《采桑子那能寂寞芳菲节》原文及翻译赏析

作者：纳兰容若 朝代：清朝

《采桑子那能寂寞芳菲节》原文及翻译赏析原文：

古诗简介

《采桑子·那能寂寞芳菲节》是清代词人纳兰性德创作的一首词。上片写春天让人寂寥落寞，情思涌起，于是慨然高歌，暗自垂泪。下片写秋日落叶春日繁花年复一年地催促着人逐步迈向衰老，抒发世俗的感慨。全词虽写春，但意境苍凉，抒发了人生无常，转瞬即逝，不胜今昔的感慨。

翻译/译文

花草香美的美丽时节，人怎能在寂寞中度过呢?因而与友人话起了生平夜至三更，禁不住弹唱一曲，悲歌低吟浅唱，竟引得清泪暗流。

要知道春花秋叶，季节更替地催促时光流转，恍惚间鬓角已添了白发，索性今朝有酒今朝醉，不再去操心那深厚的虚名。

注释

①采桑子：又名《丑奴儿》《罗敷媚》《罗敷艳歌》等。双调四十四字，上下片各四句三平韵。另有添字格，两结句各添二字，两平韵，一叠韵。

②芳菲节：指春天。

③一阕（què）：一曲。零：滴落。

④秋叶春花促：岁月催人老之意。促：短促，时间紧。

⑤点鬓（bìn）星星：鬓边白发杂生。语出左思《白发赋》“星星白发，生于鬓垂”。星星：形容白发星星点点地生出。

⑥倾：这里是一饮而尽的意思。

创作背景

容若自二十二岁起，便担任康熙侍卫，扈从銮驾南巡北征。他的年华和精力，都被耗费在无休无止的扈驾出巡中。如今又是一年一度的芳菲时节，但是诃人却因志不得伸、失去自由而终日悲愤哀伤不已。值此春夜，他却独自不成寐，挨到三更时分，愁情更浓，于是悲歌一曲，写下了这首词。

赏析/鉴赏

文学赏析

上片写春天让人寂寥落寞，情思涌起，于是慨然高歌，暗自垂泪。词以疑问语气开篇，“那能寂寞芳菲节，欲话生平”。在芳菲时节，姹紫嫣红、满城春色的胜景。但是此篇中，词人的心情似与佳景甚不相合一“寂寞芳菲节”。一边是莺啼燕语、百花盛开，—边是茕然独处，形影相吊，两相比衬之下，词人的内心确实是寂寞惆怅。因此，在这个时候，“欲话生平”自然是再也不能了。词人自二十二岁起，便担任康熙侍卫，扈从銮驾南巡北征。侍卫一职十分辛劳，容若“性耐劳苦”，恪尽职守旦夕不懈，但是让词人痛苦的并不是辛劳，而是违背理想和本性。他在八年的光阴中，熟练的弓马只能用于担任警卫和奉陪狩猎，杰出的诗才也只能用于涂写那些言不由衷的应制篇章。值此如水春夜，他却独自不成寐，想到这乏味的人生唯有“泪暗零”而已。

下片写秋日落叶春日繁花年复一年地催促着人逐步迈向衰老，抒发世俗的感慨。“须知秋叶春华促，点鬓星星。”词人风华之年，尽在枯燥的鞍马间度过，然而时光荏苒，秋叶飘零，春花盛开，年复一年地催促着人由少到老，除了徒增白发之外，了无生趣。“遇酒须倾．莫问千秋万岁名。”结篇处，词人宕开一笔，说遇到美酒当前，就应该一醉方休，不要戮力去追求千秋万岁的俗世功名。既然理想渺茫，人世如风，等不到“人生得意须尽欢，莫使金樽空对月”的时候，那么何妨有酒就干，任诞放达，身后名定不如生前一杯酒。结处化李白《行路难》中名句： “且乐生前酒一杯，何须身后干载名。”颇得太白逍遥超脱之风。

