《卜算子燕子不曾来》原文及翻译赏析

作者：蒋春霖 朝代：清朝

《卜算子燕子不曾来》原文及翻译赏析原文：

古诗简介

《卜算子·燕子不曾来》由清代词人蒋春霖所作的一首小令。上片写春归，暗喻岁月流逝之悲；下片写祭柳，突出自己身世飘零之感。全词以比兴寄托的手法，融情入景，借景抒情，把当时文人的凄苦处境表达得深情绵邈。

翻译/译文

在小小庭院中，燕子没有来，只是阴雨连绵，一片幽暗。院中一个角落的栏杆处，聚集着一堆落花；落花飘飘零零，标志着春天已经迟暮。挥泪告别东风，用酒来祭纷纷扬扬的飞絮。传说柳絮杨花飞入池塘，便化作浮萍，所以不要飞向天涯去。

注释

①《卜算子》：又名《百尺楼》、《眉峰碧》、《楚天遥》等。相传是借用唐代诗人骆宾王的绰号。骆宾王写诗好用数字取名，人称“卜算子”。此调始于苏轼。双调，四十四字，仄韵。②阴阴：形容阴暗的样子。③阑（lán）干：栏杆。④落华：即落花。⑤弹泪：掉泪，流着眼泪。⑥东风：春风。这里借指春天。⑦飞絮（xù）：飞舞的柳絮。⑧化了浮萍（fúpíng）：古人以为柳絮落水化为浮萍。⑨莫：不如。

创作背景

词中的意象“阴阴雨”、“落花”、“飞絮”、“浮萍”暗示了词人没落的情怀，而这种黯淡情绪又是咸丰兵事的折光。太平军所向披靡，癸丑年定鼎天京，这对清廷的打击极其沉重，隶属于封建统治阶级的文人也由此产生了没落、迷惘之情。从词的意蕴看，《卜算子》恐亦是癸丑年作。

赏析/鉴赏

词的上片，前两句写春归后的凄凉景象，后两句则回答了“春归何处”的疑问。作者以心中想念的“燕子”和眼前望见的“小院”、“阑干”、“阴雨”、“落华”组成春已归去的词境，托出黯淡哀怨的词情。这里展现的不是透露淡淡闲愁的欧阳修《采桑子》词所写的“垂下帘栊，双燕归来细雨中”或晏几道《临江仙》词所写的“落花人独立，微雨燕双飞”之景。其写燕子，是“不曾来”的燕子；写雨，是“小院”中的“阴阴雨”；写落花，不是尚在空中飘舞之飞花，是被风吹聚到阑干一角的早已委落在地之花，而这一堆落花，在作者心目中竟是“春归处”。刘铉《蝶恋花·送春》词中“只道送春无送处，山花落得红成路”两句，似已指出春归之处，实则只说春是沿着花落之路而归去的；这“阑干”两句则把落花聚集之处看作春的最后归宿，看作春的埋葬之所，从而进一步、深一层地揭示了春之悲剧。广而言之，岂止春光之易逝如此、春归之可悲如此，世上一切美好事物也往往迅即消失，转眼成空，如白居易在《简简吟》中所说，“大都好物不坚牢，彩云易散琉璃脆”，这本是无可奈何的人间憾事。这两句词实有其人事的象征意义，有其深广的哲理内涵。在词的下片中，作者把自我的身世之恨与春的悲剧下场融合为一。前两句写告别“东风”的悲苦之怀、系心“飞絮”的眷恋之意。而对“东风”、对“飞絮”之如此情深者，究竟是归去之春的心，还是送春之人的情？这在作者的笔下是一而二、二而一的。后面“浮萍”两句紧承“飞絮”句，用杨花入水成浮萍的传说，把词意、词情转进一层。词是送春，写春之归去，但作者却并不写到春去而止，更从春的本身写到春的化身，从春的今生写到春的来生，再从化身写到化身的化身，从来生写到来生的来生，以见春的身世之倍加可怜、春的命运之倍加可哀。春魂之化作天涯絮，而飞絮又落水化作浮萍，这来世杨花转来世萍的三生命运，使辞别人间的春魂注定了要生生世世飘荡下去，其苦恨深愁是无穷无尽的。纵然作者在词的结拍处希冀其“莫向天涯去”，而其终必流落天涯，是身不由己、无可奈何的结局。这下片的词意，似从前引万俟咏词“念远情怀，分付杨花”两句和贯云石曲“东君何处天涯”、“随柳絮吹归那答”两问，以及辛弃疾《摸鱼儿》词“春且住，见说道、天涯芳草无归路。怨春不语。算只有殷勤，画檐蛛网，尽日惹飞絮”的意境化出，但其辞则更苦，其情则更悲。

