《临江仙暮蝉声尽落斜阳》原文及翻译赏析

作者：毛文锡 朝代：五代

《临江仙暮蝉声尽落斜阳》原文及翻译赏析原文：

翻译/译文

译文斜阳落日送走最后一声蝉鸣，潇湘江面高悬起银色的明月，黄陵庙边的江水卷起阵阵涛声。楚山的红树笼罩在茫茫烟雨里，烟雨隔断了高唐台下的迷梦。江水摇碎岸边渔船的灯影，远处白蘋飘散着浓浓的香风。涛声仿佛湘妃在弹奏凄清的怨曲，那朱红的瑟弦凄切的悲鸣，久久地迥荡在蓝天白云中。

注释⑴银蟾：月亮。潇湘：潇水和湘水合称，均在湖南境内。⑵黄陵庙：即湘妃祠，旧址在今湖南湘潭附近。《通典》：“湘阴具有地名黄陵，即虞舜二妃所葬。”⑶高唐：楚国台观名。宋玉《高唐赋》李善注：“《汉书》注曰：云梦中高唐之台，此赋盖假设其事，风谏淫惑也。”⑷风飐碎：指风吹渔灯，灯光或明或暗，点点碎碎。飐（zhǎn），风吹颤动。⑸白蘋：水中浮草。⑹灵娥：即湘灵。《楚辞·远游》：“使湘灵鼓瑟兮，令海若舞冯夷。”湘灵即湘妃。韵清商：音调哀怨，是清商怨曲。《词谱》：“古乐府有清商曲辞，其音多哀怨，故取以为名。”⑺朱弦：瑟弦的美称。

赏析/鉴赏

赏析

　　毛文锡这首《临江仙》，取材于江湘女神传说，但表现的内容实是一种希幕追求而不遇的朦胧感伤，主题与词题是若即若离，恰好反映了从唐词多缘题而赋到后来去题已远之间的过渡。

　　“暮蝉声尽落斜阳。银蟾影挂潇湘”。起笔词境就颇可玩味。时当秋夕，地则楚湘。从日落到月出，暗示情境的时间绵延，带有一种迷惘的意昧，词一发端，似已暗逗出一点《楚辞》的幽韵。“黄陵庙侧水茫茫”。接上来这一句，便点染出幽怨迷离之致。写黄陵庙，点追求怨慕之意，而黄陵庙侧八百里洞庭烟水茫茫境界的拓开，则是此意的进一步谊染。“楚江红树，烟雨隔高唐”。词境又从洞庭湖溯长江直推向三峡。楚江红树，隐然有“袅袅兮秋风，洞庭波兮木叶下”（《楚辞·九歌·湘夫人》）的意味。而烟雨高唐，又暗引出楚襄王梦遇巫山神女的传说：神女“旦为朝云，暮为行雨”（宋玉《高唐赋》），襄王梦遇神女，实则“欢情未接”，以至于“惆怅垂涕”（均见《神女赋》）。这与二妃追舜不及实无二致。句中下一“隔”字，则词人心神追慕之不遇，哀怨可感。连用两个传说，可见词人并非著意一咏某一传说本身，而是为了突出表现追求不遇的伤感。

　　“岸泊渔灯风飐碎，白蘋远散浓香”。水上渔火飐碎。已使人目迷。夜里萍香浓，愈撩人心乱。上片写黄陵茫茫、高台烟雨，见得词人神魂追求之不已。过片插写这段空景，暗示追求之不遇，足见迫求之难。变幻的词境，层层增添起怨慕的意味。“灵娥鼓瑟韵清商。朱弦凄切，云散碧天长。”历尽希慕追求，神女这才终于若隐若现出来了。鼓瑟的灵峨，自应是黄陵二妃，但又可视为高唐神女。而且同境既展开于从湖湘至江汉的广袤楚天，意境有似《诗·汉广》中“不可求思”的汉上游女，《楚辞·湘君》中“吹参差兮谁思”的湘夫人，她们都是楚地传说中被追求而终不可得的女性。灵娥鼓清商之乐，韵律清越，使词人希慕愈不可止。虽说朱弦俨然可闻，则神女也应宛然可见，但云散天碧。“曲终人不见”，终归于虚，终归于一分失落感。结尾写碧天长，不仅示意鼓瑟之音袅袅不绝，而且也意味着词人之心魂从失落感中上升，意味着希慕追求的无已。

