《清平乐别来春半》原文及翻译赏析

作者：李煜 朝代：五代

《清平乐别来春半》原文及翻译赏析原文：

古诗简介

《清平乐·忆别》是五代十国时期南唐后主李煜的词作。此词写怀人念远、忧思难禁之情，或为作者牵记其弟李从善入宋不得归，故触景生情而作。上片点出春暮及相别时间，深切地刻画出主人公思念亲人的无奈之苦与企盼之情；下片由彼方措意，以亲人归梦难成的设想和春草滋生无际的比喻强烈地表现主人公对亲人的思念之切。全词以离愁别恨为中心，线索明晰，结构浑成，手法自然，笔力透彻，尤其在喻象上独到而别致，从动态写出离恨的随人而远，尤显生动，为人所称。

翻译/译文

离别以来，春天已经过去一半，映入目中的景色掠起柔肠寸断。阶下落梅就像飘飞的白雪一样零乱，把它拂去了又飘洒得一身满满。鸿雁已经飞回而音信毫无依凭，路途遥远，要回去的梦也难形成。离别的愁恨正像春天的野草，越行越远它越是繁生。

注释

清平乐（yuè）：原唐教坊曲名，后用为词牌名。调名取用汉乐府“清乐”“平乐”两乐调命名。双调，四十六字，八句，上片四仄韵，下片三平韵。春半：即半春，春天的一半。唐代柳宗元《柳州二日》诗中有句：“宦情羁思共凄凄，春半如秋意转迷“。别来春半，指自分别以来，春天已过去一半，说明时光过得很快。柔：吕本二主词、吴本二主词、侯本二主词、《尊前集》、《全唐诗》、《词综》等本中均作“愁”。柔肠，原指温柔的心肠，此指绵软情怀。“砌下”句：指台阶下飘落的白梅花犹如雪片纷飞。砌（qì）下：台阶下。砌，台阶。落梅：指白梅花，开放较晚。“拂了”句：指把满身的落梅拂去了又落了满身。“雁来”句：是说鸿雁虽然来了，却没将书信传来。古代有凭借雁足传递书信的故事。《汉书·苏武传》中记载：“天子射上林中，得雁，足有系帛书。”故见雁就联想到了所思之人的音信。无凭：没有凭证，指没有书信。遥：远。归梦难成：指有家难回。恰如：正像。《全唐诗》《古今词统》《古今诗余醉》等本中均作”却如”；毛本《尊前集》中作“怯如”。更行更远：指行程越远。更，越。还生：还是生得很多。还，仍然，还是。

赏析/鉴赏

这首《清平乐》，表现了作者在恼人的春色中，触景生情，思念离家在外的亲人的情景。词的上片，开篇即直抒胸臆、毫无遮拦地道出郁抑于心的离愁别恨。一个“别”字，是起意，也是点题，单刀直入，紧扣人心。李煜前期作品中因各种原因，这种开篇直抒胸臆的不多，但中、后期作品中不少，想必是生活际遇之大变，作者的感情已如洪水注池、不泄不行罢。“春半”有人释为春已过半，有理，但如释为相别半春，亦有据，两义并取也无不可。接下二句承“触目”来，“砌下落梅如雪乱”突出一个“乱”字，既写出了主人公独立无语却又心乱如麻，也写出了触景伤情景如人意的独特感受，用生动的比喻把愁情说得明白如见。“拂了一身还满”，前有“拂”字，显见有主人公克制定念的想法，但一个“满”字，却把主人公那种无奈之苦、企盼之情、思念之深刻画得至真至实。上片的画面是情景交融、虚实相生而又动静结合的，直抒胸臆中见委婉含蓄，活泼喻象中透着深沉凝重。他之所以久久地站在花下，是因为在思念远方的亲人。“雁来”两句把思念具体化。写出作者盼信，并希望能在梦中见到亲人。古代有大雁传书的故事。西汉时，苏武出使北方，被匈奴扣留多年。但他坚贞不屈。汉昭帝派使臣要匈奴释放苏武，匈奴谎说苏武已死。使臣知苏武未死，假称皇帝曾射下大雁，雁足上系有苏武的书信说他正在匈奴的某地。匈奴听了，只得将苏武放回。所以作者说，他看到大雁横空飞过，为它没有给自己带来书信而感到失望。他又设想，和亲人在梦中相会，但“路遥归梦难成”，距离实在是太遥远了，恐怕他的亲人在梦中也难以回来。古人认为人们在梦境中往往是相通的。对方作不成“归梦”，自己也就梦不到对方了。梦中一见都不可能，思念万分之情溢于言表，从而更强烈地表现了作者的思念之切。他怀着这种心情，向远处望去，望着那遍地滋生的春草，突然发现，“离恨却如春草，更行更远还生”。“更行更远”是说无论走得多么远，自己心中的“离恨”就像那无边无际、滋生不已的春草。无论人走到哪里，它们都在眼前，使人无法摆脱。这个结句，比喻浅显生动，而且通过形象给人以离恨无穷无尽、有增无已的感觉，使这首词读起来显得意味深长。全词以离愁别恨为中心，线索明晰而内蕴，上下两片浑成一体而又层层递进，感情的抒发和情绪的渲染都十分到位。作者手法自然，笔力透彻，尤其在喻象上独到而别致，使这首词具备了不同凡品的艺术魅力。

