《满江红小住京华》原文及翻译赏析

作者：秋瑾 朝代：近现代

《满江红小住京华》原文及翻译赏析原文：

翻译/译文

译文我在京城小住时日，转眼间就又到了中秋佳节。篱笆下面的菊花都已盛开，秋色明净，就像刚刚擦洗过一般。四面的歌声渐歇，我也终如汉之破楚，突破了家庭的牢笼，如今一个人思量着在浙江时那八年的生活况味。他们苦苦地想让我做一个贵妇人，其实，我是多么的不屑啊！

今生我虽然不能身为男子，加入他们的行列。但是我的心，要比男子的心还要刚烈。想想平日，我的一颗心，常为别人而热。那些俗人，心胸狭窄，怎么能懂我呢？英雄在无路可走的时候，难免要经受磨难挫折。在这莽莽红尘之中，哪里才能觅到知音呢？眼泪打湿了我的衣襟。

注释满江红：词牌名。唐朝名《上江虹》，后改今名。小住京华：到京不久。小住，暂时居住。京华，京城的美称，这里指北京。秋容如拭：秋色明净，就像刚刚擦洗过一般。四面歌残终破楚：列强逼近，中国前途危殆。此处用《史记·项羽本纪》“夜闻汉军四面皆楚歌，项王乃大惊”故事。八年风味徒思浙：八年来空想着故乡浙江的风味。八年，作者光绪二十二年（1896）在湖南结婚，到作词时恰好八年。徒，空，徒然。苦将侬：苦苦地让我。蛾眉：美女的代称，这里指女子。殊未屑：仍然不放在心上。殊，还，仍然。未，不。屑，顾惜，介意。烈：刚正，不轻易屈服。因人常热：为别人而屡屡激动。热，激动。末路：路途的终点，比喻失意潦倒或没有前途的境地。莽（mǎng）：广大。青衫湿：失意伤心。用唐白居易《琵琶行》“座中泣下谁最多？江州司马青衫湿”诗义。青衫，唐代文官八品、九品服以青，为官职最低的服色。

赏析/鉴赏

创作背景

　　秋瑾18岁时，嫁给湖南人王廷钧。王廷钧是一个暴发户的浮荡子弟。1898年前后王廷钧用钱捐了个户部主事的小京官，秋瑾跟随丈夫到了北京，在寓京期间她接受了新思想、新文化，并在当时的革命形势影响下，立志要挽救国家民族的危亡，要求妇女独立与解放。

　　这是秋瑾在1903年中秋节的述怀之作，值八国联军入侵后不久，她目睹民族危机的深重和清政府的腐败，决心献身救国事业，而其丈夫无心国事。中秋节，秋瑾与丈夫王廷均发生冲突，离家出走，寓居北京阜城门外泰顺客栈。后虽由吴芝瑛出面调解，但秋瑾下决心冲破家庭牢笼，投身革命。不久便东渡日本留学。这首词是她在中秋节的述怀之作。

赏析二

　　词的上片写与王子芳结婚八年，表面上过着富贵人的生活，实际上是“奴仆不如”的生活，如今与其决裂，突破家庭束缚，实现了“求自立”的愿望。“苦将侬，强派作蛾眉”进一步说明表面上过着贵妇人的生活，实则奴仆不如的“八年风味”。“殊未屑”表明作者对贵妇人的生活，并不留恋，相反加以蔑视。上片主要表达了作者自己初离家庭时的矛盾心情，别具匠心。

　　词的下片写词人虽有凌云壮志，但知音难觅，不觉泪湿衣襟。作者虽是女子，但却有一颗男子之心，所以能冲破家庭牢笼。平日她虽以肝胆相照，真诚恳切，但不为世俗所了解，因此生活中常受折磨。离家以后，在大千世界中，不知去何处去寻找知音。找不到知音，又将会受折磨。想到这一点，作者不觉伤心落泪，也是很自然的。这种担心和忧虑，真实地反映了一个革命者刚踏上革命征途的思想状况。

