《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意

《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意原文：

《留侯论》 苏轼

宋代   苏轼

古之所谓豪杰之士者，必有过人之节。
人情有所不能忍者，匹夫见辱，拔剑而起，挺身而斗，此不足为勇也。
天下有大勇者，卒然临之而不惊，无故加之而不怒。
此其所挟持者甚大，而其志甚远也。
夫子房受书于圯上之老人也，其事甚怪；然亦安知其非秦之世，有隐君子者出而试之。
观其所以微见其意者，皆圣贤相与警戒之义；而世不察，以为鬼物，亦已过矣。
且其意不在书。
当韩之亡，秦之方盛也，以刀锯鼎镬待天下之士。
其平居无罪夷灭者，不可胜数。
虽有贲、育，无所复施。
夫持法太急者，其锋不可犯，而其势未可乘。
子房不忍忿忿之心，以匹夫之力而逞于一击之间；当此之时，子房之不死者，其间不能容发，盖亦已危矣。
千金之子，不死于盗贼，何者？其身之可爱，而盗贼之不足以死也。
子房以盖世之才，不为伊尹、太公之谋，而特出于荆轲、聂政之计，以侥幸于不死，此圯上老人所为深惜者也。
是故倨傲鲜腆而深折之。
彼其能有所忍也，然后可以就大事，故曰：“孺子可教也。
”楚庄王伐郑，郑伯肉袒牵羊以逆；庄王曰：“其君能下人，必能信用其民矣。
”遂舍之。
勾践之困于会稽，而归臣妾于吴者，三年而不倦。
且夫有报人之志，而不能下人者，是匹夫之刚也。
夫老人者，以为子房才有余，而忧其度量之不足，故深折其少年刚锐之气，使之忍小忿而就大谋。
何则？非有生平之素，卒然相遇于草野之间，而命以仆妾之役，油然而不怪者，此固秦皇之所不能惊，而项籍之所不能怒也。
观夫高祖之所以胜，而项籍之所以败者，在能忍与不能忍之间而已矣。
项籍唯不能忍，是以百战百胜而轻用其锋；高祖忍之，养其全锋而待其弊，此子房教之也。
当淮阴破齐而欲自王，高祖发怒，见于词色。
由此观之，犹有刚强不忍之气，非子房其谁全之？太史公疑子房以为魁梧奇伟，而其状貌乃如妇人女子，不称其志气。
呜呼！此其所以为子房欤！

分类： 古文观止议论写人散文

作者简介(苏轼)

苏轼（1037－1101），北宋文学家、书画家、美食家。字子瞻，号东坡居士。汉族，四川人，葬于颍昌（今河南省平顶山市郏县）。一生仕途坎坷，学识渊博，天资极高，诗文书画皆精。其文汪洋恣肆，明白畅达，与欧阳修并称欧苏，为“唐宋八大家”之一；诗清新豪健，善用夸张、比喻，艺术表现独具风格，与黄庭坚并称苏黄；词开豪放一派，对后世有巨大影响，与辛弃疾并称苏辛；书法擅长行书、楷书，能自创新意，用笔丰腴跌宕，有天真烂漫之趣，与黄庭坚、米芾、蔡襄并称宋四家；画学文同，论画主张神似，提倡“士人画”。著有《苏东坡全集》和《东坡乐府》等。

留侯论翻译及注释

翻译
　　古时候被人称作豪杰的志士，一定具有胜人的节操，（有）一般人的常情所无法忍受的度量。有勇无谋的人被侮辱，一定会拔起剑，挺身上前搏斗，这不足够被称为勇士。天下真正具有豪杰气概的人，遇到突发的情形毫不惊慌，当无原因受到别人侮辱时，也不愤怒。这是因为他们胸怀极大的抱负，志向非常高远。

　　张良被桥上老人授给兵书这件事，确实很古怪。但是，又怎么知道那不是秦代的一位隐居君子出来考验张良呢？看那老人用以微微显露出自己用意的方式，都具有圣贤相互提醒告诫的意义。一般人不明白，把那老人当作神仙，也太荒谬了。再说，桥上老人的真正用意并不在于授给张良兵书（而在于使张良能有所忍，以就大事）。在韩国已灭亡时，秦国正很强盛，秦王嬴政用刀锯、油锅对付天下的志士，那种住在家里平白无故被抓去杀头灭族的人，数也数不清。就是有孟贲、夏育那样的勇士，没有再施展本领的机会了。凡是执法过分严厉的君王，他的刀锋是不好硬碰的，而他的气势是不可以凭借的。张良压不住他对秦王愤怒的情感，以他个人的力量，在一次狙击中求得一时的痛快，在那时他没有被捕被杀，那间隙连一根头发也容纳不下，也太危险了！富贵人家的子弟，是不肯死在盗贼手里的。为什么呢？因为他们的生命宝贵，死在盗贼手里太不值得。张良有超过世上一切人的才能，不去作伊尹、姜尚那样深谋远虑之事，反而只学荆轲、聂政行刺的下策，侥幸所以没有死掉，这必定是桥上老人为他深深感到惋惜的地方。所以那老人故意态度傲慢无理、言语粗恶的深深羞辱他，他如果能忍受得住，方才可以凭借这点而成就大功业，所以到最后，老人说：“这个年幼的人可以教育了。”

　　楚庄王攻打郑国，郑襄公脱去上衣裸露身体、牵了羊来迎接。庄王说：“国君能够对人谦让，委屈自己，一定能得到自己老百姓的信任和效力。”就此放弃对郑国的进攻。越王勾践在会稽陷於困境，他到吴国去做奴仆，好几年都不懈怠。再说，有向人报仇的心愿，却不能做人下人的，这是普通人的刚强而已。那老人，认为张良才智有余，而担心他的度量不够，因此深深挫折他年轻人刚强锐利的脾气，使他能忍得住小怨愤去成就远大的谋略。为什么这样说呢？老人和张良并没有平生的老交情，突然在郊野之间相遇，却拿奴仆的低贱之事来让张良做，张良很自然而不觉得怪异，这本是秦始皇所不能惊惧他和项羽所不能激怒他的原因。

　　看那汉高祖之所以成功，项羽之所以失败，原因就在于一个能忍耐、一个不能忍耐罢了。项羽不能忍耐，因此战争中是百战百胜，但是随随便便使用他的刀锋（不懂得珍惜和保存自己的实力）。汉高祖能忍耐，保持自己完整的锋锐的战斗力，等到对方疲敝。这是张良教他的。当淮阴侯韩信攻破齐国要自立为王，高祖为此发怒了，语气脸色都显露出来，从此可看出，他还有刚强不能忍耐的气度，不是张良，谁能成全他？司马迁本来猜想张良的形貌一定是魁梧奇伟的，谁料到他的长相竟然像妇人女子，与他的志气和度量不相称。啊！外柔内刚，这就是张良之所以成为张良吧！

注释
节：节操。
匹夫：普通人。
见辱：受到侮辱。
卒然：突然。卒，通“猝”。
所挟持者甚大：谓胸怀广阔，志意高远。挟持，指抱负。
子房：张良，字子房。因佐刘邦建立汉朝有功，封留侯。
受书：接受兵书。书，指《太公兵法》。圯上：桥上。老人：指黄石公。《史记·留侯世家》：“良尝闲从容步游下邳圯上，有一老父，衣褐，至良所，直堕其履圯下。顾谓良曰：‘孺子，下取履！’良愕然，欲殴之；为其老，强忍，下取履。父曰：‘履我！’良业为取履，因长跪履之。父以足受，笑而去。”后老父约见张良于桥上，张良两次迟到，受到老父的责备。第三次张良“夜未半”即往，老父喜，送他一部书，说：“读此则为王者师矣。后十年兴，十三年孺子见我济北谷城，山下黄石即我矣。”语毕，老父即离去。次日张良“视其书”，才知道是《太公兵法》。
隐君子：隐居的高士。
观其：瞧他。其，指黄石公。
微：略微，隐约。
见：同“现”。
以为鬼物：因黄石公的事迹较为离奇，语或涉荒诞，故有人认为他是鬼神之类，王充《论衡·自然》：“或曰······张良游泗水之上，遇黄石公，授公书。盖天佐汉诛秦，故命令神石为鬼书授人。”
以刀锯鼎镬待天下之士：谓秦王残杀成性，以刀锯杀人，以鼎镬烹人。
夷灭：灭族。
贲、育：孟贲、夏育，古代著名勇士。
无所复施：无法施展本领。
其势未可乘：谓形势有利于秦，还没有可乘之机。
而逞于一击之间：《史记·留侯世家》载“秦灭韩”，张良“悉以家财求客刺秦王，为韩报仇······得力士，为铁椎重百二十斤。秦皇帝东游，良与客狙击秦皇帝博浪沙中，误中副车。秦皇帝大怒，大索天下，求贼甚急，为张良故也。”其间不能容发：当中差不了一根毛发。比喻情势危急。
千金之子：富贵人家的子弟。
不死于盗贼：不会死在和贼的拼搏上。
不足以死：不值得因之而死。
伊尹太公之谋：谓安邦定国之谋。伊尹辅佐汤建立商朝。吕尚（即太公望）是周武王的开国大臣。
荆柯聂政之计：谓行刺之下策。荆柯刺秦王与燕政刺杀韩相侠累两事，俱见《史记·刺客列传》。
鲜腆：无礼，厚颇。
孺子可教也：谓张良可以教诲。
“楚庄王伐郑”六句：楚庄王攻克郑国后，郑伯肉祖牵羊以迎，表示屈服。楚庄王认为他能取信于民，便释放了他，并退兵，与郑议和。事见《左传》宜公十二年。肉祖，袒衣阵体。
“勾践之困于会稽”三句：《左传》哀公元年：“吴王夫差败越于夫椒，报槜李（越军曾击败吴军于此）也。遂入越。越王（勾践）以甲循五千，保于会稽（山），使大夫种因昊大宰萦以行成。······越及吴平。《国语·越语下》载勾践“令大夫种守于国，与范蠡入宦于吴：三年而吴人遣之。”归臣妾于吴，谓投降吴国为其臣妾。
报人：向人报仇。
非有生平之素：犹言素昧平生（向来不熟悉）。
仆妾之役：指“取履”事。
油然：盛兴貌。此谓悦敬之心油然而生。
轻用其锋：轻率地消耗自己的兵力。
弊：疲困，衰败。
“当淮阴破齐”三句：《史记·淮阴侯列传》：汉四年，韩信破齐，向刘邦请封“假王”，“当是时，楚方急围汉王于荣阳，韩信使者至，发书，汉王大怒，骂日：‘吾困于此，旦暮望若来佐我，乃欲自立为王！’”张良赶紧提醒他不能得罪韩信。刘邦醒悟，便封韩信为齐王以笼络他。韩信后降封为淮阴侯，故称为淮阴。
非子房其谁全之：不是张良，谁又能来保全他呢？
“太史公疑子房以为魁梧奇伟”二句：《史记·留侯世家》：“太史公日：‘余以为其人计魁梧奇伟，至见其图，状貌如妇人好女。’”不称，不相称。