　　此词构思确有新意。它杂揉黄陵二妃与高唐神女的传说造境，表现的是一种希冀追求而终不可得的要眇含思。由潇湘而洞庭而高唐的神游，象征着词人希慕追求而终归于失落的心态。若隐若现、可遇而不可即的灵娥，不必指实为某一传说中的神女，而应是词人生活中所追求的理想女性或人生理想的化身。题材虽缘取调名。但实是发抒己意。与《花间集》中一些徒事摹写神女故实的词相比，便显出命意上的个性，体现了词的演进。同时，此词风格清越，也有别于《花间集》中他词之秾艳。

毛文锡简介

毛文锡，字平珪，高阳（今属河北）人，一作南阳（今属河南）人，五代前蜀后蜀时期大臣、词人。十四岁进士及第。事前蜀高祖王建，官翰林学士承旨。前蜀永平四年(915年)，迁礼部尚书，判枢密院事。期间成功劝阻王建乘长江涨水，决堰水灌高季昌盘踞之地江陵的想法。前蜀通正元年（916年），进文思殿大学士，拜司徒，仍判枢密院。前蜀天汉年间（917年），因与宰相张格、宦官唐文扆争权，贬茂州（今四川松潘）司马，子员外郎毛询流放维州（今四川理县）。前蜀亡，归后唐。不久,又事后蜀。与欧阳炯等五人以小词为后蜀君主所赞赏。

《临江仙暮蝉声尽落斜阳》原文及翻译赏析拼音解读：

fān yì /yì wén

yì wén xié yáng luò rì sòng zǒu zuì hòu yī shēng chán míng ，xiāo xiāng jiāng miàn gāo xuán qǐ yín sè de míng yuè ，huáng líng miào biān de jiāng shuǐ juàn qǐ zhèn zhèn tāo shēng 。chǔ shān de hóng shù lóng zhào zài máng máng yān yǔ lǐ ，yān yǔ gé duàn le gāo táng tái xià de mí mèng 。jiāng shuǐ yáo suì àn biān yú chuán de dēng yǐng ，yuǎn chù bái pín piāo sàn zhe nóng nóng de xiāng fēng 。tāo shēng fǎng fó xiāng fēi zài dàn zòu qī qīng de yuàn qǔ ，nà zhū hóng de sè xián qī qiē de bēi míng ，jiǔ jiǔ dì jiǒng dàng zài lán tiān bái yún zhōng 。

zhù shì ⑴yín chán ：yuè liàng 。xiāo xiāng ：xiāo shuǐ hé xiāng shuǐ hé chēng ，jun1 zài hú nán jìng nèi 。⑵huáng líng miào ：jí xiāng fēi cí ，jiù zhǐ zài jīn hú nán xiāng tán fù jìn 。《tōng diǎn 》：“xiāng yīn jù yǒu dì míng huáng líng ，jí yú shùn èr fēi suǒ zàng 。”⑶gāo táng ：chǔ guó tái guān míng 。sòng yù 《gāo táng fù 》lǐ shàn zhù ：“《hàn shū 》zhù yuē ：yún mèng zhōng gāo táng zhī tái ，cǐ fù gài jiǎ shè qí shì ，fēng jiàn yín huò yě 。”⑷fēng zhǎn suì ：zhǐ fēng chuī yú dēng ，dēng guāng huò míng huò àn ，diǎn diǎn suì suì 。zhǎn （zhǎn），fēng chuī chàn dòng 。⑸bái pín ：shuǐ zhōng fú cǎo 。⑹líng é ：jí xiāng líng 。《chǔ cí ·yuǎn yóu 》：“shǐ xiāng líng gǔ sè xī ，lìng hǎi ruò wǔ féng yí 。”xiāng líng jí xiāng fēi 。yùn qīng shāng ：yīn diào āi yuàn ，shì qīng shāng yuàn qǔ 。《cí pǔ 》：“gǔ lè fǔ yǒu qīng shāng qǔ cí ，qí yīn duō āi yuàn ，gù qǔ yǐ wéi míng 。”⑺zhū xián ：sè xián de měi chēng 。

shǎng xī /jiàn shǎng

shǎng xī

　　máo wén xī zhè shǒu 《lín jiāng xiān 》，qǔ cái yú jiāng xiāng nǚ shén chuán shuō ，dàn biǎo xiàn de nèi róng shí shì yī zhǒng xī mù zhuī qiú ér bú yù de méng lóng gǎn shāng ，zhǔ tí yǔ cí tí shì ruò jí ruò lí ，qià hǎo fǎn yìng le cóng táng cí duō yuán tí ér fù dào hòu lái qù tí yǐ yuǎn zhī jiān de guò dù 。

