dào dǐ zěn me yàng ne ？yīn cǐ zhōu liǎo zhōu xiān shēng de zhōng yì xiǎn lù zài cháo tíng ，zèng gěi tā de shì hào měi hǎo ér guāng róng ，zài sǐ hòu xiǎng shòu dào róng yào ；ér zhè wǔ gè rén yě néng gòu xiū jiàn yī zuò dà fén mù ，zài dà dī zhī shàng lì bēi kè míng ，suǒ yǒu sì fāng de yǒu zhì zhī shì jīng guò zhè lǐ méi yǒu bú guì bài liú lèi de ，zhè shí zài shì bǎi dài nán dé de jì yù ā 。bú zhè yàng de huà ，jiǎ shǐ ràng zhè wǔ gè rén bǎo quán xìng mìng zài jiā zhōng yī zhí shēng huó dào lǎo ，jìn xiǎng tiān nián ，rén rén dōu néng gòu xiàng nú pú yī yàng shǐ huàn tā men ，yòu zěn me néng ràng háo jié men qū shēn xià bài ，zài mù dào shàng è wàn wǎn xī ，shū fā tā men yǒu zhì zhī shì de bēi tàn ne ？suǒ yǐ wǒ hé wǒ men tóng shè de zhū wèi xiān shēng ，wǎn xī zhè mù qián kōng yǒu yī kuài shí bēi ，jiù wéi tā zuò le zhè piān bēi jì ，yě yòng yǐ shuō míng sǐ shēng yì yì de zhòng dà ，（jí shǐ ）yī gè pǔ tōng lǎo bǎi xìng duì yú guó jiā yě yǒu zhòng yào de zuò yòng ā 。

　　jǐ wèi yǒu shēng wàng de shì dà fū shì ：tài pú qīng wú yīn zhī xiān shēng ，tài shǐ wén wén qǐ xiān shēng ，yáo mèng zhǎng xiān shēng 。

zhù shì
1.běn wén zuò yú míng chóng zhēn yuán nián （1628）。tiān qǐ nián jiān ，huàn guān wèi zhōng xián zhuān quán ，wǎng luó biàn tiān xià ，yǐ cán bào shǒu duàn zhèn yā dōng lín dǎng rén 。tiān qǐ liù nián （1626），pài rén dào sū zhōu dǎi bǔ céng rèn lì bù zhǔ shì 、wén xuǎn yuán wài láng de zhōu shùn chāng ，jī qǐ sū zhōu shì mín de yì fèn ，bào fā le fǎn kàng huàn guān tǒng zhì de dòu zhēng 。běn wén shì wéi zhè cì dòu zhēng zhōng bèi yān dǎng shā hài de wǔ wèi yì shì ér xiě de bēi wén 。wén zhāng yì lùn suí xù shì ér rù ，gǎn kǎi lín lí ，jī áng jìn zhì ，tí wài yǒu qíng ，tí wài yǒu zhǐ ，kāi rén xīn xiōng 。
2.liǎo （liǎo）zhōu zhōu gōng ：zhōu shùn chāng ，zì jǐng wén ，hào liǎo zhōu ，wú xiàn （jīn sū zhōu ）rén 。wàn lì nián jiān jìn shì ，céng guān fú zhōu tuī guān 、lì bù zhǔ shì 、wén xuǎn yuán wài láng děng zhí ，yīn bú mǎn cháo zhèng ，cí zhí guī jiā 。dōng lín dǎng rén wèi dà zhōng bèi dǎi ，tú jīng wú xiàn shí ，zhōu shùn chāng bú bì zhū lián ，céng zhāo dài guò tā 。hòu zhōu shùn chāng bèi bǔ yù hài 。chóng zhēn nián jiān ，shì zhōng jiè 。
3.jun4 ：zhǐ wú jun4 ，jí jīn sū zhōu shì 。dāng dào ：zhí zhǎng zhèng quán de rén 。
4.chú wèi yān fèi cí zhī zhǐ ：wèi qīng chú wèi zhōng xián shēng cí de jiù zhǐ 。chú ，xiū zhì ，xiū zhěng 。wèi yān ，duì wèi zhōng xián de biǎn chēng 。wèi zhōng xián zhuān quán shí ，qí dǎng yǔ zài gè dì wéi tā jiàn lì shēng cí ，shì bài hòu ，zhè xiē cí táng jun1 bèi fèi qì 。
5.jīng （jīng）：biǎo yáng ，zàn yáng 。
6.qù ：jù lí 。mù ：yòng zuò dòng cí ，jí xiū mù 。
7.jiǎo （jiǎo）jiǎo ：tóng “jiǎo jiǎo ”，guāng jié ，míng liàng 。zhè lǐ zhǐ xiǎn hè 。
8.dīng mǎo sān yuè zhī wàng ：tiān qǐ qī nián （1627）nóng lì sān yuè shí wǔ rì ，cǐ chù shǔ yú zuò zhě bǐ wù ，shí jì yīng wéi tiān qǐ liù nián （1626）bǐng yín nián 。
9.wú shè ：zhǐ yīng shè 。háng wéi shì xiān zhě ：háng wéi néng gòu chéng wéi shì rén biǎo lǜ de rén 。
10.shēng yì ：shēn zhāng zhèng yì 。
11.tí qí （tíjì）：chuān jú hóng sè yī fú de cháo tíng hù wèi mǎ duì 。míng qīng dǎi zhì fàn rén yě yòng tí qí ，gù hòu shì yòng yǐ chēng hū bǔ yì 。
12.kān ：rěn shòu 。
13.chì （chì）ér pú zhī ：wèi jiāng qí dǎ dǎo zài dì 。chì ，jī 。pú ，shǐ pú dǎo 。
14.“shì shí ”jù ：zhè shí zuò sū zhōu xún fǔ de rén shì wèi zhōng xián de dǎng yǔ 。àn ，jí máo yī lù 。dà zhōng chéng ，guān zhí míng 。fǔ wú ，zuò wú dì de xún fǔ 。wèi zhī sī rén ，wèi zhōng xián de dǎng tú 。
15qí ：zhǐ máo yī lù 。hē ：hē chì 、zé mà 。
16.zào ér xiàng zhú ：dà shēng chǎo rǎng zhe zhuī zhú 。
17.nì yú hùn （hùn）fān ：cáng zài cè suǒ 。hùn ，cè suǒ 。fān ，lí 、qiáng 。
18.àn zhū ：zhuī jiū àn qíng pàn dìng sǐ zuì 。àn ，shěn chá 。
19.lěi （lěi）rán ：jù jí de yàng zǐ 。
20.lì （lì）：mà 。
21.dòu （dòu）：jǐng xiàng ，tóu lú 。hán zhī ：yòng guān cái shōu liǎn tā men 。
22.dà yān ：zhǐ wèi zhōng xián 。
23.jìn shēn ：yě zuò “jìn shēn ”，zhǐ gǔ dài jìn hù （jiāng hù chā yú yāo dài ）、chuí shēn （chuí zhe yī dài ）de rén ，jí shì dà fū 。jìn ，tóng “jìn ”，chā 。shēn ，dà dài 。
24.biān wǔ ：zhǐ píng mín 。gǔ dài biān zhì píng mín hù kǒu ，wǔ jiā wéi yī “wǔ ”。
25.hé ：tóng “hé ”。
26.jiǎo zhào ：jiǎ tuō jun1 mìng bān fā de zhào lìng 。
27.gōu dǎng zhī bǔ ：zhè lǐ zhǐ sōu bǔ dōng lín dǎng rén 。gōu dǎng ，bèi zhǐ wéi yǒu qiān lián de tóng dǎng
28.zhū zhì ：zhū lián chéng zhì 。
29.qūn （qūn）xún ：yù jìn bú jìn 、chí yí bú jué de yàng zǐ 。
30.“fēi cháng ”èr jù ：fēi cháng zhī móu ，zhǐ cuàn duó dì wèi de yīn móu 。cù （cù）fā ，tū rán fā dòng 。
31.shèng rén ：zhǐ chóng zhēn huáng dì zhū yóu jiǎn 。tóu huán （huán）dào lù ：tiān qǐ qī nián ，chóng zhēn jí wèi ，jiāng wèi zhōng xián fàng zhú dào fèng yáng qù shǒu líng ，bú jiǔ yòu pài rén qù dǎi bǔ tā 。tā dé zhī xiāo xī hòu ，wèi zuì diào sǐ zài lù shàng 。tóu huán ，zì yì 。tóu ，zhì 、rēng 。huán ，shéng quān ，jiǎo suǒ 。
32.dǐ zuì ：yīn fàn zuì ér shòu xiàng yīng de chéng fá 。
33.“ér yòu yǒu ”èr jù ：hái yǒu tì fā wéi sēng ，bì mén suǒ jū ，jiǎ zhuāng fēng diān ér bú zhī xià luò de 。
34.rǔ rén jiàn háng ：kě chǐ de rén gé ，bēi jiàn de háng wéi 。
35.bào （pù）：xiǎn lù 。
36.zèng shì měi xiǎn ：zhǐ chóng zhēn zhuī zèng zhōu shùn chāng “zhōng jiè ”de shì hào 。měi xiǎn ：měi hǎo róng yào 。
37.jiā qí tǔ fēng ：zēng xiū tā men de fén mù 。
38.bǎi shì zhī yù ：bǎi dài de xìng yù 。
39.hù yǒu （yǒu）：zhǐ jiā lǐ 。hù ，mén 。yǒu ，chuāng 。
40.lì shǐ zhī ：dāng zuò pú lì yī yàng chà shǐ tā men 。lì ，míng cí yòng zuò zhuàng yǔ ，xiàng duì dài nú pú nà yàng 。
41.qū ：shǐ qū shēn ，qīng dǎo 。
42.è wàn mù dào ：yòng shǒu wò wàn ，biǎo shì qíng xù jī dòng 、zhèn fèn huò wǎn xī 。
43.míng sǐ shēng zhī dà ：biǎo míng sǐ shēng de zhòng dà yì yì 。
44.pǐ fū ：zhǐ píng mín ，zhè lǐ zhǐ wǔ yì shì 。shè jì ：guó jiā 。
45.jiōng （jiǒng）qīng ：tài pú qīng ，guān zhí míng 。yīn zhī wú gōng ：wú mò ，zì yīn zhī 。
46.tài shǐ ：zhǐ hàn lín yuàn xiū zhuàn 。wén qǐ wén gōng ：wén zhèn mèng ，zì wén qǐ 。
47.mèng zhǎng yáo gōng ：yáo xī mèng ，zì mèng zhǎng 。