蒋春霖简介

蒋春霖（1818～1868）晚清词人。字鹿潭，江苏江阴人，寄籍大兴。咸丰中曾官至两淮盐大使，遭罢官。一生潦倒，后因情事投水自杀（一说仰药死）。早年工诗，中年毁诗而一意于词，与纳兰性德、项鸿祚有清代三大词人之称，所作《水云楼词》以身遭咸丰年间兵事（太平天国运动及第二次鸦片战争），特多感伤之音，有”词史“之称。诗作传世仅数十首，称《水云楼烬余稿》。

《卜算子燕子不曾来》原文及翻译赏析拼音解读：

gǔ shī jiǎn jiè

《bo suàn zǐ ·yàn zǐ bú céng lái 》yóu qīng dài cí rén jiǎng chūn lín suǒ zuò de yī shǒu xiǎo lìng 。shàng piàn xiě chūn guī ，àn yù suì yuè liú shì zhī bēi ；xià piàn xiě jì liǔ ，tū chū zì jǐ shēn shì piāo líng zhī gǎn 。quán cí yǐ bǐ xìng jì tuō de shǒu fǎ ，róng qíng rù jǐng ，jiè jǐng shū qíng ，bǎ dāng shí wén rén de qī kǔ chù jìng biǎo dá dé shēn qíng mián miǎo 。

fān yì /yì wén

zài xiǎo xiǎo tíng yuàn zhōng ，yàn zǐ méi yǒu lái ，zhī shì yīn yǔ lián mián ，yī piàn yōu àn 。yuàn zhōng yī gè jiǎo luò de lán gǎn chù ，jù jí zhe yī duī luò huā ；luò huā piāo piāo líng líng ，biāo zhì zhe chūn tiān yǐ jīng chí mù 。huī lèi gào bié dōng fēng ，yòng jiǔ lái jì fēn fēn yáng yáng de fēi xù 。chuán shuō liǔ xù yáng huā fēi rù chí táng ，biàn huà zuò fú píng ，suǒ yǐ bú yào fēi xiàng tiān yá qù 。

zhù shì

①《bo suàn zǐ 》：yòu míng 《bǎi chǐ lóu 》、《méi fēng bì 》、《chǔ tiān yáo 》děng 。xiàng chuán shì jiè yòng táng dài shī rén luò bīn wáng de chāo hào 。luò bīn wáng xiě shī hǎo yòng shù zì qǔ míng ，rén chēng “bo suàn zǐ ”。cǐ diào shǐ yú sū shì 。shuāng diào ，sì shí sì zì ，zè yùn 。②yīn yīn ：xíng róng yīn àn de yàng zǐ 。③lán （lán）gàn ：lán gǎn 。④luò huá ：jí luò huā 。⑤dàn lèi ：diào lèi ，liú zhe yǎn lèi 。⑥dōng fēng ：chūn fēng 。zhè lǐ jiè zhǐ chūn tiān 。⑦fēi xù （xù）：fēi wǔ de liǔ xù 。⑧huà le fú píng （fúpíng）：gǔ rén yǐ wéi liǔ xù luò shuǐ huà wéi fú píng 。⑨mò ：bú rú 。