李煜简介

李煜，五代十国时南唐国君，961年-975年在位，字重光，初名从嘉，号钟隐、莲峰居士。汉族，彭城（今江苏徐州）人。天祚三年七月初七，李煜出生在金陵。南唐元宗李璟第六子，于宋建隆二年(961年)继位，史称李后主。开宝八年，宋军破南唐都城，李煜降宋，被俘至汴京，封为右千牛卫上将军、违命侯。后因作感怀故国的名词《虞美人》而被宋太宗毒死。李煜虽不通政治，但其艺术才华却非凡。精书法，善绘画，通音律，诗和文均有一定造诣，尤以词的成就最高。千古杰作《虞美人》、《浪淘沙》、《乌夜啼》等词。在政治上失败的李煜，却在词坛上留下了不朽的篇章，被称为“千古词帝”。

《清平乐别来春半》原文及翻译赏析拼音解读：

gǔ shī jiǎn jiè

《qīng píng lè ·yì bié 》shì wǔ dài shí guó shí qī nán táng hòu zhǔ lǐ yù de cí zuò 。cǐ cí xiě huái rén niàn yuǎn 、yōu sī nán jìn zhī qíng ，huò wéi zuò zhě qiān jì qí dì lǐ cóng shàn rù sòng bú dé guī ，gù chù jǐng shēng qíng ér zuò 。shàng piàn diǎn chū chūn mù jí xiàng bié shí jiān ，shēn qiē dì kè huà chū zhǔ rén gōng sī niàn qīn rén de wú nài zhī kǔ yǔ qǐ pàn zhī qíng ；xià piàn yóu bǐ fāng cuò yì ，yǐ qīn rén guī mèng nán chéng de shè xiǎng hé chūn cǎo zī shēng wú jì de bǐ yù qiáng liè dì biǎo xiàn zhǔ rén gōng duì qīn rén de sī niàn zhī qiē 。quán cí yǐ lí chóu bié hèn wéi zhōng xīn ，xiàn suǒ míng xī ，jié gòu hún chéng ，shǒu fǎ zì rán ，bǐ lì tòu chè ，yóu qí zài yù xiàng shàng dú dào ér bié zhì ，cóng dòng tài xiě chū lí hèn de suí rén ér yuǎn ，yóu xiǎn shēng dòng ，wéi rén suǒ chēng 。

fān yì /yì wén

lí bié yǐ lái ，chūn tiān yǐ jīng guò qù yī bàn ，yìng rù mù zhōng de jǐng sè luě qǐ róu cháng cùn duàn 。jiē xià luò méi jiù xiàng piāo fēi de bái xuě yī yàng líng luàn ，bǎ tā fú qù le yòu piāo sǎ dé yī shēn mǎn mǎn 。hóng yàn yǐ jīng fēi huí ér yīn xìn háo wú yī píng ，lù tú yáo yuǎn ，yào huí qù de mèng yě nán xíng chéng 。lí bié de chóu hèn zhèng xiàng chūn tiān de yě cǎo ，yuè háng yuè yuǎn tā yuè shì fán shēng 。

