《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意

作者:孟浩然 朝代:唐代
《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意原文

《岁暮归南山/归故园作/归终南山》 孟浩然

北阙休上书,南山归敝庐。
不才明主弃,多病故人疏。
白发催年老,青阳逼岁除。
永怀愁不寐,松月夜窗虚。

作者简介(孟浩然)

孟浩然头像

孟浩然(689-740),男,汉族,唐代诗人。本名不详(一说名浩),字浩然,襄州襄阳(今湖北襄阳)人,世称“孟襄阳”。浩然,少好节义,喜济人患难,工于诗。年四十游京师,唐玄宗诏咏其诗,至“不才明主弃”之语,玄宗谓:“卿自不求仕,朕未尝弃卿,奈何诬我?”因放还未仕,后隐居鹿门山,著诗二百余首。孟浩然与另一位山水田园诗人王维合称为“王孟”。

岁暮归南山/归故园作/归终南山翻译及注释

翻译
不要再给北面朝廷上书,让我回到南山破旧茅屋。
我本无才难怪明主见弃,年迈多病朋友也都生疏。
白发频生催人日渐衰老,阳春来到逼得旧岁逝去。
满怀忧愁辗转难以入睡,月照松林窗外一片空虚。

注释
⑴岁暮:年终。南山:唐人诗歌中常以南山代指隐居题。这里指作者家乡的岘山。一说指终南山。
⑵北阙:皇宫北面的门楼,汉代尚书奏事和群臣谒见都在北阙,后因用作朝廷的别称。《汉书·高帝纪》注:“尚书奏事,渴见之徒,皆诣北阙。”休上书:停止进奏章。
⑶敝庐:称自己破落的家园。
⑷不才:不成材,没有才能,作者自谦之词。明主:圣明的国君。
⑸多病:一作“卧病”。故人:老朋友。疏:疏远。
⑹老:一作“去”。
⑺青阳:指春天。逼:催迫。岁除:年终。
⑻永怀:悠悠的思怀。愁不寐:因忧愁而睡不着觉。寐:一作“寝”。
⑼虚:空寂。一作“堂”。

岁暮归南山/归故园作/归终南山鉴赏

  落第后的孟浩然有一肚子的牢骚而又不好发作,因而以自怨自艾的形式抒发仕途失意的幽思。这首诗表面上是一连串的自责自怪,骨子里却是层出不尽的怨天尤人;说的是自己一无可取之言,怨的是才不为世用之情。

  字面上说“北阙休上书”,实际上表达的正是“魏阙心常在,金门诏不忘”的情意。只不过这时他才发觉以前的想法太天真了;原以为有了马周“直犯龙颜请恩泽”的先例,唐天子便会代代如此;现在才发现:现实是这样令人失望。因而一腔幽愤,从这“北阙休上书”的自艾之言中倾出。明乎此,“南山归敝庐”本非所愿,不得已也。诸般矛盾心绪,一语道出,令人读来自有余味。

  三四句具体回述失意的缘由。“不才明主弃”,感情十分复杂,有反语的性质而又不尽是反语。诗人自幼抱负非凡,“执鞭慕夫子,捧檄怀毛公,感激遂弹冠,安能守固穷!”他也自赞“词赋亦颇工”。其志如此,其才如此,不谓“不才”。因此,说“不才”既是谦词,又兼含了有才不被人识、良骥未遇伯乐的感慨。而这个不识“才”的不是别人,正是“明主”。可见,“明”也是“不明”的微词,带有埋怨意味的。此外,“明主”这一谀词,也确实含有谀美的用意,反映他求仕之心尚未灭绝,还希望皇上见用。这一句,写得有怨悱,有自怜,有哀伤,也有恳请,感情相当复杂。而“多病故人疏”比上句更为委婉深致,一波三折;本是怨“故人”不予引荐或引荐不力,而诗人却说是因为自己“多病”而疏远了故人,这是一层;古代,“穷”、“病”相通,借“多病”说“途穷”,自见对世态炎凉之怨,这又是一层;说因“故人疏”而不能使明主明察自己,这又是一层。这三层含义,最后一层才是主旨。

  求仕情切,宦途渺茫,鬓发已白,功名未就,诗人不可能不忧虑焦急。五六句就是这种心境的写照。白发、青阳(春日),本是无情物,缀以“催”“逼”二字,恰切地表现诗人不愿以白衣终老此生而又无可奈何的复杂感情。

