《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意

作者:罗隐 朝代:唐代
《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意原文

《黄河》 罗隐

莫把阿胶向此倾,此中天意固难明。
解通银汉应须曲,才出昆仑便不清。
高祖誓功衣带小,仙人占斗客槎轻。
三千年后知谁在?何必劳君报太平!
分类: 黄河典故讽刺

作者简介(罗隐)

罗隐头像

罗隐(833-909),字昭谏,新城(今浙江富阳市新登镇)人,唐代诗人。生于公元833年(太和七年),大中十三年(公元859年)底至京师,应进士试,历七年不第。咸通八年(公元867年)乃自编其文为《谗书》,益为统治阶级所憎恶,所以罗衮赠诗说:“谗书虽胜一名休”。后来又断断续续考了几年,总共考了十多次,自称“十二三年就试期”,最终还是铩羽而归,史称“十上不第”。黄巢起义后,避乱隐居九华山,光启三年(公元887年),55岁时归乡依吴越王钱镠,历任钱塘令、司勋郎中、给事中等职。公元909年(五代后梁开平三年)去世,享年77岁。

黄河注释

(1)、这首诗不是真的赋咏黄河,而是借事寓意,抨击和讥讽唐代的科举制度。 
(2)、“莫把”二句:揭露官场像黄河水一样混浊,即使把用来澄清河水的阿胶都倒进去,也无济于事。天意难明:矛头直指最高统治者。 
(3)、银汉:天上。此指皇帝身边。 
(4)、“高祖”句:是汉高祖在平定天下、大封功臣时的誓词,曰:“使河如带,泰山若砺。”意思是说赐给你们的爵位是永恒的,自由等到黄河变得像衣带那样窄、泰山像磨刀石那样平的时候,你们的爵位才有可能失去。喻指贵族世代霸占朝廷爵禄,不肯放手。
(5)、“仙人”句:贵族阶级把持朝政,犹如“仙人占斗”(象征皇室或朝廷)。要想考试求官的人(客槎),只要经过他们援引,就飘飘直上了。 
(6)、“三千”二句:传说“黄河千年一清,至圣之君以为大瑞”。诗人用这句话的原义说,三千年黄河才澄清一次,谁能够等得着呢?你也不用预先报告好消息。反过来就是说,朝廷上的乌烟瘴气,就和黄河水变清一样,几乎是没有希望的。

黄河鉴赏

  这首《黄河》,不是真要赋咏黄河 ,而是借事寓意,抨击和讥嘲唐代的科举制度。

  一开头,作者就用黄河无法澄清作比喻,暗示当时的科举考试的虚伪性,揭露官场正和黄河一样污浊,即使把用来澄清浊水的阿胶都倾进去,也无济于事。接着又用“天意难明”四字,矛头直指最高统治者。

  下面两句,作者进一步描画科举场中的黑暗。李白诗有“君不见黄河之水天上来”之句。黄河古来又有九曲之称 ,如刘禹锡《浪淘沙》词:“九曲黄河万里沙 ”。诗人巧妙地把这两层意思联系起来,驰聘想 象,写道:“解通银汉应须曲”。表面上是说黄河所以能够通到天上去 ,是因为它河道曲折。可是“银汉” 在古人诗词又常用来指代皇室或朝廷,所以这句的真实意思是说,能够通到皇帝身边去的(指通过科举考试取得高官显位 ),必是运用“曲”的手段,即不正当的手段。唐代科举考试,特别是到晚唐,主要不是在考察学问,而是看士子有没有投奔巴结当权人物的本领,正直的人肯定是要失败的。

  古人误以为黄河发源于昆仑山 ,所以作者说它“才出昆仑便不清 ”。这也是有寓意的 。“昆仑”同“银汉”一样,是指朝廷豪门贵族甚至当朝皇帝。因为那些被提拔荐引做了官的士子,都是与贵族、大臣私下里勾结,一出手就不干不净,正如黄河在发源地就已经污浊了一样。