wǔ rén mù bēi jì wén yán xiàn xiàng

tōng jiǎ zì
1．qí wéi shí zhǐ shí yǒu yī yuè ěr 。“yǒu ”tóng “yòu ”，yòng yú zhěng shù yǔ líng shù zhī jiān 。“zhǐ ” tóng “zhī ”，bú guò “ěr ”tóng “ěr ”bà le
2．fū shí yǒu yī yuè zhī zhōng ， “yǒu ”tóng “yòu ”，yòng yú zhěng shù yǔ líng shù zhī jiān
3．liǎn zī cái yǐ sòng qí háng ，kū shēng zhèn dòng tiān dì 。“zī ”tóng “zī ”，zī cái ，qián cái
4．dǎo sǐ bú gù ，yì hé gù zāi ？ “hé ”tóng “hé ”
⒌ dú wǔ rén zhī jiǎo jiǎo ， “ jiǎo jiǎo ”tóng “jiǎo jiǎo ”，míng liàng de yàng zǐ ，zhè lǐ zhǐ míng shēng xiǎn hè
⒍ duàn tóu zhì chéng shàng ，yán sè bú shǎo biàn 。“shǎo ”tóng “shāo ”，yī diǎn ér ，shāo shāo

gǔ jīn yì yì cí
1．wú shè zhī háng wéi shì xiān zhě “háng wéi ”gǔ ：liǎng gè cí ——pǐn háng +chéng wéi
jīn ：shòu sī xiǎng zhī pèi ér biǎo xiàn chū lái de huó dòng
2．shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wéi wèi zhī sī rén
“sī rén ”gǔ ：zì jǐ rén ，cǐ chù kě yì wéi “dǎng yǔ ”、“zhǎo yá ”
jīn ：gè rén
3．jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo ，àn zhū wǔ rén
“àn ”gǔ ：kǎo chá 、chá jiū jīn ：yā zhù 、yī kào
4．duàn tóu zhì chéng shàng ，yán sè bú shǎo biàn 。　“yán sè ”gǔ ：liǎn sè jīn ：guāng de gè zhǒng xiàn xiàng （lì rú hóng sè 、zōng sè 、táo hóng sè 、huī sè 、lǜ sè 、lán sè hé bái sè děng ），huò shǐ rén men dé yǐ qū fèn zài dà xiǎo 、xíng zhuàng huò jié gòu děng fāng miàn wán quán xiàng tóng de wù tǐ de shì jiào huò zhī jiào xiàn xiàng
5．dà yān yì qūn xún wèi yì ，fēi cháng zhī móu ，nán yú cù fā
“fēi cháng ”gǔ ：yì hū xún cháng jīn ：fù cí ，shí fèn ，hěn
6．shì wǔ rén zhī sǐ ，qīng zhòng gù hé rú zāi ？
“shì ”gǔ ：bǐ jīn ：kàn
7．lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià
“shǒu lǐng ”gǔ ：tóu lú jīn ：jiè zhǐ mǒu xiē jí tuán de lǐng dǎo rén
8．wú zhī mín fāng tòng xīn yān
“tòng xīn ”gǔ ：tòng hèn jīn ：jí dù shāng xīn
⒐zú yǐ wú jun4 zhī fā fèn yī jī
“fā fèn ” gǔ ：fā xiè fèn nù jīn ：jué xīn nǔ lì
⒑zhì yú jīn ，jun4 zhī xián shì dà fū qǐng yú dāng dào
“zhì yú ”gǔ ：dào le jīn ：biǎo shì chéng dù 、fàn wéi
“dāng dào ”gǔ ：dāng quán zhě ，wén zhōng zhǐ dāng dì de háng zhèng zhǎng guān jīn ：lù zhōng jiān 　⒒fán fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú
“kāng kǎi ” gǔ ：xiōng huái dà zhì huò qíng xù jī áng jīn ：dà fāng ，bú lìn sè
⒓rán wǔ rén zhī dāng xíng yě ，yì qì yáng yáng
“yì qì ” gǔ ：shén qíng jīn ：yì zhì qì gài ，zhì qù xìng gé

