《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意

作者:皮日休 朝代:唐代
《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意原文

《汴河怀古二首》 皮日休

万艘龙舸绿丝间,载到扬州尽不还。
应是天教开汴水,一千余里地无山。
尽道隋亡为此河,至今千里赖通波。
若无水殿龙舟事,共禹论功不较多。
分类: 咏史怀古组诗

作者简介(皮日休)

皮日休头像

皮日休,字袭美,一字逸少,生于公元834至839年间,卒于公元902年以后。曾居住在鹿门山,自号鹿门子,又号间气布衣、醉吟先生。晚唐文学家、散文家,与陆龟蒙齐名,世称"皮陆"。今湖北天门人(《北梦琐言》),汉族。咸通八年(867)进士及第,在唐时历任苏州军事判官(《吴越备史》)、著作佐郎、太常博士、毗陵副使。后参加黄巢起义,或言“陷巢贼中”(《唐才子传》),任翰林学士,起义失败后不知所踪。诗文兼有奇朴二态,且多为同情民间疾苦之作。《新唐书·艺文志》录有《皮日休集》、《皮子》、《皮氏鹿门家钞》多部。

汴河怀古二首翻译及注释

翻译
成千上万的彩船行驶在运河两岸的翠柳中间,但这支船队载到扬州后再也没有回还。
应该是上天教人们开通汴河,这里一千余里的地面上看不到一座山峦。

都说隋朝亡国是因为这条河,但是到现在它还在流淌不息,南北舟楫因此畅通无阻。
如果不是修龙舟巡幸江都的事情,隋炀帝的功绩可以和大禹平分秋色。

注释
⑴舸:大船。
⑵载到扬州尽不还:隋炀帝杨广游览扬州时被部将宇文化及杀死。
⑶汴水:汴河,即通济渠。
⑷水殿龙舟事:隋炀帝下扬州乘龙舟的风景的事。
⑸共禹论功:作者在这里肯定了隋朝大运河的积极意义,是可以和大禹治水的功绩相比的。

汴河怀古二首赏析

  第一首诗的“万艘龙舸”代指隋炀帝的船队。全诗描述了隋炀帝游览扬州的豪华船队以及大运河的地理环境,诗中隐含了隋炀帝被部将宇文化及杀死的历史事实。诗说当年的浩然盛大的场面如今已经不复存在,实质是说当时的唐帝国早已是连隋炀帝时也比不得了。这是对当政者的警训,意味深长。

  第二首诗第一句从隋亡于大运河这种论调说起,而以第二句反面设难,予以批驳。诗中说:很多研究隋朝灭亡原因的人都归咎于运河,视为一大祸根,然而大运河的开凿使南北交通显著改善,对经济联系与政治统一有莫大好处,历史作用深远。用“至今”二字,以表其造福后世时间之长;说“千里”,以见因之得益的地域之辽阔;“赖”字则表明其为国计民生之不可缺少,更带赞许的意味。此句强调大运河的百年大利,一反众口一辞的论调,使人耳目一新。这就是唐人咏史怀古诗常用的“翻案法”。翻案法可以使议论新颖,发人所未发,但要做到不悖情理,却是不易的。大运河固然有利于后世,但隋炀帝的暴行还是暴行,皮日休是从两个不同角度来看开河这件事的。当年运河竣工后,隋炀帝率众二十万出游,自己乘坐高达四层的“龙舟”,还有高三层、称为浮景的“水殿”九艘,此外杂船无数。船只相衔长达三百余里,仅挽大船的人几近万数,均著彩服,水陆照亮,所谓“春风举国裁宫锦,半作障泥半作帆”(李商隐《隋宫》,其奢侈糜费实为史所罕闻。第三句“水殿龙舟事”即指此而言。

  作者对隋炀帝的批斥是十分明显的。然而他并不直说。第四句忽然举出大禹治水的业绩来相比,甚至用反诘句式来强调:“共禹论功不较多?”意思就是:论起功绩来,炀帝开河不比大禹治水更多些吗?这简直荒谬离奇,但由于诗人的评论,是以“若无水殿龙舟事”为前提的。仅就水利工程造福后世而言,两者确有可比之处。然而“若无”云云这个假设条件事实上是不存在的,极尽“水殿龙舟”之侈的炀帝终究不能同躬身治水、“三过家门而不入”的大禹相与论功,流芳千古。故作者虽用了翻案法,实际上为大运河洗刷不实的“罪名”,而炀帝的罪反倒更加实际了。这种把历史上暴虐无道的昏君与传说中受人景仰的圣人并提,是欲夺故予之法。说炀帝“共禹论功不较多”,似乎是最大恭维奖许,但有“若无水殿龙舟事”一句的限制,又是彻底的剥夺。“共禹论功”一抬,“不较多”再抬,高高抬起,把分量重重地反压在“水殿龙舟事”上面,对炀帝的批判就更为严厉,谴责更为强烈。这种手法的使用,比一般正面抒发效果更好。