　　“mù chán shēng jìn luò xié yáng 。yín chán yǐng guà xiāo xiāng ”。qǐ bǐ cí jìng jiù pō kě wán wèi 。shí dāng qiū xī ，dì zé chǔ xiāng 。cóng rì luò dào yuè chū ，àn shì qíng jìng de shí jiān mián yán ，dài yǒu yī zhǒng mí wǎng de yì mèi ，cí yī fā duān ，sì yǐ àn dòu chū yī diǎn 《chǔ cí 》de yōu yùn 。“huáng líng miào cè shuǐ máng máng ”。jiē shàng lái zhè yī jù ，biàn diǎn rǎn chū yōu yuàn mí lí zhī zhì 。xiě huáng líng miào ，diǎn zhuī qiú yuàn mù zhī yì ，ér huáng líng miào cè bā bǎi lǐ dòng tíng yān shuǐ máng máng jìng jiè de tuò kāi ，zé shì cǐ yì de jìn yī bù yì rǎn 。“chǔ jiāng hóng shù ，yān yǔ gé gāo táng ”。cí jìng yòu cóng dòng tíng hú sù zhǎng jiāng zhí tuī xiàng sān xiá 。chǔ jiāng hóng shù ，yǐn rán yǒu “niǎo niǎo xī qiū fēng ，dòng tíng bō xī mù yè xià ”（《chǔ cí ·jiǔ gē ·xiāng fū rén 》）de yì wèi 。ér yān yǔ gāo táng ，yòu àn yǐn chū chǔ xiāng wáng mèng yù wū shān shén nǚ de chuán shuō ：shén nǚ “dàn wéi cháo yún ，mù wéi háng yǔ ”（sòng yù 《gāo táng fù 》），xiāng wáng mèng yù shén nǚ ，shí zé “huān qíng wèi jiē ”，yǐ zhì yú “chóu chàng chuí tì ”（jun1 jiàn 《shén nǚ fù 》）。zhè yǔ èr fēi zhuī shùn bú jí shí wú èr zhì 。jù zhōng xià yī “gé ”zì ，zé cí rén xīn shén zhuī mù zhī bú yù ，āi yuàn kě gǎn 。lián yòng liǎng gè chuán shuō ，kě jiàn cí rén bìng fēi zhe yì yī yǒng mǒu yī chuán shuō běn shēn ，ér shì wéi le tū chū biǎo xiàn zhuī qiú bú yù de shāng gǎn 。

　　“àn bó yú dēng fēng zhǎn suì ，bái pín yuǎn sàn nóng xiāng ”。shuǐ shàng yú huǒ zhǎn suì 。yǐ shǐ rén mù mí 。yè lǐ píng xiāng nóng ，yù liáo rén xīn luàn 。shàng piàn xiě huáng líng máng máng 、gāo tái yān yǔ ，jiàn dé cí rén shén hún zhuī qiú zhī bú yǐ 。guò piàn chā xiě zhè duàn kōng jǐng ，àn shì zhuī qiú zhī bú yù ，zú jiàn pò qiú zhī nán 。biàn huàn de cí jìng ，céng céng zēng tiān qǐ yuàn mù de yì wèi 。“líng é gǔ sè yùn qīng shāng 。zhū xián qī qiē ，yún sàn bì tiān zhǎng 。”lì jìn xī mù zhuī qiú ，shén nǚ zhè cái zhōng yú ruò yǐn ruò xiàn chū lái le 。gǔ sè de líng é ，zì yīng shì huáng líng èr fēi ，dàn yòu kě shì wéi gāo táng shén nǚ 。ér qiě tóng jìng jì zhǎn kāi yú cóng hú xiāng zhì jiāng hàn de guǎng mào chǔ tiān ，yì jìng yǒu sì 《shī ·hàn guǎng 》zhōng “bú kě qiú sī ”de hàn shàng yóu nǚ ，《chǔ cí ·xiāng jun1 》zhōng “chuī cān chà xī shuí sī ”de xiāng fū rén ，tā men dōu shì chǔ dì chuán shuō zhōng bèi zhuī qiú ér zhōng bú kě dé de nǚ xìng 。líng é gǔ qīng shāng zhī lè ，yùn lǜ qīng yuè ，shǐ cí rén xī mù yù bú kě zhǐ 。suī shuō zhū xián yǎn rán kě wén ，zé shén nǚ yě yīng wǎn rán kě jiàn ，dàn yún sàn tiān bì 。“qǔ zhōng rén bú jiàn ”，zhōng guī yú xū ，zhōng guī yú yī fèn shī luò gǎn 。jié wěi xiě bì tiān zhǎng ，bú jǐn shì yì gǔ sè zhī yīn niǎo niǎo bú jué ，ér qiě yě yì wèi zhe cí rén zhī xīn hún cóng shī luò gǎn zhōng shàng shēng ，yì wèi zhe xī mù zhuī qiú de wú yǐ 。