míng cí huó yòng
1．fū wǔ rén zhī sǐ ，qù jīn zhī mù ér zàng yān mù ，míng cí huó yòng wéi dòng cí ，xiū mù
2．kāng kǎi dé zhì zhī tú ，qí jí bìng ér sǐ ， jí bìng ，míng cí huó yòng wéi dòng cí ，shēng bìng
3． wú shè zhī háng wéi shì xiān zhě ，wéi zhī shēng yì shēng ，míng cí yòng rú dòng cí ，shēn zhāng
4． shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wéi wèi zhī sī rén fǔ ，xún fǔ ，dāng shí shěng yī jí háng zhèng zhǎng guān ，zhè lǐ yòng zuò dòng cí ，yì sī shì fǔ wèi 。
5．tí qí àn jiàn ér qián qián ，fāng wèi míng cí zuò dòng cí ，shàng qián
6． zèng shì bāo měi ，xiǎn róng yú shēn hòu róng ，míng cí de shǐ dòng yòng fǎ ，shǐ ……róng yào
7． zé jìn qí tiān nián ，rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī lì ，míng cí zuò zhuàng yǔ ，xiàng duì dài nú pú nà yàng
8． āi sī mù zhī tú yǒu qí shí yě ，ér wéi zhī jì jì ，míng cí dòng yòng ，zuò jì
9.yǐ jīng qí suǒ wéi jīng ，míng zuò dòng ，biǎo yáng

xíng róng cí /fù cí huó yòng
1．jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù jī áng ，xíng róng cí yòng rú dòng cí ，jī dòng zhèn fèn
2． yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà míng ，xíng róng cí yòng zuò dòng cí ，biǎo míng
3．bú néng róng yú yuǎn jìn yuǎn jìn ，xíng róng cí yòng rú míng cí ，yuǎn jìn de bǎi xìng
4zé jìn qí tiān nián ，rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī jìn ，fù cí yòng rú dòng cí ，xiǎng jìn
5．wú shè zhī háng wéi shì xiān zhě ，wéi zhī shēng yì xiān ，xíng róng cí yòng wéi míng cí ，xiān dǎo 、biǎo lǜ

dòng cí huó yòng
1． bú gǎn fù yǒu zhū zhì zhū ，dòng cí yòng rú míng cí ，zhū lián zhì zuì de shì qíng 　2．ān néng qū háo jié zhī liú qū ，dòng cí de shǐ dòng yòng fǎ ，shǐ ……qū shēn
3．zhòng bú néng kān ，chì ér pú zhī 。pú ，dòng cí de shǐ dòng yòng fǎ ，shǐ ……dǎo xià
4． mǎi wǔ rén zhī tóu ér hán zhī hán ，míng cí dòng yòng ，yòng hé zǐ zhuāng

biàn shì jù
（yī ）bīn yǔ qián zhì （2jù ）
1．shuí wéi āi zhě ？
yí wèn jù ，yí wèn dài cí “shuí ”zuò bīn yǔ ，bīn yǔ qián zhì 。àn “wéi shuí āi zhě ？”shùn xù yì
2．gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià
“zhī ”shì tí bīn biāo zhì ，àn “bǔ gōu dǎng yú tiān xià biàn ”shùn xù yì
（èr ）dìng yǔ hòu zhì （2jù ） 　jìn shēn ér néng bú yì qí zhì zhě yīng àn “néng bú yì qí zhì zhī jìn shēn ”shùn xù fān yì
sì hǎi zhī dà
（sān ）jiè cí jié gòu hòu zhì （11jù ） （tè bié zhù míng ：zhī yǒu jiè cí zuò zhuàng yǔ shí ，fāng kě hòu zhì ）
1．jun4 zhī xián shì dà fū qǐng yú dāng dào
2．qiě lì shí yú qí mù zhī mén
3．zhōng chéng nì yú hùn fān yǐ miǎn
4．jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo
5．ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān
6．bú néng róng yú yuǎn jìn
7．shì yǐ liǎo zhōu zhōu gōng ，zhōng yì bào yú cháo tíng
8．zèng shì bāo měi ，xiǎn róng yú shēn hòu
9．liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng
10．lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià
11．pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě
12.dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù
13.xiǎn róng yú shēn hòu

pàn duàn jù
1．gōng zhī dǎi suǒ yóu shǐ yě
2．shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wéi wèi zhī sī rén
3．jí jīn zhī lěi rán zài mù zhě yě
4．gù jīn zhī mù zhōng ，quán hū wéi wǔ rén yě 。
5．bú kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě 。fēi ，fǒu dìng pàn duàn
6．sī gù bǎi shì zhī yù yě gù ，fù cí biǎo pàn duàn
7．xián shì dà fū zhě ，jiōng qīng yīn zhī wú gōng ，tài shǐ wén qǐ wén gōng ，mèng zhǎng yáo gōng yě 。

bèi dòng jù
1．jī yú yì ér sǐ yān zhě yě
2．yǔ yóu jì zhōu gōng zhī bèi dǎi
3．bú néng róng yú yuǎn jìn
4．gài dāng liǎo zhōu zhōu gōng zhī bèi dǎi
⒌gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià

shěng luè jù
1．shuí wéi āi zhě
2．duàn tóu zhì chéng shàng
3．jī áng dà yì
4．dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù

wǔ rén mù bēi jì chuàng zuò bèi jǐng

　　běn wén xiě de shì míng mò tiān qǐ liù nián （1626）sān yuè sū zhōu shì mín fǎn kàng yān dǎng de dòu zhēng 。