　　“身不得，男儿列；心却比，男儿烈！”这四句是深入浅出的鉴湖女侠的自我写照，她运用“身与心、列与烈”两句四字谐音和意义不同的显著变化，来表达她的抱负、志向和思想感情的转变，正是上接“苦将侬，强派作蛾眉，殊未屑！”这两句进一步的思想发展。紧接着表明她是一个“算平生肝胆，因人常热”的富有感情的人，但不幸偏遇着这么一个庸夫俗子的丈夫，因她穿着男装独自去看了一次戏，竟遭丈夫的辱打，不由她不发出“俗子胸襟谁识我？英雄末路当磨折。莽红尘，何处觅知音？青衫湿！”这样的浩叹。

赏析

　　“身不得，男儿列；心却比，男儿烈！”这四句是深入浅出的鉴湖女侠的自我写照，一幅巾帼英雄的形象，生动地在我们眼前展开，她运用“身与心、列与烈”两句四字谐音和意义不同的显著变化，来表达她的抱负、志向和思想感情的转变，正是上接“苦将侬，强派作蛾眉，殊未屑！”这两句进一步的思想发展。紧接着表明她是一个“算平生肝胆，因人常热”的富有感情的人，但不幸偏遇着这么一个庸夫俗子的丈夫，她为了穿着男装独自去看了一次戏，竟遭丈夫的辱打，不由她不发出“俗夫胸襟谁识我？英雄末路当磨折。莽红尘，何处觅知音？青衫湿！”这样的浩叹！本来她还想得到丈夫的谅解，志同道合，做一番事业的。但这一打，却打醒了她的痴梦，她再也忍受不住这种封建囚笼的生活，于是她下决心于1904年春，离开了共同生活8年的丈夫，把儿女送回绍兴她娘家母亲照养，她自己只身独自东渡日本，在日本她结识了陈天华等进步人士，并参加了同盟会，得到孙中山的器重，后来派她回国策动推翻满清封建王朝的革命工作。她和安庆徐锡林等人共谋武装暴动，不幸失败，惨遭满清政府的逮捕杀害，死时年仅33岁，她是我国辛亥革命最杰出的一位女革命家。

鉴赏

　　这首《满江红》作者是秋瑾，她在词中说自己“身不得男儿列，心却比男儿烈。”这年秋瑾三十岁，有感于民族危机，抛家别子，女扮男装，东渡日本，去追求另样的人生，去寻求民族振兴的道路。

　　自从精忠爱国的民族英雄岳飞首创气壮山河的《满江红》一词以来，已成为千古不朽的绝唱和杰作，历代文人志士莫不把它当作楷模，仿效学作，但大都是望尘莫及！看过古今许多人写的《满江红》，谁也没有岳飞那种气吞牛斗的英雄气概和爱国热情。只有鉴湖女侠的一首《满江红》词，颇有一些男子汉大丈夫的气魄，显示着她不甘雌伏的巾帼英雄的本色。

　　这是她在1903年中秋节的述怀之作，反映了她在封建婚姻家庭和旧礼教的束缚中，走向革命道路前夕的苦闷彷徨和雄心壮志的开阔胸怀。

秋瑾简介

秋瑾（1875年11月8日－1907年7月15日），女，中国女权和女学思想的倡导者，近代民主革命志士。第一批为推翻满清政权和数千年封建统治而牺牲的革命先驱，为辛亥革命做出了巨大贡献；提倡女权女学，为妇女解放运动的发展起到了巨大的推动作用。1907年7月15日凌晨，秋瑾从容就义于绍兴轩亭口，年仅32岁。

