《江城子竹里风生月上门》原文及翻译赏析

作者：和凝 朝代：五代

《江城子竹里风生月上门》原文及翻译赏析原文：

翻译/译文

译文及注释

译文竹林里传来阵阵风声，月光悄悄地溜进闺门。她面对云屏，调试秦筝。轻轻地拨弄筝弦，恐难听见那马儿的嘶叫。她含恨娇媚地独自言语：只怪我呀只怪我，今晚相约的时间太迟了!

注释①江城子：调牌名。又名《江神子》、《村意远》、《水晶帘》。唐为单调，宋有双词体出现。此词单词8句，35字，1、2、3、5、8句押平韵。②竹里风生：风吹竹丛，竹叶瑟瑟有声。月上门：月亮初生，照上门楣。③理：温习，重复地弹奏。秦筝：即筝，原出于秦地。《旧唐书·音乐志》：“筝．本秦声也。相传为蒙恬所造，非也。制与瑟同而弦少。案京房造五音准，如瑟、十三弦，此乃筝也。”④云屏：用云母装饰的屏风，一说指上有云彩图饰的屏风。⑤朱弦：用熟丝制的琴弦。⑥恐：担心。马嘶声：情郎来到时的马叫声。⑦含恨含娇：带着怨恨和娇嗔。⑧太迟生：即太迟，意谓时间过得太慢。生：语尾助词，无意。如杜甫诗“借问别来太瘦生，总为从前作诗苦”（《戏李白》），张泌词“便须佯醉且随行，依稀闻道太狂生”（《浣溪沙》）。

赏析/鉴赏

赏析

　　不同作家的笔下，对爱情的描写却纷呈着不同的光彩，从而使这一道不尽说不完的相同主题，具有永不衰竭的魅力。和凝的这首《江城子》，从一个特定的角度，描绘了一个初恋的女子在约会时，等待情人到来的焦灼情态。笔法细腻，体贴入微，十分生动。

　　“竹里风生月上门”，词的起句先描绘出主人公约会的环境和时间。夜幕降临，微风从屋外的竹林吹过，送来阵阵清香的气息，竹叶“沙沙”作晌，更衬托出周围环境的幽静，圆圆的月亮从东边的天际缓缓升起，偷偷地爬上门楣，透过绣帘，似在窥探女主人公的芳姿。这里作者用“生”和“上”二字，来分别修饰“风”和“月”，使这幽静的画面产生了动态之感，从而也使幽会的场面更加动人。“月上柳梢头，人约黄昏后"，这样的良辰美景，女主人公早已沉浸在如痴如迷的向往之中了。

　　“理秦筝，对云屏”，此句由屋外环境的描写转入屋内主人公的刻画。她情意绵绵，如痴如醉，热切地盼望着情人的到来，但是，毕竟时间还早，离约会的时刻还有一段时光，枯坐等待，反而更加焦急，所以只好拿出秦筝对着云屏弹奏起来，把思念和焦虑排遣在筝声之中。作者这里不直按说出主人公对心上人的思念之深，而是用“理”和“对”这两个动作来展示她的心态，显得含蓄委婉，但又耐人寻味。读者仿佛从那缠绵悄l恻的筝声中，感受到主人公那因热切的向往而不能平静的情态。

　　“轻拨朱弦，恐乱马嘶声”，这一句真所谓“传神写照，正在阿堵之中”，它把女主人急切盼望与情人相会的神情意态刻画得维妙维肖。主人公弹起秦筝，本来是要消磨时光，但她时时刻刻却想着情人的到来，所以在阵阵如怨如艾的筝声中，她时时留意于“筝外之音”。忽然她感到了马的嘶鸣声，莫非是情郎骑马而来？但夹杂着筝声，那嘶鸡声似有似无，若隐若现，因此她不由爵下意识地放轻手法，仔细谛听辨别，慢慢地不知不觉停止了弹奏。作者用一个“轻”字把主人公凝神谛听辨别的神态反映了出来，用一个“恐”字则把她既欲弹筝，又怕筝声淹没马嘶声的矛盾心态细腻而又逼真地刻画出来。至此，我们不能不叹服作者体贴之细致，描罄之传神，手法之高超了。

　　词的最后两句“含恨含娇独自语：今夜约，太迟生！”在对主人公形象的刻画上更进了一步，同时也将主人公的思恋之情推向顶峰。她停止了弹奏，仔细地谛听，原来那马的嘶鸣声只不过是自己的错觉，一般怨艾之情便油然而生：难道他失信负约，今晚不来了?可是转眼一想，现在还没有到约会的时刻呢，不由得又对自己的过于心急和多余的想法感到好笑。“含恨含娇”四字，把一个既痴情又娇羞的初恋女子的形象，栩栩如生地描绘出来。最后一“今夜约，太迟生！”以主人公自怨自艾、似怨似嘲的语气作结，机趣横生，使全词显得十分活脱生动。江尚质说：“《花间》词状物描情，每多意态”（《古今词话》卷下引），这个结尾，就是如此。