　　míng cháo mò nián ，huàn guān wèi zhōng xián zhuān quán ，yān dǎng dāng zhèng 。tā men wǎng luó dǎng yǔ ，pái chì yì jǐ ，shā lù dà chén ，qī yā rén mín ，bào nuè wú dào ，xíng chéng le “gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià ”de jú miàn 。dāng shí yǐ jiāng nán shì dà fū wéi shǒu de dōng lín dǎng rén ，zhǔ zhāng kāi fàng yán lù ，gǎi liáng zhèng zhì 。tā men duō cì shàng shū dàn hé wèi zhōng xián ，dòu zhēng fēi cháng jī liè 。yǐ wèi zhōng xián wéi shǒu de yān dǎng duì dōng lín dǎng rén jìn háng cán kù pò hài ，yáng lián 、zuǒ guāng dòu 、wèi dà chāng děng xiàng jì bèi shā 。tiān qǐ liù nián （1626），wèi zhōng xián yòu pài zhǎo yá dào sū zhōu dǎi bǔ zhōu shùn chāng ，sū zhōu shì mín qún qíng jī fèn ，fèn qǐ fǎn kàng ，fā shēng bào dòng 。shì hòu ，tǒng zhì zhě dà fàn wéi sōu bǔ bào dòng shì mín ，shì mín shǒu lǐng yán pèi wéi děng wǔ rén wéi le bǎo hù qún zhòng ，tǐng shēn tóu àn ，yīng yǒng jiù yì 。cì nián ，chóng zhēn huáng dì jí wèi ，bà chù wèi zhōng xián ，wèi wèi zuì zì yì ，yān dǎng shī bài ，zhōu shùn chāng dé yǐ zhāo xuě 。wéi le jì niàn sǐ qù de wǔ wèi liè shì ，sū zhōu rén mín bǎ tā men hé zàng zài chéng wài hǔ qiū shān qián miàn shān táng hé dà dī shàng ，chēng wéi “wǔ rén zhī mù ”。zhāng pǔ yú chóng zhēn yuán nián （1628）xiě xià zhè piān 《wǔ rén mù bēi jì 》。

wǔ rén mù bēi jì xiě zuò tè sè

　　《wǔ rén mù bēi jì 》miáo shù le míng cháo mò nián de dōng lín dǎng rén hé sū zhōu rén mín bú wèi qiáng bào yǔ wèi zhōng xián zhī liú yīng yǒng dòu zhēng de shì jì ，gē sòng le qí zhōng wǔ rén “jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù ”de yīng xióng qì gài ，jiē shì le “míng sǐ shēng zhī dà ，pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì ”de zhǔ tí sī xiǎng 。

　　běn wén miáo shù le míng cháo mò nián de dōng lín dǎng rén hé sū zhōu bǎi xìng bú wèi qiáng bào yǔ wèi zhōng xián zhī liú yīng yǒng dòu zhēng de shì jì ，gē sòng le qí zhōng wǔ rén “jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù ”de yīng xióng qì gài ，jiē shì le “míng sǐ shēng zhī dà ，pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì ”de zhǔ tí sī xiǎng 。wén zhāng zì shù bú duō ，dàn shēng dòng xíng xiàng ，gǎn rén fèi fǔ ；zhè chú le nèi róng zhēn shí 、xuǎn cái diǎn xíng wài ，yóu qí tǐ xiàn zài duō zhǒng biǎo xiàn shǒu fǎ de zōng hé yùn yòng shàng 。quán wén yǐ yì wéi hé xīn ，chéng gōng dì yùn yòng le jì xù 、yì lùn 、shū qíng sān jié hé de biǎo dá fāng shì 。gǔ dài de mù bēi jì shǔ yú zá tǐ ，cháng jiāng xù shì 、yì lùn 、shū qíng róng wéi —tǐ 。

　　yī 、chéng gōng dì yùn yòng le jì xù 、yì lùn 、shū qíng sān jié hé de biǎo dá fāng shì gǔ dài de mù bēi jì shǔ yú zá tǐ ，cháng jiāng xù shì 、yì lùn 、shū qíng róng wéi yī tǐ 。

　　běn wén jí jù yǒu zhè yàng de tè sè ——jì jì lù le yǒu guān wǔ wèi yì shì de dòu zhēng shǐ shí ，yòu zài yì lùn zhōng shū fā le zuò zhě ài zēng fèn míng de qiáng liè gǎn qíng 。qí zhōng wén zhāng de dì èr bù fèn jì xù le sū zhōu shì mín wéi liǎo zhōu zhōu gōng shēn zhāng zhèng yì yǔ yān dǎng dòu zhēng de shǐ mò 。zhè yī bù fèn kàn sì dān chún jì xù ，dàn wǒ men néng cóng zhōng lǐng luè dào zuò zhě duì wǔ wèi yì shì de jìng mù rè ài zhī qíng hé duì yān dǎng de kè gǔ chóu hèn 。rú ：wén zhāng de dì sān bù fèn shì lùn wǔ rén dòu zhēng jí qí xī shēng de yì yì 。zài yì lùn zhōng jiān yǒu jì xù hé shū qíng 。bǐ rú jì jìn shēn de “yì zhì ”，xiě yān dǎng de “bú gǎn fù yǒu zhū zhì ”，wèi zhōng xián de wèi zuì zì yì ，shēn jū gāo jué xiǎn wèi de yān dǎng shòu chéng zhì shí biǎo xiàn de kě chǐ háng wéi děng děng 。

　　zhè yàng xiě jì néng bǎ yào jì xù de rén wù shì jiàn jiāo dài qīng chǔ ，ràng nà xiē dòu zhēng de chǎng miàn lì lì zài mù ，shǐ rén shòu dào gǎn rǎn ，yòu néng bǎ zhè yī shì jiàn suǒ qǐ de zuò yòng jiē shì chū lái ，yǐ dá dào biǎo zhāng yīng liè 、jī lì hòu rén de mù de 。wén zhāng zì shù bú duō ，dàn shēng dòng xíng xiàng ，gǎn rén fèi fǔ ；zhè chú le nèi róng zhēn shí 、xuǎn cái diǎn xíng wài ，yóu qí tǐ xiàn zài duō zhǒng biǎo xiàn shǒu fǎ de zōng hé yùn yòng shàng 。

　　èr 、chéng gōng dì yùn yòng le céng céng duì bǐ de shǒu fǎ ，bǎ rén wù de tè diǎn miáo huì dé gèng wéi tū chū xiān míng