  此诗以议论为主,在形象思维、情韵等方面较李商隐《隋宫》一类作品不免略逊一筹;但在立意的新奇、议论的精辟和“翻案法”的妙用方面,自有其独到处,仍不失为晚唐咏史怀古诗中的佳品。

汴河怀古二首创作背景

  皮日休是唐后期的诗人,当时唐王朝已进入动乱阶段。文人在仕途上非常困难,平安闲放成为他们生活上的目标,精神上则尽量不受外界干扰,皮日休就是这种避世心态与淡薄的代表。这使得他有更多的空闲思史,写出现实主义的咏史诗。

  隋炀帝时,发河南淮北诸郡民众,开掘了名为通济渠的大运河。自洛阳西苑引谷、洛二水入黄河,经黄河入汴水,再循春秋时吴王夫差所开运河故道引汴水入泗水以达淮水。故运河主干在汴水一段,习惯上也呼之为汴河。隋炀帝开通大运河,消耗了大量民力物力。唐诗中有不少作品是吟写这个历史题材的,大都指称隋亡于大运河云云。皮日休生活的时代,政治腐败,已走上亡隋的老路,对于历史的鉴戒,一般人的感觉已很迟钝了,而作者却以诗文的形式有意重提这一教训。

《汴河怀古二首》皮日休 拼音读音参考

biàn hé huái gǔ èr shǒu
汴河怀古二首

wàn sōu lóng gě lǜ sī jiān, zài dào yáng zhōu jǐn bù hái.
万艘龙舸绿丝间,载到扬州尽不还。
yìng shì tiān jiào kāi biàn shuǐ, yī qiān yú lǐ dì wú shān.
应是天教开汴水,一千余里地无山。
jǐn dào suí wáng wèi cǐ hé, zhì jīn qiān lǐ lài tōng bō.
尽道隋亡为此河,至今千里赖通波。
ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì, gòng yǔ lùn gōng bù jiào duō.
若无水殿龙舟事,共禹论功不较多。

《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意拼音解读

《biàn hé huái gǔ èr shǒu 》 pí rì xiū

wàn sōu lóng gě lǜ sī jiān ,zǎi dào yáng zhōu jìn bú hái 。
yīng shì tiān jiāo kāi biàn shuǐ ,yī qiān yú lǐ dì wú shān 。
jìn dào suí wáng wéi cǐ hé ,zhì jīn qiān lǐ lài tōng bō 。
ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì ,gòng yǔ lùn gōng bú jiào duō 。

zuò zhě jiǎn jiè (pí rì xiū )

pí rì xiū tóu xiàng

pí rì xiū ,zì xí měi ,yī zì yì shǎo ,shēng yú gōng yuán 834zhì 839nián jiān ,zú yú gōng yuán 902nián yǐ hòu 。céng jū zhù zài lù mén shān ,zì hào lù mén zǐ ,yòu hào jiān qì bù yī 、zuì yín xiān shēng 。wǎn táng wén xué jiā 、sàn wén jiā ,yǔ lù guī méng qí míng ,shì chēng "pí lù "。jīn hú běi tiān mén rén (《běi mèng suǒ yán 》),hàn zú 。xián tōng bā nián (867)jìn shì jí dì ,zài táng shí lì rèn sū zhōu jun1 shì pàn guān (《wú yuè bèi shǐ 》)、zhe zuò zuǒ láng 、tài cháng bó shì 、pí líng fù shǐ 。hòu cān jiā huáng cháo qǐ yì ,huò yán “xiàn cháo zéi zhōng ”(《táng cái zǐ chuán 》),rèn hàn lín xué shì ,qǐ yì shī bài hòu bú zhī suǒ zōng 。shī wén jiān yǒu qí pǔ èr tài ,qiě duō wéi tóng qíng mín jiān jí kǔ zhī zuò 。《xīn táng shū ·yì wén zhì 》lù yǒu 《pí rì xiū jí 》、《pí zǐ 》、《pí shì lù mén jiā chāo 》duō bù 。