  也正是由于诗人陷入了不可排解的苦闷之中,才使他“永怀愁不寐”,写出了思绪萦绕,焦虑难堪之情态。“松月夜窗虚”,更是匠心独运,它把前面的意思放开,却正衬出了怨愤的难解。看似写景,实是抒情:一则补充了上句中的“不寐”,再则情景浑一,余味无穷,那迷蒙空寂的夜景,与内心落寞惆怅的心绪是十分相似的。“虚”字更是语涉双关,把院落的空虚,静夜的空虚,仕途的空虚,心绪的空虚,包容无余。

  这首诗看似语言显豁,实则含蕴丰富。层层辗转表达,句句语涉数意,构成悠远深厚的艺术风格。

  相传,孟浩然曾被王维邀至内署,恰遇玄宗到来,玄宗索诗,孟浩然就读了这首《岁暮归南山》,玄宗听后生气地说:“卿不求仕,而朕未弃卿,奈何诬我?”(《唐摭言》卷十一)可见此诗尽管写得含蕴婉曲,玄宗还是听出了弦外之音,结果,孟浩然被放还了。封建社会抑制人才的现象,于此可见一斑。

岁暮归南山/归故园作/归终南山创作背景

  约在公元728年(唐开元十六年),四十岁的孟浩然来长安应进士举落第了,心情很苦闷,他曾“为文三十载,闭门江汉阴”,学得满腹文章,又得到王维、张九龄为之延誉,已经颇有诗名。这次应试失利,使他大为懊丧,他想直接向皇帝上书,又很犹豫。这首诗是在这样心绪极端复杂的情况下写出来的。

  据《新唐书·孟浩然传》记载,孟浩然在长安落第后,诗人王维曾经邀请他到自己供职的翰林院见面,谁知不久唐玄宗驾到了。孟浩然一时紧张躲到了床下,王维不敢欺君,道出实情。唐玄宗也没有生气,还命孟浩然出来作诗。孟浩然便吟咏了这首《岁暮归南山》。

《岁暮归南山/归故园作/归终南山》孟浩然 拼音读音参考

suì mù guī nán shān guī gù yuán zuò guī zhōng nán shān
岁暮归南山/归故园作/归终南山

běi quē xiū shàng shū, nán shān guī bì lú.
北阙休上书,南山归敝庐。
bù cái míng zhǔ qì, duō bìng gù rén shū.
不才明主弃,多病故人疏。
bái fà cuī nián lǎo, qīng yáng bī suì chú.
白发催年老,青阳逼岁除。
yǒng huái chóu bù mèi, sōng yuè yè chuāng xū.
永怀愁不寐,松月夜窗虚。

《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意拼音解读

《suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān 》 mèng hào rán

běi què xiū shàng shū ,nán shān guī bì lú 。
bú cái míng zhǔ qì ,duō bìng gù rén shū 。
bái fā cuī nián lǎo ,qīng yáng bī suì chú 。
yǒng huái chóu bú mèi ,sōng yuè yè chuāng xū 。

zuò zhě jiǎn jiè (mèng hào rán )

mèng hào rán tóu xiàng

mèng hào rán (689-740),nán ,hàn zú ,táng dài shī rén 。běn míng bú xiáng (yī shuō míng hào ),zì hào rán ,xiāng zhōu xiāng yáng (jīn hú běi xiāng yáng )rén ,shì chēng “mèng xiāng yáng ”。hào rán ,shǎo hǎo jiē yì ,xǐ jì rén huàn nán ,gōng yú shī 。nián sì shí yóu jīng shī ,táng xuán zōng zhào yǒng qí shī ,zhì “bú cái míng zhǔ qì ”zhī yǔ ,xuán zōng wèi :“qīng zì bú qiú shì ,zhèn wèi cháng qì qīng ,nài hé wū wǒ ?”yīn fàng hái wèi shì ,hòu yǐn jū lù mén shān ,zhe shī èr bǎi yú shǒu 。mèng hào rán yǔ lìng yī wèi shān shuǐ tián yuán shī rén wáng wéi hé chēng wéi “wáng mèng ”。

suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān fān yì jí zhù shì

fān yì
bú yào zài gěi běi miàn cháo tíng shàng shū ,ràng wǒ huí dào nán shān pò jiù máo wū 。
wǒ běn wú cái nán guài míng zhǔ jiàn qì ,nián mài duō bìng péng yǒu yě dōu shēng shū 。
bái fā pín shēng cuī rén rì jiàn shuāi lǎo ,yáng chūn lái dào bī dé jiù suì shì qù 。
mǎn huái yōu chóu niǎn zhuǎn nán yǐ rù shuì ,yuè zhào sōng lín chuāng wài yī piàn kōng xū 。