　　⒈yǐ “fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú ”de bìng sǐ ，yǔ “cǎo yě zhī wú wén zhě ”de jiù yì jìn háng duì bǐ ——yī gè míng zì cóng cǐ yān méi ，yī gè què rú cǐ guāng míng xiǎn yào 。2.yǐ dú shī shū shòu gǔ xùn de jìn shēn ，yǔ “shēng yú biān wǔ zhī jiān ”“sù bú wén shī shū zhī xùn ”de wǔ wèi yì shì jìn háng duì bǐ ——yī gè yì zhì ，yī gè gāo fēng liàng jiē 。3.yòng “gāo jué xiǎn wèi ”zhī rén bú zé shǒu duàn gǒu quán xìng mìng de bēi liè háng wéi ，yǔ wǔ rén cóng róng jiù yì jìn háng duì bǐ ——yī gè rǔ rén jiàn háng ，yī gè zhàng yì xī shēng 。yùn yòng zhè yàng de duì bǐ shǒu fǎ suǒ qǐ de zuò yòng ：yī shì jiē shì le dá guān guì rén de zhǒng zhǒng chǒu tài ，fǎn chèn chū wǔ rén dà yì lǐn rán 、bú wèi qiáng bào 、lín nán bú gǒu de gāo shàng pǐn gé 。èr shì wéi yì lùn tí gòng le shēng dòng yǒu lì de lùn jù ，jiā qiáng le wén zhāng de gǎn rǎn lì hé shuō fú lì 。sān shì jiā qiáng le wén zhāng de qì shì hé luó jí de lì liàng 。zhè sān gè duì bǐ ，céng céng shēn rù ，yóu dī céng （wǔ rén yǔ yī bān “fù guì zhī zǐ ”）dào zhōng céng （wǔ rén yǔ jìn shēn ），jìn ér dào gāo céng （wǔ rén yǔ gāo guān xiǎn jué ），wǔ yì shì xī shēng de jià zhí 、sǐ hòu chǎn shēng de jù dà yǐng xiǎng děng shēn kè yì yì ，yǐ “yì ”wéi hé xīn ，shì le “sǐ shēng zhī dà ”。

　　（《wǔ rén mù bēi jì 》yī wén chéng gōng yùn yòng duì bǐ shǒu fǎ ，lái tū chū wǔ yì shì xī shēng de guāng róng ，xiě dé jí wéi shēng dòng yǒu lì 。dì èr duàn bǎ wǔ rén de sǐ tóng fù guì zhī zǐ de sǐ jìn háng duì bǐ ，tū chū wǔ rén zhī sǐ de wěi dà 。dì wǔ duàn bǎ wǔ rén de biǎo xiàn tóng jìn shēn de suǒ zuò suǒ wéi duì bǐ ，tū chū wǔ rén bú wèi qiáng bào de dòu zhēng jīng shén ！dì liù duàn bǎ wǔ rén de sǐ tóng gāo jué xiǎn wèi dǐ zuì hòu de chǒu háng duì bǐ ，tū chū wǔ rén zhī sǐ de yì yì zhòng dà 。zuì hòu ，zuò zhě jiǎ shè wǔ rén bǎo qí shǒu lǐng yǔ guāng róng ér sǐ hòu de yǐng xiǎng duì bǐ ，tū chū wǔ rén róng yú shēn hòu de xiǎn yào 。zhè yàng fǎn fù duì bǐ ，shǐ rén wù xíng xiàng gèng jiā tū chū ，yě qiáng huà le wén zhāng de zhǔ tí 。）

wǔ rén mù bēi jì zhǔ tí sī xiǎng

　　zhè piān wén zhāng yùn yòng duì bǐ 、fǎn chèn de shǒu fǎ lái jiā qiáng yì shù xiào guǒ 。dì yī 、èr liǎng duàn yǐ “fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú ”de “sǐ ér yān méi bú zú dào zhě ”hé “‘cǎo yě zhī wú wén zhě ”tóng wǔ rén “lì shí yú qí mù zhī mén ，yǐ zú qí suǒ wéi ”duì bǐ ；dì wǔ duàn yǐ jìn shēn de gǎi biàn chū zhì 、qū yán fù shì tóng wǔ rén de dà yì lǐn rán 、dǎo sǐ bú gù duì bǐ ；dì sì 、liù duàn yǐ gāo jué xiǎn wèi zhě yī dàn dǐ zuì hòu de bēi jiàn háng jìng tóng wǔ rén de yīng yǒng jiù yì ，tán xiào yǐ sǐ duì bǐ ；dì liù duàn yǐ wǔ rén “liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng ，fán sì fāng zhī shì wú bú yǒu guò ér bài qiě qì zhě ”，tóng jiǎ ruò wǔ rén “bǎo qí shǒu lǐng ”、“yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià ”、“rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī ”duì bǐ ，chù chù fǎn chèn chū wǔ yì shì měi hǎo gāo shàng de nèi xīn shì jiè 。

wǔ rén mù bēi jì shǎng xī

　　běn wén shì wéi wǔ wèi pǔ tōng de píng mín bǎi xìng shù bēi lì chuán de wén zì ，tàn tǎo le shēng sǐ jià zhí zhè yàng zhòng dà de wèn tí 。quán wén yǐ "yì "wéi hé xīn ，chéng gōng dì yùn yòng le jì xù 、yì lùn 、shū qíng sān jié hé de biǎo dá fāng shì 。zuò zhě shǒu xiān kěn dìng wǔ rén zhī sǐ shì “jī yú yì ”，kāi piān zhuā zhù yī gè “yì ”zì 。wǔ rén shì wéi yì ér shēng ，wéi yì ér zhēng ，zuì hòu wéi yì ér xiàn shēn 。zhè jiù shǐ dú zhě lián xiǎng qǐ mèng zǐ de míng yán ──“shēng ，yì wǒ suǒ yù yě ；yì ，yì wǒ suǒ yù yě ：èr zhě bú kě dé jiān ，shě shēng ér qǔ yì zhě yě 。”kě yǐ shuō ，běn wén shì duì mèng zǐ míng yán de shēng dòng quán shì 。

　　míng dài dà jiān chén 、dà huàn guān wèi zhōng xián wú è bú zuò ，shā hài le xǔ duō zhèng zhí zhī shì 。dōng lín dǎng rén yǔ zhī jìn háng le jiān jué de dòu zhēng 。zhè shì yī chǎng zhèng yì yǔ xié è de jiào liàng 。sū zhōu shì mín qí zhì xiān míng dì zhàn zài dōng lín dǎng rén yī biān ，yòng xiān xuè hé shēng mìng hàn wèi zhèng yì 。wǔ rén shì sū zhōu shì mín de yōu xiù dài biǎo 。zuò zhě yòng bǎo zhàn gǎn qíng de bǐ mò ，xù shù le wǔ rén de dòng rén shì jì ，gē sòng le píng mín yīng xióng de gāo shàng pǐn zhì 。