biàn hé huái gǔ èr shǒu fān yì jí zhù shì

fān yì
chéng qiān shàng wàn de cǎi chuán háng shǐ zài yùn hé liǎng àn de cuì liǔ zhōng jiān ,dàn zhè zhī chuán duì zǎi dào yáng zhōu hòu zài yě méi yǒu huí hái 。
yīng gāi shì shàng tiān jiāo rén men kāi tōng biàn hé ,zhè lǐ yī qiān yú lǐ de dì miàn shàng kàn bú dào yī zuò shān luán 。

dōu shuō suí cháo wáng guó shì yīn wéi zhè tiáo hé ,dàn shì dào xiàn zài tā hái zài liú tǎng bú xī ,nán běi zhōu jí yīn cǐ chàng tōng wú zǔ 。
rú guǒ bú shì xiū lóng zhōu xún xìng jiāng dōu de shì qíng ,suí yáng dì de gōng jì kě yǐ hé dà yǔ píng fèn qiū sè 。

zhù shì
⑴gě :dà chuán 。
⑵zǎi dào yáng zhōu jìn bú hái :suí yáng dì yáng guǎng yóu lǎn yáng zhōu shí bèi bù jiāng yǔ wén huà jí shā sǐ 。
⑶biàn shuǐ :biàn hé ,jí tōng jì qú 。
⑷shuǐ diàn lóng zhōu shì :suí yáng dì xià yáng zhōu chéng lóng zhōu de fēng jǐng de shì 。
⑸gòng yǔ lùn gōng :zuò zhě zài zhè lǐ kěn dìng le suí cháo dà yùn hé de jī jí yì yì ,shì kě yǐ hé dà yǔ zhì shuǐ de gōng jì xiàng bǐ de 。

biàn hé huái gǔ èr shǒu shǎng xī

  dì yī shǒu shī de “wàn sōu lóng gě ”dài zhǐ suí yáng dì de chuán duì 。quán shī miáo shù le suí yáng dì yóu lǎn yáng zhōu de háo huá chuán duì yǐ jí dà yùn hé de dì lǐ huán jìng ,shī zhōng yǐn hán le suí yáng dì bèi bù jiāng yǔ wén huà jí shā sǐ de lì shǐ shì shí 。shī shuō dāng nián de hào rán shèng dà de chǎng miàn rú jīn yǐ jīng bú fù cún zài ,shí zhì shì shuō dāng shí de táng dì guó zǎo yǐ shì lián suí yáng dì shí yě bǐ bú dé le 。zhè shì duì dāng zhèng zhě de jǐng xùn ,yì wèi shēn zhǎng 。

  dì èr shǒu shī dì yī jù cóng suí wáng yú dà yùn hé zhè zhǒng lùn diào shuō qǐ ,ér yǐ dì èr jù fǎn miàn shè nán ,yǔ yǐ pī bó 。shī zhōng shuō :hěn duō yán jiū suí cháo miè wáng yuán yīn de rén dōu guī jiù yú yùn hé ,shì wéi yī dà huò gēn ,rán ér dà yùn hé de kāi záo shǐ nán běi jiāo tōng xiǎn zhe gǎi shàn ,duì jīng jì lián xì yǔ zhèng zhì tǒng yī yǒu mò dà hǎo chù ,lì shǐ zuò yòng shēn yuǎn 。yòng “zhì jīn ”èr zì ,yǐ biǎo qí zào fú hòu shì shí jiān zhī zhǎng ;shuō “qiān lǐ ”,yǐ jiàn yīn zhī dé yì de dì yù zhī liáo kuò ;“lài ”zì zé biǎo míng qí wéi guó jì mín shēng zhī bú kě quē shǎo ,gèng dài zàn xǔ de yì wèi 。cǐ jù qiáng diào dà yùn hé de bǎi nián dà lì ,yī fǎn zhòng kǒu yī cí de lùn diào ,shǐ rén ěr mù yī xīn 。zhè jiù shì táng rén yǒng shǐ huái gǔ shī cháng yòng de “fān àn fǎ ”。fān àn fǎ kě yǐ shǐ yì lùn xīn yǐng ,fā rén suǒ wèi fā ,dàn yào zuò dào bú bèi qíng lǐ ,què shì bú yì de 。dà yùn hé gù rán yǒu lì yú hòu shì ,dàn suí yáng dì de bào háng hái shì bào háng ,pí rì xiū shì cóng liǎng gè bú tóng jiǎo dù lái kàn kāi hé zhè jiàn shì de 。dāng nián yùn hé jun4 gōng hòu ,suí yáng dì lǜ zhòng èr shí wàn chū yóu ,zì jǐ chéng zuò gāo dá sì céng de “lóng zhōu ”,hái yǒu gāo sān céng 、chēng wéi fú jǐng de “shuǐ diàn ”jiǔ sōu ,cǐ wài zá chuán wú shù 。chuán zhī xiàng xián zhǎng dá sān bǎi yú lǐ ,jǐn wǎn dà chuán de rén jǐ jìn wàn shù ,jun1 zhe cǎi fú ,shuǐ lù zhào liàng ,suǒ wèi “chūn fēng jǔ guó cái gōng jǐn ,bàn zuò zhàng ní bàn zuò fān ”(lǐ shāng yǐn 《suí gōng 》,qí shē chǐ mí fèi shí wéi shǐ suǒ hǎn wén 。dì sān jù “shuǐ diàn lóng zhōu shì ”jí zhǐ cǐ ér yán 。