留侯论赏析

　　该文系1061年（宋仁宗嘉祐六年），作者为答御试策而写的一批论策中的一篇。根据《史记·留侯世家》所记张良圯下受书及辅佐刘邦统一天下的事例，论证了“忍小忿而就大谋”、“养其全锋而待其敝”的策略的重要性。文笔纵横捭阖，极尽曲折变化之妙，行文雄辩而富有气势，体现了苏轼史论汪洋恣肆的风格。

　　“孺子可教”的典故即源于张良圯上受兵书之事。这个故事具有一定的神话色彩，以司马迁的才华慧识，以神怪入史且于篇末加以评注，常令后人对太史公秉笔直录产生怀疑。其实，早在宋代就有苏轼写了一篇《留侯论》，对此作了合乎情理的解释和发挥。

　　苏轼在文中独辟蹊径，化腐朽为神奇。依苏轼之意，圯上老人并非司马迁之所谓鬼物，而是秦代有远见卓识的隐君子，他的出现其意也不在授书，而是有意试一试张良的隐忍度的。张良曾在博浪沙行刺秦皇。事败之后隐姓埋名逃至下邳，圯上老人对此深为惋惜，特意用傲慢无礼的态度狠狠地挫折他。结果他能够忍耐，说明还是有可能成就大事的，所以圯上老人称他“孺子可教矣”。经苏轼这么解释，此事就具有了可信性。相比之下，司马迁对这段轶闻也是十分厚爱的，但他没有破除其封建迷信的神秘光环。苏轼之高明，终于使这段佳话点石成金。

　　这篇散文是苏轼早年所作，字里行间洋溢着作者的博闻才识和独具匠心。文章的主旨在于阐发“忍小忿而就大谋”，为使论点具有说服力，作者广征史实，不仅引用了郑伯肉袒迎楚，勾践卧薪尝胆等善于隐忍的正面典型，而且引项羽、刘邦等不善于隐忍的反面典型，从正反两方面加以论证发挥。作者引证史实层层递进，流转变化，不离其宗，抓住留侯能忍这一主线，进一步阐明张良能忍的效果是助高祖成就帝王大业。这篇文章能开能合，气势俊逸奔放，虽只有短短七百字，但言简意赅，分析透彻，鞭辟入里，显示了青年苏轼杰出的文学才华，千百年来成为立论文章的典范。

　　诗有诗眼，文也有文眼，尤其是立论文章，这篇文章开宗明义即亮出了“文眼”：“天下有大勇者，卒然临之而不惊，无故加之而不怒，此其所挟持者甚大，而其志甚远也。”这句话凝结了青年苏轼对世事人生波折的经验，有意无意之中为以后的奋斗撰写了座右铭。苏轼当年，屡遭贬谪，正是以忍为大德，才造就一个词、文、诗、书、画多方面的全才；也正由于此，才为宋代文坛上开创了独具一格的豪放派。因此可以说，作者明写留侯之忍，实际上是以古喻今，告诫自己不能锋芒太露，面对复杂人生只有以忍才能成就大业。

　　苏轼这篇论文还给读者一个启示，好的素材还要善于运用，即使是文学大家也不能等闲视之，也需要有一个深入分析反复提炼的过程。

留侯论赏析二

　　《留侯论》并不全面评论张良的生平和功业，而只论述他之所以取得成功的主观方面的根本原因——“能忍”的过人之节。这个问题过去未有人道及，是作者的创见。

　　开头一段是立论，提出能忍、不能忍这个命题。“古之所谓豪杰之士者，必有过人之节”，是泛言，举凡忠勇、坚毅等等超乎常人的节操，全都包括在内。以下则扣住《留侯论》本题，加以申说，将“过人之节”具体到“忍”字。说“忍”，又是从“‘勇”字来说，提出匹夫之勇不算勇，只有“人情有所不能忍者”，“卒然临之而不惊，无故加之而不怒”，也就是说，能忍，才是大勇；而其所以能忍，又是因为抱负甚大，志向甚远的缘故。表面看来，勇和忍似乎是对立的，作者却指出了它们的统一性，充满辩证法，非常精警深刻。这是作者的基本论点，也是全篇的主意。虽然这里并未指名，实际是对张良而言。以下全是对张良的具体论证。

　　文中举了张良狙击秦王、进履受书、劝说刘邦封韩信为齐王三件事。这三件事表面看来似无关连，但作者却敏锐地看到了它们之间的联系，由此提出了他的独创见解。

　　第二段先从前两件事说。人们孤立地看圯上老人赠书事，因而把一些神怪传闻当作真实。作者把这件事同张良狙击秦王联系起来，把他为韩报仇不能忍小忿，逞匹夫之勇，与成大事所需要的大忍耐联系起来，指出这是秦时的隐士对张良忍耐心的考验观察，其用意并不在书的授受。指出老人的行动所暗示的，都是圣贤间互相警示劝戒的道理。这几层意思紧密钩连，互为论证，结构非常严密。拂去老人赠书的神奇色彩，关系到基本立论，因为如果这真是神怪的行为而非人事，就无法按常理论之。老人赠书的用意，则是从张良和老人的行动本身这两个方面来论证。从张良讲，他狙击秦王的行动，是“不忍忿忿之心”的表现，这种荆轲、聂政式的刺杀行为，在当秦势方盛时无异于白白送死。老人因为痛惜其才，才“出而试之”，故意用傲慢无礼的举动“无故加之”，极力摧折侮辱他，以磨炼他的性格，“深折其少年刚锐之气”，使其“能有所忍”。从老人说，他对张良的一系列折辱举动，显然不是出于无心。当老人故意走到张良跟前堕履又命他取履时，张良“欲殴之”，仍有不能忍之心；因念其年老而下桥取履是“强忍”着，老人岂有不知，故又提出更带侮辱性的要求：替我穿履！张良想，既已为老人取履了，就再替他穿上吧。这“能忍”的程度又进了一步，但老人还要再看看。他以足受履，笑而去，行了里许路，见张良只是目送着他，并无异常的表现，这才再走回来，对张良说：“孺子可教矣！”这就自己道出了有意试察的用心。太史公的笔墨也很传神：写张良“欲殴之”，“强忍”，“业为取履，因履之”，“殊大惊，因目之”，一连串带动作的心理描写把个“忍”字的深化过程刻画得丝丝人扣。随后因“平明”、“鸡鸣”赴约仍然迟到而一再受到怒责，终于以“夜未半”即往，得到老人的首肯，完成了“忍”’的磨练。这给作者取为立论主题提供了材料。如果老人的用意是在赠书，只须将书授与即可；之所以“深折之”，正说明“意不在书”。“且其意不在书”，而在使张良能忍，二者实为一个意思。

　　为了加强说服力，第三段又引史为证，再次申说上段之意。文中先引郑伯能忍而不战退敌，勾践能忍而终灭吴国，以见忍的极端重要性，说明圯上老人何以要“出而试之”。又概述老人“深折”张良的情景，证明他的举动确实是对张良的考察试验。前者是从动机讲，后者是从事实讲，行动的目的则是“使之忍小忿而就大谋”（化用《论语·卫灵公》“小不忍则乱大谋”语意，即上文所谓“圣贤相与警戒之义”），后来的结果则是使张良达到了“秦皇帝之所不能惊，而项籍之所不能怒”的境界。

　　以上都是就张良早年的两件事而言，第四段又举他后来在刘邦项籍斗争中的一个例证以实之。没有这个例证，张良在坦上的表现，可以视为偶然；有了这个例证，上面的论证才开花结果，落到实处。这段的精妙之处在于，作者不是孤立地讲张良，而是联系到刘、项两家的斗争来举例。文中把刘邦之所以胜和项籍之所以败，归结为能忍和不能忍，而以韩信求假封为齐王的事例，把刘邦之能忍归结为系由张良成全，不仅说明了能忍对于张良、对于刘、项的事业的重大意义，还说明了纪上老人的启导所起的巨大作用，大大增强了通篇议论的说服力。末尾以揣度作结，谓子房的状貌也表现出能忍的特征，思致新颖，风调翩翩，余味不尽。

留侯论创作背景

　　宋仁宗嘉佑五年，苏轼被任命为河南福昌县今河南伊阳西主簿属正九品。苏轼未赴任，经欧阳修、杨畋等推荐，寓居怀远驿，精心准备制科考试。试前，苏轼上杨畋、富弼等人二十五篇《进策》、二十五篇《进论》，《留侯论》就是《进论》中的一篇。