chuàng zuò bèi jǐng

cí zhōng de yì xiàng “yīn yīn yǔ ”、“luò huā ”、“fēi xù ”、“fú píng ”àn shì le cí rén méi luò de qíng huái ，ér zhè zhǒng àn dàn qíng xù yòu shì xián fēng bīng shì de shé guāng 。tài píng jun1 suǒ xiàng pī mí ，guǐ chǒu nián dìng dǐng tiān jīng ，zhè duì qīng tíng de dǎ jī jí qí chén zhòng ，lì shǔ yú fēng jiàn tǒng zhì jiē jí de wén rén yě yóu cǐ chǎn shēng le méi luò 、mí wǎng zhī qíng 。cóng cí de yì yùn kàn ，《bo suàn zǐ 》kǒng yì shì guǐ chǒu nián zuò 。

shǎng xī /jiàn shǎng

cí de shàng piàn ，qián liǎng jù xiě chūn guī hòu de qī liáng jǐng xiàng ，hòu liǎng jù zé huí dá le “chūn guī hé chù ”de yí wèn 。zuò zhě yǐ xīn zhōng xiǎng niàn de “yàn zǐ ”hé yǎn qián wàng jiàn de “xiǎo yuàn ”、“lán gàn ”、“yīn yǔ ”、“luò huá ”zǔ chéng chūn yǐ guī qù de cí jìng ，tuō chū àn dàn āi yuàn de cí qíng 。zhè lǐ zhǎn xiàn de bú shì tòu lù dàn dàn xián chóu de ōu yáng xiū 《cǎi sāng zǐ 》cí suǒ xiě de “chuí xià lián lóng ，shuāng yàn guī lái xì yǔ zhōng ”huò yàn jǐ dào 《lín jiāng xiān 》cí suǒ xiě de “luò huā rén dú lì ，wēi yǔ yàn shuāng fēi ”zhī jǐng 。qí xiě yàn zǐ ，shì “bú céng lái ”de yàn zǐ ；xiě yǔ ，shì “xiǎo yuàn ”zhōng de “yīn yīn yǔ ”；xiě luò huā ，bú shì shàng zài kōng zhōng piāo wǔ zhī fēi huā ，shì bèi fēng chuī jù dào lán gàn yī jiǎo de zǎo yǐ wěi luò zài dì zhī huā ，ér zhè yī duī luò huā ，zài zuò zhě xīn mù zhōng jìng shì “chūn guī chù ”。liú xuàn 《dié liàn huā ·sòng chūn 》cí zhōng “zhī dào sòng chūn wú sòng chù ，shān huā luò dé hóng chéng lù ”liǎng jù ，sì yǐ zhǐ chū chūn guī zhī chù ，shí zé zhī shuō chūn shì yán zhe huā luò zhī lù ér guī qù de ；zhè “lán gàn ”liǎng jù zé bǎ luò huā jù jí zhī chù kàn zuò chūn de zuì hòu guī xiǔ ，kàn zuò chūn de mái zàng zhī suǒ ，cóng ér jìn yī bù 、shēn yī céng dì jiē shì le chūn zhī bēi jù 。guǎng ér yán zhī ，qǐ zhǐ chūn guāng zhī yì shì rú cǐ 、chūn guī zhī kě bēi rú cǐ ，shì shàng yī qiē měi hǎo shì wù yě wǎng wǎng xùn jí xiāo shī ，zhuǎn yǎn chéng kōng ，rú bái jū yì zài 《jiǎn jiǎn yín 》zhōng suǒ shuō ，“dà dōu hǎo wù bú jiān láo ，cǎi yún yì sàn liú lí cuì ”，zhè běn shì wú kě nài hé de rén jiān hàn shì 。zhè liǎng jù cí shí yǒu qí rén shì de xiàng zhēng yì yì ，yǒu qí shēn guǎng de zhé lǐ nèi hán 。zài cí de xià piàn zhōng ，zuò zhě bǎ zì wǒ de shēn shì zhī hèn yǔ chūn de bēi jù xià chǎng róng hé wéi yī 。qián liǎng jù xiě gào bié “dōng fēng ”de bēi kǔ zhī huái 、xì xīn “fēi xù ”de juàn liàn zhī yì 。