  五、六两句,包含了两个典故。第五句是指汉高祖在平定天下、大封功臣时的誓词,誓词里说 :“使 河如带,泰山若砺 。”翻译出来就是:要到黄河象衣 带那么狭窄,泰山象磨刀石那样平坦,你们的爵位才会失去(那意思就是永不失去 )。第六句说的是汉代张骞奉命探寻黄河源头。据说他坐了一只木筏,溯河直上,不知不觉到了一个地方,看见有个女子正在织布,旁边又有个放牛的男子。张骞后来回到西蜀,拿这事请教善于占卜的严君平。君平说,你已经到了天上牛郎织女两座星宿的所在地。

  作者借用这两个典故,同样也有寓意。上句是说,自从汉高祖大封功臣以来(恰巧,唐代开国皇帝也叫“高祖”),贵族们就世代簪缨,富贵不绝,霸占着朝廷爵禄,好像真要等到黄河细小得象衣带时才肯放手。

  下句又说,封建贵族霸占爵位,把持朝政,有如“仙人占斗”。(天上的北斗,古代天文学属于紫微垣,居于天北极的周围。古人用以象征皇室或朝廷 。(他们 既然占据了“ 北斗 ”,那么,要到天上去的“客槎”(指考试求官的人),只要经他们的援引,自然飘飘 直上,不须费力了。

  由此可见,诗人虽然句句明写黄河,却句句都在映射封建王朝,骂得非常尖刻,比喻也十分贴切。这和罗隐十次参加科举考试失败的痛苦经历有着密切的关联。

  传说“黄河千年一清 ,至圣之君以为大瑞”(见 王嘉《拾遗记·高辛》),所以诗人说,三千年(应是一千年)黄河才澄清一次,谁还能够等得着呢?于是笔锋一转,不无揶揄地说:既然如此,就不劳驾您预告这种好消息了!换句话说,黄河很难澄清,朝廷上的乌烟瘴气同样也是改变不了的。这是对唐王朝表示绝望的话。此后,罗隐返回家乡杭州,在钱镠幕下做官,再不到长安考试了。

  这首诗艺术上值得称道的有两点:第一,诗人拿黄河来讽喻科举制度,构思巧妙;其次,句句紧扣黄河,而又句句别有他指,手法也颇为高明。诗人对唐王朝科举制度的揭露,痛快淋漓,切中要害,很有代表性。诗中语气激烈,曾有人说它是“失之大怒,其词躁”(见刘铁冷《作诗百法》),即不够“温柔敦厚”。

  这是没有理解罗隐当时的心情才作的“中庸之论”。

《黄河》罗隐 拼音读音参考

huáng hé
黄河

mò bǎ ē jiāo xiàng cǐ qīng, cǐ zhōng tiān yì gù nán míng.
莫把阿胶向此倾,此中天意固难明。
jiě tōng yín hàn yīng xū qū, cái chū kūn lún biàn bù qīng.
解通银汉应须曲,才出昆仑便不清。
gāo zǔ shì gōng yī dài xiǎo, xiān rén zhàn dòu kè chá qīng.
高祖誓功衣带小,仙人占斗客槎轻。
sān qiān nián hòu zhī shuí zài? hé bì láo jūn bào tài píng!
三千年后知谁在?何必劳君报太平!