《留侯论》苏轼 拼音读音参考

liú hóu lùn
留侯论

gǔ zhī suǒ wèi háo jié zhī shì zhě, bì yǒu guò rén zhī jié.
古之所谓豪杰之士者，必有过人之节。
rén qíng yǒu suǒ bù néng rěn zhě, pǐ fū jiàn rǔ, bá jiàn ér qǐ, tǐng shēn ér dòu, cǐ bù zú wèi yǒng yě.
人情有所不能忍者，匹夫见辱，拔剑而起，挺身而斗，此不足为勇也。
tiān xià yǒu dà yǒng zhě, zú rán lín zhī ér bù jīng, wú gù jiā zhī ér bù nù.
天下有大勇者，卒然临之而不惊，无故加之而不怒。
cǐ qí suǒ xié chí zhě shén dà, ér qí zhì shén yuǎn yě.
此其所挟持者甚大，而其志甚远也。
fū zǐ fáng shòu shū yú yí shàng zhī lǎo rén yě, qí shì shén guài rán yì ān zhī qí fēi qín zhī shì, yǒu yǐn jūn zǐ zhě chū ér shì zhī.
夫子房受书于圯上之老人也，其事甚怪；然亦安知其非秦之世，有隐君子者出而试之。
guān qí suǒ yǐ wēi jiàn qí yì zhě, jiē shèng xián xiàng yǔ jǐng jiè zhī yì ér shì bù chá, yǐ wéi guǐ wù, yì yǐ guò yǐ.
观其所以微见其意者，皆圣贤相与警戒之义；而世不察，以为鬼物，亦已过矣。
qiě qí yì bù zài shū.
且其意不在书。
dāng hán zhī wáng, qín zhī fāng shèng yě, yǐ dāo jù dǐng huò dài tiān xià zhī shì.
当韩之亡，秦之方盛也，以刀锯鼎镬待天下之士。
qí píng jū wú zuì yí miè zhě, bù kě shèng shǔ.
其平居无罪夷灭者，不可胜数。
suī yǒu bēn yù, wú suǒ fù shī.
虽有贲、育，无所复施。
fū chí fǎ tài jí zhě, qí fēng bù kě fàn, ér qí shì wèi kě chéng.
夫持法太急者，其锋不可犯，而其势未可乘。
zǐ fáng bù rěn fèn fèn zhī xīn, yǐ pǐ fū zhī lì ér chěng yú yī jī zhī jiān dāng cǐ zhī shí, zǐ fáng zhī bù sǐ zhě, qí jiān bù néng róng fā, gài yì yǐ wēi yǐ.
子房不忍忿忿之心，以匹夫之力而逞于一击之间；当此之时，子房之不死者，其间不能容发，盖亦已危矣。
qiān jīn zhī zǐ, bù sǐ yú dào zéi, hé zhě? qí shēn zhī kě ài, ér dào zéi zhī bù zú yǐ sǐ yě.
千金之子，不死于盗贼，何者？其身之可爱，而盗贼之不足以死也。
zǐ fáng yǐ gài shì zhī cái, bù wéi yī yǐn tài gōng zhī móu, ér tè chū yú jīng kē niè zhèng zhī jì, yǐ jiǎo xìng yú bù sǐ, cǐ yí shàng lǎo rén suǒ wéi shēn xī zhě yě.
子房以盖世之才，不为伊尹、太公之谋，而特出于荆轲、聂政之计，以侥幸于不死，此圯上老人所为深惜者也。
shì gù jù ào xiān tiǎn ér shēn zhé zhī.
是故倨傲鲜腆而深折之。
bǐ qí néng yǒu suǒ rěn yě, rán hòu kě yǐ jiù dà shì, gù yuē:" rú zǐ kě jiào yě.
彼其能有所忍也，然后可以就大事，故曰：“孺子可教也。
" chǔ zhuāng wáng fá zhèng, zhèng bó ròu tǎn qiān yáng yǐ nì zhuāng wáng yuē:" qí jūn néng xià rén, bì néng xìn yòng qí mín yǐ.
”楚庄王伐郑，郑伯肉袒牵羊以逆；庄王曰：“其君能下人，必能信用其民矣。
" suì shě zhī.
”遂舍之。
gōu jiàn zhī kùn yú kuài jī, ér guī chén qiè yú wú zhě, sān nián ér bù juàn.
勾践之困于会稽，而归臣妾于吴者，三年而不倦。
qiě fú yǒu bào rén zhī zhì, ér bù néng xià rén zhě, shì pǐ fū zhī gāng yě.
且夫有报人之志，而不能下人者，是匹夫之刚也。
fū lǎo rén zhě, yǐ wéi zǐ fáng cái yǒu yú, ér yōu qí dù liàng zhī bù zú, gù shēn zhé qí shào nián gāng ruì zhī qì, shǐ zhī rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu.
夫老人者，以为子房才有余，而忧其度量之不足，故深折其少年刚锐之气，使之忍小忿而就大谋。
hé zé? fēi yǒu shēng píng zhī sù, zú rán xiāng yù yú cǎo yě zhī jiān, ér mìng yǐ pū qiè zhī yì, yóu rán ér bù guài zhě, cǐ gù qín huáng zhī suǒ bù néng jīng, ér xiàng jí zhī suǒ bù néng nù yě.
何则？非有生平之素，卒然相遇于草野之间，而命以仆妾之役，油然而不怪者，此固秦皇之所不能惊，而项籍之所不能怒也。
guān fū gāo zǔ zhī suǒ yǐ shèng, ér xiàng jí zhī suǒ yǐ bài zhě, zài néng rěn yǔ bù néng rěn zhī jiān ér yǐ yǐ.
观夫高祖之所以胜，而项籍之所以败者，在能忍与不能忍之间而已矣。
xiàng jí wéi bù néng rěn, shì yǐ bǎi zhàn bǎi shèng ér qīng yòng qí fēng gāo zǔ rěn zhī, yǎng qí quán fēng ér dài qí bì, cǐ zǐ fáng jiào zhī yě.
项籍唯不能忍，是以百战百胜而轻用其锋；高祖忍之，养其全锋而待其弊，此子房教之也。
dāng huái yīn pò qí ér yù zì wáng, gāo zǔ fā nù, jiàn yú cí sè.
当淮阴破齐而欲自王，高祖发怒，见于词色。
yóu cǐ guān zhī, yóu yǒu gāng qiáng bù rěn zhī qì, fēi zǐ fáng qí shuí quán zhī? tài shǐ gōng yí zǐ fáng yǐ wéi kuí wú qí wěi, ér qí zhuàng mào nǎi rú fù rén nǚ zǐ, bù chēng qí zhì qì.
由此观之，犹有刚强不忍之气，非子房其谁全之？太史公疑子房以为魁梧奇伟，而其状貌乃如妇人女子，不称其志气。
wū hū! cǐ qí suǒ yǐ wéi zǐ fáng yú!
呜呼！此其所以为子房欤！

《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意拼音解读：

《liú hóu lùn 》 sū shì

sòng dài   sū shì

gǔ zhī suǒ wèi háo jié zhī shì zhě ，bì yǒu guò rén zhī jiē 。
rén qíng yǒu suǒ bú néng rěn zhě ，pǐ fū jiàn rǔ ，bá jiàn ér qǐ ，tǐng shēn ér dòu ，cǐ bú zú wéi yǒng yě 。
tiān xià yǒu dà yǒng zhě ，zú rán lín zhī ér bú jīng ，wú gù jiā zhī ér bú nù 。
cǐ qí suǒ jiā chí zhě shèn dà ，ér qí zhì shèn yuǎn yě 。
fū zǐ fáng shòu shū yú yí shàng zhī lǎo rén yě ，qí shì shèn guài ；rán yì ān zhī qí fēi qín zhī shì ，yǒu yǐn jun1 zǐ zhě chū ér shì zhī 。
guān qí suǒ yǐ wēi jiàn qí yì zhě ，jiē shèng xián xiàng yǔ jǐng jiè zhī yì ；ér shì bú chá ，yǐ wéi guǐ wù ，yì yǐ guò yǐ 。
qiě qí yì bú zài shū 。
dāng hán zhī wáng ，qín zhī fāng shèng yě ，yǐ dāo jù dǐng huò dài tiān xià zhī shì 。
qí píng jū wú zuì yí miè zhě ，bú kě shèng shù 。
suī yǒu bēn 、yù ，wú suǒ fù shī 。
fū chí fǎ tài jí zhě ，qí fēng bú kě fàn ，ér qí shì wèi kě chéng 。
zǐ fáng bú rěn fèn fèn zhī xīn ，yǐ pǐ fū zhī lì ér chěng yú yī jī zhī jiān ；dāng cǐ zhī shí ，zǐ fáng zhī bú sǐ zhě ，qí jiān bú néng róng fā ，gài yì yǐ wēi yǐ 。
qiān jīn zhī zǐ ，bú sǐ yú dào zéi ，hé zhě ？qí shēn zhī kě ài ，ér dào zéi zhī bú zú yǐ sǐ yě 。
zǐ fáng yǐ gài shì zhī cái ，bú wéi yī yǐn 、tài gōng zhī móu ，ér tè chū yú jīng kē 、niè zhèng zhī jì ，yǐ yáo xìng yú bú sǐ ，cǐ yí shàng lǎo rén suǒ wéi shēn xī zhě yě 。
shì gù jù ào xiān tiǎn ér shēn shé zhī 。
bǐ qí néng yǒu suǒ rěn yě ，rán hòu kě yǐ jiù dà shì ，gù yuē ：“rú zǐ kě jiāo yě 。
”chǔ zhuāng wáng fá zhèng ，zhèng bó ròu tǎn qiān yáng yǐ nì ；zhuāng wáng yuē ：“qí jun1 néng xià rén ，bì néng xìn yòng qí mín yǐ 。
”suí shě zhī 。
gōu jiàn zhī kùn yú huì jī ，ér guī chén qiè yú wú zhě ，sān nián ér bú juàn 。
qiě fū yǒu bào rén zhī zhì ，ér bú néng xià rén zhě ，shì pǐ fū zhī gāng yě 。
fū lǎo rén zhě ，yǐ wéi zǐ fáng cái yǒu yú ，ér yōu qí dù liàng zhī bú zú ，gù shēn shé qí shǎo nián gāng ruì zhī qì ，shǐ zhī rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu 。
hé zé ？fēi yǒu shēng píng zhī sù ，zú rán xiàng yù yú cǎo yě zhī jiān ，ér mìng yǐ pú qiè zhī yì ，yóu rán ér bú guài zhě ，cǐ gù qín huáng zhī suǒ bú néng jīng ，ér xiàng jí zhī suǒ bú néng nù yě 。
guān fū gāo zǔ zhī suǒ yǐ shèng ，ér xiàng jí zhī suǒ yǐ bài zhě ，zài néng rěn yǔ bú néng rěn zhī jiān ér yǐ yǐ 。
xiàng jí wéi bú néng rěn ，shì yǐ bǎi zhàn bǎi shèng ér qīng yòng qí fēng ；gāo zǔ rěn zhī ，yǎng qí quán fēng ér dài qí bì ，cǐ zǐ fáng jiāo zhī yě 。
dāng huái yīn pò qí ér yù zì wáng ，gāo zǔ fā nù ，jiàn yú cí sè 。
yóu cǐ guān zhī ，yóu yǒu gāng qiáng bú rěn zhī qì ，fēi zǐ fáng qí shuí quán zhī ？tài shǐ gōng yí zǐ fáng yǐ wéi kuí wú qí wěi ，ér qí zhuàng mào nǎi rú fù rén nǚ zǐ ，bú chēng qí zhì qì 。
wū hū ！cǐ qí suǒ yǐ wéi zǐ fáng yú ！