zhù shì

qīng píng lè （yuè）：yuán táng jiāo fāng qǔ míng ，hòu yòng wéi cí pái míng 。diào míng qǔ yòng hàn lè fǔ “qīng lè ”“píng lè ”liǎng lè diào mìng míng 。shuāng diào ，sì shí liù zì ，bā jù ，shàng piàn sì zè yùn ，xià piàn sān píng yùn 。chūn bàn ：jí bàn chūn ，chūn tiān de yī bàn 。táng dài liǔ zōng yuán 《liǔ zhōu èr rì 》shī zhōng yǒu jù ：“huàn qíng jī sī gòng qī qī ，chūn bàn rú qiū yì zhuǎn mí “。bié lái chūn bàn ，zhǐ zì fèn bié yǐ lái ，chūn tiān yǐ guò qù yī bàn ，shuō míng shí guāng guò dé hěn kuài 。róu ：lǚ běn èr zhǔ cí 、wú běn èr zhǔ cí 、hóu běn èr zhǔ cí 、《zūn qián jí 》、《quán táng shī 》、《cí zōng 》děng běn zhōng jun1 zuò “chóu ”。róu cháng ，yuán zhǐ wēn róu de xīn cháng ，cǐ zhǐ mián ruǎn qíng huái 。“qì xià ”jù ：zhǐ tái jiē xià piāo luò de bái méi huā yóu rú xuě piàn fēn fēi 。qì （qì）xià ：tái jiē xià 。qì ，tái jiē 。luò méi ：zhǐ bái méi huā ，kāi fàng jiào wǎn 。“fú le ”jù ：zhǐ bǎ mǎn shēn de luò méi fú qù le yòu luò le mǎn shēn 。“yàn lái ”jù ：shì shuō hóng yàn suī rán lái le ，què méi jiāng shū xìn chuán lái 。gǔ dài yǒu píng jiè yàn zú chuán dì shū xìn de gù shì 。《hàn shū ·sū wǔ chuán 》zhōng jì zǎi ：“tiān zǐ shè shàng lín zhōng ，dé yàn ，zú yǒu xì bó shū 。”gù jiàn yàn jiù lián xiǎng dào le suǒ sī zhī rén de yīn xìn 。wú píng ：méi yǒu píng zhèng ，zhǐ méi yǒu shū xìn 。yáo ：yuǎn 。guī mèng nán chéng ：zhǐ yǒu jiā nán huí 。qià rú ：zhèng xiàng 。《quán táng shī 》《gǔ jīn cí tǒng 》《gǔ jīn shī yú zuì 》děng běn zhōng jun1 zuò ”què rú ”；máo běn 《zūn qián jí 》zhōng zuò “qiè rú ”。gèng háng gèng yuǎn ：zhǐ háng chéng yuè yuǎn 。gèng ，yuè 。hái shēng ：hái shì shēng dé hěn duō 。hái ，réng rán ，hái shì 。