　　这首词语言平易流畅，无一难字奇字，但却极富情韵。作者善于通过细节的描摹来刻画主人公细腻的心理情态，使主人公的形象宛在目前。全词情真意切，生动感人，委婉细腻，在描写爱情的作品中，是很有特色的佳作。

和凝简介

和凝（898-955年），五代时文学家、法医学家。字成绩。郓州须昌（今山东东平）人。幼时颖敏好学，十七岁举明经，梁贞明二年(916)十九岁登进士第。好文学，长于短歌艳曲。梁贞明二年(916)进士。后唐时官至中书舍人，工部侍郎。后晋天福五年(940)拜中书侍郎同中书门下平章事。入后汉，封鲁国公。后周时，赠侍中。尝取古今史传所讼断狱、辨雪冤枉等事，著为《疑狱集》两卷（951年）。子和（山蒙）又增订两卷，合成四卷。

《江城子竹里风生月上门》原文及翻译赏析拼音解读：

fān yì /yì wén

yì wén jí zhù shì

yì wén zhú lín lǐ chuán lái zhèn zhèn fēng shēng ，yuè guāng qiāo qiāo dì liū jìn guī mén 。tā miàn duì yún píng ，diào shì qín zhēng 。qīng qīng dì bō nòng zhēng xián ，kǒng nán tīng jiàn nà mǎ ér de sī jiào 。tā hán hèn jiāo mèi dì dú zì yán yǔ ：zhī guài wǒ ya zhī guài wǒ ，jīn wǎn xiàng yuē de shí jiān tài chí le !

zhù shì ①jiāng chéng zǐ ：diào pái míng 。yòu míng 《jiāng shén zǐ 》、《cūn yì yuǎn 》、《shuǐ jīng lián 》。táng wéi dān diào ，sòng yǒu shuāng cí tǐ chū xiàn 。cǐ cí dān cí 8jù ，35zì ，1、2、3、5、8jù yā píng yùn 。②zhú lǐ fēng shēng ：fēng chuī zhú cóng ，zhú yè sè sè yǒu shēng 。yuè shàng mén ：yuè liàng chū shēng ，zhào shàng mén méi 。③lǐ ：wēn xí ，zhòng fù dì dàn zòu 。qín zhēng ：jí zhēng ，yuán chū yú qín dì 。《jiù táng shū ·yīn lè zhì 》：“zhēng ．běn qín shēng yě 。xiàng chuán wéi méng tián suǒ zào ，fēi yě 。zhì yǔ sè tóng ér xián shǎo 。àn jīng fáng zào wǔ yīn zhǔn ，rú sè 、shí sān xián ，cǐ nǎi zhēng yě 。”④yún píng ：yòng yún mǔ zhuāng shì de píng fēng ，yī shuō zhǐ shàng yǒu yún cǎi tú shì de píng fēng 。⑤zhū xián ：yòng shú sī zhì de qín xián 。⑥kǒng ：dān xīn 。mǎ sī shēng ：qíng láng lái dào shí de mǎ jiào shēng 。⑦hán hèn hán jiāo ：dài zhe yuàn hèn hé jiāo chēn 。⑧tài chí shēng ：jí tài chí ，yì wèi shí jiān guò dé tài màn 。shēng ：yǔ wěi zhù cí ，wú yì 。rú dù fǔ shī “jiè wèn bié lái tài shòu shēng ，zǒng wéi cóng qián zuò shī kǔ ”（《xì lǐ bái 》），zhāng mì cí “biàn xū yáng zuì qiě suí háng ，yī xī wén dào tài kuáng shēng ”（《huàn xī shā 》）。

shǎng xī /jiàn shǎng

shǎng xī

　　bú tóng zuò jiā de bǐ xià ，duì ài qíng de miáo xiě què fēn chéng zhe bú tóng de guāng cǎi ，cóng ér shǐ zhè yī dào bú jìn shuō bú wán de xiàng tóng zhǔ tí ，jù yǒu yǒng bú shuāi jié de mèi lì 。hé níng de zhè shǒu 《jiāng chéng zǐ 》，cóng yī gè tè dìng de jiǎo dù ，miáo huì le yī gè chū liàn de nǚ zǐ zài yuē huì shí ，děng dài qíng rén dào lái de jiāo zhuó qíng tài 。bǐ fǎ xì nì ，tǐ tiē rù wēi ，shí fèn shēng dòng 。