zhù shì
⑴suì mù :nián zhōng 。nán shān :táng rén shī gē zhōng cháng yǐ nán shān dài zhǐ yǐn jū tí 。zhè lǐ zhǐ zuò zhě jiā xiāng de xiàn shān 。yī shuō zhǐ zhōng nán shān 。
⑵běi què :huáng gōng běi miàn de mén lóu ,hàn dài shàng shū zòu shì hé qún chén yè jiàn dōu zài běi què ,hòu yīn yòng zuò cháo tíng de bié chēng 。《hàn shū ·gāo dì jì 》zhù :“shàng shū zòu shì ,kě jiàn zhī tú ,jiē yì běi què 。”xiū shàng shū :tíng zhǐ jìn zòu zhāng 。
⑶bì lú :chēng zì jǐ pò luò de jiā yuán 。
⑷bú cái :bú chéng cái ,méi yǒu cái néng ,zuò zhě zì qiān zhī cí 。míng zhǔ :shèng míng de guó jun1 。
⑸duō bìng :yī zuò “wò bìng ”。gù rén :lǎo péng yǒu 。shū :shū yuǎn 。
⑹lǎo :yī zuò “qù ”。
⑺qīng yáng :zhǐ chūn tiān 。bī :cuī pò 。suì chú :nián zhōng 。
⑻yǒng huái :yōu yōu de sī huái 。chóu bú mèi :yīn yōu chóu ér shuì bú zhe jiào 。mèi :yī zuò “qǐn ”。
⑼xū :kōng jì 。yī zuò “táng ”。

suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān jiàn shǎng

  luò dì hòu de mèng hào rán yǒu yī dù zǐ de láo sāo ér yòu bú hǎo fā zuò ,yīn ér yǐ zì yuàn zì ài de xíng shì shū fā shì tú shī yì de yōu sī 。zhè shǒu shī biǎo miàn shàng shì yī lián chuàn de zì zé zì guài ,gǔ zǐ lǐ què shì céng chū bú jìn de yuàn tiān yóu rén ;shuō de shì zì jǐ yī wú kě qǔ zhī yán ,yuàn de shì cái bú wéi shì yòng zhī qíng 。

  zì miàn shàng shuō “běi què xiū shàng shū ”,shí jì shàng biǎo dá de zhèng shì “wèi què xīn cháng zài ,jīn mén zhào bú wàng ”de qíng yì 。zhī bú guò zhè shí tā cái fā jiào yǐ qián de xiǎng fǎ tài tiān zhēn le ;yuán yǐ wéi yǒu le mǎ zhōu “zhí fàn lóng yán qǐng ēn zé ”de xiān lì ,táng tiān zǐ biàn huì dài dài rú cǐ ;xiàn zài cái fā xiàn :xiàn shí shì zhè yàng lìng rén shī wàng 。yīn ér yī qiāng yōu fèn ,cóng zhè “běi què xiū shàng shū ”de zì ài zhī yán zhōng qīng chū 。míng hū cǐ ,“nán shān guī bì lú ”běn fēi suǒ yuàn ,bú dé yǐ yě 。zhū bān máo dùn xīn xù ,yī yǔ dào chū ,lìng rén dú lái zì yǒu yú wèi 。