  zuò zhě duì suí yáng dì de pī chì shì shí fèn míng xiǎn de 。rán ér tā bìng bú zhí shuō 。dì sì jù hū rán jǔ chū dà yǔ zhì shuǐ de yè jì lái xiàng bǐ ,shèn zhì yòng fǎn jié jù shì lái qiáng diào :“gòng yǔ lùn gōng bú jiào duō ?”yì sī jiù shì :lùn qǐ gōng jì lái ,yáng dì kāi hé bú bǐ dà yǔ zhì shuǐ gèng duō xiē ma ?zhè jiǎn zhí huāng miù lí qí ,dàn yóu yú shī rén de píng lùn ,shì yǐ “ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì ”wéi qián tí de 。jǐn jiù shuǐ lì gōng chéng zào fú hòu shì ér yán ,liǎng zhě què yǒu kě bǐ zhī chù 。rán ér “ruò wú ”yún yún zhè gè jiǎ shè tiáo jiàn shì shí shàng shì bú cún zài de ,jí jìn “shuǐ diàn lóng zhōu ”zhī chǐ de yáng dì zhōng jiū bú néng tóng gōng shēn zhì shuǐ 、“sān guò jiā mén ér bú rù ”de dà yǔ xiàng yǔ lùn gōng ,liú fāng qiān gǔ 。gù zuò zhě suī yòng le fān àn fǎ ,shí jì shàng wéi dà yùn hé xǐ shuā bú shí de “zuì míng ”,ér yáng dì de zuì fǎn dǎo gèng jiā shí jì le 。zhè zhǒng bǎ lì shǐ shàng bào nuè wú dào de hūn jun1 yǔ chuán shuō zhōng shòu rén jǐng yǎng de shèng rén bìng tí ,shì yù duó gù yǔ zhī fǎ 。shuō yáng dì “gòng yǔ lùn gōng bú jiào duō ”,sì hū shì zuì dà gōng wéi jiǎng xǔ ,dàn yǒu “ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì ”yī jù de xiàn zhì ,yòu shì chè dǐ de bāo duó 。“gòng yǔ lùn gōng ”yī tái ,“bú jiào duō ”zài tái ,gāo gāo tái qǐ ,bǎ fèn liàng zhòng zhòng dì fǎn yā zài “shuǐ diàn lóng zhōu shì ”shàng miàn ,duì yáng dì de pī pàn jiù gèng wéi yán lì ,qiǎn zé gèng wéi qiáng liè 。zhè zhǒng shǒu fǎ de shǐ yòng ,bǐ yī bān zhèng miàn shū fā xiào guǒ gèng hǎo 。

  cǐ shī yǐ yì lùn wéi zhǔ ,zài xíng xiàng sī wéi 、qíng yùn děng fāng miàn jiào lǐ shāng yǐn 《suí gōng 》yī lèi zuò pǐn bú miǎn luè xùn yī chóu ;dàn zài lì yì de xīn qí 、yì lùn de jīng pì hé “fān àn fǎ ”de miào yòng fāng miàn ,zì yǒu qí dú dào chù ,réng bú shī wéi wǎn táng yǒng shǐ huái gǔ shī zhōng de jiā pǐn 。

biàn hé huái gǔ èr shǒu chuàng zuò bèi jǐng

  pí rì xiū shì táng hòu qī de shī rén ,dāng shí táng wáng cháo yǐ jìn rù dòng luàn jiē duàn 。wén rén zài shì tú shàng fēi cháng kùn nán ,píng ān xián fàng chéng wéi tā men shēng huó shàng de mù biāo ,jīng shén shàng zé jìn liàng bú shòu wài jiè gàn rǎo ,pí rì xiū jiù shì zhè zhǒng bì shì xīn tài yǔ dàn báo de dài biǎo 。zhè shǐ dé tā yǒu gèng duō de kōng xián sī shǐ ,xiě chū xiàn shí zhǔ yì de yǒng shǐ shī 。