fèn lèi ： gǔ wén guān zhǐ yì lùn xiě rén sàn wén

zuò zhě jiǎn jiè (sū shì )

sū shì （1037－1101），běi sòng wén xué jiā 、shū huà jiā 、měi shí jiā 。zì zǐ zhān ，hào dōng pō jū shì 。hàn zú ，sì chuān rén ，zàng yú yǐng chāng （jīn hé nán shěng píng dǐng shān shì jiá xiàn ）。yī shēng shì tú kǎn kě ，xué shí yuān bó ，tiān zī jí gāo ，shī wén shū huà jiē jīng 。qí wén wāng yáng zì sì ，míng bái chàng dá ，yǔ ōu yáng xiū bìng chēng ōu sū ，wéi “táng sòng bā dà jiā ”zhī yī ；shī qīng xīn háo jiàn ，shàn yòng kuā zhāng 、bǐ yù ，yì shù biǎo xiàn dú jù fēng gé ，yǔ huáng tíng jiān bìng chēng sū huáng ；cí kāi háo fàng yī pài ，duì hòu shì yǒu jù dà yǐng xiǎng ，yǔ xīn qì jí bìng chēng sū xīn ；shū fǎ shàn zhǎng háng shū 、kǎi shū ，néng zì chuàng xīn yì ，yòng bǐ fēng yú diē dàng ，yǒu tiān zhēn làn màn zhī qù ，yǔ huáng tíng jiān 、mǐ fèi 、cài xiāng bìng chēng sòng sì jiā ；huà xué wén tóng ，lùn huà zhǔ zhāng shén sì ，tí chàng “shì rén huà ”。zhe yǒu 《sū dōng pō quán jí 》hé 《dōng pō lè fǔ 》děng 。

liú hóu lùn fān yì jí zhù shì

fān yì
　　gǔ shí hòu bèi rén chēng zuò háo jié de zhì shì ，yī dìng jù yǒu shèng rén de jiē cāo ，（yǒu ）yī bān rén de cháng qíng suǒ wú fǎ rěn shòu de dù liàng 。yǒu yǒng wú móu de rén bèi wǔ rǔ ，yī dìng huì bá qǐ jiàn ，tǐng shēn shàng qián bó dòu ，zhè bú zú gòu bèi chēng wéi yǒng shì 。tiān xià zhēn zhèng jù yǒu háo jié qì gài de rén ，yù dào tū fā de qíng xíng háo bú jīng huāng ，dāng wú yuán yīn shòu dào bié rén wǔ rǔ shí ，yě bú fèn nù 。zhè shì yīn wéi tā men xiōng huái jí dà de bào fù ，zhì xiàng fēi cháng gāo yuǎn 。

　　zhāng liáng bèi qiáo shàng lǎo rén shòu gěi bīng shū zhè jiàn shì ，què shí hěn gǔ guài 。dàn shì ，yòu zěn me zhī dào nà bú shì qín dài de yī wèi yǐn jū jun1 zǐ chū lái kǎo yàn zhāng liáng ne ？kàn nà lǎo rén yòng yǐ wēi wēi xiǎn lù chū zì jǐ yòng yì de fāng shì ，dōu jù yǒu shèng xián xiàng hù tí xǐng gào jiè de yì yì 。yī bān rén bú míng bái ，bǎ nà lǎo rén dāng zuò shén xiān ，yě tài huāng miù le 。zài shuō ，qiáo shàng lǎo rén de zhēn zhèng yòng yì bìng bú zài yú shòu gěi zhāng liáng bīng shū （ér zài yú shǐ zhāng liáng néng yǒu suǒ rěn ，yǐ jiù dà shì ）。zài hán guó yǐ miè wáng shí ，qín guó zhèng hěn qiáng shèng ，qín wáng yíng zhèng yòng dāo jù 、yóu guō duì fù tiān xià de zhì shì ，nà zhǒng zhù zài jiā lǐ píng bái wú gù bèi zhuā qù shā tóu miè zú de rén ，shù yě shù bú qīng 。jiù shì yǒu mèng bēn 、xià yù nà yàng de yǒng shì ，méi yǒu zài shī zhǎn běn lǐng de jī huì le 。fán shì zhí fǎ guò fèn yán lì de jun1 wáng ，tā de dāo fēng shì bú hǎo yìng pèng de ，ér tā de qì shì shì bú kě yǐ píng jiè de 。zhāng liáng yā bú zhù tā duì qín wáng fèn nù de qíng gǎn ，yǐ tā gè rén de lì liàng ，zài yī cì jū jī zhōng qiú dé yī shí de tòng kuài ，zài nà shí tā méi yǒu bèi bǔ bèi shā ，nà jiān xì lián yī gēn tóu fā yě róng nà bú xià ，yě tài wēi xiǎn le ！fù guì rén jiā de zǐ dì ，shì bú kěn sǐ zài dào zéi shǒu lǐ de 。wéi shí me ne ？yīn wéi tā men de shēng mìng bǎo guì ，sǐ zài dào zéi shǒu lǐ tài bú zhí dé 。zhāng liáng yǒu chāo guò shì shàng yī qiē rén de cái néng ，bú qù zuò yī yǐn 、jiāng shàng nà yàng shēn móu yuǎn lǜ zhī shì ，fǎn ér zhī xué jīng kē 、niè zhèng háng cì de xià cè ，yáo xìng suǒ yǐ méi yǒu sǐ diào ，zhè bì dìng shì qiáo shàng lǎo rén wéi tā shēn shēn gǎn dào wǎn xī de dì fāng 。suǒ yǐ nà lǎo rén gù yì tài dù ào màn wú lǐ 、yán yǔ cū è de shēn shēn xiū rǔ tā ，tā rú guǒ néng rěn shòu dé zhù ，fāng cái kě yǐ píng jiè zhè diǎn ér chéng jiù dà gōng yè ，suǒ yǐ dào zuì hòu ，lǎo rén shuō ：“zhè gè nián yòu de rén kě yǐ jiāo yù le 。”

　　chǔ zhuāng wáng gōng dǎ zhèng guó ，zhèng xiāng gōng tuō qù shàng yī luǒ lù shēn tǐ 、qiān le yáng lái yíng jiē 。zhuāng wáng shuō ：“guó jun1 néng gòu duì rén qiān ràng ，wěi qū zì jǐ ，yī dìng néng dé dào zì jǐ lǎo bǎi xìng de xìn rèn hé xiào lì 。”jiù cǐ fàng qì duì zhèng guó de jìn gōng 。yuè wáng gōu jiàn zài huì jī xiàn yú kùn jìng ，tā dào wú guó qù zuò nú pú ，hǎo jǐ nián dōu bú xiè dài 。zài shuō ，yǒu xiàng rén bào chóu de xīn yuàn ，què bú néng zuò rén xià rén de ，zhè shì pǔ tōng rén de gāng qiáng ér yǐ 。nà lǎo rén ，rèn wéi zhāng liáng cái zhì yǒu yú ，ér dān xīn tā de dù liàng bú gòu ，yīn cǐ shēn shēn cuò shé tā nián qīng rén gāng qiáng ruì lì de pí qì ，shǐ tā néng rěn dé zhù xiǎo yuàn fèn qù chéng jiù yuǎn dà de móu luè 。wéi shí me zhè yàng shuō ne ？lǎo rén hé zhāng liáng bìng méi yǒu píng shēng de lǎo jiāo qíng ，tū rán zài jiāo yě zhī jiān xiàng yù ，què ná nú pú de dī jiàn zhī shì lái ràng zhāng liáng zuò ，zhāng liáng hěn zì rán ér bú jiào dé guài yì ，zhè běn shì qín shǐ huáng suǒ bú néng jīng jù tā hé xiàng yǔ suǒ bú néng jī nù tā de yuán yīn 。

　　kàn nà hàn gāo zǔ zhī suǒ yǐ chéng gōng ，xiàng yǔ zhī suǒ yǐ shī bài ，yuán yīn jiù zài yú yī gè néng rěn nài 、yī gè bú néng rěn nài bà le 。xiàng yǔ bú néng rěn nài ，yīn cǐ zhàn zhēng zhōng shì bǎi zhàn bǎi shèng ，dàn shì suí suí biàn biàn shǐ yòng tā de dāo fēng （bú dǒng dé zhēn xī hé bǎo cún zì jǐ de shí lì ）。hàn gāo zǔ néng rěn nài ，bǎo chí zì jǐ wán zhěng de fēng ruì de zhàn dòu lì ，děng dào duì fāng pí bì 。zhè shì zhāng liáng jiāo tā de 。dāng huái yīn hóu hán xìn gōng pò qí guó yào zì lì wéi wáng ，gāo zǔ wéi cǐ fā nù le ，yǔ qì liǎn sè dōu xiǎn lù chū lái ，cóng cǐ kě kàn chū ，tā hái yǒu gāng qiáng bú néng rěn nài de qì dù ，bú shì zhāng liáng ，shuí néng chéng quán tā ？sī mǎ qiān běn lái cāi xiǎng zhāng liáng de xíng mào yī dìng shì kuí wú qí wěi de ，shuí liào dào tā de zhǎng xiàng jìng rán xiàng fù rén nǚ zǐ ，yǔ tā de zhì qì hé dù liàng bú xiàng chēng 。ā ！wài róu nèi gāng ，zhè jiù shì zhāng liáng zhī suǒ yǐ chéng wéi zhāng liáng ba ！