  sān sì jù jù tǐ huí shù shī yì de yuán yóu 。“bú cái míng zhǔ qì ”,gǎn qíng shí fèn fù zá ,yǒu fǎn yǔ de xìng zhì ér yòu bú jìn shì fǎn yǔ 。shī rén zì yòu bào fù fēi fán ,“zhí biān mù fū zǐ ,pěng xí huái máo gōng ,gǎn jī suí dàn guàn ,ān néng shǒu gù qióng !”tā yě zì zàn “cí fù yì pō gōng ”。qí zhì rú cǐ ,qí cái rú cǐ ,bú wèi “bú cái ”。yīn cǐ ,shuō “bú cái ”jì shì qiān cí ,yòu jiān hán le yǒu cái bú bèi rén shí 、liáng jì wèi yù bó lè de gǎn kǎi 。ér zhè gè bú shí “cái ”de bú shì bié rén ,zhèng shì “míng zhǔ ”。kě jiàn ,“míng ”yě shì “bú míng ”de wēi cí ,dài yǒu mái yuàn yì wèi de 。cǐ wài ,“míng zhǔ ”zhè yī yú cí ,yě què shí hán yǒu yú měi de yòng yì ,fǎn yìng tā qiú shì zhī xīn shàng wèi miè jué ,hái xī wàng huáng shàng jiàn yòng 。zhè yī jù ,xiě dé yǒu yuàn fěi ,yǒu zì lián ,yǒu āi shāng ,yě yǒu kěn qǐng ,gǎn qíng xiàng dāng fù zá 。ér “duō bìng gù rén shū ”bǐ shàng jù gèng wéi wěi wǎn shēn zhì ,yī bō sān shé ;běn shì yuàn “gù rén ”bú yǔ yǐn jiàn huò yǐn jiàn bú lì ,ér shī rén què shuō shì yīn wéi zì jǐ “duō bìng ”ér shū yuǎn le gù rén ,zhè shì yī céng ;gǔ dài ,“qióng ”、“bìng ”xiàng tōng ,jiè “duō bìng ”shuō “tú qióng ”,zì jiàn duì shì tài yán liáng zhī yuàn ,zhè yòu shì yī céng ;shuō yīn “gù rén shū ”ér bú néng shǐ míng zhǔ míng chá zì jǐ ,zhè yòu shì yī céng 。zhè sān céng hán yì ,zuì hòu yī céng cái shì zhǔ zhǐ 。

  qiú shì qíng qiē ,huàn tú miǎo máng ,bìn fā yǐ bái ,gōng míng wèi jiù ,shī rén bú kě néng bú yōu lǜ jiāo jí 。wǔ liù jù jiù shì zhè zhǒng xīn jìng de xiě zhào 。bái fā 、qīng yáng (chūn rì ),běn shì wú qíng wù ,zhuì yǐ “cuī ”“bī ”èr zì ,qià qiē dì biǎo xiàn shī rén bú yuàn yǐ bái yī zhōng lǎo cǐ shēng ér yòu wú kě nài hé de fù zá gǎn qíng 。

  yě zhèng shì yóu yú shī rén xiàn rù le bú kě pái jiě de kǔ mèn zhī zhōng ,cái shǐ tā “yǒng huái chóu bú mèi ”,xiě chū le sī xù yíng rào ,jiāo lǜ nán kān zhī qíng tài 。“sōng yuè yè chuāng xū ”,gèng shì jiàng xīn dú yùn ,tā bǎ qián miàn de yì sī fàng kāi ,què zhèng chèn chū le yuàn fèn de nán jiě 。kàn sì xiě jǐng ,shí shì shū qíng :yī zé bǔ chōng le shàng jù zhōng de “bú mèi ”,zài zé qíng jǐng hún yī ,yú wèi wú qióng ,nà mí méng kōng jì de yè jǐng ,yǔ nèi xīn luò mò chóu chàng de xīn xù shì shí fèn xiàng sì de 。“xū ”zì gèng shì yǔ shè shuāng guān ,bǎ yuàn luò de kōng xū ,jìng yè de kōng xū ,shì tú de kōng xū ,xīn xù de kōng xū ,bāo róng wú yú 。

  zhè shǒu shī kàn sì yǔ yán xiǎn huō ,shí zé hán yùn fēng fù 。céng céng niǎn zhuǎn biǎo dá ,jù jù yǔ shè shù yì ,gòu chéng yōu yuǎn shēn hòu de yì shù fēng gé 。

  xiàng chuán ,mèng hào rán céng bèi wáng wéi yāo zhì nèi shǔ ,qià yù xuán zōng dào lái ,xuán zōng suǒ shī ,mèng hào rán jiù dú le zhè shǒu 《suì mù guī nán shān 》,xuán zōng tīng hòu shēng qì dì shuō :“qīng bú qiú shì ,ér zhèn wèi qì qīng ,nài hé wū wǒ ?”(《táng zhí yán 》juàn shí yī )kě jiàn cǐ shī jìn guǎn xiě dé hán yùn wǎn qǔ ,xuán zōng hái shì tīng chū le xián wài zhī yīn ,jié guǒ ,mèng hào rán bèi fàng hái le 。fēng jiàn shè huì yì zhì rén cái de xiàn xiàng ,yú cǐ kě jiàn yī bān 。

suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān chuàng zuò bèi jǐng

  yuē zài gōng yuán 728nián (táng kāi yuán shí liù nián ),sì shí suì de mèng hào rán lái zhǎng ān yīng jìn shì jǔ luò dì le ,xīn qíng hěn kǔ mèn ,tā céng “wéi wén sān shí zǎi ,bì mén jiāng hàn yīn ”,xué dé mǎn fù wén zhāng ,yòu dé dào wáng wéi 、zhāng jiǔ líng wéi zhī yán yù ,yǐ jīng pō yǒu shī míng 。zhè cì yīng shì shī lì ,shǐ tā dà wéi ào sàng ,tā xiǎng zhí jiē xiàng huáng dì shàng shū ,yòu hěn yóu yù 。zhè shǒu shī shì zài zhè yàng xīn xù jí duān fù zá de qíng kuàng xià xiě chū lái de 。

  jù 《xīn táng shū ·mèng hào rán chuán 》jì zǎi ,mèng hào rán zài zhǎng ān luò dì hòu ,shī rén wáng wéi céng jīng yāo qǐng tā dào zì jǐ gòng zhí de hàn lín yuàn jiàn miàn ,shuí zhī bú jiǔ táng xuán zōng jià dào le 。mèng hào rán yī shí jǐn zhāng duǒ dào le chuáng xià ,wáng wéi bú gǎn qī jun1 ,dào chū shí qíng 。táng xuán zōng yě méi yǒu shēng qì ,hái mìng mèng hào rán chū lái zuò shī 。mèng hào rán biàn yín yǒng le zhè shǒu 《suì mù guī nán shān 》。

《suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān 》mèng hào rán pīn yīn dú yīn cān kǎo

suì mù guī nán shān guī gù yuán zuò guī zhōng nán shān
suì mù guī nán shān /guī gù yuán zuò /guī zhōng nán shān

běi quē xiū shàng shū, nán shān guī bì lú.
běi què xiū shàng shū ,nán shān guī bì lú 。
bù cái míng zhǔ qì, duō bìng gù rén shū.
bú cái míng zhǔ qì ,duō bìng gù rén shū 。
bái fà cuī nián lǎo, qīng yáng bī suì chú.
bái fā cuī nián lǎo ,qīng yáng bī suì chú 。
yǒng huái chóu bù mèi, sōng yuè yè chuāng xū.
yǒng huái chóu bú mèi ,sōng yuè yè chuāng xū 。


※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

孟浩然 孟浩然 孟浩然(689─740),本名浩,字浩然,襄州襄阳(今湖北襄樊市)人。早年隐居家乡襄阳附近的鹿门山,闭门读书,以诗自娱。曾游历长江南北各地,巴蜀、吴越、湘赣等地都留下了他的足迹。四十岁时游长安,应进士不第。张九龄镇荆州时,署其为荆州从事,不久,患疽而卒,终年五十二岁。他是盛唐山水田园诗派的主要作家之一。诗与王维齐名,号王孟。其诗每无意求工而清超越俗,正复出人意表,清闲浅淡中,自有泉流石上,风来松下之音。有《孟浩然集》。

孟浩然的诗词

  • 宿业师山房期丁大不至 / 宿业师山房待丁大不至
  • 《过故人庄》过故人庄孟浩然原文、翻译、赏析和诗意
  • 临洞庭湖赠张丞相
  • 宿桐庐江寄广陵旧游
  • 登鹿门山怀古
  • 《望洞庭湖赠张丞相/临洞庭》望洞庭湖赠张丞相/临洞庭孟浩然原文、翻译、赏析和诗意
  • 送朱大入秦
  • 东陂遇雨率尔贻谢南池
  • 送杜十四之江南 / 送杜晃进士之东吴
  • 渡浙江问舟中人
  • 唐代诗词推荐

  • 游嵩山
  • 《视刀环歌》视刀环歌刘禹锡原文、翻译、赏析和诗意
  • 《观游鱼》观游鱼白居易原文、翻译、赏析和诗意
  • 秋兴八首·其一
  • 北渡
  • 咏史诗。八公山
  • 《菩萨蛮》李煜原文、翻译、赏析和诗意(菩萨蛮·铜簧韵脆锵寒竹 李煜)
  • 原隰荑绿柳
  • 塞姑
  • 咏史诗。骕骦陂
  • 《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意原文,《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意翻译,《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意赏析,《岁暮归南山/归故园作/归终南山》岁暮归南山/归故园作/归终南山孟浩然原文、翻译、赏析和诗意阅读答案,出自孟浩然的作品

    诗词类别

    孟浩然的诗词

    古文典籍

    热门名句

    热门成语