全词虽写春，感慨人生，轻叹岁月，但意境苍凉，抒发了人生无常，转瞬即逝，年华似水，不胜今昔的慨叹。

名家点评

华东师范大学教授徐燕婷、朱惠国《纳兰词评注》：“词意伤感，有春光易老，年华易逝之叹，又有及时行乐之劝慰。这是一种无可奈何的自我慰藉，颇有消极之意。”

纳兰容若简介

纳兰性德（1655年-1685年），叶赫那拉氏，原名成德，避太子保成讳改名为性德，字容若，满洲正黄旗人，号楞伽山人。皇太子改名胤礽，才得以恢复。清朝著名词人，词风与李煜相似。纳兰出身显赫，父亲是康熙时期武英殿大学士纳兰明珠。纳兰性德自幼修文习武，康熙十五年（1676年）高中进士。初授三等侍卫，后晋为一等，长年被迫追随康熙左右。纳兰性德生性淡泊名利，最擅写词。他的词以“真”取胜：写情真挚浓烈，写景逼真传神。纳兰性德在清初词坛独树一帜，词风“清丽婉约，哀感顽艳，格高韵远，独具特色，直指本心。”著有《通志堂集》、《侧帽集》、《饮水词》等，康熙二十四年（1685年）亡于寒疾，年仅三十一岁。被王国维称为“以自然之眼观物，以自然之舌言情”的词人。

《采桑子那能寂寞芳菲节》原文及翻译赏析拼音解读：

gǔ shī jiǎn jiè

《cǎi sāng zǐ ·nà néng jì mò fāng fēi jiē 》shì qīng dài cí rén nà lán xìng dé chuàng zuò de yī shǒu cí 。shàng piàn xiě chūn tiān ràng rén jì liáo luò mò ，qíng sī yǒng qǐ ，yú shì kǎi rán gāo gē ，àn zì chuí lèi 。xià piàn xiě qiū rì luò yè chūn rì fán huā nián fù yī nián dì cuī cù zhe rén zhú bù mài xiàng shuāi lǎo ，shū fā shì sú de gǎn kǎi 。quán cí suī xiě chūn ，dàn yì jìng cāng liáng ，shū fā le rén shēng wú cháng ，zhuǎn shùn jí shì ，bú shèng jīn xī de gǎn kǎi 。

fān yì /yì wén

huā cǎo xiāng měi de měi lì shí jiē ，rén zěn néng zài jì mò zhōng dù guò ne ?yīn ér yǔ yǒu rén huà qǐ le shēng píng yè zhì sān gèng ，jìn bú zhù dàn chàng yī qǔ ，bēi gē dī yín qiǎn chàng ，jìng yǐn dé qīng lèi àn liú 。

yào zhī dào chūn huā qiū yè ，jì jiē gèng tì dì cuī cù shí guāng liú zhuǎn ，huǎng hū jiān bìn jiǎo yǐ tiān le bái fā ，suǒ xìng jīn cháo yǒu jiǔ jīn cháo zuì ，bú zài qù cāo xīn nà shēn hòu de xū míng 。

zhù shì

①cǎi sāng zǐ ：yòu míng 《chǒu nú ér 》《luó fū mèi 》《luó fū yàn gē 》děng 。shuāng diào sì shí sì zì ，shàng xià piàn gè sì jù sān píng yùn 。lìng yǒu tiān zì gé ，liǎng jié jù gè tiān èr zì ，liǎng píng yùn ，yī dié yùn 。

②fāng fēi jiē ：zhǐ chūn tiān 。

③yī què （què）：yī qǔ 。líng ：dī luò 。

④qiū yè chūn huā cù ：suì yuè cuī rén lǎo zhī yì 。cù ：duǎn cù ，shí jiān jǐn 。

⑤diǎn bìn （bìn）xīng xīng ：bìn biān bái fā zá shēng 。yǔ chū zuǒ sī 《bái fā fù 》“xīng xīng bái fā ，shēng yú bìn chuí ”。xīng xīng ：xíng róng bái fā xīng xīng diǎn diǎn dì shēng chū 。