《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意拼音解读

《huáng hé 》 luó yǐn

mò bǎ ā jiāo xiàng cǐ qīng ,cǐ zhōng tiān yì gù nán míng 。
jiě tōng yín hàn yīng xū qǔ ,cái chū kūn lún biàn bú qīng 。
gāo zǔ shì gōng yī dài xiǎo ,xiān rén zhàn dòu kè chá qīng 。
sān qiān nián hòu zhī shuí zài ?hé bì láo jun1 bào tài píng !

zuò zhě jiǎn jiè (luó yǐn )

luó yǐn tóu xiàng

luó yǐn (833-909),zì zhāo jiàn ,xīn chéng (jīn zhè jiāng fù yáng shì xīn dēng zhèn )rén ,táng dài shī rén 。shēng yú gōng yuán 833nián (tài hé qī nián ),dà zhōng shí sān nián (gōng yuán 859nián )dǐ zhì jīng shī ,yīng jìn shì shì ,lì qī nián bú dì 。xián tōng bā nián (gōng yuán 867nián )nǎi zì biān qí wén wéi 《chán shū 》,yì wéi tǒng zhì jiē jí suǒ zēng è ,suǒ yǐ luó gǔn zèng shī shuō :“chán shū suī shèng yī míng xiū ”。hòu lái yòu duàn duàn xù xù kǎo le jǐ nián ,zǒng gòng kǎo le shí duō cì ,zì chēng “shí èr sān nián jiù shì qī ”,zuì zhōng hái shì shā yǔ ér guī ,shǐ chēng “shí shàng bú dì ”。huáng cháo qǐ yì hòu ,bì luàn yǐn jū jiǔ huá shān ,guāng qǐ sān nián (gōng yuán 887nián ),55suì shí guī xiāng yī wú yuè wáng qián liáo ,lì rèn qián táng lìng 、sī xūn láng zhōng 、gěi shì zhōng děng zhí 。gōng yuán 909nián (wǔ dài hòu liáng kāi píng sān nián )qù shì ,xiǎng nián 77suì 。

huáng hé zhù shì

(1)、zhè shǒu shī bú shì zhēn de fù yǒng huáng hé ,ér shì jiè shì yù yì ,pēng jī hé jī fěng táng dài de kē jǔ zhì dù 。 
(2)、“mò bǎ ”èr jù :jiē lù guān chǎng xiàng huáng hé shuǐ yī yàng hún zhuó ,jí shǐ bǎ yòng lái chéng qīng hé shuǐ de ā jiāo dōu dǎo jìn qù ,yě wú jì yú shì 。tiān yì nán míng :máo tóu zhí zhǐ zuì gāo tǒng zhì zhě 。 
(3)、yín hàn :tiān shàng 。cǐ zhǐ huáng dì shēn biān 。 
(4)、“gāo zǔ ”jù :shì hàn gāo zǔ zài píng dìng tiān xià 、dà fēng gōng chén shí de shì cí ,yuē :“shǐ hé rú dài ,tài shān ruò lì 。”yì sī shì shuō cì gěi nǐ men de jué wèi shì yǒng héng de ,zì yóu děng dào huáng hé biàn dé xiàng yī dài nà yàng zhǎi 、tài shān xiàng mó dāo shí nà yàng píng de shí hòu ,nǐ men de jué wèi cái yǒu kě néng shī qù 。yù zhǐ guì zú shì dài bà zhàn cháo tíng jué lù ,bú kěn fàng shǒu 。
(5)、“xiān rén ”jù :guì zú jiē jí bǎ chí cháo zhèng ,yóu rú “xiān rén zhàn dòu ”(xiàng zhēng huáng shì huò cháo tíng )。yào xiǎng kǎo shì qiú guān de rén (kè chá ),zhī yào jīng guò tā men yuán yǐn ,jiù piāo piāo zhí shàng le 。 
(6)、“sān qiān ”èr jù :chuán shuō “huáng hé qiān nián yī qīng ,zhì shèng zhī jun1 yǐ wéi dà ruì ”。shī rén yòng zhè jù huà de yuán yì shuō ,sān qiān nián huáng hé cái chéng qīng yī cì ,shuí néng gòu děng dé zhe ne ?nǐ yě bú yòng yù xiān bào gào hǎo xiāo xī 。fǎn guò lái jiù shì shuō ,cháo tíng shàng de wū yān zhàng qì ,jiù hé huáng hé shuǐ biàn qīng yī yàng ,jǐ hū shì méi yǒu xī wàng de 。