zhù shì
jiē ：jiē cāo 。
pǐ fū ：pǔ tōng rén 。
jiàn rǔ ：shòu dào wǔ rǔ 。
zú rán ：tū rán 。zú ，tōng “cù ”。
suǒ jiā chí zhě shèn dà ：wèi xiōng huái guǎng kuò ，zhì yì gāo yuǎn 。jiā chí ，zhǐ bào fù 。
zǐ fáng ：zhāng liáng ，zì zǐ fáng 。yīn zuǒ liú bāng jiàn lì hàn cháo yǒu gōng ，fēng liú hóu 。
shòu shū ：jiē shòu bīng shū 。shū ，zhǐ 《tài gōng bīng fǎ 》。yí shàng ：qiáo shàng 。lǎo rén ：zhǐ huáng shí gōng 。《shǐ jì ·liú hóu shì jiā 》：“liáng cháng xián cóng róng bù yóu xià pī yí shàng ，yǒu yī lǎo fù ，yī hè ，zhì liáng suǒ ，zhí duò qí lǚ yí xià 。gù wèi liáng yuē ：‘rú zǐ ，xià qǔ lǚ ！’liáng è rán ，yù ōu zhī ；wéi qí lǎo ，qiáng rěn ，xià qǔ lǚ 。fù yuē ：‘lǚ wǒ ！’liáng yè wéi qǔ lǚ ，yīn zhǎng guì lǚ zhī 。fù yǐ zú shòu ，xiào ér qù 。”hòu lǎo fù yuē jiàn zhāng liáng yú qiáo shàng ，zhāng liáng liǎng cì chí dào ，shòu dào lǎo fù de zé bèi 。dì sān cì zhāng liáng “yè wèi bàn ”jí wǎng ，lǎo fù xǐ ，sòng tā yī bù shū ，shuō ：“dú cǐ zé wéi wáng zhě shī yǐ 。hòu shí nián xìng ，shí sān nián rú zǐ jiàn wǒ jì běi gǔ chéng ，shān xià huáng shí jí wǒ yǐ 。”yǔ bì ，lǎo fù jí lí qù 。cì rì zhāng liáng “shì qí shū ”，cái zhī dào shì 《tài gōng bīng fǎ 》。
yǐn jun1 zǐ ：yǐn jū de gāo shì 。
guān qí ：qiáo tā 。qí ，zhǐ huáng shí gōng 。
wēi ：luè wēi ，yǐn yuē 。
jiàn ：tóng “xiàn ”。
yǐ wéi guǐ wù ：yīn huáng shí gōng de shì jì jiào wéi lí qí ，yǔ huò shè huāng dàn ，gù yǒu rén rèn wéi tā shì guǐ shén zhī lèi ，wáng chōng 《lùn héng ·zì rán 》：“huò yuē ······zhāng liáng yóu sì shuǐ zhī shàng ，yù huáng shí gōng ，shòu gōng shū 。gài tiān zuǒ hàn zhū qín ，gù mìng lìng shén shí wéi guǐ shū shòu rén 。”
yǐ dāo jù dǐng huò dài tiān xià zhī shì ：wèi qín wáng cán shā chéng xìng ，yǐ dāo jù shā rén ，yǐ dǐng huò pēng rén 。
yí miè ：miè zú 。
bēn 、yù ：mèng bēn 、xià yù ，gǔ dài zhe míng yǒng shì 。
wú suǒ fù shī ：wú fǎ shī zhǎn běn lǐng 。
qí shì wèi kě chéng ：wèi xíng shì yǒu lì yú qín ，hái méi yǒu kě chéng zhī jī 。
ér chěng yú yī jī zhī jiān ：《shǐ jì ·liú hóu shì jiā 》zǎi “qín miè hán ”，zhāng liáng “xī yǐ jiā cái qiú kè cì qín wáng ，wéi hán bào chóu ······dé lì shì ，wéi tiě zhuī zhòng bǎi èr shí jīn 。qín huáng dì dōng yóu ，liáng yǔ kè jū jī qín huáng dì bó làng shā zhōng ，wù zhōng fù chē 。qín huáng dì dà nù ，dà suǒ tiān xià ，qiú zéi shèn jí ，wéi zhāng liáng gù yě 。”qí jiān bú néng róng fā ：dāng zhōng chà bú le yī gēn máo fā 。bǐ yù qíng shì wēi jí 。
qiān jīn zhī zǐ ：fù guì rén jiā de zǐ dì 。
bú sǐ yú dào zéi ：bú huì sǐ zài hé zéi de pīn bó shàng 。
bú zú yǐ sǐ ：bú zhí dé yīn zhī ér sǐ 。
yī yǐn tài gōng zhī móu ：wèi ān bāng dìng guó zhī móu 。yī yǐn fǔ zuǒ tāng jiàn lì shāng cháo 。lǚ shàng （jí tài gōng wàng ）shì zhōu wǔ wáng de kāi guó dà chén 。
jīng kē niè zhèng zhī jì ：wèi háng cì zhī xià cè 。jīng kē cì qín wáng yǔ yàn zhèng cì shā hán xiàng xiá lèi liǎng shì ，jù jiàn 《shǐ jì ·cì kè liè chuán 》。
xiān tiǎn ：wú lǐ ，hòu pō 。
rú zǐ kě jiāo yě ：wèi zhāng liáng kě yǐ jiāo huì 。
“chǔ zhuāng wáng fá zhèng ”liù jù ：chǔ zhuāng wáng gōng kè zhèng guó hòu ，zhèng bó ròu zǔ qiān yáng yǐ yíng ，biǎo shì qū fú 。chǔ zhuāng wáng rèn wéi tā néng qǔ xìn yú mín ，biàn shì fàng le tā ，bìng tuì bīng ，yǔ zhèng yì hé 。shì jiàn 《zuǒ chuán 》yí gōng shí èr nián 。ròu zǔ ，tǎn yī zhèn tǐ 。
“gōu jiàn zhī kùn yú huì jī ”sān jù ：《zuǒ chuán 》āi gōng yuán nián ：“wú wáng fū chà bài yuè yú fū jiāo ，bào zhì lǐ （yuè jun1 céng jī bài wú jun1 yú cǐ ）yě 。suí rù yuè 。yuè wáng （gōu jiàn ）yǐ jiǎ xún wǔ qiān ，bǎo yú huì jī （shān ），shǐ dà fū zhǒng yīn hào dà zǎi yíng yǐ háng chéng 。······yuè jí wú píng 。《guó yǔ ·yuè yǔ xià 》zǎi gōu jiàn “lìng dà fū zhǒng shǒu yú guó ，yǔ fàn lí rù huàn yú wú ：sān nián ér wú rén qiǎn zhī 。”guī chén qiè yú wú ，wèi tóu jiàng wú guó wéi qí chén qiè 。
bào rén ：xiàng rén bào chóu 。
fēi yǒu shēng píng zhī sù ：yóu yán sù mèi píng shēng （xiàng lái bú shú xī ）。
pú qiè zhī yì ：zhǐ “qǔ lǚ ”shì 。
yóu rán ：shèng xìng mào 。cǐ wèi yuè jìng zhī xīn yóu rán ér shēng 。
qīng yòng qí fēng ：qīng lǜ dì xiāo hào zì jǐ de bīng lì 。
bì ：pí kùn ，shuāi bài 。
“dāng huái yīn pò qí ”sān jù ：《shǐ jì ·huái yīn hóu liè chuán 》：hàn sì nián ，hán xìn pò qí ，xiàng liú bāng qǐng fēng “jiǎ wáng ”，“dāng shì shí ，chǔ fāng jí wéi hàn wáng yú róng yáng ，hán xìn shǐ zhě zhì ，fā shū ，hàn wáng dà nù ，mà rì ：‘wú kùn yú cǐ ，dàn mù wàng ruò lái zuǒ wǒ ，nǎi yù zì lì wéi wáng ！’”zhāng liáng gǎn jǐn tí xǐng tā bú néng dé zuì hán xìn 。liú bāng xǐng wù ，biàn fēng hán xìn wéi qí wáng yǐ lóng luò tā 。hán xìn hòu jiàng fēng wéi huái yīn hóu ，gù chēng wéi huái yīn 。
fēi zǐ fáng qí shuí quán zhī ：bú shì zhāng liáng ，shuí yòu néng lái bǎo quán tā ne ？
“tài shǐ gōng yí zǐ fáng yǐ wéi kuí wú qí wěi ”èr jù ：《shǐ jì ·liú hóu shì jiā 》：“tài shǐ gōng rì ：‘yú yǐ wéi qí rén jì kuí wú qí wěi ，zhì jiàn qí tú ，zhuàng mào rú fù rén hǎo nǚ 。’”bú chēng ，bú xiàng chēng 。

liú hóu lùn shǎng xī

　　gāi wén xì 1061nián （sòng rén zōng jiā yòu liù nián ），zuò zhě wéi dá yù shì cè ér xiě de yī pī lùn cè zhōng de yī piān 。gēn jù 《shǐ jì ·liú hóu shì jiā 》suǒ jì zhāng liáng yí xià shòu shū jí fǔ zuǒ liú bāng tǒng yī tiān xià de shì lì ，lùn zhèng le “rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu ”、“yǎng qí quán fēng ér dài qí bì ”de cè luè de zhòng yào xìng 。wén bǐ zòng héng bǎi hé ，jí jìn qǔ shé biàn huà zhī miào ，háng wén xióng biàn ér fù yǒu qì shì ，tǐ xiàn le sū shì shǐ lùn wāng yáng zì sì de fēng gé 。