  suí yáng dì shí ,fā hé nán huái běi zhū jun4 mín zhòng ,kāi jué le míng wéi tōng jì qú de dà yùn hé 。zì luò yáng xī yuàn yǐn gǔ 、luò èr shuǐ rù huáng hé ,jīng huáng hé rù biàn shuǐ ,zài xún chūn qiū shí wú wáng fū chà suǒ kāi yùn hé gù dào yǐn biàn shuǐ rù sì shuǐ yǐ dá huái shuǐ 。gù yùn hé zhǔ gàn zài biàn shuǐ yī duàn ,xí guàn shàng yě hū zhī wéi biàn hé 。suí yáng dì kāi tōng dà yùn hé ,xiāo hào le dà liàng mín lì wù lì 。táng shī zhōng yǒu bú shǎo zuò pǐn shì yín xiě zhè gè lì shǐ tí cái de ,dà dōu zhǐ chēng suí wáng yú dà yùn hé yún yún 。pí rì xiū shēng huó de shí dài ,zhèng zhì fǔ bài ,yǐ zǒu shàng wáng suí de lǎo lù ,duì yú lì shǐ de jiàn jiè ,yī bān rén de gǎn jiào yǐ hěn chí dùn le ,ér zuò zhě què yǐ shī wén de xíng shì yǒu yì zhòng tí zhè yī jiāo xùn 。

《biàn hé huái gǔ èr shǒu 》pí rì xiū pīn yīn dú yīn cān kǎo

biàn hé huái gǔ èr shǒu
biàn hé huái gǔ èr shǒu

wàn sōu lóng gě lǜ sī jiān, zài dào yáng zhōu jǐn bù hái.
wàn sōu lóng gě lǜ sī jiān ,zǎi dào yáng zhōu jìn bú hái 。
yìng shì tiān jiào kāi biàn shuǐ, yī qiān yú lǐ dì wú shān.
yīng shì tiān jiāo kāi biàn shuǐ ,yī qiān yú lǐ dì wú shān 。
jǐn dào suí wáng wèi cǐ hé, zhì jīn qiān lǐ lài tōng bō.
jìn dào suí wáng wéi cǐ hé ,zhì jīn qiān lǐ lài tōng bō 。
ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì, gòng yǔ lùn gōng bù jiào duō.
ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì ,gòng yǔ lùn gōng bú jiào duō 。


※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

皮日休 皮日休 皮日休,字袭美,一字逸少,生于公元834至839年间,卒于公元902年以后。尝居鹿门山,自号鹿门子,又号间气布衣、醉吟先生。晚唐文学家、散文家,与陆龟蒙齐名,世称"皮陆"。今湖北天门人(《北梦琐言》),汉族。咸通八年(867)进士及第,在唐时历任苏州军事判官(《吴越备史》)、著作佐郎、太常博士、毗陵副使。后参加黄巢起义,或言“陷巢贼中”(《唐才子传》),任翰林学士,起义失败后不知所踪。诗文兼有奇朴二态,且多为同情民间疾苦之作。《新唐书·艺文志》录有《皮日休集》、《皮子》、《皮氏鹿门家钞》多部。

皮日休的诗词

  • 正乐府十篇。橡媪叹
  • 茶中杂咏。茶舍
  • 青门闲泛
  • 开元寺客省早景即事
  • 吴中言情寄鲁望
  • 庚寅岁十一月新罗弘惠上人与本国同书请日休…以诗送之
  • 聪明泉
  • 奉和添酒中六咏。酒船
  • 奉和鲁望樵人十咏。樵歌
  • 太湖诗。孤园寺(梁散骑常侍吴猛宅)
  • 唐代诗词推荐

  • 和朐阳载笔鲁裕见寄
  • 蔷薇花联句
  • 失题(一作陈叔宝诗)
  • 题酒家
  • 剑喻
  • 寒食客中有怀
  • 红薇
  • 和检诗
  • 《题张十一旅舍三咏榴花/题榴花》题张十一旅舍三咏榴花/题榴花韩愈原文、翻译、赏析和诗意
  • 春日杼山寄赠李员外纵
  • 《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意原文,《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意翻译,《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意赏析,《汴河怀古二首》汴河怀古二首皮日休原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自皮日休的作品

    诗词类别

    皮日休的诗词

    古文典籍

    热门名句

    热门成语