　　“rán wǔ rén zhī dāng xíng yě ，yì qì yáng yáng ，hū zhōng chéng zhī míng ér lì zhī ，tán xiào yǐ sǐ 。duàn tóu zhì chéng shàng ，yán sè bú shǎo biàn 。”dà yì lǐn rán ，jīng tiān dì ，qì guǐ shén !yǔ yán jiǎn liàn shēng dòng ，kēng qiāng yǒu lì 。

　　zuò zhě wéi le tū chū wǔ rén de yīng xióng háng wéi ，yùn yòng duì bǐ de shǒu fǎ jiā yǐ biǎo xiàn 。“dà yān zhī luàn ，jìn shēn ér néng bú yì qí zhì zhě ，sì hǎi zhī dà yǒu jǐ rén yú ？”zài yān dǎng héng háng tiān xià ，zhì shǒu kě rè zhī shí ，duō shù rén cǎi qǔ le gǒu qiě tōu ān de zuò fǎ ，shèn zhì zhù zhòu wéi nuè ，wéi hǔ zuò chāng 。ér wǔ rén miàn duì yān dǎng de yín wēi ，wú suǒ wèi jù ，shì sǐ rú guī 。yīng gāi shuō ，yī bān de lǎo bǎi xìng duì yān dǎng de dǎo háng nì shī kě yǐ bú guǎn ，yīn wéi tā men bú zài qí wèi 。dàn wǔ rén yǐ “tiān xià xìng wáng ，pǐ fū yǒu zé ”de dà jìng jiè tóu rù dào duì yān dǎng de dòu zhēng zhōng qù ，bìng qiě kāng kǎi fù sǐ ，yì wú fǎn gù 。zhè bú néng bú shuō shì yī zhǒng gāo shàng de jīng shén 。ér nà xiē shēn zài zhèng wèi ，chī mín gāo 、hē mín xuè de “jìn shēn ”，què zài yān dǎng de yín wēi xià qū fú le ，biàn jiē le 。zuò zhě wèn dào ：“ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān ，sù bú wén shī shū zhī xùn ，jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù ，yì hé gù zāi ?”zhè yī wèn ，duō shǎo jìn shēn wú dì zì róng ?“shí nián hào jié ”qī jiān ，lín biāo 、“sì rén bāng ”zhuān héng bá hù ，“jìn shēn ér néng bú yì qí zhì zhě ，sì hǎi zhī dà yǒu jǐ rén yú ?”zhāng zhì xīn ，yī gè pǔ tōng nǚ gàn bù ，jiān chí zhēn lǐ ，níng sǐ bú qū ，biǎo xiàn le yī gè gòng chǎn dǎng rén de zhēng zhēng tiě gǔ 。yě yǒu xǔ duō rén tóu kào “sì rén bāng ”，chū mài liáng xīn ，chū mài rén gé 。lì shǐ shì rú cǐ jīng rén dì xiàng sì 。

　　zhāng pǔ rèn wéi ：“dà yān qūn xún wèi yì ，fēi cháng zhī móu nán yú cù fā ，dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù ，bú kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě 。”zuò zhě rèn shí dào le píng mín bǎi xìng de zuò yòng ，zhè shì fēi cháng kě guì de 。dú cǐ duàn ，dú zhě kě néng huì lián xiǎng dào lǔ xùn xiān shēng zài 《jì niàn liú hé zhēn jun1 》zhōng suǒ xiě de jù zǐ ：“wǒ mù dǔ zhōng guó nǚ zǐ de bàn shì ，shì shǐ yú qù nián de ，suī rán shì shǎo shù ，dàn kàn nà gàn liàn jiān jué ，bǎi shé bú huí de qì gài ，céng jīng lǚ cì wéi zhī gǎn tàn 。zhì yú zhè yī huí zài dàn yǔ zhōng hù xiàng jiù zhù ，suī yǔn shēn bú xù de shì shí ，zé gèng zú wéi zhōng guó nǚ zǐ de yǒng yì ，suī zāo yīn móu mì jì ，yā yì zhì shù qiān nián ，ér zhōng yú méi yǒu xiāo wáng de míng zhèng le 。tǎng yào xún qiú zhè yī cì sǐ shāng zhě duì yú jiāng lái de yì yì ，yì yì jiù zài cǐ bà 。”zhè yàng de wén zhāng dōu shì yòng xīn ，bú ，shì yòng shēng mìng xiě chéng de 。zhāng pǔ ruò zhī sān bǎi nián hòu yǒu yī lǔ xùn jun1 zhí bǐ shǒu bān de bǐ jiān xiě kāng kǎi zhī qíng ，bú zhī zuò hé gǎn xiǎng ？

　　dì wǔ duàn shì běn wén zuì jīng cǎi de yī duàn 。běn duàn jiá xù jiá yì ，fǎn fù duì bǐ ，jiāng wén zhāng de zhōng xīn shēng huá dào yī gè lǐ xìng de gāo dù 。zuò zhě jiāng “gāo jué xiǎn wèi ”de rǔ rén jiàn háng ，yǔ wǔ rén de jiā jiē yì háng bǐ zhào lùn shù ，cóng ér tí chū “qīng zhòng gù hé rú zāi ”de wèn tí ràng dú zhě sī kǎo 。jiē zhe ，zuò zhě bǎ wǔ rén de yīng yǒng jiù yì yǔ jiǎ shè wǔ rén shòu zhōng zhèng qǐn zuò duì bǐ ，cóng ér jiē shì chū “yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà ，pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě ”zhè yī fù yǒu jìn bù xìng de guān diǎn 。dú zhě zhì cǐ ，shì fǒu lián xiǎng dào sī mǎ qiān zài 《bào rèn ān shū 》zhōng de nà jù míng yán ──“rén gù yǒu yī sǐ ，huò zhòng yú tài shān ，huò qīng yú hóng máo 。”wǔ rén zhī sǐ ，zhòng yú tài shān ，yǔ rì yuè tóng huī ，yǔ shān hé gòng cún 。

　　dì liù duàn yě yòng duì bǐ shǒu fǎ ，dàn yǐ “yóu shì guān zhī ”lǐng tóu ，biǎo míng tā yǔ dì wǔ duàn bú shì jī xiè de bìng liè guān xì ，ér shì yóu cǐ jí bǐ 、céng céng shēn rù de guān xì 。“shì ”shì yī gè zhǐ dài cí ，zhǐ dài dì wǔ duàn suǒ lùn shù de shì shí 。cóng dì wǔ duàn suǒ lùn shù de shì shí kàn lái ，zhàng yì ér sǐ yǔ gǒu qiě tōu shēng ，qí shè huì yì yì pàn ruò xiāo rǎng 。zuò zhě yǐ bǎo hán fěng cì de bǐ mò ，jiē lù le “jīn zhī gāo jué xiǎn wèi ”wéi le gǒu quán xìng mìng ér biǎo xiàn chū lái de zhǒng zhǒng “rǔ rén jiàn háng ”，tí chū le yī gè wèn tí ：zhè zhǒng zhǒng “rǔ rén jiàn háng ”，hé “wǔ rén zhī sǐ ”xiàng bǐ ，“qīng zhòng gù hé rú zāi ”?gǒu qiě tōu shēng ，qīng rú hóng máo ；zhàng yì ér sǐ ，zhòng yú tài shān 。zhè zì rán shì zuò zhě xī wàng dé dào de huí dá 。