　　“rú zǐ kě jiāo ”de diǎn gù jí yuán yú zhāng liáng yí shàng shòu bīng shū zhī shì 。zhè gè gù shì jù yǒu yī dìng de shén huà sè cǎi ，yǐ sī mǎ qiān de cái huá huì shí ，yǐ shén guài rù shǐ qiě yú piān mò jiā yǐ píng zhù ，cháng lìng hòu rén duì tài shǐ gōng bǐng bǐ zhí lù chǎn shēng huái yí 。qí shí ，zǎo zài sòng dài jiù yǒu sū shì xiě le yī piān 《liú hóu lùn 》，duì cǐ zuò le hé hū qíng lǐ de jiě shì hé fā huī 。

　　sū shì zài wén zhōng dú pì qī jìng ，huà fǔ xiǔ wéi shén qí 。yī sū shì zhī yì ，yí shàng lǎo rén bìng fēi sī mǎ qiān zhī suǒ wèi guǐ wù ，ér shì qín dài yǒu yuǎn jiàn zhuó shí de yǐn jun1 zǐ ，tā de chū xiàn qí yì yě bú zài shòu shū ，ér shì yǒu yì shì yī shì zhāng liáng de yǐn rěn dù de 。zhāng liáng céng zài bó làng shā háng cì qín huáng 。shì bài zhī hòu yǐn xìng mái míng táo zhì xià pī ，yí shàng lǎo rén duì cǐ shēn wéi wǎn xī ，tè yì yòng ào màn wú lǐ de tài dù hěn hěn dì cuò shé tā 。jié guǒ tā néng gòu rěn nài ，shuō míng hái shì yǒu kě néng chéng jiù dà shì de ，suǒ yǐ yí shàng lǎo rén chēng tā “rú zǐ kě jiāo yǐ ”。jīng sū shì zhè me jiě shì ，cǐ shì jiù jù yǒu le kě xìn xìng 。xiàng bǐ zhī xià ，sī mǎ qiān duì zhè duàn yì wén yě shì shí fèn hòu ài de ，dàn tā méi yǒu pò chú qí fēng jiàn mí xìn de shén mì guāng huán 。sū shì zhī gāo míng ，zhōng yú shǐ zhè duàn jiā huà diǎn shí chéng jīn 。

　　zhè piān sàn wén shì sū shì zǎo nián suǒ zuò ，zì lǐ háng jiān yáng yì zhe zuò zhě de bó wén cái shí hé dú jù jiàng xīn 。wén zhāng de zhǔ zhǐ zài yú chǎn fā “rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu ”，wéi shǐ lùn diǎn jù yǒu shuō fú lì ，zuò zhě guǎng zhēng shǐ shí ，bú jǐn yǐn yòng le zhèng bó ròu tǎn yíng chǔ ，gōu jiàn wò xīn cháng dǎn děng shàn yú yǐn rěn de zhèng miàn diǎn xíng ，ér qiě yǐn xiàng yǔ 、liú bāng děng bú shàn yú yǐn rěn de fǎn miàn diǎn xíng ，cóng zhèng fǎn liǎng fāng miàn jiā yǐ lùn zhèng fā huī 。zuò zhě yǐn zhèng shǐ shí céng céng dì jìn ，liú zhuǎn biàn huà ，bú lí qí zōng ，zhuā zhù liú hóu néng rěn zhè yī zhǔ xiàn ，jìn yī bù chǎn míng zhāng liáng néng rěn de xiào guǒ shì zhù gāo zǔ chéng jiù dì wáng dà yè 。zhè piān wén zhāng néng kāi néng hé ，qì shì jun4 yì bēn fàng ，suī zhī yǒu duǎn duǎn qī bǎi zì ，dàn yán jiǎn yì gāi ，fèn xī tòu chè ，biān pì rù lǐ ，xiǎn shì le qīng nián sū shì jié chū de wén xué cái huá ，qiān bǎi nián lái chéng wéi lì lùn wén zhāng de diǎn fàn 。

　　shī yǒu shī yǎn ，wén yě yǒu wén yǎn ，yóu qí shì lì lùn wén zhāng ，zhè piān wén zhāng kāi zōng míng yì jí liàng chū le “wén yǎn ”：“tiān xià yǒu dà yǒng zhě ，zú rán lín zhī ér bú jīng ，wú gù jiā zhī ér bú nù ，cǐ qí suǒ jiā chí zhě shèn dà ，ér qí zhì shèn yuǎn yě 。”zhè jù huà níng jié le qīng nián sū shì duì shì shì rén shēng bō shé de jīng yàn ，yǒu yì wú yì zhī zhōng wéi yǐ hòu de fèn dòu zhuàn xiě le zuò yòu míng 。sū shì dāng nián ，lǚ zāo biǎn zhé ，zhèng shì yǐ rěn wéi dà dé ，cái zào jiù yī gè cí 、wén 、shī 、shū 、huà duō fāng miàn de quán cái ；yě zhèng yóu yú cǐ ，cái wéi sòng dài wén tán shàng kāi chuàng le dú jù yī gé de háo fàng pài 。yīn cǐ kě yǐ shuō ，zuò zhě míng xiě liú hóu zhī rěn ，shí jì shàng shì yǐ gǔ yù jīn ，gào jiè zì jǐ bú néng fēng máng tài lù ，miàn duì fù zá rén shēng zhī yǒu yǐ rěn cái néng chéng jiù dà yè 。

　　sū shì zhè piān lùn wén hái gěi dú zhě yī gè qǐ shì ，hǎo de sù cái hái yào shàn yú yùn yòng ，jí shǐ shì wén xué dà jiā yě bú néng děng xián shì zhī ，yě xū yào yǒu yī gè shēn rù fèn xī fǎn fù tí liàn de guò chéng 。

liú hóu lùn shǎng xī èr

　　《liú hóu lùn 》bìng bú quán miàn píng lùn zhāng liáng de shēng píng hé gōng yè ，ér zhī lùn shù tā zhī suǒ yǐ qǔ dé chéng gōng de zhǔ guān fāng miàn de gēn běn yuán yīn ——“néng rěn ”de guò rén zhī jiē 。zhè gè wèn tí guò qù wèi yǒu rén dào jí ，shì zuò zhě de chuàng jiàn 。

　　kāi tóu yī duàn shì lì lùn ，tí chū néng rěn 、bú néng rěn zhè gè mìng tí 。“gǔ zhī suǒ wèi háo jié zhī shì zhě ，bì yǒu guò rén zhī jiē ”，shì fàn yán ，jǔ fán zhōng yǒng 、jiān yì děng děng chāo hū cháng rén de jiē cāo ，quán dōu bāo kuò zài nèi 。yǐ xià zé kòu zhù 《liú hóu lùn 》běn tí ，jiā yǐ shēn shuō ，jiāng “guò rén zhī jiē ”jù tǐ dào “rěn ”zì 。shuō “rěn ”，yòu shì cóng “‘yǒng ”zì lái shuō ，tí chū pǐ fū zhī yǒng bú suàn yǒng ，zhī yǒu “rén qíng yǒu suǒ bú néng rěn zhě ”，“zú rán lín zhī ér bú jīng ，wú gù jiā zhī ér bú nù ”，yě jiù shì shuō ，néng rěn ，cái shì dà yǒng ；ér qí suǒ yǐ néng rěn ，yòu shì yīn wéi bào fù shèn dà ，zhì xiàng shèn yuǎn de yuán gù 。biǎo miàn kàn lái ，yǒng hé rěn sì hū shì duì lì de ，zuò zhě què zhǐ chū le tā men de tǒng yī xìng ，chōng mǎn biàn zhèng fǎ ，fēi cháng jīng jǐng shēn kè 。zhè shì zuò zhě de jī běn lùn diǎn ，yě shì quán piān de zhǔ yì 。suī rán zhè lǐ bìng wèi zhǐ míng ，shí jì shì duì zhāng liáng ér yán 。yǐ xià quán shì duì zhāng liáng de jù tǐ lùn zhèng 。

　　wén zhōng jǔ le zhāng liáng jū jī qín wáng 、jìn lǚ shòu shū 、quàn shuō liú bāng fēng hán xìn wéi qí wáng sān jiàn shì 。zhè sān jiàn shì biǎo miàn kàn lái sì wú guān lián ，dàn zuò zhě què mǐn ruì dì kàn dào le tā men zhī jiān de lián xì ，yóu cǐ tí chū le tā de dú chuàng jiàn jiě 。