⑥qīng ：zhè lǐ shì yī yǐn ér jìn de yì sī 。

chuàng zuò bèi jǐng

róng ruò zì èr shí èr suì qǐ ，biàn dān rèn kāng xī shì wèi ，hù cóng luán jià nán xún běi zhēng 。tā de nián huá hé jīng lì ，dōu bèi hào fèi zài wú xiū wú zhǐ de hù jià chū xún zhōng 。rú jīn yòu shì yī nián yī dù de fāng fēi shí jiē ，dàn shì hē rén què yīn zhì bú dé shēn 、shī qù zì yóu ér zhōng rì bēi fèn āi shāng bú yǐ 。zhí cǐ chūn yè ，tā què dú zì bú chéng mèi ，āi dào sān gèng shí fèn ，chóu qíng gèng nóng ，yú shì bēi gē yī qǔ ，xiě xià le zhè shǒu cí 。

shǎng xī /jiàn shǎng

wén xué shǎng xī

shàng piàn xiě chūn tiān ràng rén jì liáo luò mò ，qíng sī yǒng qǐ ，yú shì kǎi rán gāo gē ，àn zì chuí lèi 。cí yǐ yí wèn yǔ qì kāi piān ，“nà néng jì mò fāng fēi jiē ，yù huà shēng píng ”。zài fāng fēi shí jiē ，chà zǐ yān hóng 、mǎn chéng chūn sè de shèng jǐng 。dàn shì cǐ piān zhōng ，cí rén de xīn qíng sì yǔ jiā jǐng shèn bú xiàng hé yī “jì mò fāng fēi jiē ”。yī biān shì yīng tí yàn yǔ 、bǎi huā shèng kāi ，—biān shì qióng rán dú chù ，xíng yǐng xiàng diào ，liǎng xiàng bǐ chèn zhī xià ，cí rén de nèi xīn què shí shì jì mò chóu chàng 。yīn cǐ ，zài zhè gè shí hòu ，“yù huà shēng píng ”zì rán shì zài yě bú néng le 。cí rén zì èr shí èr suì qǐ ，biàn dān rèn kāng xī shì wèi ，hù cóng luán jià nán xún běi zhēng 。shì wèi yī zhí shí fèn xīn láo ，róng ruò “xìng nài láo kǔ ”，kè jìn zhí shǒu dàn xī bú xiè ，dàn shì ràng cí rén tòng kǔ de bìng bú shì xīn láo ，ér shì wéi bèi lǐ xiǎng hé běn xìng 。tā zài bā nián de guāng yīn zhōng ，shú liàn de gōng mǎ zhī néng yòng yú dān rèn jǐng wèi hé fèng péi shòu liè ，jié chū de shī cái yě zhī néng yòng yú tú xiě nà xiē yán bú yóu zhōng de yīng zhì piān zhāng 。zhí cǐ rú shuǐ chūn yè ，tā què dú zì bú chéng mèi ，xiǎng dào zhè fá wèi de rén shēng wéi yǒu “lèi àn líng ”ér yǐ 。