　　“zhú lǐ fēng shēng yuè shàng mén ”，cí de qǐ jù xiān miáo huì chū zhǔ rén gōng yuē huì de huán jìng hé shí jiān 。yè mù jiàng lín ，wēi fēng cóng wū wài de zhú lín chuī guò ，sòng lái zhèn zhèn qīng xiāng de qì xī ，zhú yè “shā shā ”zuò shǎng ，gèng chèn tuō chū zhōu wéi huán jìng de yōu jìng ，yuán yuán de yuè liàng cóng dōng biān de tiān jì huǎn huǎn shēng qǐ ，tōu tōu dì pá shàng mén méi ，tòu guò xiù lián ，sì zài kuī tàn nǚ zhǔ rén gōng de fāng zī 。zhè lǐ zuò zhě yòng “shēng ”hé “shàng ”èr zì ，lái fèn bié xiū shì “fēng ”hé “yuè ”，shǐ zhè yōu jìng de huà miàn chǎn shēng le dòng tài zhī gǎn ，cóng ér yě shǐ yōu huì de chǎng miàn gèng jiā dòng rén 。“yuè shàng liǔ shāo tóu ，rén yuē huáng hūn hòu "，zhè yàng de liáng chén měi jǐng ，nǚ zhǔ rén gōng zǎo yǐ chén jìn zài rú chī rú mí de xiàng wǎng zhī zhōng le 。

　　“lǐ qín zhēng ，duì yún píng ”，cǐ jù yóu wū wài huán jìng de miáo xiě zhuǎn rù wū nèi zhǔ rén gōng de kè huà 。tā qíng yì mián mián ，rú chī rú zuì ，rè qiē dì pàn wàng zhe qíng rén de dào lái ，dàn shì ，bì jìng shí jiān hái zǎo ，lí yuē huì de shí kè hái yǒu yī duàn shí guāng ，kū zuò děng dài ，fǎn ér gèng jiā jiāo jí ，suǒ yǐ zhī hǎo ná chū qín zhēng duì zhe yún píng dàn zòu qǐ lái ，bǎ sī niàn hé jiāo lǜ pái qiǎn zài zhēng shēng zhī zhōng 。zuò zhě zhè lǐ bú zhí àn shuō chū zhǔ rén gōng duì xīn shàng rén de sī niàn zhī shēn ，ér shì yòng “lǐ ”hé “duì ”zhè liǎng gè dòng zuò lái zhǎn shì tā de xīn tài ，xiǎn dé hán xù wěi wǎn ，dàn yòu nài rén xún wèi 。dú zhě fǎng fó cóng nà chán mián qiāo lcè de zhēng shēng zhōng ，gǎn shòu dào zhǔ rén gōng nà yīn rè qiē de xiàng wǎng ér bú néng píng jìng de qíng tài 。

　　“qīng bō zhū xián ，kǒng luàn mǎ sī shēng ”，zhè yī jù zhēn suǒ wèi “chuán shén xiě zhào ，zhèng zài ā dǔ zhī zhōng ”，tā bǎ nǚ zhǔ rén jí qiē pàn wàng yǔ qíng rén xiàng huì de shén qíng yì tài kè huà dé wéi miào wéi xiāo 。zhǔ rén gōng dàn qǐ qín zhēng ，běn lái shì yào xiāo mó shí guāng ，dàn tā shí shí kè kè què xiǎng zhe qíng rén de dào lái ，suǒ yǐ zài zhèn zhèn rú yuàn rú ài de zhēng shēng zhōng ，tā shí shí liú yì yú “zhēng wài zhī yīn ”。hū rán tā gǎn dào le mǎ de sī míng shēng ，mò fēi shì qíng láng qí mǎ ér lái ？dàn jiá zá zhe zhēng shēng ，nà sī jī shēng sì yǒu sì wú ，ruò yǐn ruò xiàn ，yīn cǐ tā bú yóu jué xià yì shí dì fàng qīng shǒu fǎ ，zǎi xì dì tīng biàn bié ，màn màn dì bú zhī bú jiào tíng zhǐ le dàn zòu 。zuò zhě yòng yī gè “qīng ”zì bǎ zhǔ rén gōng níng shén dì tīng biàn bié de shén tài fǎn yìng le chū lái ，yòng yī gè “kǒng ”zì zé bǎ tā jì yù dàn zhēng ，yòu pà zhēng shēng yān méi mǎ sī shēng de máo dùn xīn tài xì nì ér yòu bī zhēn dì kè huà chū lái 。zhì cǐ ，wǒ men bú néng bú tàn fú zuò zhě tǐ tiē zhī xì zhì ，miáo qìng zhī chuán shén ，shǒu fǎ zhī gāo chāo le 。