《满江红小住京华》原文及翻译赏析拼音解读：

fān yì /yì wén

yì wén wǒ zài jīng chéng xiǎo zhù shí rì ，zhuǎn yǎn jiān jiù yòu dào le zhōng qiū jiā jiē 。lí bā xià miàn de jú huā dōu yǐ shèng kāi ，qiū sè míng jìng ，jiù xiàng gāng gāng cā xǐ guò yī bān 。sì miàn de gē shēng jiàn xiē ，wǒ yě zhōng rú hàn zhī pò chǔ ，tū pò le jiā tíng de láo lóng ，rú jīn yī gè rén sī liàng zhe zài zhè jiāng shí nà bā nián de shēng huó kuàng wèi 。tā men kǔ kǔ dì xiǎng ràng wǒ zuò yī gè guì fù rén ，qí shí ，wǒ shì duō me de bú xiè ā ！

jīn shēng wǒ suī rán bú néng shēn wéi nán zǐ ，jiā rù tā men de háng liè 。dàn shì wǒ de xīn ，yào bǐ nán zǐ de xīn hái yào gāng liè 。xiǎng xiǎng píng rì ，wǒ de yī kē xīn ，cháng wéi bié rén ér rè 。nà xiē sú rén ，xīn xiōng xiá zhǎi ，zěn me néng dǒng wǒ ne ？yīng xióng zài wú lù kě zǒu de shí hòu ，nán miǎn yào jīng shòu mó nán cuò shé 。zài zhè mǎng mǎng hóng chén zhī zhōng ，nǎ lǐ cái néng mì dào zhī yīn ne ？yǎn lèi dǎ shī le wǒ de yī jīn 。

zhù shì mǎn jiāng hóng ：cí pái míng 。táng cháo míng 《shàng jiāng hóng 》，hòu gǎi jīn míng 。xiǎo zhù jīng huá ：dào jīng bú jiǔ 。xiǎo zhù ，zàn shí jū zhù 。jīng huá ，jīng chéng de měi chēng ，zhè lǐ zhǐ běi jīng 。qiū róng rú shì ：qiū sè míng jìng ，jiù xiàng gāng gāng cā xǐ guò yī bān 。sì miàn gē cán zhōng pò chǔ ：liè qiáng bī jìn ，zhōng guó qián tú wēi dài 。cǐ chù yòng 《shǐ jì ·xiàng yǔ běn jì 》“yè wén hàn jun1 sì miàn jiē chǔ gē ，xiàng wáng nǎi dà jīng ”gù shì 。bā nián fēng wèi tú sī zhè ：bā nián lái kōng xiǎng zhe gù xiāng zhè jiāng de fēng wèi 。bā nián ，zuò zhě guāng xù èr shí èr nián （1896）zài hú nán jié hūn ，dào zuò cí shí qià hǎo bā nián 。tú ，kōng ，tú rán 。kǔ jiāng nóng ：kǔ kǔ dì ràng wǒ 。é méi ：měi nǚ de dài chēng ，zhè lǐ zhǐ nǚ zǐ 。shū wèi xiè ：réng rán bú fàng zài xīn shàng 。shū ，hái ，réng rán 。wèi ，bú 。xiè ，gù xī ，jiè yì 。liè ：gāng zhèng ，bú qīng yì qū fú 。yīn rén cháng rè ：wéi bié rén ér lǚ lǚ jī dòng 。rè ，jī dòng 。mò lù ：lù tú de zhōng diǎn ，bǐ yù shī yì liáo dǎo huò méi yǒu qián tú de jìng dì 。mǎng （mǎng）：guǎng dà 。qīng shān shī ：shī yì shāng xīn 。yòng táng bái jū yì 《pí pá háng 》“zuò zhōng qì xià shuí zuì duō ？jiāng zhōu sī mǎ qīng shān shī ”shī yì 。qīng shān ，táng dài wén guān bā pǐn 、jiǔ pǐn fú yǐ qīng ，wéi guān zhí zuì dī de fú sè 。

