《秦楼月芳菲歇》原文及翻译赏析

作者：向子諲 朝代：宋朝

《秦楼月芳菲歇》原文及翻译赏析原文：

古诗简介

《秦楼月·芳菲歇》是南宋词人向子諲所作的一首词。全词行文情景交融，格调苍凉，以真情和血泪将家国之痛抒写得自然、深沉，最后用悲凉的景语作结，情景交融而又一波三折地抒发了词人对故居的怀念，对中原沦丧的痛心和对南宋朝廷不思收复失地的不满。

翻译/译文

暮春时节，芳菲飘落，登高遥望故国，内心悲伤痛切。迷离的烟水，朦胧的山色，更让我伤心欲绝。更不能忍受的是乾龙节又快到了，追昔抚今，眼中泪水流尽，像杜鹃鸟那样啼出鲜血来。在一片凄厉的子规声外，是故国破败的河山。

注释

⑴秦楼月：又名忆秦娥。双调﹐四十六字。前段五句﹐三仄韵﹐一叠句﹐二十一字。后段五句﹐三仄韵﹐一叠句﹐二十五字。⑵芳菲歇（xiē）：指春残花谢的景况。辛弃疾《贺新郎·别茂嘉十二弟》词：“啼到春归无寻处，苦恨芳菲都歇。”⑶故园：这里指沦陷的国土。⑷目断：望断。⑸可堪（kān）：何况。⑹乾龙节：四月十三日为宋钦宗赵桓诞辰，定名乾龙节。⑺啼（tí）血：陈藏器《本草拾遗》谓杜鹃“啼至血出乃止”。这里指词人悲痛至极。

创作背景

这首词当作于靖康之变（1126-1127）后的一个暮春，当时徽钦二宗被金人掳走，中原沦丧于金人之手，而南宋朝廷偏安一隅，不思收复失地，迎回徽钦二宗。词人为了抒发家亡国破，悲哀愤恨的心情，写下了这一首词。

赏析/鉴赏

起句”芳菲歇”三字，将春光消逝的景象写的似实而虚。但是在这里，春逝只是一个引发忧伤情感的契机，用于起兴。“故园目断伤心切”一句中，“伤心切”是词人内心感情最真实的表达。接着词人笔锋一转，由直而曲，欲吐又休，不言情而转写景：“无边烟水，无穷山色”，这一景象，既是“故园目断”含义的丰富和扩展，又使“伤心切”这一心理活动形象化；同时，无边无际的自然山水，又恰到好处地隐隐传达出词人此时此地情感的悠远的惆怅。景与情合，情以景生，景与情浑然交融在一起。下阕起笔的“可堪”二字，生发出一种反问之意。这是词人着意用力之笔，正是这两字把上阕“故园目断伤心切”的感情向前深化了。乾龙节本来是个欢庆的节日，但由于北宋王朝已经覆亡，徽钦二宗成为俘虏，这个节日已成为耻辱的象征。词人抚今追昔，万千感触，引出了“眼中泪尽空啼血”，这一句，哀怨悲凉，撼人心魄，充份的刻画了词人内心极度的愤恨和悲哀之情。紧接着，词人由人的“空啼血”联想到自然界的子规，感情又进一层。“空啼血”则是承上句而来，并非是语句的简单重复，而是用以引起下文情感。词人因情设景，以“子规声外，晓风残月”这样凄厉萧索的意境结束全词，直指故国愁思，传达出词人心中的无限悲愤。全词从春尽花谢落墨，联想到中原“故庐”，再推及整个沦陷的北方，更想到身陷异地的钦宗帝后，最后以悲凉的景语作结。情景交融而又一波三折地抒发了词人对故居的怀念，对中原沦丧的痛心和对南宋朝廷不思收复失地的不满。从词律看，本词选用入声韵，短促急藏，对情感表达起到了助推作用。从行文看，本词使用叠句，不仅加强了音调和谐之美，而且发挥了承上启下的勾连作用，使全文结构更加自然、严谨。

向子諲简介

向子諲(yīn)（1085-1152），字伯恭，号芗林居士，临江（今江西清江县）人。哲宗元符三年（1100）以荫补官。徽宗宣和间，累官京畿转运副使兼发运副使。高宗建炎处任迁江淮发运使。素与李纲善，李纲罢相，子湮也落职。起知潭州，次年金兵围潭州，子諲率军民坚守八日。绍兴中，累官户部侍郎，知平江府，因反对秦桧议和，落职居临江，其诗以南渡为界，前期风格绮丽，南渡后多伤时忧国之作。有《酒边词》二卷。