　　zài zuò le rú shàng duì bǐ zhī hòu ，zuò zhě yòu cóng zhèng fǎn liǎng fāng miàn lùn shù le “wǔ rén ”zhī sǐ suǒ chǎn shēng de lìng yī zhǒng shè huì xiào guǒ 。cóng zhèng miàn shuō ，yóu yú “wǔ rén ”“fā fèn yī jī ”、“dǎo sǐ bú gù ”ér cuò bài le zhuó luàn tiān xià de xié è shì lì ，yīn ér “dé yǐ jiā qí tǔ fēng ，liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng 。fán sì fāng zhī shì ，wú yǒu bú guò ér bài qiě qì zhě ，sī gù bǎi shì zhī yù yě ”。cóng fǎn miàn shuō ，“wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià ，zé jìn qí tiān nián ，rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī ，ān néng qū háo jié zhī liú ，è wàn mù dào ，fā qí zhì shì zhī bēi zāi ?”yīng gāi zhǐ chū ：zhè bú jǐn shì jiù “wǔ rén ”sǐ hòu suǒ dé de guāng róng fāng miàn shuō de ，ér qiě shì jiù “wǔ rén ”zhī sǐ zài “sì fāng zhī shì ”“háo jié zhī liú ”de jīng shén shàng suǒ chǎn shēng de jī jí yǐng xiǎng fāng miàn shuō de 。“sì fāng zhī shì ”“guò ér bài qiě qì ”，“háo jié zhī liú ，è wàn mù dào ，fā qí zhì shì zhī bēi ”，bú zhèng biǎo xiàn le duì “wǔ rén ”tóng qíng 、yǎng mù nǎi zhì xiàng tā men xué xí de chóng gāo gǎn qíng ma ?ér hào zhào rén men xiàng “wǔ rén ”xué xí ，jì xù gēn yān dǎng yú niè zuò dòu zhēng ，zhèng shì zuò zhě xiě zhè piān wén zhāng de mù de 。

　　zhè piān wén zhāng tí wéi 《wǔ rén mù bēi jì 》，gē sòng “wǔ rén ”dāng rán shì tā de zhǔ yào nèi róng 。dàn shè huì shì fù zá de ，shì wù shì hù xiàng lián xì de ，yào gū lì dì gē sòng “wǔ rén ”，jiù hěn nán zhe bǐ 。zhāng pǔ zài zhè piān wén zhāng zhōng ，yǔ “wǔ rén ”xiàng duì bǐ ，bú jǐn zhǐ chì le yān dǎng ，hái bào lù pī pàn le “fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú ”hé “jìn shēn ”“gāo jué xiǎn wèi ”děng děng ；yǔ “wǔ rén ”xiàng yìng chèn ，bú jǐn zàn měi le zhōu shùn chāng ，hái kěn dìng le “jun4 zhī xián shì dà fū ”。zhèng shì yóu yú yǒu le zhè yī xì liè de duì bǐ hé yìng chèn ，cái chōng shí le gē sòng “wǔ rén ”de sī xiǎng nèi róng ，jiā qiáng le gē sòng “wǔ rén ”de yì shù lì liàng 。