shǎng xī /jiàn shǎng

chuàng zuò bèi jǐng

　　qiū jǐn 18suì shí ，jià gěi hú nán rén wáng tíng jun1 。wáng tíng jun1 shì yī gè bào fā hù de fú dàng zǐ dì 。1898nián qián hòu wáng tíng jun1 yòng qián juān le gè hù bù zhǔ shì de xiǎo jīng guān ，qiū jǐn gēn suí zhàng fū dào le běi jīng ，zài yù jīng qī jiān tā jiē shòu le xīn sī xiǎng 、xīn wén huà ，bìng zài dāng shí de gé mìng xíng shì yǐng xiǎng xià ，lì zhì yào wǎn jiù guó jiā mín zú de wēi wáng ，yào qiú fù nǚ dú lì yǔ jiě fàng 。

　　zhè shì qiū jǐn zài 1903nián zhōng qiū jiē de shù huái zhī zuò ，zhí bā guó lián jun1 rù qīn hòu bú jiǔ ，tā mù dǔ mín zú wēi jī de shēn zhòng hé qīng zhèng fǔ de fǔ bài ，jué xīn xiàn shēn jiù guó shì yè ，ér qí zhàng fū wú xīn guó shì 。zhōng qiū jiē ，qiū jǐn yǔ zhàng fū wáng tíng jun1 fā shēng chōng tū ，lí jiā chū zǒu ，yù jū běi jīng fù chéng mén wài tài shùn kè zhàn 。hòu suī yóu wú zhī yīng chū miàn diào jiě ，dàn qiū jǐn xià jué xīn chōng pò jiā tíng láo lóng ，tóu shēn gé mìng 。bú jiǔ biàn dōng dù rì běn liú xué 。zhè shǒu cí shì tā zài zhōng qiū jiē de shù huái zhī zuò 。

shǎng xī èr

　　cí de shàng piàn xiě yǔ wáng zǐ fāng jié hūn bā nián ，biǎo miàn shàng guò zhe fù guì rén de shēng huó ，shí jì shàng shì “nú pú bú rú ”de shēng huó ，rú jīn yǔ qí jué liè ，tū pò jiā tíng shù fù ，shí xiàn le “qiú zì lì ”de yuàn wàng 。“kǔ jiāng nóng ，qiáng pài zuò é méi ”jìn yī bù shuō míng biǎo miàn shàng guò zhe guì fù rén de shēng huó ，shí zé nú pú bú rú de “bā nián fēng wèi ”。“shū wèi xiè ”biǎo míng zuò zhě duì guì fù rén de shēng huó ，bìng bú liú liàn ，xiàng fǎn jiā yǐ miè shì 。shàng piàn zhǔ yào biǎo dá le zuò zhě zì jǐ chū lí jiā tíng shí de máo dùn xīn qíng ，bié jù jiàng xīn 。

　　cí de xià piàn xiě cí rén suī yǒu líng yún zhuàng zhì ，dàn zhī yīn nán mì ，bú jiào lèi shī yī jīn 。zuò zhě suī shì nǚ zǐ ，dàn què yǒu yī kē nán zǐ zhī xīn ，suǒ yǐ néng chōng pò jiā tíng láo lóng 。píng rì tā suī yǐ gān dǎn xiàng zhào ，zhēn chéng kěn qiē ，dàn bú wéi shì sú suǒ le jiě ，yīn cǐ shēng huó zhōng cháng shòu shé mó 。lí jiā yǐ hòu ，zài dà qiān shì jiè zhōng ，bú zhī qù hé chù qù xún zhǎo zhī yīn 。zhǎo bú dào zhī yīn ，yòu jiāng huì shòu shé mó 。xiǎng dào zhè yī diǎn ，zuò zhě bú jiào shāng xīn luò lèi ，yě shì hěn zì rán de 。zhè zhǒng dān xīn hé yōu lǜ ，zhēn shí dì fǎn yìng le yī gè gé mìng zhě gāng tà shàng gé mìng zhēng tú de sī xiǎng zhuàng kuàng 。