huáng hé jiàn shǎng

  zhè shǒu 《huáng hé 》,bú shì zhēn yào fù yǒng huáng hé ,ér shì jiè shì yù yì ,pēng jī hé jī cháo táng dài de kē jǔ zhì dù 。

  yī kāi tóu ,zuò zhě jiù yòng huáng hé wú fǎ chéng qīng zuò bǐ yù ,àn shì dāng shí de kē jǔ kǎo shì de xū wěi xìng ,jiē lù guān chǎng zhèng hé huáng hé yī yàng wū zhuó ,jí shǐ bǎ yòng lái chéng qīng zhuó shuǐ de ā jiāo dōu qīng jìn qù ,yě wú jì yú shì 。jiē zhe yòu yòng “tiān yì nán míng ”sì zì ,máo tóu zhí zhǐ zuì gāo tǒng zhì zhě 。

  xià miàn liǎng jù ,zuò zhě jìn yī bù miáo huà kē jǔ chǎng zhōng de hēi àn 。lǐ bái shī yǒu “jun1 bú jiàn huáng hé zhī shuǐ tiān shàng lái ”zhī jù 。huáng hé gǔ lái yòu yǒu jiǔ qǔ zhī chēng ,rú liú yǔ xī 《làng táo shā 》cí :“jiǔ qǔ huáng hé wàn lǐ shā ”。shī rén qiǎo miào dì bǎ zhè liǎng céng yì sī lián xì qǐ lái ,chí pìn xiǎng xiàng ,xiě dào :“jiě tōng yín hàn yīng xū qǔ ”。biǎo miàn shàng shì shuō huáng hé suǒ yǐ néng gòu tōng dào tiān shàng qù ,shì yīn wéi tā hé dào qǔ shé 。kě shì “yín hàn ” zài gǔ rén shī cí yòu cháng yòng lái zhǐ dài huáng shì huò cháo tíng ,suǒ yǐ zhè jù de zhēn shí yì sī shì shuō ,néng gòu tōng dào huáng dì shēn biān qù de (zhǐ tōng guò kē jǔ kǎo shì qǔ dé gāo guān xiǎn wèi ),bì shì yùn yòng “qǔ ”de shǒu duàn ,jí bú zhèng dāng de shǒu duàn 。táng dài kē jǔ kǎo shì ,tè bié shì dào wǎn táng ,zhǔ yào bú shì zài kǎo chá xué wèn ,ér shì kàn shì zǐ yǒu méi yǒu tóu bēn bā jié dāng quán rén wù de běn lǐng ,zhèng zhí de rén kěn dìng shì yào shī bài de 。

  gǔ rén wù yǐ wéi huáng hé fā yuán yú kūn lún shān ,suǒ yǐ zuò zhě shuō tā “cái chū kūn lún biàn bú qīng ”。zhè yě shì yǒu yù yì de 。“kūn lún ”tóng “yín hàn ”yī yàng ,shì zhǐ cháo tíng háo mén guì zú shèn zhì dāng cháo huáng dì 。yīn wéi nà xiē bèi tí bá jiàn yǐn zuò le guān de shì zǐ ,dōu shì yǔ guì zú 、dà chén sī xià lǐ gōu jié ,yī chū shǒu jiù bú gàn bú jìng ,zhèng rú huáng hé zài fā yuán dì jiù yǐ jīng wū zhuó le yī yàng 。