ér duì “dōng fēng ”、duì “fēi xù ”zhī rú cǐ qíng shēn zhě ，jiū jìng shì guī qù zhī chūn de xīn ，hái shì sòng chūn zhī rén de qíng ？zhè zài zuò zhě de bǐ xià shì yī ér èr 、èr ér yī de 。hòu miàn “fú píng ”liǎng jù jǐn chéng “fēi xù ”jù ，yòng yáng huā rù shuǐ chéng fú píng de chuán shuō ，bǎ cí yì 、cí qíng zhuǎn jìn yī céng 。cí shì sòng chūn ，xiě chūn zhī guī qù ，dàn zuò zhě què bìng bú xiě dào chūn qù ér zhǐ ，gèng cóng chūn de běn shēn xiě dào chūn de huà shēn ，cóng chūn de jīn shēng xiě dào chūn de lái shēng ，zài cóng huà shēn xiě dào huà shēn de huà shēn ，cóng lái shēng xiě dào lái shēng de lái shēng ，yǐ jiàn chūn de shēn shì zhī bèi jiā kě lián 、chūn de mìng yùn zhī bèi jiā kě āi 。chūn hún zhī huà zuò tiān yá xù ，ér fēi xù yòu luò shuǐ huà zuò fú píng ，zhè lái shì yáng huā zhuǎn lái shì píng de sān shēng mìng yùn ，shǐ cí bié rén jiān de chūn hún zhù dìng le yào shēng shēng shì shì piāo dàng xià qù ，qí kǔ hèn shēn chóu shì wú qióng wú jìn de 。zòng rán zuò zhě zài cí de jié pāi chù xī jì qí “mò xiàng tiān yá qù ”，ér qí zhōng bì liú luò tiān yá ，shì shēn bú yóu jǐ 、wú kě nài hé de jié jú 。zhè xià piàn de cí yì ，sì cóng qián yǐn wàn sì yǒng cí “niàn yuǎn qíng huái ，fèn fù yáng huā ”liǎng jù hé guàn yún shí qǔ “dōng jun1 hé chù tiān yá ”、“suí liǔ xù chuī guī nà dá ”liǎng wèn ，yǐ jí xīn qì jí 《mō yú ér 》cí “chūn qiě zhù ，jiàn shuō dào 、tiān yá fāng cǎo wú guī lù 。yuàn chūn bú yǔ 。suàn zhī yǒu yīn qín ，huà yán zhū wǎng ，jìn rì rě fēi xù ”de yì jìng huà chū ，dàn qí cí zé gèng kǔ ，qí qíng zé gèng bēi 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

chūn tiān

jiǎng chūn lín jiǎn jiè

jiǎng chūn lín de shī cí qǔ dài biǎo zuò

jiǎng chūn lín （1818～1868）wǎn qīng cí rén 。zì lù tán ，jiāng sū jiāng yīn rén ，jì jí dà xìng 。xián fēng zhōng céng guān zhì liǎng huái yán dà shǐ ，zāo bà guān 。yī shēng liáo dǎo ，hòu yīn qíng shì tóu shuǐ zì shā （yī shuō yǎng yào sǐ ）。zǎo nián gōng shī ，zhōng nián huǐ shī ér yī yì yú cí ，yǔ nà lán xìng dé 、xiàng hóng zuò yǒu qīng dài sān dà cí rén zhī chēng ，suǒ zuò 《shuǐ yún lóu cí 》yǐ shēn zāo xián fēng nián jiān bīng shì （tài píng tiān guó yùn dòng jí dì èr cì yā piàn zhàn zhēng ），tè duō gǎn shāng zhī yīn ，yǒu ”cí shǐ “zhī chēng 。shī zuò chuán shì jǐn shù shí shǒu ，chēng 《shuǐ yún lóu jìn yú gǎo 》。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。