　　dì èr duàn xiān cóng qián liǎng jiàn shì shuō 。rén men gū lì dì kàn yí shàng lǎo rén zèng shū shì ，yīn ér bǎ yī xiē shén guài chuán wén dāng zuò zhēn shí 。zuò zhě bǎ zhè jiàn shì tóng zhāng liáng jū jī qín wáng lián xì qǐ lái ，bǎ tā wéi hán bào chóu bú néng rěn xiǎo fèn ，chěng pǐ fū zhī yǒng ，yǔ chéng dà shì suǒ xū yào de dà rěn nài lián xì qǐ lái ，zhǐ chū zhè shì qín shí de yǐn shì duì zhāng liáng rěn nài xīn de kǎo yàn guān chá ，qí yòng yì bìng bú zài shū de shòu shòu 。zhǐ chū lǎo rén de háng dòng suǒ àn shì de ，dōu shì shèng xián jiān hù xiàng jǐng shì quàn jiè de dào lǐ 。zhè jǐ céng yì sī jǐn mì gōu lián ，hù wéi lùn zhèng ，jié gòu fēi cháng yán mì 。fú qù lǎo rén zèng shū de shén qí sè cǎi ，guān xì dào jī běn lì lùn ，yīn wéi rú guǒ zhè zhēn shì shén guài de háng wéi ér fēi rén shì ，jiù wú fǎ àn cháng lǐ lùn zhī 。lǎo rén zèng shū de yòng yì ，zé shì cóng zhāng liáng hé lǎo rén de háng dòng běn shēn zhè liǎng gè fāng miàn lái lùn zhèng 。cóng zhāng liáng jiǎng ，tā jū jī qín wáng de háng dòng ，shì “bú rěn fèn fèn zhī xīn ”de biǎo xiàn ，zhè zhǒng jīng kē 、niè zhèng shì de cì shā háng wéi ，zài dāng qín shì fāng shèng shí wú yì yú bái bái sòng sǐ 。lǎo rén yīn wéi tòng xī qí cái ，cái “chū ér shì zhī ”，gù yì yòng ào màn wú lǐ de jǔ dòng “wú gù jiā zhī ”，jí lì cuī shé wǔ rǔ tā ，yǐ mó liàn tā de xìng gé ，“shēn shé qí shǎo nián gāng ruì zhī qì ”，shǐ qí “néng yǒu suǒ rěn ”。cóng lǎo rén shuō ，tā duì zhāng liáng de yī xì liè shé rǔ jǔ dòng ，xiǎn rán bú shì chū yú wú xīn 。dāng lǎo rén gù yì zǒu dào zhāng liáng gēn qián duò lǚ yòu mìng tā qǔ lǚ shí ，zhāng liáng “yù ōu zhī ”，réng yǒu bú néng rěn zhī xīn ；yīn niàn qí nián lǎo ér xià qiáo qǔ lǚ shì “qiáng rěn ”zhe ，lǎo rén qǐ yǒu bú zhī ，gù yòu tí chū gèng dài wǔ rǔ xìng de yào qiú ：tì wǒ chuān lǚ ！zhāng liáng xiǎng ，jì yǐ wéi lǎo rén qǔ lǚ le ，jiù zài tì tā chuān shàng ba 。zhè “néng rěn ”de chéng dù yòu jìn le yī bù ，dàn lǎo rén hái yào zài kàn kàn 。tā yǐ zú shòu lǚ ，xiào ér qù ，háng le lǐ xǔ lù ，jiàn zhāng liáng zhī shì mù sòng zhe tā ，bìng wú yì cháng de biǎo xiàn ，zhè cái zài zǒu huí lái ，duì zhāng liáng shuō ：“rú zǐ kě jiāo yǐ ！”zhè jiù zì jǐ dào chū le yǒu yì shì chá de yòng xīn 。tài shǐ gōng de bǐ mò yě hěn chuán shén ：xiě zhāng liáng “yù ōu zhī ”，“qiáng rěn ”，“yè wéi qǔ lǚ ，yīn lǚ zhī ”，“shū dà jīng ，yīn mù zhī ”，yī lián chuàn dài dòng zuò de xīn lǐ miáo xiě bǎ gè “rěn ”zì de shēn huà guò chéng kè huà dé sī sī rén kòu 。suí hòu yīn “píng míng ”、“jī míng ”fù yuē réng rán chí dào ér yī zài shòu dào nù zé ，zhōng yú yǐ “yè wèi bàn ”jí wǎng ，dé dào lǎo rén de shǒu kěn ，wán chéng le “rěn ”’de mó liàn 。zhè gěi zuò zhě qǔ wéi lì lùn zhǔ tí tí gòng le cái liào 。rú guǒ lǎo rén de yòng yì shì zài zèng shū ，zhī xū jiāng shū shòu yǔ jí kě ；zhī suǒ yǐ “shēn shé zhī ”，zhèng shuō míng “yì bú zài shū ”。“qiě qí yì bú zài shū ”，ér zài shǐ zhāng liáng néng rěn ，èr zhě shí wéi yī gè yì sī 。

　　wéi le jiā qiáng shuō fú lì ，dì sān duàn yòu yǐn shǐ wéi zhèng ，zài cì shēn shuō shàng duàn zhī yì 。wén zhōng xiān yǐn zhèng bó néng rěn ér bú zhàn tuì dí ，gōu jiàn néng rěn ér zhōng miè wú guó ，yǐ jiàn rěn de jí duān zhòng yào xìng ，shuō míng yí shàng lǎo rén hé yǐ yào “chū ér shì zhī ”。yòu gài shù lǎo rén “shēn shé ”zhāng liáng de qíng jǐng ，zhèng míng tā de jǔ dòng què shí shì duì zhāng liáng de kǎo chá shì yàn 。qián zhě shì cóng dòng jī jiǎng ，hòu zhě shì cóng shì shí jiǎng ，háng dòng de mù de zé shì “shǐ zhī rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu ”（huà yòng 《lùn yǔ ·wèi líng gōng 》“xiǎo bú rěn zé luàn dà móu ”yǔ yì ，jí shàng wén suǒ wèi “shèng xián xiàng yǔ jǐng jiè zhī yì ”），hòu lái de jié guǒ zé shì shǐ zhāng liáng dá dào le “qín huáng dì zhī suǒ bú néng jīng ，ér xiàng jí zhī suǒ bú néng nù ”de jìng jiè 。

　　yǐ shàng dōu shì jiù zhāng liáng zǎo nián de liǎng jiàn shì ér yán ，dì sì duàn yòu jǔ tā hòu lái zài liú bāng xiàng jí dòu zhēng zhōng de yī gè lì zhèng yǐ shí zhī 。méi yǒu zhè gè lì zhèng ，zhāng liáng zài tǎn shàng de biǎo xiàn ，kě yǐ shì wéi ǒu rán ；yǒu le zhè gè lì zhèng ，shàng miàn de lùn zhèng cái kāi huā jié guǒ ，luò dào shí chù 。zhè duàn de jīng miào zhī chù zài yú ，zuò zhě bú shì gū lì dì jiǎng zhāng liáng ，ér shì lián xì dào liú 、xiàng liǎng jiā de dòu zhēng lái jǔ lì 。wén zhōng bǎ liú bāng zhī suǒ yǐ shèng hé xiàng jí zhī suǒ yǐ bài ，guī jié wéi néng rěn hé bú néng rěn ，ér yǐ hán xìn qiú jiǎ fēng wéi qí wáng de shì lì ，bǎ liú bāng zhī néng rěn guī jié wéi xì yóu zhāng liáng chéng quán ，bú jǐn shuō míng le néng rěn duì yú zhāng liáng 、duì yú liú 、xiàng de shì yè de zhòng dà yì yì ，hái shuō míng le jì shàng lǎo rén de qǐ dǎo suǒ qǐ de jù dà zuò yòng ，dà dà zēng qiáng le tōng piān yì lùn de shuō fú lì 。mò wěi yǐ chuāi dù zuò jié ，wèi zǐ fáng de zhuàng mào yě biǎo xiàn chū néng rěn de tè zhēng ，sī zhì xīn yǐng ，fēng diào piān piān ，yú wèi bú jìn 。

liú hóu lùn chuàng zuò bèi jǐng

　　sòng rén zōng jiā yòu wǔ nián ，sū shì bèi rèn mìng wéi hé nán fú chāng xiàn jīn hé nán yī yáng xī zhǔ bù shǔ zhèng jiǔ pǐn 。sū shì wèi fù rèn ，jīng ōu yáng xiū 、yáng tián děng tuī jiàn ，yù jū huái yuǎn yì ，jīng xīn zhǔn bèi zhì kē kǎo shì 。shì qián ，sū shì shàng yáng tián 、fù bì děng rén èr shí wǔ piān 《jìn cè 》、èr shí wǔ piān 《jìn lùn 》，《liú hóu lùn 》jiù shì 《jìn lùn 》zhōng de yī piān 。