  wǔ 、liù liǎng jù ,bāo hán le liǎng gè diǎn gù 。dì wǔ jù shì zhǐ hàn gāo zǔ zài píng dìng tiān xià 、dà fēng gōng chén shí de shì cí ,shì cí lǐ shuō :“shǐ hé rú dài ,tài shān ruò lì 。”fān yì chū lái jiù shì :yào dào huáng hé xiàng yī dài nà me xiá zhǎi ,tài shān xiàng mó dāo shí nà yàng píng tǎn ,nǐ men de jué wèi cái huì shī qù (nà yì sī jiù shì yǒng bú shī qù )。dì liù jù shuō de shì hàn dài zhāng qiān fèng mìng tàn xún huáng hé yuán tóu 。jù shuō tā zuò le yī zhī mù fá ,sù hé zhí shàng ,bú zhī bú jiào dào le yī gè dì fāng ,kàn jiàn yǒu gè nǚ zǐ zhèng zài zhī bù ,páng biān yòu yǒu gè fàng niú de nán zǐ 。zhāng qiān hòu lái huí dào xī shǔ ,ná zhè shì qǐng jiāo shàn yú zhàn bo de yán jun1 píng 。jun1 píng shuō ,nǐ yǐ jīng dào le tiān shàng niú láng zhī nǚ liǎng zuò xīng xiǔ de suǒ zài dì 。

  zuò zhě jiè yòng zhè liǎng gè diǎn gù ,tóng yàng yě yǒu yù yì 。shàng jù shì shuō ,zì cóng hàn gāo zǔ dà fēng gōng chén yǐ lái (qià qiǎo ,táng dài kāi guó huáng dì yě jiào “gāo zǔ ”),guì zú men jiù shì dài zān yīng ,fù guì bú jué ,bà zhàn zhe cháo tíng jué lù ,hǎo xiàng zhēn yào děng dào huáng hé xì xiǎo dé xiàng yī dài shí cái kěn fàng shǒu 。

  xià jù yòu shuō ,fēng jiàn guì zú bà zhàn jué wèi ,bǎ chí cháo zhèng ,yǒu rú “xiān rén zhàn dòu ”。(tiān shàng de běi dòu ,gǔ dài tiān wén xué shǔ yú zǐ wēi yuán ,jū yú tiān běi jí de zhōu wéi 。gǔ rén yòng yǐ xiàng zhēng huáng shì huò cháo tíng 。(tā men jì rán zhàn jù le “ běi dòu ”,nà me ,yào dào tiān shàng qù de “kè chá ”(zhǐ kǎo shì qiú guān de rén ),zhī yào jīng tā men de yuán yǐn ,zì rán piāo piāo zhí shàng ,bú xū fèi lì le 。

  yóu cǐ kě jiàn ,shī rén suī rán jù jù míng xiě huáng hé ,què jù jù dōu zài yìng shè fēng jiàn wáng cháo ,mà dé fēi cháng jiān kè ,bǐ yù yě shí fèn tiē qiē 。zhè hé luó yǐn shí cì cān jiā kē jǔ kǎo shì shī bài de tòng kǔ jīng lì yǒu zhe mì qiē de guān lián 。

  chuán shuō “huáng hé qiān nián yī qīng ,zhì shèng zhī jun1 yǐ wéi dà ruì ”(jiàn wáng jiā 《shí yí jì ·gāo xīn 》),suǒ yǐ shī rén shuō ,sān qiān nián (yīng shì yī qiān nián )huáng hé cái chéng qīng yī cì ,shuí hái néng gòu děng dé zhe ne ?yú shì bǐ fēng yī zhuǎn ,bú wú yé yú dì shuō :jì rán rú cǐ ,jiù bú láo jià nín yù gào zhè zhǒng hǎo xiāo xī le !huàn jù huà shuō ,huáng hé hěn nán chéng qīng ,cháo tíng shàng de wū yān zhàng qì tóng yàng yě shì gǎi biàn bú le de 。zhè shì duì táng wáng cháo biǎo shì jué wàng de huà 。cǐ hòu ,luó yǐn fǎn huí jiā xiāng háng zhōu ,zài qián liáo mù xià zuò guān ,zài bú dào zhǎng ān kǎo shì le 。