xià piàn xiě qiū rì luò yè chūn rì fán huā nián fù yī nián dì cuī cù zhe rén zhú bù mài xiàng shuāi lǎo ，shū fā shì sú de gǎn kǎi 。“xū zhī qiū yè chūn huá cù ，diǎn bìn xīng xīng 。”cí rén fēng huá zhī nián ，jìn zài kū zào de ān mǎ jiān dù guò ，rán ér shí guāng rěn rǎn ，qiū yè piāo líng ，chūn huā shèng kāi ，nián fù yī nián dì cuī cù zhe rén yóu shǎo dào lǎo ，chú le tú zēng bái fā zhī wài ，le wú shēng qù 。“yù jiǔ xū qīng ．mò wèn qiān qiū wàn suì míng 。”jié piān chù ，cí rén dàng kāi yī bǐ ，shuō yù dào měi jiǔ dāng qián ，jiù yīng gāi yī zuì fāng xiū ，bú yào lù lì qù zhuī qiú qiān qiū wàn suì de sú shì gōng míng 。jì rán lǐ xiǎng miǎo máng ，rén shì rú fēng ，děng bú dào “rén shēng dé yì xū jìn huān ，mò shǐ jīn zūn kōng duì yuè ”de shí hòu ，nà me hé fáng yǒu jiǔ jiù gàn ，rèn dàn fàng dá ，shēn hòu míng dìng bú rú shēng qián yī bēi jiǔ 。jié chù huà lǐ bái 《háng lù nán 》zhōng míng jù ： “qiě lè shēng qián jiǔ yī bēi ，hé xū shēn hòu gàn zǎi míng 。”pō dé tài bái xiāo yáo chāo tuō zhī fēng 。

quán cí suī xiě chūn ，gǎn kǎi rén shēng ，qīng tàn suì yuè ，dàn yì jìng cāng liáng ，shū fā le rén shēng wú cháng ，zhuǎn shùn jí shì ，nián huá sì shuǐ ，bú shèng jīn xī de kǎi tàn 。

míng jiā diǎn píng

huá dōng shī fàn dà xué jiāo shòu xú yàn tíng 、zhū huì guó 《nà lán cí píng zhù 》：“cí yì shāng gǎn ，yǒu chūn guāng yì lǎo ，nián huá yì shì zhī tàn ，yòu yǒu jí shí háng lè zhī quàn wèi 。zhè shì yī zhǒng wú kě nài hé de zì wǒ wèi jiè ，pō yǒu xiāo jí zhī yì 。”

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

qiū tiān chūn tiān

nà lán róng ruò jiǎn jiè

nà lán róng ruò de shī cí qǔ dài biǎo zuò

nà lán xìng dé （1655nián -1685nián ），yè hè nà lā shì ，yuán míng chéng dé ，bì tài zǐ bǎo chéng huì gǎi míng wéi xìng dé ，zì róng ruò ，mǎn zhōu zhèng huáng qí rén ，hào léng gā shān rén 。huáng tài zǐ gǎi míng yìn réng ，cái dé yǐ huī fù 。qīng cháo zhe míng cí rén ，cí fēng yǔ lǐ yù xiàng sì 。nà lán chū shēn xiǎn hè ，fù qīn shì kāng xī shí qī wǔ yīng diàn dà xué shì nà lán míng zhū 。nà lán xìng dé zì yòu xiū wén xí wǔ ，kāng xī shí wǔ nián （1676nián ）gāo zhōng jìn shì 。chū shòu sān děng shì wèi ，hòu jìn wéi yī děng ，zhǎng nián bèi pò zhuī suí kāng xī zuǒ yòu 。nà lán xìng dé shēng xìng dàn bó míng lì ，zuì shàn xiě cí 。tā de cí yǐ “zhēn ”qǔ shèng ：xiě qíng zhēn zhì nóng liè ，xiě jǐng bī zhēn chuán shén 。nà lán xìng dé zài qīng chū cí tán dú shù yī zhì ，cí fēng “qīng lì wǎn yuē ，āi gǎn wán yàn ，gé gāo yùn yuǎn ，dú jù tè sè ，zhí zhǐ běn xīn 。”zhe yǒu 《tōng zhì táng jí 》、《cè mào jí 》、《yǐn shuǐ cí 》děng ，kāng xī èr shí sì nián （1685nián ）wáng yú hán jí ，nián jǐn sān shí yī suì 。bèi wáng guó wéi chēng wéi “yǐ zì rán zhī yǎn guān wù ，yǐ zì rán zhī shé yán qíng ”de cí rén 。
※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。