shǎng xī /jiàn shǎng

zhè shǒu 《qīng píng lè 》，biǎo xiàn le zuò zhě zài nǎo rén de chūn sè zhōng ，chù jǐng shēng qíng ，sī niàn lí jiā zài wài de qīn rén de qíng jǐng 。cí de shàng piàn ，kāi piān jí zhí shū xiōng yì 、háo wú zhē lán dì dào chū yù yì yú xīn de lí chóu bié hèn 。yī gè “bié ”zì ，shì qǐ yì ，yě shì diǎn tí ，dān dāo zhí rù ，jǐn kòu rén xīn 。lǐ yù qián qī zuò pǐn zhōng yīn gè zhǒng yuán yīn ，zhè zhǒng kāi piān zhí shū xiōng yì de bú duō ，dàn zhōng 、hòu qī zuò pǐn zhōng bú shǎo ，xiǎng bì shì shēng huó jì yù zhī dà biàn ，zuò zhě de gǎn qíng yǐ rú hóng shuǐ zhù chí 、bú xiè bú háng bà 。“chūn bàn ”yǒu rén shì wéi chūn yǐ guò bàn ，yǒu lǐ ，dàn rú shì wéi xiàng bié bàn chūn ，yì yǒu jù ，liǎng yì bìng qǔ yě wú bú kě 。jiē xià èr jù chéng “chù mù ”lái ，“qì xià luò méi rú xuě luàn ”tū chū yī gè “luàn ”zì ，jì xiě chū le zhǔ rén gōng dú lì wú yǔ què yòu xīn luàn rú má ，yě xiě chū le chù jǐng shāng qíng jǐng rú rén yì de dú tè gǎn shòu ，yòng shēng dòng de bǐ yù bǎ chóu qíng shuō dé míng bái rú jiàn 。“fú le yī shēn hái mǎn ”，qián yǒu “fú ”zì ，xiǎn jiàn yǒu zhǔ rén gōng kè zhì dìng niàn de xiǎng fǎ ，dàn yī gè “mǎn ”zì ，què bǎ zhǔ rén gōng nà zhǒng wú nài zhī kǔ 、qǐ pàn zhī qíng 、sī niàn zhī shēn kè huà dé zhì zhēn zhì shí 。shàng piàn de huà miàn shì qíng jǐng jiāo róng 、xū shí xiàng shēng ér yòu dòng jìng jié hé de ，zhí shū xiōng yì zhōng jiàn wěi wǎn hán xù ，huó pō yù xiàng zhōng tòu zhe shēn chén níng zhòng 。tā zhī suǒ yǐ jiǔ jiǔ dì zhàn zài huā xià ，shì yīn wéi zài sī niàn yuǎn fāng de qīn rén 。“yàn lái ”liǎng jù bǎ sī niàn jù tǐ huà 。xiě chū zuò zhě pàn xìn ，bìng xī wàng néng zài mèng zhōng jiàn dào qīn rén 。gǔ dài yǒu dà yàn chuán shū de gù shì 。xī hàn shí ，sū wǔ chū shǐ běi fāng ，bèi xiōng nú kòu liú duō nián 。dàn tā jiān zhēn bú qū 。hàn zhāo dì pài shǐ chén yào xiōng nú shì fàng sū wǔ ，xiōng nú huǎng shuō sū wǔ yǐ sǐ 。shǐ chén zhī sū wǔ wèi sǐ ，jiǎ chēng huáng dì céng shè xià dà yàn ，yàn zú shàng xì yǒu sū wǔ de shū xìn shuō tā zhèng zài xiōng nú de mǒu dì 。xiōng nú tīng le ，zhī dé jiāng sū wǔ fàng huí 。suǒ yǐ zuò zhě shuō ，tā kàn dào dà yàn héng kōng fēi guò ，wéi tā méi yǒu gěi zì jǐ dài lái shū xìn ér gǎn dào shī wàng 。tā yòu shè xiǎng ，hé qīn rén zài mèng zhōng xiàng huì ，dàn “lù yáo guī mèng nán chéng ”，jù lí shí zài shì tài yáo yuǎn le ，kǒng pà tā de qīn rén zài mèng zhōng yě nán yǐ huí lái 。gǔ rén rèn wéi rén men zài mèng jìng zhōng wǎng wǎng shì xiàng tōng de 。duì fāng zuò bú chéng “guī mèng ”，zì jǐ yě jiù mèng bú dào duì fāng le 。mèng zhōng yī jiàn dōu bú kě néng ，sī niàn wàn fèn zhī qíng yì yú yán biǎo ，cóng ér gèng qiáng liè dì biǎo xiàn le zuò zhě de sī niàn zhī qiē 。tā huái zhe zhè zhǒng xīn qíng ，xiàng yuǎn chù wàng qù ，wàng zhe nà biàn dì zī shēng de chūn cǎo ，tū rán fā xiàn ，“lí hèn què rú chūn cǎo ，gèng háng gèng yuǎn hái shēng ”。“gèng háng gèng yuǎn ”shì shuō wú lùn zǒu dé duō me yuǎn ，zì jǐ xīn zhōng de “lí hèn ”jiù xiàng nà wú biān wú jì 、zī shēng bú yǐ de chūn cǎo 。wú lùn rén zǒu dào nǎ lǐ ，tā men dōu zài yǎn qián ，shǐ rén wú fǎ bǎi tuō 。zhè gè jié jù ，bǐ yù qiǎn xiǎn shēng dòng ，ér qiě tōng guò xíng xiàng gěi rén yǐ lí hèn wú qióng wú jìn 、yǒu zēng wú yǐ de gǎn jiào ，shǐ zhè shǒu cí dú qǐ lái xiǎn dé yì wèi shēn zhǎng 。quán cí yǐ lí chóu bié hèn wéi zhōng xīn ，xiàn suǒ míng xī ér nèi yùn ，shàng xià liǎng piàn hún chéng yī tǐ ér yòu céng céng dì jìn ，gǎn qíng de shū fā hé qíng xù de xuàn rǎn dōu shí fèn dào wèi 。zuò zhě shǒu fǎ zì rán ，bǐ lì tòu chè ，yóu qí zài yù xiàng shàng dú dào ér bié zhì ，shǐ zhè shǒu cí jù bèi le bú tóng fán pǐn de yì shù mèi lì 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