《秦楼月芳菲歇》原文及翻译赏析拼音解读：

gǔ shī jiǎn jiè

《qín lóu yuè ·fāng fēi xiē 》shì nán sòng cí rén xiàng zǐ yīn suǒ zuò de yī shǒu cí 。quán cí háng wén qíng jǐng jiāo róng ，gé diào cāng liáng ，yǐ zhēn qíng hé xuè lèi jiāng jiā guó zhī tòng shū xiě dé zì rán 、shēn chén ，zuì hòu yòng bēi liáng de jǐng yǔ zuò jié ，qíng jǐng jiāo róng ér yòu yī bō sān shé dì shū fā le cí rén duì gù jū de huái niàn ，duì zhōng yuán lún sàng de tòng xīn hé duì nán sòng cháo tíng bú sī shōu fù shī dì de bú mǎn 。

fān yì /yì wén

mù chūn shí jiē ，fāng fēi piāo luò ，dēng gāo yáo wàng gù guó ，nèi xīn bēi shāng tòng qiē 。mí lí de yān shuǐ ，méng lóng de shān sè ，gèng ràng wǒ shāng xīn yù jué 。gèng bú néng rěn shòu de shì qián lóng jiē yòu kuài dào le ，zhuī xī fǔ jīn ，yǎn zhōng lèi shuǐ liú jìn ，xiàng dù juān niǎo nà yàng tí chū xiān xuè lái 。zài yī piàn qī lì de zǐ guī shēng wài ，shì gù guó pò bài de hé shān 。

zhù shì

⑴qín lóu yuè ：yòu míng yì qín é 。shuāng diào ﹐sì shí liù zì 。qián duàn wǔ jù ﹐sān zè yùn ﹐yī dié jù ﹐èr shí yī zì 。hòu duàn wǔ jù ﹐sān zè yùn ﹐yī dié jù ﹐èr shí wǔ zì 。⑵fāng fēi xiē （xiē）：zhǐ chūn cán huā xiè de jǐng kuàng 。xīn qì jí 《hè xīn láng ·bié mào jiā shí èr dì 》cí ：“tí dào chūn guī wú xún chù ，kǔ hèn fāng fēi dōu xiē 。”⑶gù yuán ：zhè lǐ zhǐ lún xiàn de guó tǔ 。⑷mù duàn ：wàng duàn 。⑸kě kān （kān）：hé kuàng 。⑹qián lóng jiē ：sì yuè shí sān rì wéi sòng qīn zōng zhào huán dàn chén ，dìng míng qián lóng jiē 。⑺tí （tí）xuè ：chén cáng qì 《běn cǎo shí yí 》wèi dù juān “tí zhì xuè chū nǎi zhǐ ”。zhè lǐ zhǐ cí rén bēi tòng zhì jí 。

chuàng zuò bèi jǐng

zhè shǒu cí dāng zuò yú jìng kāng zhī biàn （1126-1127）hòu de yī gè mù chūn ，dāng shí huī qīn èr zōng bèi jīn rén lǔ zǒu ，zhōng yuán lún sàng yú jīn rén zhī shǒu ，ér nán sòng cháo tíng piān ān yī yú ，bú sī shōu fù shī dì ，yíng huí huī qīn èr zōng 。cí rén wéi le shū fā jiā wáng guó pò ，bēi āi fèn hèn de xīn qíng ，xiě xià le zhè yī shǒu cí 。