　　“shēn bú dé ，nán ér liè ；xīn què bǐ ，nán ér liè ！”zhè sì jù shì shēn rù qiǎn chū de jiàn hú nǚ xiá de zì wǒ xiě zhào ，tā yùn yòng “shēn yǔ xīn 、liè yǔ liè ”liǎng jù sì zì xié yīn hé yì yì bú tóng de xiǎn zhe biàn huà ，lái biǎo dá tā de bào fù 、zhì xiàng hé sī xiǎng gǎn qíng de zhuǎn biàn ，zhèng shì shàng jiē “kǔ jiāng nóng ，qiáng pài zuò é méi ，shū wèi xiè ！”zhè liǎng jù jìn yī bù de sī xiǎng fā zhǎn 。jǐn jiē zhe biǎo míng tā shì yī gè “suàn píng shēng gān dǎn ，yīn rén cháng rè ”de fù yǒu gǎn qíng de rén ，dàn bú xìng piān yù zhe zhè me yī gè yōng fū sú zǐ de zhàng fū ，yīn tā chuān zhe nán zhuāng dú zì qù kàn le yī cì xì ，jìng zāo zhàng fū de rǔ dǎ ，bú yóu tā bú fā chū “sú zǐ xiōng jīn shuí shí wǒ ？yīng xióng mò lù dāng mó shé 。mǎng hóng chén ，hé chù mì zhī yīn ？qīng shān shī ！”zhè yàng de hào tàn 。

shǎng xī

　　“shēn bú dé ，nán ér liè ；xīn què bǐ ，nán ér liè ！”zhè sì jù shì shēn rù qiǎn chū de jiàn hú nǚ xiá de zì wǒ xiě zhào ，yī fú jīn guó yīng xióng de xíng xiàng ，shēng dòng dì zài wǒ men yǎn qián zhǎn kāi ，tā yùn yòng “shēn yǔ xīn 、liè yǔ liè ”liǎng jù sì zì xié yīn hé yì yì bú tóng de xiǎn zhe biàn huà ，lái biǎo dá tā de bào fù 、zhì xiàng hé sī xiǎng gǎn qíng de zhuǎn biàn ，zhèng shì shàng jiē “kǔ jiāng nóng ，qiáng pài zuò é méi ，shū wèi xiè ！”zhè liǎng jù jìn yī bù de sī xiǎng fā zhǎn 。jǐn jiē zhe biǎo míng tā shì yī gè “suàn píng shēng gān dǎn ，yīn rén cháng rè ”de fù yǒu gǎn qíng de rén ，dàn bú xìng piān yù zhe zhè me yī gè yōng fū sú zǐ de zhàng fū ，tā wéi le chuān zhe nán zhuāng dú zì qù kàn le yī cì xì ，jìng zāo zhàng fū de rǔ dǎ ，bú yóu tā bú fā chū “sú fū xiōng jīn shuí shí wǒ ？yīng xióng mò lù dāng mó shé 。mǎng hóng chén ，hé chù mì zhī yīn ？qīng shān shī ！”zhè yàng de hào tàn ！běn lái tā hái xiǎng dé dào zhàng fū de liàng jiě ，zhì tóng dào hé ，zuò yī fān shì yè de 。dàn zhè yī dǎ ，què dǎ xǐng le tā de chī mèng ，tā zài yě rěn shòu bú zhù zhè zhǒng fēng jiàn qiú lóng de shēng huó ，yú shì tā xià jué xīn yú 1904nián chūn ，lí kāi le gòng tóng shēng huó 8nián de zhàng fū ，bǎ ér nǚ sòng huí shào xìng tā niáng jiā mǔ qīn zhào yǎng ，tā zì jǐ zhī shēn dú zì dōng dù rì běn ，zài rì běn tā jié shí le chén tiān huá děng jìn bù rén shì ，bìng cān jiā le tóng méng huì ，dé dào sūn zhōng shān de qì zhòng ，hòu lái pài tā huí guó cè dòng tuī fān mǎn qīng fēng jiàn wáng cháo de gé mìng gōng zuò 。tā hé ān qìng xú xī lín děng rén gòng móu wǔ zhuāng bào dòng ，bú xìng shī bài ，cǎn zāo mǎn qīng zhèng fǔ de dǎi bǔ shā hài ，sǐ shí nián jǐn 33suì ，tā shì wǒ guó xīn hài gé mìng zuì jié chū de yī wèi nǚ gé mìng jiā 。