chūn tiān

lǐ yù jiǎn jiè

lǐ yù ，wǔ dài shí guó shí nán táng guó jun1 ，961nián -975nián zài wèi ，zì zhòng guāng ，chū míng cóng jiā ，hào zhōng yǐn 、lián fēng jū shì 。hàn zú ，péng chéng （jīn jiāng sū xú zhōu ）rén 。tiān zuò sān nián qī yuè chū qī ，lǐ yù chū shēng zài jīn líng 。nán táng yuán zōng lǐ jǐng dì liù zǐ ，yú sòng jiàn lóng èr nián (961nián )jì wèi ，shǐ chēng lǐ hòu zhǔ 。kāi bǎo bā nián ，sòng jun1 pò nán táng dōu chéng ，lǐ yù jiàng sòng ，bèi fú zhì biàn jīng ，fēng wéi yòu qiān niú wèi shàng jiāng jun1 、wéi mìng hóu 。hòu yīn zuò gǎn huái gù guó de míng cí 《yú měi rén 》ér bèi sòng tài zōng dú sǐ 。lǐ yù suī bú tōng zhèng zhì ，dàn qí yì shù cái huá què fēi fán 。jīng shū fǎ ，shàn huì huà ，tōng yīn lǜ ，shī hé wén jun1 yǒu yī dìng zào yì ，yóu yǐ cí de chéng jiù zuì gāo 。qiān gǔ jié zuò 《yú měi rén 》、《làng táo shā 》、《wū yè tí 》děng cí 。zài zhèng zhì shàng shī bài de lǐ yù ，què zài cí tán shàng liú xià le bú xiǔ de piān zhāng ，bèi chēng wéi “qiān gǔ cí dì ”。
※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

作者介绍

李煜

李煜(937-978)，初名从嘉，字重光，号钟隐，南唐中主第六子。徐州人。宋建隆二年（９６１年）在金陵即位，在位十五年，世称李后主。他嗣位的时候，南唐已奉宋正朔，苟安于江南一隅。宋开宝七年（９７４年），宋太祖屡次遣人诏其北上，均辞不去。同年十月，宋兵南下攻金陵。明年十一月城破，后主肉袒出降，被俘到汴京，封违命侯。太宗即位，进封陇西郡公。太平兴国三年（９７８）七夕是他四十二岁生日，宋太宗恨他有「故国不堪回首月明中」之词，命人在宴会上下牵机药将他毒死。追封吴王，葬洛阳邙山。后主前期词作风格绮丽柔靡，还不脱「花间」习气。国亡后在「日夕只以眼泪洗面」的软禁生涯中，以一首首泣尽以血的绝唱，使亡国之君成为千古词坛的「南面王」（清沈雄《古今词话》语），正是「国家不幸诗家幸，话到沧桑语始工」。这些后期词作，凄凉悲壮，意境深远，已为苏辛所谓的「豪放」派打下了伏笔，为词史上承前启后的大宗师，如王国维《人间词话》所言：「词至李后主而眼界始大，感慨遂深。」至于其语句的清丽，音韵的和谐，更是空前绝后的了。后主本有集，已失传。现存词四十四首。