  zhè shǒu shī yì shù shàng zhí dé chēng dào de yǒu liǎng diǎn :dì yī ,shī rén ná huáng hé lái fěng yù kē jǔ zhì dù ,gòu sī qiǎo miào ;qí cì ,jù jù jǐn kòu huáng hé ,ér yòu jù jù bié yǒu tā zhǐ ,shǒu fǎ yě pō wéi gāo míng 。shī rén duì táng wáng cháo kē jǔ zhì dù de jiē lù ,tòng kuài lín lí ,qiē zhōng yào hài ,hěn yǒu dài biǎo xìng 。shī zhōng yǔ qì jī liè ,céng yǒu rén shuō tā shì “shī zhī dà nù ,qí cí zào ”(jiàn liú tiě lěng 《zuò shī bǎi fǎ 》),jí bú gòu “wēn róu dūn hòu ”。

  zhè shì méi yǒu lǐ jiě luó yǐn dāng shí de xīn qíng cái zuò de “zhōng yōng zhī lùn ”。

《huáng hé 》luó yǐn pīn yīn dú yīn cān kǎo

huáng hé
huáng hé

mò bǎ ē jiāo xiàng cǐ qīng, cǐ zhōng tiān yì gù nán míng.
mò bǎ ā jiāo xiàng cǐ qīng ,cǐ zhōng tiān yì gù nán míng 。
jiě tōng yín hàn yīng xū qū, cái chū kūn lún biàn bù qīng.
jiě tōng yín hàn yīng xū qǔ ,cái chū kūn lún biàn bú qīng 。
gāo zǔ shì gōng yī dài xiǎo, xiān rén zhàn dòu kè chá qīng.
gāo zǔ shì gōng yī dài xiǎo ,xiān rén zhàn dòu kè chá qīng 。
sān qiān nián hòu zhī shuí zài? hé bì láo jūn bào tài píng!
sān qiān nián hòu zhī shuí zài ?hé bì láo jun1 bào tài píng !


※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

罗隐 罗隐 罗隐(833─909),唐著名文学家。本名横,字昭谏,自号江东生,新城(今浙江富阳县)人,一作余杭(今属浙江)人。少时即负盛名。但因其诗文好抨击时政,讥讽公卿,故十举进士不第,乃改名隐。黄巢农民起义爆发后,他为避战乱而返归故乡,投奔镇海节度使钱鏐,钱鏐很赏识他的才华,光启三年(887),表奏为钱塘令,迁著作郎。天祐三年(906),充节度判官。后梁开平二年(908),授给事中,次年迁盐铁发运使,不久病卒,终年七十七岁,是唐代享有高龄的诗人之一。罗隐生活于动乱年代,又久受压抑,诗工七言绝句,颇有讽刺现实之作,多用口语,故少数作品能流传于民间。有诗集《甲乙集》十卷传世。

罗隐的诗词

  • 安陆赠徐砺
  • 登夏州城楼
  • 北固亭东望寄默师
  • 酬丘光庭
  • 寄易定公乘亿侍郎
  • 题方干诗
  • 野狐泉
  • 冬暮寄裴郎中
  • 寄酬邺王罗令公五首(前三首一作感德叙怀寄上罗邺王)
  • 秋日怀贾随进士
  • 唐代诗词推荐

  • 寄杨先生
  • 写真寄夫
  • 赠解头贾嵩
  • 早春左省寓直
  • 和刘评事送海禅和归山
  • 又嘲屏墙
  • 《杨柳枝词》白居易原文、翻译、赏析和诗意(杨柳枝词 白居易)
  • 湖上望庐山
  • 乱后曲江(一作羊士谔诗)
  • 献周世宗
  • 《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意原文,《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意翻译,《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意赏析,《黄河》黄河罗隐原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自罗隐的作品

    诗词类别

    罗隐的诗词

    古文典籍

    热门名句

    热门成语