　　cí de zuì hòu liǎng jù “hán hèn hán jiāo dú zì yǔ ：jīn yè yuē ，tài chí shēng ！”zài duì zhǔ rén gōng xíng xiàng de kè huà shàng gèng jìn le yī bù ，tóng shí yě jiāng zhǔ rén gōng de sī liàn zhī qíng tuī xiàng dǐng fēng 。tā tíng zhǐ le dàn zòu ，zǎi xì dì dì tīng ，yuán lái nà mǎ de sī míng shēng zhī bú guò shì zì jǐ de cuò jiào ，yī bān yuàn ài zhī qíng biàn yóu rán ér shēng ：nán dào tā shī xìn fù yuē ，jīn wǎn bú lái le ?kě shì zhuǎn yǎn yī xiǎng ，xiàn zài hái méi yǒu dào yuē huì de shí kè ne ，bú yóu dé yòu duì zì jǐ de guò yú xīn jí hé duō yú de xiǎng fǎ gǎn dào hǎo xiào 。“hán hèn hán jiāo ”sì zì ，bǎ yī gè jì chī qíng yòu jiāo xiū de chū liàn nǚ zǐ de xíng xiàng ，xǔ xǔ rú shēng dì miáo huì chū lái 。zuì hòu yī “jīn yè yuē ，tài chí shēng ！”yǐ zhǔ rén gōng zì yuàn zì ài 、sì yuàn sì cháo de yǔ qì zuò jié ，jī qù héng shēng ，shǐ quán cí xiǎn dé shí fèn huó tuō shēng dòng 。jiāng shàng zhì shuō ：“《huā jiān 》cí zhuàng wù miáo qíng ，měi duō yì tài ”（《gǔ jīn cí huà 》juàn xià yǐn ），zhè gè jié wěi ，jiù shì rú cǐ 。

　　zhè shǒu cí yǔ yán píng yì liú chàng ，wú yī nán zì qí zì ，dàn què jí fù qíng yùn 。zuò zhě shàn yú tōng guò xì jiē de miáo mó lái kè huà zhǔ rén gōng xì nì de xīn lǐ qíng tài ，shǐ zhǔ rén gōng de xíng xiàng wǎn zài mù qián 。quán cí qíng zhēn yì qiē ，shēng dòng gǎn rén ，wěi wǎn xì nì ，zài miáo xiě ài qíng de zuò pǐn zhōng ，shì hěn yǒu tè sè de jiā zuò 。

hé níng jiǎn jiè

hé níng （898-955nián ），wǔ dài shí wén xué jiā 、fǎ yī xué jiā 。zì chéng jì 。yùn zhōu xū chāng （jīn shān dōng dōng píng ）rén 。yòu shí yǐng mǐn hǎo xué ，shí qī suì jǔ míng jīng ，liáng zhēn míng èr nián (916)shí jiǔ suì dēng jìn shì dì 。hǎo wén xué ，zhǎng yú duǎn gē yàn qǔ 。liáng zhēn míng èr nián (916)jìn shì 。hòu táng shí guān zhì zhōng shū shě rén ，gōng bù shì láng 。hòu jìn tiān fú wǔ nián (940)bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì 。rù hòu hàn ，fēng lǔ guó gōng 。hòu zhōu shí ，zèng shì zhōng 。cháng qǔ gǔ jīn shǐ chuán suǒ sòng duàn yù 、biàn xuě yuān wǎng děng shì ，zhe wéi 《yí yù jí 》liǎng juàn （951nián ）。zǐ hé （shān méng ）yòu zēng dìng liǎng juàn ，hé chéng sì juàn 。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

作者介绍

和凝

和凝才思敏捷，雅善音律，少年时好为曲子词，多写男女艳情，流传到异国，契丹称之为「曲子相公」。晚年悔其少作，多加销毁，现存二十多首。其《江城子》五首，合为一组，描写一位女子与情人约会，从初更的「排红烛，待潘郎」，写到「天已明，期后会」，短短一夜，情节有曲折，感情有起伏，刻画细腻近于白描。他的著作甚多，现存的还有一部《疑狱集》，搜集了一百多个疑难案例，目的是使法官懂得如何判断案情，少用严弄逼供，少来一点冤假错案，这在中国历史上属于不多见的例子。可见这位「曲子相公」并不是只会写曲子词，在那杀人如麻的乱世，他的心中还惦念着老百姓。