jiàn shǎng

　　zhè shǒu 《mǎn jiāng hóng 》zuò zhě shì qiū jǐn ，tā zài cí zhōng shuō zì jǐ “shēn bú dé nán ér liè ，xīn què bǐ nán ér liè 。”zhè nián qiū jǐn sān shí suì ，yǒu gǎn yú mín zú wēi jī ，pāo jiā bié zǐ ，nǚ bàn nán zhuāng ，dōng dù rì běn ，qù zhuī qiú lìng yàng de rén shēng ，qù xún qiú mín zú zhèn xìng de dào lù 。

　　zì cóng jīng zhōng ài guó de mín zú yīng xióng yuè fēi shǒu chuàng qì zhuàng shān hé de 《mǎn jiāng hóng 》yī cí yǐ lái ，yǐ chéng wéi qiān gǔ bú xiǔ de jué chàng hé jié zuò ，lì dài wén rén zhì shì mò bú bǎ tā dāng zuò kǎi mó ，fǎng xiào xué zuò ，dàn dà dōu shì wàng chén mò jí ！kàn guò gǔ jīn xǔ duō rén xiě de 《mǎn jiāng hóng 》，shuí yě méi yǒu yuè fēi nà zhǒng qì tūn niú dòu de yīng xióng qì gài hé ài guó rè qíng 。zhī yǒu jiàn hú nǚ xiá de yī shǒu 《mǎn jiāng hóng 》cí ，pō yǒu yī xiē nán zǐ hàn dà zhàng fū de qì pò ，xiǎn shì zhe tā bú gān cí fú de jīn guó yīng xióng de běn sè 。

　　zhè shì tā zài 1903nián zhōng qiū jiē de shù huái zhī zuò ，fǎn yìng le tā zài fēng jiàn hūn yīn jiā tíng hé jiù lǐ jiāo de shù fù zhōng ，zǒu xiàng gé mìng dào lù qián xī de kǔ mèn páng huáng hé xióng xīn zhuàng zhì de kāi kuò xiōng huái 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

háo fàng pài shī cí

qiū jǐn jiǎn jiè

qiū jǐn （1875nián 11yuè 8rì －1907nián 7yuè 15rì ），nǚ ，zhōng guó nǚ quán hé nǚ xué sī xiǎng de chàng dǎo zhě ，jìn dài mín zhǔ gé mìng zhì shì 。dì yī pī wéi tuī fān mǎn qīng zhèng quán hé shù qiān nián fēng jiàn tǒng zhì ér xī shēng de gé mìng xiān qū ，wéi xīn hài gé mìng zuò chū le jù dà gòng xiàn ；tí chàng nǚ quán nǚ xué ，wéi fù nǚ jiě fàng yùn dòng de fā zhǎn qǐ dào le jù dà de tuī dòng zuò yòng 。1907nián 7yuè 15rì líng chén ，qiū jǐn cóng róng jiù yì yú shào xìng xuān tíng kǒu ，nián jǐn 32suì 。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

作者介绍

秋瑾

秋瑾（1875－1907）近代民主革命志士，原名秋闺瑾，字璇卿，号旦吾，乳名玉姑，东渡后改名瑾，字（或作别号）竞雄，自称“鉴湖女侠”，笔名秋千，曾用笔名白萍。祖籍浙江山阴（今绍兴），生于福建闽县（今福州），其蔑视封建礼法，提倡男女平等，常以花木兰、秦良玉自喻，性豪侠，习文练武，曾自费东渡日本留学。积极投身革命，先后参加过三合会、光复会、同盟会等革命组织，联络会党计划响应萍浏醴起义未果。1907年，她与徐锡麟等组织光复军，拟于7月6日在浙江、安徽同时起义，事泄被捕。7月15日从容就义于绍兴轩亭口。