《liú hóu lùn 》sū shì pīn yīn dú yīn cān kǎo

liú hóu lùn
liú hóu lùn

gǔ zhī suǒ wèi háo jié zhī shì zhě, bì yǒu guò rén zhī jié.
gǔ zhī suǒ wèi háo jié zhī shì zhě ，bì yǒu guò rén zhī jiē 。
rén qíng yǒu suǒ bù néng rěn zhě, pǐ fū jiàn rǔ, bá jiàn ér qǐ, tǐng shēn ér dòu, cǐ bù zú wèi yǒng yě.
rén qíng yǒu suǒ bú néng rěn zhě ，pǐ fū jiàn rǔ ，bá jiàn ér qǐ ，tǐng shēn ér dòu ，cǐ bú zú wéi yǒng yě 。
tiān xià yǒu dà yǒng zhě, zú rán lín zhī ér bù jīng, wú gù jiā zhī ér bù nù.
tiān xià yǒu dà yǒng zhě ，zú rán lín zhī ér bú jīng ，wú gù jiā zhī ér bú nù 。
cǐ qí suǒ xié chí zhě shén dà, ér qí zhì shén yuǎn yě.
cǐ qí suǒ jiā chí zhě shèn dà ，ér qí zhì shèn yuǎn yě 。
fū zǐ fáng shòu shū yú yí shàng zhī lǎo rén yě, qí shì shén guài rán yì ān zhī qí fēi qín zhī shì, yǒu yǐn jūn zǐ zhě chū ér shì zhī.
fū zǐ fáng shòu shū yú yí shàng zhī lǎo rén yě ，qí shì shèn guài ；rán yì ān zhī qí fēi qín zhī shì ，yǒu yǐn jun1 zǐ zhě chū ér shì zhī 。
guān qí suǒ yǐ wēi jiàn qí yì zhě, jiē shèng xián xiàng yǔ jǐng jiè zhī yì ér shì bù chá, yǐ wéi guǐ wù, yì yǐ guò yǐ.
guān qí suǒ yǐ wēi jiàn qí yì zhě ，jiē shèng xián xiàng yǔ jǐng jiè zhī yì ；ér shì bú chá ，yǐ wéi guǐ wù ，yì yǐ guò yǐ 。
qiě qí yì bù zài shū.
qiě qí yì bú zài shū 。
dāng hán zhī wáng, qín zhī fāng shèng yě, yǐ dāo jù dǐng huò dài tiān xià zhī shì.
dāng hán zhī wáng ，qín zhī fāng shèng yě ，yǐ dāo jù dǐng huò dài tiān xià zhī shì 。
qí píng jū wú zuì yí miè zhě, bù kě shèng shǔ.
qí píng jū wú zuì yí miè zhě ，bú kě shèng shù 。
suī yǒu bēn yù, wú suǒ fù shī.
suī yǒu bēn 、yù ，wú suǒ fù shī 。
fū chí fǎ tài jí zhě, qí fēng bù kě fàn, ér qí shì wèi kě chéng.
fū chí fǎ tài jí zhě ，qí fēng bú kě fàn ，ér qí shì wèi kě chéng 。
zǐ fáng bù rěn fèn fèn zhī xīn, yǐ pǐ fū zhī lì ér chěng yú yī jī zhī jiān dāng cǐ zhī shí, zǐ fáng zhī bù sǐ zhě, qí jiān bù néng róng fā, gài yì yǐ wēi yǐ.
zǐ fáng bú rěn fèn fèn zhī xīn ，yǐ pǐ fū zhī lì ér chěng yú yī jī zhī jiān ；dāng cǐ zhī shí ，zǐ fáng zhī bú sǐ zhě ，qí jiān bú néng róng fā ，gài yì yǐ wēi yǐ 。
qiān jīn zhī zǐ, bù sǐ yú dào zéi, hé zhě? qí shēn zhī kě ài, ér dào zéi zhī bù zú yǐ sǐ yě.
qiān jīn zhī zǐ ，bú sǐ yú dào zéi ，hé zhě ？qí shēn zhī kě ài ，ér dào zéi zhī bú zú yǐ sǐ yě 。
zǐ fáng yǐ gài shì zhī cái, bù wéi yī yǐn tài gōng zhī móu, ér tè chū yú jīng kē niè zhèng zhī jì, yǐ jiǎo xìng yú bù sǐ, cǐ yí shàng lǎo rén suǒ wéi shēn xī zhě yě.
zǐ fáng yǐ gài shì zhī cái ，bú wéi yī yǐn 、tài gōng zhī móu ，ér tè chū yú jīng kē 、niè zhèng zhī jì ，yǐ yáo xìng yú bú sǐ ，cǐ yí shàng lǎo rén suǒ wéi shēn xī zhě yě 。
shì gù jù ào xiān tiǎn ér shēn zhé zhī.
shì gù jù ào xiān tiǎn ér shēn shé zhī 。
bǐ qí néng yǒu suǒ rěn yě, rán hòu kě yǐ jiù dà shì, gù yuē:" rú zǐ kě jiào yě.
bǐ qí néng yǒu suǒ rěn yě ，rán hòu kě yǐ jiù dà shì ，gù yuē ：“rú zǐ kě jiāo yě 。
" chǔ zhuāng wáng fá zhèng, zhèng bó ròu tǎn qiān yáng yǐ nì zhuāng wáng yuē:" qí jūn néng xià rén, bì néng xìn yòng qí mín yǐ.
”chǔ zhuāng wáng fá zhèng ，zhèng bó ròu tǎn qiān yáng yǐ nì ；zhuāng wáng yuē ：“qí jun1 néng xià rén ，bì néng xìn yòng qí mín yǐ 。
" suì shě zhī.
”suí shě zhī 。
gōu jiàn zhī kùn yú kuài jī, ér guī chén qiè yú wú zhě, sān nián ér bù juàn.
gōu jiàn zhī kùn yú huì jī ，ér guī chén qiè yú wú zhě ，sān nián ér bú juàn 。
qiě fú yǒu bào rén zhī zhì, ér bù néng xià rén zhě, shì pǐ fū zhī gāng yě.
qiě fū yǒu bào rén zhī zhì ，ér bú néng xià rén zhě ，shì pǐ fū zhī gāng yě 。
fū lǎo rén zhě, yǐ wéi zǐ fáng cái yǒu yú, ér yōu qí dù liàng zhī bù zú, gù shēn zhé qí shào nián gāng ruì zhī qì, shǐ zhī rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu.
fū lǎo rén zhě ，yǐ wéi zǐ fáng cái yǒu yú ，ér yōu qí dù liàng zhī bú zú ，gù shēn shé qí shǎo nián gāng ruì zhī qì ，shǐ zhī rěn xiǎo fèn ér jiù dà móu 。
hé zé? fēi yǒu shēng píng zhī sù, zú rán xiāng yù yú cǎo yě zhī jiān, ér mìng yǐ pū qiè zhī yì, yóu rán ér bù guài zhě, cǐ gù qín huáng zhī suǒ bù néng jīng, ér xiàng jí zhī suǒ bù néng nù yě.
hé zé ？fēi yǒu shēng píng zhī sù ，zú rán xiàng yù yú cǎo yě zhī jiān ，ér mìng yǐ pú qiè zhī yì ，yóu rán ér bú guài zhě ，cǐ gù qín huáng zhī suǒ bú néng jīng ，ér xiàng jí zhī suǒ bú néng nù yě 。
guān fū gāo zǔ zhī suǒ yǐ shèng, ér xiàng jí zhī suǒ yǐ bài zhě, zài néng rěn yǔ bù néng rěn zhī jiān ér yǐ yǐ.
guān fū gāo zǔ zhī suǒ yǐ shèng ，ér xiàng jí zhī suǒ yǐ bài zhě ，zài néng rěn yǔ bú néng rěn zhī jiān ér yǐ yǐ 。
xiàng jí wéi bù néng rěn, shì yǐ bǎi zhàn bǎi shèng ér qīng yòng qí fēng gāo zǔ rěn zhī, yǎng qí quán fēng ér dài qí bì, cǐ zǐ fáng jiào zhī yě.
xiàng jí wéi bú néng rěn ，shì yǐ bǎi zhàn bǎi shèng ér qīng yòng qí fēng ；gāo zǔ rěn zhī ，yǎng qí quán fēng ér dài qí bì ，cǐ zǐ fáng jiāo zhī yě 。
dāng huái yīn pò qí ér yù zì wáng, gāo zǔ fā nù, jiàn yú cí sè.
dāng huái yīn pò qí ér yù zì wáng ，gāo zǔ fā nù ，jiàn yú cí sè 。
yóu cǐ guān zhī, yóu yǒu gāng qiáng bù rěn zhī qì, fēi zǐ fáng qí shuí quán zhī? tài shǐ gōng yí zǐ fáng yǐ wéi kuí wú qí wěi, ér qí zhuàng mào nǎi rú fù rén nǚ zǐ, bù chēng qí zhì qì.
yóu cǐ guān zhī ，yóu yǒu gāng qiáng bú rěn zhī qì ，fēi zǐ fáng qí shuí quán zhī ？tài shǐ gōng yí zǐ fáng yǐ wéi kuí wú qí wěi ，ér qí zhuàng mào nǎi rú fù rén nǚ zǐ ，bú chēng qí zhì qì 。
wū hū! cǐ qí suǒ yǐ wéi zǐ fáng yú!
wū hū ！cǐ qí suǒ yǐ wéi zǐ fáng yú ！

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

苏轼 苏轼（1037─1101）宋代文学家、书画家。字子瞻，号东坡居士，世称苏东坡。眉州眉山（今属四川）人。出身于有文化教养的寒门地主家庭。祖父苏序是诗人，父苏洵长于策论，母程氏亲授以书。嘉祐二年（1057）参加礼部考试，中第二名。仁宗殿试时，与其弟苏辙同科进士及第。因母丧回蜀。嘉祐六年（1061）经欧阳修推荐，应中制科第三等，被任命为大理评事签书凤翔府判官。任期满后值父丧归里。熙宁二年（1069）还朝任职，正是王安石推行新法的时期。他强调改革吏治，反对骤变。认为「慎重则必成，轻发则多败。」因意见未被采纳，请求外调，从熙宁四年（1071）起，先后任杭州通判，密州、徐州、湖州知州。每到一处，多有政绩。元丰二年（1079），御史中丞李定等人摘取苏轼诗句深文周纳，罗织罪名，以谤讪新政的罪名逮捕入狱。5个月后被贬黄州为团练副使。元丰八年（1094）哲宗立，任用司马光，废除新法。苏轼调回京都任中书舍人、翰林学士知制诰等职，由于与当政者政见不合，再次请调外任。先后任杭州、颍州、扬州知州。后迁礼部兼端明殿、翰林待读两学士。绍圣元年（1094）哲宗亲政后，苏轼又被一贬再贬，由英州、惠州，一直远放到儋州（今海南儋县）。直到元符三年（1100）徽宗即位，才遇赦北归。死于常州。宋孝宗时追谥文忠。苏轼政治上几经挫折，始终对人生和美好事物有着执着的追求。他的思想主体是儒家思想，又吸收释老思想中与儒家相通的部分，保持达观的处世态度。文学主张与欧阳修相近。要求有意而言，文以致用。重视文学的艺术价值。苏轼是北宋中期的文坛领袖，文学巨匠，唐宋八大家之一。其文纵横恣肆，其诗题材广阔，清新豪健，善用夸张、比喻，独具风格。词开豪放一派，与辛弃疾并称「苏辛」。创作以诗歌为多，计)2700余首，题材丰富多样。诗中表现了对国家命运和人民疾苦的关切，特别是对农民的同情。如《荔枝叹》、《陈季常所蓄朱陈村嫁娶图》、《五禽言》、《吴中田妇叹》等。描写自然景物的诗写得精警有新意，耐人寻味。如《有美堂暴雨》、《题西林壁》等。诗歌还反映了各地的风土人情和生活画面，无事不可入诗。写物传神，奔放灵动，触处生春，极富情韵，成一代之大观。散文成就很高，为唐宋八大家之一，谈史议政的文章气势磅礴，善于腾挪变化。叙事记游的散文既充满诗情画意，又深含理趣。《喜雨亭记》、《石钟山记》、前后《赤壁赋》是其代表作品。词作多达三百四五十首，突破了相思离别、男欢女爱的藩篱，反映社会现实生活，抒写报国爱民的情怀。「无意不可入，无事不可言」，包括对农民生活的表现。词风大多雄健激昂，顿挫排宕。语言和音律上亦有创新。「指出向上一路，而新天下耳目」。在词的发展史上开创了豪放词派。代表作品有《江城子·密州出猎》、《水调歌头·明月几时有》、《念奴娇·赤壁怀古》等。爱情词、咏物词均有佳作，表现出多样化的艺术风格。传世有《东坡全集》、《东坡乐府》。

苏轼的诗词

方山子传

南乡子·送述古

春日词（春云阴阴雪欲落）

惠州一绝(日啖荔枝三百颗)

华清引（感旧）

和子由踏青

《醉蓬莱 重九上君猷》原文及翻译赏析

三槐堂铭

书李世南所画秋景

行香子（茶词）

宋代诗词推荐

试周郎（诉衷情）

清平乐·春归何处

夜游宫·竹窗听雨

水调歌头（七夕）

水调歌头（赵可大生日）

相思令·吴山青

宴清都

减字木兰花（梅）

鹧鸪天·卫县道中有怀其人

绮罗香（前题）

《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意原文,《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意翻译,《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意赏析,《留侯论》留侯论苏轼原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自苏轼的作品