shǎng xī /jiàn shǎng

qǐ jù ”fāng fēi xiē ”sān zì ，jiāng chūn guāng xiāo shì de jǐng xiàng xiě de sì shí ér xū 。dàn shì zài zhè lǐ ，chūn shì zhī shì yī gè yǐn fā yōu shāng qíng gǎn de qì jī ，yòng yú qǐ xìng 。“gù yuán mù duàn shāng xīn qiē ”yī jù zhōng ，“shāng xīn qiē ”shì cí rén nèi xīn gǎn qíng zuì zhēn shí de biǎo dá 。jiē zhe cí rén bǐ fēng yī zhuǎn ，yóu zhí ér qǔ ，yù tǔ yòu xiū ，bú yán qíng ér zhuǎn xiě jǐng ：“wú biān yān shuǐ ，wú qióng shān sè ”，zhè yī jǐng xiàng ，jì shì “gù yuán mù duàn ”hán yì de fēng fù hé kuò zhǎn ，yòu shǐ “shāng xīn qiē ”zhè yī xīn lǐ huó dòng xíng xiàng huà ；tóng shí ，wú biān wú jì de zì rán shān shuǐ ，yòu qià dào hǎo chù dì yǐn yǐn chuán dá chū cí rén cǐ shí cǐ dì qíng gǎn de yōu yuǎn de chóu chàng 。jǐng yǔ qíng hé ，qíng yǐ jǐng shēng ，jǐng yǔ qíng hún rán jiāo róng zài yī qǐ 。xià què qǐ bǐ de “kě kān ”èr zì ，shēng fā chū yī zhǒng fǎn wèn zhī yì 。zhè shì cí rén zhe yì yòng lì zhī bǐ ，zhèng shì zhè liǎng zì bǎ shàng què “gù yuán mù duàn shāng xīn qiē ”de gǎn qíng xiàng qián shēn huà le 。qián lóng jiē běn lái shì gè huān qìng de jiē rì ，dàn yóu yú běi sòng wáng cháo yǐ jīng fù wáng ，huī qīn èr zōng chéng wéi fú lǔ ，zhè gè jiē rì yǐ chéng wéi chǐ rǔ de xiàng zhēng 。cí rén fǔ jīn zhuī xī ，wàn qiān gǎn chù ，yǐn chū le “yǎn zhōng lèi jìn kōng tí xuè ”，zhè yī jù ，āi yuàn bēi liáng ，hàn rén xīn pò ，chōng fèn de kè huà le cí rén nèi xīn jí dù de fèn hèn hé bēi āi zhī qíng 。jǐn jiē zhe ，cí rén yóu rén de “kōng tí xuè ”lián xiǎng dào zì rán jiè de zǐ guī ，gǎn qíng yòu jìn yī céng 。“kōng tí xuè ”zé shì chéng shàng jù ér lái ，bìng fēi shì yǔ jù de jiǎn dān zhòng fù ，ér shì yòng yǐ yǐn qǐ xià wén qíng gǎn 。cí rén yīn qíng shè jǐng ，yǐ “zǐ guī shēng wài ，xiǎo fēng cán yuè ”zhè yàng qī lì xiāo suǒ de yì jìng jié shù quán cí ，zhí zhǐ gù guó chóu sī ，chuán dá chū cí rén xīn zhōng de wú xiàn bēi fèn 。quán cí cóng chūn jìn huā xiè luò mò ，lián xiǎng dào zhōng yuán “gù lú ”，zài tuī jí zhěng gè lún xiàn de běi fāng ，gèng xiǎng dào shēn xiàn yì dì de qīn zōng dì hòu ，zuì hòu yǐ bēi liáng de jǐng yǔ zuò jié 。qíng jǐng jiāo róng ér yòu yī bō sān shé dì shū fā le cí rén duì gù jū de huái niàn ，duì zhōng yuán lún sàng de tòng xīn hé duì nán sòng cháo tíng bú sī shōu fù shī dì de bú mǎn 。cóng cí lǜ kàn ，běn cí xuǎn yòng rù shēng yùn ，duǎn cù jí cáng ，duì qíng gǎn biǎo dá qǐ dào le zhù tuī zuò yòng 。cóng háng wén kàn ，běn cí shǐ yòng dié jù ，bú jǐn jiā qiáng le yīn diào hé xié zhī měi ，ér qiě fā huī le chéng shàng qǐ xià de gōu lián zuò yòng ，shǐ quán wén jié gòu gèng jiā zì rán 、yán jǐn 。

xiàng zǐ yīn jiǎn jiè

xiàng zǐ yīn (yīn)（1085-1152），zì bó gōng ，hào xiāng lín jū shì ，lín jiāng （jīn jiāng xī qīng jiāng xiàn ）rén 。zhé zōng yuán fú sān nián （1100）yǐ yīn bǔ guān 。huī zōng xuān hé jiān ，lèi guān jīng jī zhuǎn yùn fù shǐ jiān fā yùn fù shǐ 。gāo zōng jiàn yán chù rèn qiān jiāng huái fā yùn shǐ 。sù yǔ lǐ gāng shàn ，lǐ gāng bà xiàng ，zǐ yān yě luò zhí 。qǐ zhī tán zhōu ，cì nián jīn bīng wéi tán zhōu ，zǐ yīn lǜ jun1 mín jiān shǒu bā rì 。shào xìng zhōng ，lèi guān hù bù shì láng ，zhī píng jiāng fǔ ，yīn fǎn duì qín guì yì hé ，luò zhí jū lín jiāng ，qí shī yǐ nán dù wéi jiè ，qián qī fēng gé qǐ lì ，nán dù hòu duō shāng shí yōu guó zhī zuò 。yǒu 《jiǔ biān cí 》èr juàn 。
※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

作者介绍

向子諲

向子湮(yīn)（1085-1152），字伯恭，号芗林居士，临江（今江西清江县）人。哲宗元符三年（1100）以荫补官。徽宗宣和间，累官京畿转运副使兼发运副使。高宗建炎处任迁江淮发运使。素与李纲善，李纲罢相，子湮也落职。起知潭州，次年金兵围潭州，子諲率军民坚守八日。绍兴中，累官户部侍郎，知平江府，因反对秦桧议和，落职居临江，其诗以南渡为界，前期风格绮丽，南渡后多伤时忧国之作。有《酒边词》二卷。