《wǔ rén mù bēi jì 》zhāng pǔ pīn yīn dú yīn cān kǎo

wǔ rén mù bēi jì
wǔ rén mù bēi jì

wǔ rén zhě, gài dāng liǎo zhōu zhōu gōng zhī bèi dǎi, jī yú yì ér sǐ yān zhě yě.
wǔ rén zhě ，gài dāng liǎo zhōu zhōu gōng zhī bèi dǎi ，jī yú yì ér sǐ yān zhě yě 。
zhì yú jīn, jùn zhī xián shì dài fū qǐng yú dāng dào, jí chú wèi yān fèi cí zhī zhǐ yǐ zàng zhī qiě lì shí yú qí mù zhī mén, yǐ jīng qí suǒ wéi.
zhì yú jīn ，jun4 zhī xián shì dà fū qǐng yú dāng dào ，jí chú wèi yān fèi cí zhī zhǐ yǐ zàng zhī ；qiě lì shí yú qí mù zhī mén ，yǐ jīng qí suǒ wéi 。
wū hū, yì shèng yǐ zāi! fū wǔ rén zhī sǐ, qù jīn zhī mù ér zàng yān, qí wéi shí zhǐ shí yǒu yī yuè ěr.
wū hū ，yì shèng yǐ zāi ！fū wǔ rén zhī sǐ ，qù jīn zhī mù ér zàng yān ，qí wéi shí zhǐ shí yǒu yī yuè ěr 。
fū shí yǒu yī yuè zhī zhōng, fán fù guì zhī zǐ, kāng kǎi dé zhì zhī tú, qí jí bìng ér sǐ, sǐ ér yān mò bù zú dào zhě, yì yǐ zhòng yǐ kuàng cǎo yě zhī wú wén zhě yú? dú wǔ rén zhī jiǎo jiǎo, hé yě? yǔ yóu jì zhōu gōng zhī bèi dǎi, zài bǐng yín sān yuè zhī wàng.
fū shí yǒu yī yuè zhī zhōng ，fán fù guì zhī zǐ ，kāng kǎi dé zhì zhī tú ，qí jí bìng ér sǐ ，sǐ ér yān méi bú zú dào zhě ，yì yǐ zhòng yǐ ；kuàng cǎo yě zhī wú wén zhě yú ？dú wǔ rén zhī jiǎo jiǎo ，hé yě ？yǔ yóu jì zhōu gōng zhī bèi dǎi ，zài bǐng yín sān yuè zhī wàng 。
wú shè zhī xíng wéi shì xiān zhě, wèi zhī shēng yì, liǎn zī cái yǐ sòng qí xíng, kū shēng zhèn dòng tiān dì.
wú shè zhī háng wéi shì xiān zhě ，wéi zhī shēng yì ，liǎn zī cái yǐ sòng qí háng ，kū shēng zhèn dòng tiān dì 。
tí qí àn jiàn ér qián, wèn:" shuí wèi āi zhě?" zhòng bù néng kān, chì ér pū zhī.
tí qí àn jiàn ér qián ，wèn ：“shuí wéi āi zhě ？”zhòng bú néng kān ，chì ér pú zhī 。
shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wèi wèi zhī sī rén máo yī lù, gōng zhī dǎi suǒ yóu shǐ yě wú zhī mín fāng tòng xīn yān, yú shì chéng qí lì shēng yǐ ā, zé zào ér xiāng zhú.
shì shí yǐ dà zhōng chéng fǔ wú zhě wéi wèi zhī sī rén máo yī lù ，gōng zhī dǎi suǒ yóu shǐ yě ；wú zhī mín fāng tòng xīn yān ，yú shì chéng qí lì shēng yǐ hē ，zé zào ér xiàng zhú 。
zhōng chéng nì yú hùn fān yǐ miǎn.
zhōng chéng nì yú hùn fān yǐ miǎn 。
jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo, àn zhū wǔ rén, yuē yán pèi wéi yáng niàn rú mǎ jié shěn yáng zhōu wén yuán, jí jīn zhī lěi rán zài mù zhě yě.
jì ér yǐ wú mín zhī luàn qǐng yú cháo ，àn zhū wǔ rén ，yuē yán pèi wéi 、yáng niàn rú 、mǎ jié 、shěn yáng 、zhōu wén yuán ，jí jīn zhī lěi rán zài mù zhě yě 。
rán wǔ rén zhī dāng xíng yě, yì qì yáng yáng, hū zhōng chéng zhī míng ér lì zhī, tán xiào yǐ sǐ.
rán wǔ rén zhī dāng xíng yě ，yì qì yáng yáng ，hū zhōng chéng zhī míng ér lì zhī ，tán xiào yǐ sǐ 。
duàn tóu zhì chéng shàng, yán sè bù shǎo biàn.
duàn tóu zhì chéng shàng ，yán sè bú shǎo biàn 。
yǒu xián shì dài fū fā wǔ shí jīn, mǎi wǔ rén zhī tóu ér hán zhī, zú yǔ shī hé.
yǒu xián shì dà fū fā wǔ shí jīn ，mǎi wǔ rén zhī tóu ér hán zhī ，zú yǔ shī hé 。
gù jīn zhī mù zhōng quán hū wèi wǔ rén yě.
gù jīn zhī mù zhōng quán hū wéi wǔ rén yě 。
jiē hū! dà yān zhī luàn, jìn shēn ér néng bù yì qí zhì zhě, sì hǎi zhī dà, yǒu jǐ rén yú? ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān, sù bù wén shī shū zhī xùn, jī áng dà yì, dǎo sǐ bù gù, yì hé gù zāi? qiě jiǎo zhào fēn chū, gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià, zú yǐ wú jùn zhī fā fèn yī jī, bù gǎn fù yǒu zhū zhì dà yān yì qūn xún wèi yì, fēi cháng zhī móu nán yú cù fā, dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù, bù kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě.
jiē hū ！dà yān zhī luàn ，jìn shēn ér néng bú yì qí zhì zhě ，sì hǎi zhī dà ，yǒu jǐ rén yú ？ér wǔ rén shēng yú biān wǔ zhī jiān ，sù bú wén shī shū zhī xùn ，jī áng dà yì ，dǎo sǐ bú gù ，yì hé gù zāi ？qiě jiǎo zhào fēn chū ，gōu dǎng zhī bǔ biàn yú tiān xià ，zú yǐ wú jun4 zhī fā fèn yī jī ，bú gǎn fù yǒu zhū zhì ；dà yān yì qūn xún wèi yì ，fēi cháng zhī móu nán yú cù fā ，dài shèng rén zhī chū ér tóu huán dào lù ，bú kě wèi fēi wǔ rén zhī lì yě 。
yóu shì guān zhī, zé jīn zhī gāo jué xiǎn wèi, yī dàn dǐ zuì, huò tuō shēn yǐ táo, bù néng róng yú yuǎn jìn, ér yòu yǒu jiǎn fà dù mén, yáng kuáng bù zhī suǒ zhī zhě, qí rǔ rén jiàn xíng, shì wǔ rén zhī sǐ, qīng zhòng gù hé rú zāi? shì yǐ liǎo zhōu zhōu gōng zhōng yì bào yú cháo tíng, zèng shì bāo měi, xiǎn róng yú shēn hòu ér wǔ rén yì dé yǐ jiā qí tǔ fēng, liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng, fán sì fāng zhī shì wú bù yǒu guò ér bài qiě qì zhě, sī gù bǎi shì zhī yù yě.
yóu shì guān zhī ，zé jīn zhī gāo jué xiǎn wèi ，yī dàn dǐ zuì ，huò tuō shēn yǐ táo ，bú néng róng yú yuǎn jìn ，ér yòu yǒu jiǎn fā dù mén ，yáng kuáng bú zhī suǒ zhī zhě ，qí rǔ rén jiàn háng ，shì wǔ rén zhī sǐ ，qīng zhòng gù hé rú zāi ？shì yǐ liǎo zhōu zhōu gōng zhōng yì bào yú cháo tíng ，zèng shì bāo měi ，xiǎn róng yú shēn hòu ；ér wǔ rén yì dé yǐ jiā qí tǔ fēng ，liè qí xìng míng yú dà dī zhī shàng ，fán sì fāng zhī shì wú bú yǒu guò ér bài qiě qì zhě ，sī gù bǎi shì zhī yù yě 。
bù rán, lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng, yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià, zé jǐn qí tiān nián, rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī, ān néng qū háo jié zhī liú, è wàn mù dào, fā qí zhì shì zhī bēi zāi? gù yú yǔ tóng shè zhū jūn zǐ, āi sī mù zhī tú yǒu qí shí yě, ér wèi zhī jì, yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà, pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě.
bú rán ，lìng wǔ rén zhě bǎo qí shǒu lǐng ，yǐ lǎo yú hù yǒu zhī xià ，zé jìn qí tiān nián ，rén jiē dé yǐ lì shǐ zhī ，ān néng qū háo jié zhī liú ，è wàn mù dào ，fā qí zhì shì zhī bēi zāi ？gù yú yǔ tóng shè zhū jun1 zǐ ，āi sī mù zhī tú yǒu qí shí yě ，ér wéi zhī jì ，yì yǐ míng sǐ shēng zhī dà ，pǐ fū zhī yǒu zhòng yú shè jì yě 。
xián shì dài fū zhě, jiǒng qīng yīn zhī wú gōng, tài shǐ wén qǐ wén gōng mèng zhǎng yáo gōng yě.
xián shì dà fū zhě ，jiōng qīng yīn zhī wú gōng ，tài shǐ wén qǐ wén gōng 、mèng zhǎng yáo gōng yě 。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

张溥 张溥（1602～1641），明代文学家。初字乾度，后字天如，号西铭。直隶太仓（今属江苏）人。崇祯进士，选庶吉士，自幼发奋读书，明史上记有他“七录七焚”的佳话。与同乡张采齐名，合称“娄东二张”。张溥曾与郡中名士结为复社，评议时政，是东林党与阉党斗争的继续。张溥在文学方面，推崇前后七子的理论，主张复古，又以“务为有用”相号召。一生著作宏丰，编述三千余卷，涉及文、史、经学各个学科，精通诗词，尤擅散文、时论。代表作有《五人墓碑记》。

张溥的诗词

五人墓碑记

五人墓碑记

《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意

明代诗词推荐

九月九日登长城关

戚将军赠宝剑歌

登大伾山诗

浣溪沙·杨花

信陵君救赵论

春日杂咏

秋日舟中题胡彭举秋江卷

龛山凯歌（六首选—）

北风吹

蝶恋花·湘水经东安县东

《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意原文,《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意翻译,《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意赏析,《五人墓碑记》五人墓碑记张溥原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自张溥的作品