　　cǐ cí gòu sī què yǒu xīn yì 。tā zá róu huáng líng èr fēi yǔ gāo táng shén nǚ de chuán shuō zào jìng ，biǎo xiàn de shì yī zhǒng xī jì zhuī qiú ér zhōng bú kě dé de yào miǎo hán sī 。yóu xiāo xiāng ér dòng tíng ér gāo táng de shén yóu ，xiàng zhēng zhe cí rén xī mù zhuī qiú ér zhōng guī yú shī luò de xīn tài 。ruò yǐn ruò xiàn 、kě yù ér bú kě jí de líng é ，bú bì zhǐ shí wéi mǒu yī chuán shuō zhōng de shén nǚ ，ér yīng shì cí rén shēng huó zhōng suǒ zhuī qiú de lǐ xiǎng nǚ xìng huò rén shēng lǐ xiǎng de huà shēn 。tí cái suī yuán qǔ diào míng 。dàn shí shì fā shū jǐ yì 。yǔ 《huā jiān jí 》zhōng yī xiē tú shì mó xiě shén nǚ gù shí de cí xiàng bǐ ，biàn xiǎn chū mìng yì shàng de gè xìng ，tǐ xiàn le cí de yǎn jìn 。tóng shí ，cǐ cí fēng gé qīng yuè ，yě yǒu bié yú 《huā jiān jí 》zhōng tā cí zhī nóng yàn 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

zhǎng jiāng

máo wén xī jiǎn jiè

máo wén xī ，zì píng guī ，gāo yáng （jīn shǔ hé běi ）rén ，yī zuò nán yáng （jīn shǔ hé nán ）rén ，wǔ dài qián shǔ hòu shǔ shí qī dà chén 、cí rén 。shí sì suì jìn shì jí dì 。shì qián shǔ gāo zǔ wáng jiàn ，guān hàn lín xué shì chéng zhǐ 。qián shǔ yǒng píng sì nián (915nián )，qiān lǐ bù shàng shū ，pàn shū mì yuàn shì 。qī jiān chéng gōng quàn zǔ wáng jiàn chéng zhǎng jiāng zhǎng shuǐ ，jué yàn shuǐ guàn gāo jì chāng pán jù zhī dì jiāng líng de xiǎng fǎ 。qián shǔ tōng zhèng yuán nián （916nián ），jìn wén sī diàn dà xué shì ，bài sī tú ，réng pàn shū mì yuàn 。qián shǔ tiān hàn nián jiān （917nián ），yīn yǔ zǎi xiàng zhāng gé 、huàn guān táng wén yǐ zhēng quán ，biǎn mào zhōu （jīn sì chuān sōng pān ）sī mǎ ，zǐ yuán wài láng máo xún liú fàng wéi zhōu （jīn sì chuān lǐ xiàn ）。qián shǔ wáng ，guī hòu táng 。bú jiǔ ,yòu shì hòu shǔ 。yǔ ōu yáng jiǒng děng wǔ rén yǐ xiǎo cí wéi hòu shǔ jun1 zhǔ suǒ zàn shǎng 。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。